lanktononderzoekers NIOZ p weg naar Bandazee lien Weiman toont letonnen eenzaamheid derzoek naar mogelijkheden voor visserij N ixpositie in raadhuis Martin Warnaar won tweede clubwedstrijd Zondagschilder Jacob Kuiter overleden Vernielingen Geslaagd voor het middenstandsdiploma Vredelust mag werkplaats bouwen Auto uit het verkeer :|JDAG 20 JULI 1984 TEXELSE COURANT gemeenschap in de bovenste waterlaag, waar voldoende licht doordringt voor al- gengroei, als het ware af van het diepere voedingrijke water. Het gevolg is een „blauwe oceaanwoestijn", water met een zeer geringe dichtheid aan plankton en dus praktisch zonder leven. Tropenervarlng Het is niet de eerste keer dat de meeste deelnemers aan themagroep 3 in de tropen werken, de ouderen hebben nog deelgenomen aan een onderzoek bij Suriname in 1970/71 terwijl sinds 1977 onder leiding van Jenne Zijlstra drie keer onderzoek is gedaan met de „Tydeman" in de wateren ten westen van Maureta- nië. Ook het verblijf van sommigen voor kortere of langere tijd op het Caraibisch Marien-Biologisch Instituut op Curacao en deelname aan de Afrika-reizen met de Tyro wettigen de verwachting dat het indaag vertrekt een groep van 15 NIOZ medewerkers van jphol om volgende week in Soerabaja te beginnen met het vaarprogramma van de Snellius ll-expeditie. Het gaat de zg. Themagroep 3, die studie gaat maken van „pelagi- esystemen" in de Bandazee. Die studie is nodig om te kun- bepalen wat de mogelijkheden zijn voor visserij in deze gebieden. mogelijkheden voor visproduktie bepaalde zee hangen onder ande- van de aanwezigheid van opgeloste ingszouten in het water. Want dan Jen algen en allerlei micro- Jnismen zich ontwikkelen en tot jsel dienen voor grotere soorten, sjnder voor consumptie geschikte alen en vissen. De aanwezigheid opgeloste voedingsstoffen hangt if meer af van het verschijnsel itroming": van grote diepte af- waterstromen die voe rstoffen bevatten waardoor in de f de zon beschenen waterlagen n/leven kan ontstaan. Het opsporen zulke opwellingen waarbij talloze ifmonsters worden genomen, hoort de hoofdactiviteiten van de thema dep die onder leiding staat van NIOZ tteur Jenne Zijlstra. Samenwerking fct de Indonesiërs wordt nauw sa- gewerkt. Tegelijk met de „Tyro", het pwaarmee Thema III een langdurige ag-route door het genoemde zeege- - Ivolgt, onderzoekt het Indonesische srzoekvaartuig „Samudera" de X «onwereld van de Arafurazee en ft het Indonesische visserij onder- dngsvaartuig „Tenggiri" opnamen het visbestand in de Bandazee. (augustus ontmoeten de drie sche- ielkaar temidden van de Kei-eilanden jj zuiden van Nieuw Guinea, om gege- uit te wisselen en om monsters te erken. èt gaat er dus om vast te stellen hoe- vis te halen is uit deze oost- nesische wateren. Dat is zeer be- rijk voor de voedselvoorziening. Tot /er is praktisch niets onderzocht in »mde zeeën. et hydrografisch onderzoek dat de uiesiërs in het verleden in het gebied ian 'hebben, gebeurde in de over- jjsperioden van de moessons zodat goede indruk van de produktievi- sverschillen tussen de moessonperio- zelf nog ontbreekt. Op grond van de hen verzamelde gegevens zijn er «ijzingen dat er tijdens de zuidoost ssson, van mei tot en met oktober, dan opstroming optreedt die itselijk een flinke opbloei van het le- in het water zal geven. De krachtige den drijven het oppervlaktewater van Bandazee westwaarts zodat vooral ide lijzijde van de eilandgroepen die -pelijk aan het diepe Bandabekken :en, voedingsstofrijk water uit de «ee omhoog zal stromen. De grillige iiroute die de „Tyro" af gaat leggen is deze verwachting afgestemd. Tijdens ioord-west moesson, van december en met maart, staat de oppervlak- '.'oom in de Bandazee oostwaarts en dt er water met een wat lager zout- ialte uit de Javazee aangevoerd ten- van de hoge rivierafvoer in st-lndonesië (de natte tijd). Dit zoe- oppervlaktewater sluit de plankton- De onderzoekers Jan Vosjan en Ge rard Nieuwland zullen zich bezig houden met het verzamelen van gegevens over deze activiteit van de biomassa van de bacteriën., Gijsbert Kraay en Winfried Gieskes bestuderen algen, Martien Maars en Swier Oosterhuis richten zich op microscopische dierlijke organismen, Peter Schalk en Hans Witte houden zich bezig met grotere organismen en de bo- demdieren zijn onderwerp van studie van Peter de Wilde en Albert Kok. Tot op een diepte van 300 meter wordt het water doorgemeten op temperatuur, zoutgehalte, zuurstofgehalte en voe dingstoffen door Ben Tijssen, Frans Wetsteyn en Maarten Mulder. De koolstofverbindingen in het water heb ben de belangstelling van Gerard Cadée. Iemand van de Rijksuniversiteit van Gro ningen is mee om alle waargenomen al gen op naam te brengen en een microbi ologe van de Universiteit van Amster dam zal proberen zeer kleine algen (van 0,001 tot 0,003 mm), verder te kweken. Dit is belangrijk want uit eerder onder zoek is gebleken dat juist deze zeer klei ne organismen een essentiële rol spelen in tropische wateren. Van de zes Indonesiërs die met de Tyro meevaren hebben er vier korter of langer geleden een training op het NIOZ ont- Teluk Bfrau CzRAMSEE Nieuw Guinea Karang Ba ^uci/eng Pu Pu Gorong 600 3243 Brit 3242 Waiubela 5 960 5750 Ban<r 2569 3400 Kei-eilanden 530 3800 Pu Pu Penju 7807 5 730 1*14570 72 J., PüV *al 2760All MO 26, 580 /yi 3469 lo 7» 6891 14A j Nil Desperardum •4/662 1 i78or- 1 7066 =u Dani 3o33 2138 PU PU. SERMATA 4729 NIOZ electronicus Johan Leytens legt de laatste hand aan de sensor waarmee onder water ge vangen plankton wordt geteld en waarmee aantal, grootte en diepte wordt doorgegeven aan een computer aan boord van de ,,Tyro." ambitieuze monsterprogramma van „Thema 3" ondanks de klimatologische omstandigheden in Indonesië uitvoer baar is. Het volle werkschema van dag en nacht doormonsteren is geheel gestoeld op de onderzoeksmethoden en de gebruiksmogelijkheden van de Tyro zoals themagroep 3 die tijdens vorige programma's op en buiten de Noordzee heeft ontwikkeld. vangen zodat verwacht wordt dat het tot een soepele en vruchtbare samenwer king tijdens het werk aan boord zal komen. Twintig tot dertig procent van de monstertijd is ingeruimd voor het vissen op het nekton (het grotere plankton, inktvisjes, vissen) meteen op afstand af sluitbaar net. Op de Tyro is nog niet eer der met dit in Engeland ontwikkelde net Het zeegebied van Oost-lndonesiö met de route die de „Tyro" daar zal afleggen met de mensen van Themagroep 3. 'De driehoekjes en cirkels in de route zijn meet- en monsterplaatsen. toe is de Tyro tevens met een 35 kc visserij-echolood uitgerust, die concen traties van visjes en garnaalachtigen waar kan nemen tot op 2000 meter diep te. Dit „ondermaatse spul" vormt een belangrijke schakel in de voedselketen van alg naar grote vis. Zo vormen de lan taarnvisjes, de bijlvisjes e.d. (vaak popu lair omschreven als „diepzee-fauna" we gens hun lichtgevende organen, lok toestellen en uitstulpbare bekken) het hoofdbestanddeel van het voedselpak ket van tonijnen. De visjes leven op hun beurt weer van roeipootkreeftjes, de meest talrijke groep van het dierlijk plankton en van euphasiden, tropische garnaalachtigen die nauw verwant zijn aan het „krill" van de zuidpoolwateren. Plankton torpedo's De meeste monsterapparatuur wordt gehanteerd met electrische sleepkabels om allerlei meetinstrumenten tijdens de monstername direct aan boord af te le zen: diepte, temperatuur, zoutgehalte, zuurstof, licht chlorofyl (een maat voor de hoeveelheid alg). Naast de grote rozet-waterschepper zijn de nieuwe op het NIOZ gebouwde planktontorpedo's opvallend. Een is uitgerust met een zo genaamde planktonrecorder met heel fijn gaas van 0,05 mm (gebouwd door Aad Vaars), de ander met een zooplank ton sensor (gebouwd door de electroni- sche afdeling van het NIOZ) die reeds onder water het gevangen plankton telt en aantal, grootte en diepte doorgeeft naar een snelle computer aan boord. Ook de waarnemingen aan het opper vlaktewater zijn dit jaar verregaand geautomatiseerd, tussen de monstersta tions wordt in een opstelling ontworpen door Ben Tijssen c.s. continu tempera tuur, zoutgehalte, zuurtofgehalte en chlorofylconcentratie geregistreerd om- de kans dat men een interessant gebied met opstroming en planktonbloei onge zien voorbij vaart uit te sluiten. Overigens leiden scheepstrillingen en corrosie door zeelucht tot hoge slijtage gewerkt, maar nu het achterdek met een grote hekgalg (werkbelasting 10 ton) en een diepzeelier met 6000 meter 12mm staaldraad is uitgerust, moet dit voor de technici (Theo Buisman, André Balk en Harry van Veen) geen onoverkomelijke problemen opleveren. Het net, bestaan de uit een gorfmazig deel met een ope ning van 8 m2 en een veel kleiner fijnma zig deel erboven, wordt met geluidssig nalen geopend en gesloten zodat de on derzoekers elke biologisch interessante waterlaag apart kunnen bevissen. Daar- Rien Weiman kon het met zijn foto's in de kelder van het raadhuis na niet beter treffen. Weiman fotografeert eenzaamheid in moderne tonnen bouwwerken en wat dat betreft sluit de, door vele kunste- ars verguisde, expositieruimte in het raadhuis uitstekend aan bij de ser van de foto's. De rechthoekige witte betonnen ,,bak" waar 25 lo's van Weiman hangen komt zo weer pijnlijk duidelijk tot zijn recht. tie expositiekelder in het raadhuis sft weinig sfeer maar als men de geëx- seerde foto's goed bekijkt is deze ïilige haven" in een atoomoorlog toch kleurrijker dan de troosteloosheid Weiman in een serie over de Amster- metro wist vast te leggen. Deze werkelijkheid is nooit aange- im of vrolijk. Weiman fotografeerde fisen die zich voortbewegen in een igeving die hun niets zegt en waar ze jsnlijk ook niets mee te maken willen )ben. De vervreemding en eenzaam- d spreken boekdelen in de grofkorreli- zwart-wt beelden. Vervreemding Een kind met een lappenpop op een rron staat daar verloren te wachten en vrouw achter het raam van een instel kijkt zonder enige emotie voor uit. De berusting die uit de mensen reekt, spreekt niet uit de foto's. Dat duidelijk protesten tegen het leven in grijs beton en onpersoonlijke verwijsbor den. Uit de beelden van Weiman komt ook duidelijk naar voren dat de mensen in dergelijke omgevingen (nog) sterker van elkaar vervreemden. Een gitarist in een metrogang wordt nauwelijks opge merkt door een haastige man met een fiets aan de hand en twee rijen mensen op de roltrappen naast elkaar richten een vage nietszeggende blik op de toe komst, in dit geval het einde van de roltrap. Rien Weiman is 33 jaar en geboren in Heerlen. Na opleidingen aan de kunsta cademie in Tilburg en Maastricht in teke nen en. schilderen ging hij zich vanaf 1979 voornamelijk toeleggen op fotogra fie. Weiman is zeer actief en nam deel aan tientallen exposities waaronder de bekende Biënale in Kopenhagen. Niet al leen de metro in Amsterdam was schootsveld voor de apparatuur van de fotograaf. Ook hangen in het raadhuis foto's die gemaakt zijn in Parijs en enkele daarvan geven een wat meer vrolijke kijk op de samenleving, zoals een groepsfo to van kinderen uit verschillende landen. Schaduw Vlakverdeling en compositie zijn erg belangrijk in het fotografische werk van Weiman waarbij hij vooral gebruik maakt van de aanwezige schaduwen. In de kel der hangen ook enkele pasteltekeningen die door de kunstenaar worden betiteld als „zeeschappen". In uiteenlopende kleurschakeringen wordt de zee getoond onder verschillende weersomstandighe den. Dit werk is best aardig maar niet opzienbarend. De kleurenimpressies konden ons niet boeien. De foto's van Weiman, afgedrukt op origineel barriet papier, kosten f200,— en de prijzen van de pasteltekeningen variëren van f50— tot f550,—. De expo sitie duurt tot 26 juli en is op werkdagen geopend van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00 uur. De tweede clubwedstrijd om het kam pioenschap van de Kustzeilvereniging De Cocksdorp is een overwinning ge worden voor Martin Warnaar met 6,75 punten. Tweede werd Donald Kenbeek (14 punten), derde Cor van Sijp (15,75), vierde Dirk Pool (16,75) en vijfde René Boon. De wedstrijd voltrok zich onder wisselende weersomstandigheden met veel regen. De derde en beslissende wedstrijd wordt gehouden op 19 augustus. In zijn woning te Oosterend is dinsdag Jacob Kuiter overleden op 93-jarige leef tijd. Kuiter, die in Oosterend was gebo ren en er zijn hele leven heeft doorge bracht, was jarenlang zelfstandig hoefsmid en de laatste periode van zijn actieve jaren in dienst bij smederij Rente naar. Vermaard was Kuiter echter om de schilderijen die hij sinds zijn prille kinder jaren met regelmaat produceerde. In de loop van de tijd maakte hij er honder den, bij voorkeur van Oosterend en om geving zoals het vroeger was. Daarnaast maakte hij ook wel zeegezichten. De schilderijen, gemaakt in de typische stijl van de zondagschilder, vonden hun weg naar vele huiskamers op het eiland en daarbuiten. Enkele werken werde gere produceerd in het boek „Naieve schil ders zien ons land" en in het Westfries museum hangen ook schilderijen van Jacob Kuiter. Zijn laatste schilderij maakte hij nog geen maand geleden. Kuiters gezondheid was de afgelopen maanden achteruit gegaan maar echt ziek is hij maar enkele dagen geweest. Een 20-jarig meisje uit Enschede merkte dat een onbekende een groot u- vormig gat in haar bungalowtent op een camping in De Koog had gesneden. Het moet in de nacht van maandag op dins dag zijn gebeurd. Uit de tent werd niets vermist. Een 18-jarige Duitser is de antenne van zijn auto kwijt; Het ding werd eraf getrokken, terwijl de wagen geparkeerd stond langs de Ruijslaan in De Koog. Een bewoner van het Schilderend in Den Burg liet dinsdag de politie weten dat de groene postbus voor zijn woning was weggesloopt en verdwenen. Een Texelse die woensdag bood schappen deed bij de Dagmarkt en Al- bert Heijn in Den Burg merkte na afloop dat de linker zijspiegel van haar auto was gehaald, met schroeven an al. aan de op de Tyro gebruikte computers en andere electronica. Tijdens de nu aan de gang zijnde eerste reis van Thema groep 5 hebben zich in dat vlak techni sche moeilijkheden voorgedaan zodat de electronicus de nodige printen en zelfs een extra tafelcomputer in het vliegtuig heeft meegenomen om de saliniteit- temperatuur-diepte sonde voor thema 3 te repareren (apparatuur die overigens al bijna 10 jaar door het NIOZ op zee ge bruikt is). De tweede vaartocht van Thema 3 vindt plaats in februari/maart 1985 met vrijwel dezelfde groep onderzoekers maar dan onder leiding van assistent- themacoördinator Martien Baars. Tij dens die tocht zal nog een derde Indone sisch schip, de Bawal Putih, aan het pro gramma deelnemen, het gaat opnames maken van het bestand aan garnaal en bodemvis ten zuiden van Nieuw Guinea. Ook dan zullen alle betrokken schepen elkaar weer halverwege het programma ontmoeten bij Kai Besat, een der Kei eilanden. Het was dit jaar de 50e keer dat het middenstandsexamen werd afgenomen. Aan dit „gouden" examen werd ook deelgenomen door de. cursisten van de Texelse I.M.O. middenstandscursus. Geslaagd zijn: Arno Bakker, Cees Bak ker, Lida Blok-Broesterhuizen, Janke van den Brink, Simone Dros, Annie Duinker, Annette Duiven, Will Duiven, Jacob Eel- man, Tine Eelman-Vonk, Ilse Gieles, Co- rine Grootelaar, Roel Heerschap, Lucie Kikkert-van Beek, Cocky Koning, Joke Koper, Jeanette Korff, Co Lagerveld, Gert Jan Schoorl, Wilfred van Tatenho- ve, Tineke Zuidema-Huisman. Voor een herexamen komen nog drie kandidaten in augustus in aanmerking terwijl drie kandidaten werden afgewezen. De nieuwe cursus gaat op dinsdag 28 augustus van start. Aanmeldingen hier voor of nadere inlichtingen hierover zijn te verkrijgen bij de directeur A. Studuls- ki. Vloedlijn 26, Den Burg, tel. 02220-3323. Bovendien zullen mogelijkheden wor den onderzocht om het komende cur susjaar te starten met een cursus oplei ding voor het praktijkdiploma boekhou den. Geïnteresseerden kunnen zich hier voor eveneens aanmelden bij A. Stu- dulski. Bij voldoende deelname zal begin september een voorlichtingsavond wor den gehouden om te zien of een dergelij ke opleiding ook op Texel mogelijk is. De coöperatieve exploitatievereni ging bungalowpark Vredelust aan de Californiëweg mag van het ge meentebestuur een werkplaats bou wen bij hpt bedrijfsgebouw van het park. De gekozen locatie voldoet niet aan de in het bestemmingsplan voorgeschreven afstand van 30 meter tot de weg, maar burgemeester en wethouders willen vrijstelling verlenen tot 18 meter, omdat de bouw goed aansluit bij het bestaande gebouw. Eigenlijk had het bouwplan van Vrede lust getoetst moeten worden aan een uitbreidingsplan van het bungalowpark, maar aangezien dat er nog niet is en het bestemmingsplan buitengebied nog niet rechtsgeldig is, wordt medewerking ver leend via een artikel 19-procedure. Op het Schilderend hield de politie de auto van een Texelaar aan. De wagen bleek in zo slechte staat te verkeren dat hij voor technisch onderzoek uit het ver keer werd genomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1984 | | pagina 7