Thematentoonstelling niet verrassend Vertrouwen in rechtspleging jvordt ondergraven" „Accent op het monument" Verenstekers houden vol loodschap uit 1920 anrijdingen eggesleept H Exploitatiesubsidie niet extra gekort Elzinga mag garage bouwen (antonrechter weer geconfronteerd met overtredingen Texelaars voor de <i> ISTUS I! mJOAG 3 AUGUSTUS 1984 TEXELSE COURANT terwijl j[ s om hu? 3 nadruk, van materiaal dat af- ndlastenLisf/fir is van een gesloopte wo- awon.W »f »°nd Paul van der Vis De lingenis". een Plank waaroP met P°'- men 4t de Y°j9ende boodschap was woonlay! eschreven: „Dit huis is gebouwd tM0 door Jac. Geus en C. Keij- >nd de(j; lg ruj 3 i Het werd door de gemeente in 3 conch !en bebeer 9ec/3an daar de aan- rnen el M Trap en C Daalder te p basis!- «0 waren- Af9ewerkt door G. nclusiec; ®mn' metselaar' Den Bur9> T jaar 3 premj i laatstgenoemde is vrijwel zeker 'dt dan!-' ^etselaar G'is bog man geweest, jlasten - ewel meer boodschappen achter- ,pgebra- '!°P wborgen plaatsen in huizen werkte. Het betreffende liet qeifc werd 'n °Pdracht van de ge- ;nplani» mte 9ebouwd op de hoek Brink- isterie wpsstraat a^s dienstwoning voor fif+w.ö fe veldwachter. Sinds het begin #t] de jaren zestig was het eigen- j/n van de familie Van der Vis. Nog 'iStlang geleden werd het gesloopt het door brand ernstig was Op deze plaats is nu in plantsoen dat hoort bij het aan- jenzende hotel Het Vogelhuis van frul van der Vis. riteiten or de g van nomen i jlobaal iteld, ""g Noes kathofej dek» |p het fietspad van de Schilderweg '°k w» jeen Texelse bromfietser donderdag •opwoni «n een fiets. De bromfietser verloor ievenwicht en kwam ten val. De fiet- reed door. De Texelaar moest met gwonden naar de dokter. in Oos! de laats ningem los Uit] kan eensta De thematentoonstelling „Accent op het monument" die tot 17 au gustus in de kelder van het raadhuis wordt gehouden is voornamelijk gebaseerd op bekend werk van Texelse kunstenaars en komt wat mat over. Diverse coryfeeën in de plaatselijke kunst hebben voor de exposi tie (met geldprijzen) werk ingeleverd dat technisch knap maar weinig verrassend is. De opzet van de tentoonstelling (plaatselijke kunste naars creatief in de slag laten gaan met een speciaal thema) is daar door maar ten dele geslaagd. Vijf van de negen kunstenaars presente ren werk waarmee ze het eigen kunstzinnige pad nauwelijks of niet verlaten. elkaar zet blijft het voor de natuur ge vreesde PCB over. Origineel is ook Anne Terpstra die een eendekooi als monument weergaf in twee eenvoudige potloodtekeningen en daar in een derde inzending een „echt" monument, het Sandershuus, aan toevoegde. Reiger Dat laatste komt overeen met de in zendingen van Jeanne van den Brink, Harry Tielemans, Nel Koorn-Kikkert en Lenie van 't Noordende, die alle vier ro mantische plekjes etaleren. Twee oude damhekken zijn het middelpunt in teke ningen van Nel Koorn-Kikkert en Harry Tielemans laat in drie schilderijen de rei ger als monument zien. Verder koos de ze kunstenaar uit De Koog een weergave van bos en hei, een oude schuur in Eier- land en het Kogerveld. In drie kleurige aquarellen toont Lenie van 't Noordende de straatjes rond de Nederlands Her vormde kerk in Oosterend en Jeanne van den Brink blijkt al bedreven in het weergeven van Texelse plekjes of boer derijen. Het gedetailleerde schilderen wat haar eerste Texelse expositie ken merkte is echter grotendeels losgelaten en Jeanne levert, met name met een schilderij van het Prins Hendrik Hotel een gekunstelde compositie af. Alle 32 getoonde werken zijn te koop en een ju ry bestaande uit mevrouw Kikkert en dè heer Groentjes van de Culturele Raad Noordholland en Wob Rienks en Jan Duits meisje liep enkele kneuzin- op toen ze zaterdag door een auto nstruct (je Postweg werd aangereden. Ze zonder op het verkeer te letten de over. pgestei wonir en Di in ruin Een Nederlandse toerist meende vrij- en ?u gvan de invalidenparkeerplaats op de v°nin9i adel gebruik te moeten maken om iec|}J lauto te stallen. De politie liet de wa- iwegslepen naar Den Burg. Daar kan eigenaar zijn voertuig tegen betaling J,wm9i ide kosten terugkrijgen, tbreidii Vrijdagmiddag werd de tentoonstel ling geopend door Gijs Oskam van de af deling Culturele Zaken. Hij constateerde dat veel deelnemers het opgegeven the ma romantisch hadden benaderd en dat leverde diverse Texelse doorkijkjes, oude straatjes en schapenboeten op. Op zich natuurlijk geen bezwaar maar wij kon den ons niet aan de indruk onttrekken dat enkele deelnemers snel hadden ge selecteerd uit het eigen archief. Als het thema volgend jaar, mensen" zou zijn is de kans groot dat deze deelnemers een schapenboet met een boer er voor uit de lade trekken. Dat is toegestaan maar, zoals gezegd, de motieven achter de tentoonstelling, waaraan de Toer-ln organisatie van de provincie een financiële bijdrage levert, komen zo minder tot hun recht. Tegeno ver de gevestigde kunst hangen echter enkele werken die vanuit een duidelijk thema-idee zijn ontstaan en alleen daar om al het aankijken meer dan waard zijn. Iwan de Vries had een aantal ideeën die iets verder gingen dan zijn handen (nu nog) kunnen maken maar de bedoelin gen achter de drie ingeleverde kunstwer ken zijn duidelijk. Lucht van bloed De Vries laat het Russenkerkhof zien met daarboven de schim van een Geor gische strijder en het Lancastermonu ment op de dijk is geschilderd in een lucht van bloed. Het derde schilderij is de vuurtoren en dat was ook een monu ment voor Henk Arendsen die aan zijn weergave van het baken voor de zee vaart de titel ,,laat bezoek" meegaf. Arendsen schilderde ditkeer met felle kleuren en experimenteert duidelijk met de compositie van zijn beelden. De schil derijen zijn groot en bij het werk „Blau we Ford Escors 1100 Combi" ook humo ristisch. De blauwe auto is in dit werk niet te zien maar wel de sporen die de „heilige koe" achterliet. Zeehond Ben Witte toont vijf grote kleurenfo to's van het bunkerschilder-project waar over wij eerder in deze krant schreven en Rob Valkenburg laat in zijn voorstelling zien dat de zeehond langzamerhand als een monument beschouwd kan worden. Valkenburg hanteert een aparte vorm om dat duidelijk te maken. In een kleine ruimte naast de expositiekelder maakte hij een grote kijkdoos. Wie door een ruit je in de deur kijkt ziet een gekruisigde zeehond en daarnaast een „zwemmen de" zeehond, die echter van papier is. Het is de bouwplaat-zeehond van Paul Höhner en Valkenburg produceerde hier bij de tekst „alleen Papieren Ceehonden Blijven". Als men de hoofdletters achter Het schilderij ,.Laat bezoek" van Henk Arendsen. Visser van de Welzijnsstichting zullen bepalen welke kunstwerken in aanmer king komen voor de geldprijzen [f250 en ƒ100,— die zijn uitgeloofd. Het publiek heeft ook een stem in het kapittel. Wie de expositie bezoekt kan aangeven wat hij of zij het mooiste vindt. Wie de meeste stemmen krijgt, krijgt de publieksprijs van100.—. Verenigingen die exploitatiesubsi die krijgen blijven dit jaar buiten schot bij de gemeentelijke 2% bezui nigingsoperatie die in alle gemeen telijke afdelingen wordt doorge voerd. De 2% extra korting wordt wel toegepast in de begroting van 1985. Reden om de verenigingen niet extra te korten is dat het extra procedures en problemen zou opleveren, ook omdat volop bezwaar gemaakt zou kunnen worden tegen de extra korting. Het college heeft tevens de gevraagde exploitatiesubsidies voor dit jaar goed gekeurd. Alle betrokken clubs blijken minder geld nodig te hebben dan in de gemeentebegroting was voorzien. De sportverenigingen krijgen dit jaar f83.310,— exploitatiesubsidie, de jeugd- en jongerenverenigingen f36.635,50 en de muziek, zang en dansverenigingen f21.914,50. Het totale subsidiebedrag is f141.860,— en als de korting wel was doorgevoerd was daar dus nog f2837 afgegaan. H. Elzinga uit De Waal mag bij zijn woning Langwaal 2 een garage bouwen met een oppervlakte van 32 m2. Het ontwerp-bestemmingsplan De Waal biedt ruimte aan een dergelijk bijge bouw. Elzinga mag zelfs een garage van 35 m2 bouwen als hij dat zou willen. Wel moet een schuurtje in de tuin bij de wo ning worden afgebroken. Elzinga is ge negen dat bouwsel weg te halen. Omdat vooruit wordt gelopen op het bestem mingsplan is een artikel 19 procedure noodzakelijk. Dinsdagmorgen om half elf was het weer zo ver; kantonrechter H. J. M. (outerse werd voor de zoveelste keer geconfronteerd met de vier Texelse erenstekers die in de wintermaanden de verboden wad bij de Schorren be leden om pieren te spitten. Eerdere ten lasteleggingen werden door het j: antongerecht al omgezet in vonnissen met geldboetes en dat was dinsdag jjplo-fcetanders. Ook deze keer gaan Roel en Hans Veldman, Martin van de Wer en Maarten Boon tegen het vonnis in beroep. Zolang er geen uitspraak van de Hoge Raad over de rechtmatigheid van het afsluiten van dit natuur- laagc ebied door de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten blijven ze de v iet grote regelmaat pieren spitten achter de blauwe verbodsborden. De docn'euwe) raadsman van het viertal, Mr. L. B. J. Movig, stak dinsdag tijdens izitting een zeer langdurig betoog af dat al geënt leek op de toekomstige rdediging voor de Hoge Raad. Duidelijk werd dat de advocaat zich in de artje 'ater'e heeft vastgebeten. Hij haalde voor zijn cliënten alles aan om duide- makte maken dat de beroepsspitters op deze manier niet uit het gebied ge en Iï leerd mogen worden. a::: iisti cevi weer erzei itO' tr: juridische haarkloverij, waarover «jal schreven toen het Texelse viertal in tori voor het kantongerecht ver ton, is dus nog lang niet ten einde. k Texelaars zijn van plan vol te houden datzelfde kan gezegd worden varf de fereniging tot Behoud van Natuurmo menten die zich gesteund weet door uitspraak in het kort geding. Ook te- die uitspraak is cassatie aangete- endbij de Hoge Raad. Het is niet bij be kering te zeggen wanneer deze zaak ordt behandeld. Dat schattingen in in ïgeval onmogelijk zijn bewees een ver vaardigde Mr. Movig die had ge- ';t dat een cassatie-appél op een uit- iak van de kantonrechter tegen törten Boon van 26 oktober 1982 pas Keweek is doorgezonden naar de Ho- Dat het beroepsschrift van de :ksdorper bijna twee jaar bij de Hei rechtbank heeft gelegen noemde advocaat een „ernstige benadeling 'n mijn cliënt". Alleen al om deze reden T°eg hij dinsdag vrijspraak maar de kan- 'irechter ging op dat voorstel niet in. 'uat het zo lang duurt voordat het be- fcpsschrift wordt verzonden ligt aan de We drukte op de griffie. Daar kan nie- l3nd iets aan doen", aldus Mr. 'outerse. De Texelaars was ten laste gelegd dat e in januari en februari de Schorren kden betreden. Maarten Boon was op januari op het verboden wad gezien hor de opzichters Cees en Gerrit Boot, °el Veldman op 12, 30 en 31 januari en 10en 29 februari. Hans Veldman op 31 touari, 2 en 29 februari en Martin van de Werve op 12 en 31 januari en 2 en 29 februari. Vergissing? Dat rijtje data zorgde meteen voor ver warring want Maarten Boon beweerde op 12 januari niet op de Schorren te zijn geweest. Daarop werden de getuigen Cees en Gerrit Boot (onafhankelijk van elkaar) onder ede gehoord. Cees Boot zei dat hij zich moeilijk kon herinneren of het proces verbaal juist was. „We zou den een fout gemaakt kunnen hebben maar ik denk het niet." Gerrit Boot ver klaarde dat het praktisch onmogelijk was dat er een vergissing was gemaakt. „We kijken niet uit de verte maar zoeken de overtreders altijd op en spreken hen aan. Dan wordt meegedeeld dat proces ver baal wordt opgemaakt. Voor mij is een vergissing uitgesloten." De advocaat vroeg of de gebroeders Boot door het water naar de overtretre- ders waren gelopen en dat werd ont kend. „We gaan altijd over land en ko men geen water tegen." Deze laatste vraag was belangrijk voor het pleidooi van de raadsman die beweerde dat er op 12 januari rond half elf 's morgens (het tijdstip van het proces verbaal) niet op het wad gespit kon worden omdat om één uur de waterstand op zijn hoogst was. Het wad stond volgens Mr. Movig om half elf al onder water en kon die dag volgens de raadsman pas weer om vier uur worden betreden. Vrije dag Voor de officier van justitie, Mr. Punt, waren de verklaringen van de gebroe ders Boot voldoende om als wettig en overtuigend bewijs te gelden en hij vroeg voor de ene overtreding een geld boete van f250— Dat het cassatiebe roep van Boon bijna twee jaar op de grif fie had gelegen was voor de kantonrech ter reden ƒ100,— van de eis af te doen. Boon kreeg dus een boete van 7150— Wat voor Boon op de 12de januari gold, gold volgens Movig ook voor Roel Veld man en Martin van de Werve. Roel Veld man was daarnaast nog vijf keer op het wad gezien en beweerde voor de rechter dat ook de data 30 en 31 januari niet klopten. „Dertig januari zocht ik pieren uit die ik eerder had gespit en de dag daarna had ik een vrije dag." Die bewe ring werd onder ede ondersteund door vakbroeder Maarten Boon maar de op zichters van natuurmonumenten ver klaarden het tegenovergestelde. In de processen verbaal waren bovendien de opmerkingen geplaatst die de pierenste- kers hadden gemaakt toen ze door de opzichters werden aangesproken. Die opmerkingen varieerden van „het is kouder dan gisteren" (31 januari) tot „We gaan naar de tweede kamer. We hebben Marcel van Dam al gebeld. We proberen alles uit." Copiëren Van de raadsman kregen beide op zichters het verwijt dat ze een stan daardtekst voor het proces verbaal heb ben opgesteld en die telkens fotokopië ren. Dan hoeft alleen de naam, het tijdstip, eventuele opmerkingen en de datum te worden ingevuld. Ook was Movig verbolgen over het feit dat de pro cessen verbaal pas twee maanden na de overtredingen op het politiebureau wa ren gedeponeerd om te worden onderte kend. „Het kan best zijn, u wekt bij mij die indruk, dat er na verloop van tijd wat namen worden ingevuld omdat toch be kend is welke vier Texelaars steeds in overtreding zijn." Die veronderstelling ging kantonrechter Wouterse te ver. De processen verbaal zijn opgesteld door twee beëdigde beambten die ook dins dagmorgen onder ede verklaarden det het opgestelde juist was. Cees Boot bracht naar voren dat het kopieëren van de processen verbaal met standaard tekst was toegestaan door de politie. De officier van justitie eiste in zijn re quisitoir een boete van ƒ150,— voor elke overtreding. Dat betekende in het geval van Martin van de Werve ƒ600—voor Roel Veldman ƒ900,— en voor Hans Veldman ƒ450,—. Voordat de rechter het vonnis uitsprak hield Mr. Movig een pleidooi van bijna- een uur waarin hij verschillende aspec ten van dit conflict uiteen zette. Geen pacht De eerste vraag die Mr. Movig zichzelf had gesteld was of een toegangsverbod tegen beroeps-pierenstekers rechtmatig is in de huurconstructie tussen eigenaar het Waterschap en de Vereniging tot Be houd van Natuurmonumenten. In vier van de zeven dagvaardingen staat ver meld dat er sprake is van een pachtover eenkomst met Natuurmonumenten en de raadsman overhandigde het contract van het Waterschap waarin volgens Mo vig duidelijk staat dat het géén pachto vereenkomst is. „Kenmerkend voor pacht is dat er gestreefd wordt naar het maken van winst of een opbrengst zoals bij ingebruikneming van agrarische ei gendommen. De huurovereenkomst tus sen Waterschap en Natuurmonumenten sluit het streven naar een opbrengst dui delijk uit." Volgens de raadsman is in de overeen komst alleen geregeld dat de vereniging het gebied mag bestemmen als vogelre servaat en de toegang mag regelen „uit toeristische en recreatieve oogmerken." Het Waterschap maakt voor zichzelf het voorbehoud dat ze grondstoffen weg mag halen uit het gebied. de pierenstekers meegedeeld dat ze zijn vrijgesteld van het vragen van een ver gunning, behoudens gebieden waarvoor civiel-rechterlijke aanspraken gelden. Movig beweerde dat Natuurmonumen ten dergelijke aanspraken niet heeft om dat zij de Schorren alleen als vogelreser vaat mag gebruiken en de toegang van toeristen mag regelen. „De vereniging kan geen aanspraken maken op het al dan niet winnen van zeepieren." Angstvallig Dat alleen de toeristische toegang is geregeld bewijzen de nadere regels die in 1974 zijn opgesteld voor de visserij bij de Schorren en dat Rijkswaterstaat vergun ningen afgeeft voor het mechanisch pie- rensteken rond en in het gebied. In laatstgenoemde vergunning staat weer dat het uitgeven van privaat-rechtelijke vergunningen is voorbehouden aan de dienst der domeinen. Dit alles was vol gens Movig duidelijk bewijs dat de win ning van produkten van de Schorren, zoals pieren, of een verbod op die win ning in ieder geval is voorbehouden aan de eigenaar: het Waterschap. „Dat in de huurovereenkomst niet over pieren ste ken wordt gesproken betekent niet dat het daarom verboden is.", aldus de advo caat. Daarbij werd opgemerkt dat het waterschap waarschijnlijk wel begrijpt waar de schoen wringt „en zich dan ook angstvallig buiten de discussie houdt." In een brief van het ministerie van landbouw en visserij (die al eens eerder aan de kantonrechter werd getoond) is Afweging „Recente jurisprudentie van de Kroon wijst er op dat door een overheidsinstan tie bij de afweging van gebruikte instru menten (bijvoorbeeld verbodsborden) rekening moet worden gehouden met andere publieke belangen (bijvoorbeeld pieren steken) die in het geding zijn. Dat is hier nog niet gebeurd." Met andere woorden: Movig verwijt het Waterschap dat het geen (politiek duidelijke) uit spraak heeft gedaan over het pieren ste ken op haar grond. Tegen een dergelijke uitspraak kan dan eventueel bezwaar worden ingediend zodat het „oude" recht van pierenstekers (de verbodsbor den kwamen in 1972) in de politiek kan worden afgewogen tegen andere belangen. Movig bestreed ook het juridische uit gangspunt dat de blauwe verbodsbor den in dit geval terecht zijn. Hij haalde een Koninklijk Besluit aan waarin vol gens hem staat dat artikel 461 wetboek van strafrecht niet kan worden toege past wanneer de eigenaar van het ge bied over een ander publiek-rechterlijk instrument beschikt dat hetzelfde kan bereiken. De Schorren vallen onder de natuurbeschermingswet en als er dan toch bordjes moeten komen, moeten dat de groene zijn. Op die borden moet worden aangegeven dat het hier een na tuurreservaat betreft. Ook het argument dat het gebied niet goed is afgesloten met borden omdat men vanuit zee geen bord tegenkomt ging weer over tafel en de stelling dat ar tikel 461 niet van toepassing is in dit ge bied omdat het water betreft passeerde ook weer de revue. Mr. Movig: „Ik wil wijzen op een memorie van toelichting op de Natuurbeschermingswet die dui delijk aangeeft dat artikel 461 op het wa ter niet van toepassing is en om die re den voorschrijft dat op water, dat deel uitmaakt van een beschermd natuurmo nument, op duidelijke wijze zichtbaar wordt gemaakt dat de toegang tot dat water is verboden." Pré-juridisch De laatstgenoemde argumenten wa ren volgens kantonrechter Wouterse al weerlegd in het kort geding en hij con formeerde zich aan dat vonnis. Wat moeilijker lag het met de bewering van Mr. Movig dat de Hoge Raad in 1931 had uitgesproken dat een oordeel van de kantonrechter in dit geval niet juist zou zijn omdat hij daarmee vooruitloopt op een aantal rechtsvragen die nog door de Hoge Raad moeten worden beant woord. „Dat zou een pré-juridisch oor deel zijn en dat vond de Hoge Raad in 1931 niet gewenst", aldus de raadsman. Wouterse kende de bewuste uitspraak niet en ging in het archief van de recht bank op zoek. Later bleek dat Movig in de fout was gegaan. De door hem geci teerde uitspraak was niet zo in de archie ven vermeld maar door de raadsman zo geïnterpreteerd. Na dit juridische betoog noemde Movig nog een aantal „feiten" waaruit zou moeten blijken dat vrijspraak in dit geval terecht zou zijn. Het viertal had de raadsman verteld dat ze „de hele winter" geen van de twee opzichters hadden gesproken op of bij het wad. Verder had de raadsman ge merkt dat de eilandbewoners grote be- langsteling tonen voor het conflict „dat als een non-conflict kan worden om schreven." „Het is een eenvoudig me ningsverschil dat ook uit prestige overwegingen op de spits wordt gedreven." Rivaliteit De meeste Texelaars zijn volgens de advocaat op de hand van de be roepsspitters en dat geldt zeker voor Cocksdorpers waarvan een deel hetzelf de belang heeft als het actievoerende kwartet. Het conflict had gezorgd voor rivaliteit tussen de overtreders en de op zichters en Movig meende dat de ver oordelingen leiden tot (pseudo) crimina lisering van de verdachten. Dat de vere niging middels een kort geding hoge dwangsommen eist was volgens de ad vocaat slecht voor het image van de rechtspraak in Nederland. „Het vertrou wen in de rechtspleging wordt op deze manier ondergraven." De raadsman overhandigde daarbij krante-artikelen uit de regionale pers die het onbegrip onder de bevolking voor de gang van zaken moesten aantonen. „De hele affaire doet publiekelijk afbreuk aan het aanzien van het recht." Spraakgebruik Kantonrechter Mr. Wouterse zei bij het uitspreken van zijn vonnis dat het niet uitmaakt dat de processen verbaal te laat waren ingediend. „De processen verbaal worden niet uit de duim gezogen maar opgesteld door beëedigde krach ten. Soms is een proces verbaal een jaar onderweg." Dat in de tenlastelegging werd gesproken over pachtovereen komst noemde de rechter niet relevant. „Ik vat dat op als pacht zoals dat in ons spraakgebruik voorkomt. We hebben het ook over het pachten van een café terwijl dat meestal gewoon huren is." Wouterse noemde de vereniging rechthebbend bij het plaatsen van bor den waar ook spitters zich aan moeten houden en herhaalde zijn eerder geuite argument dat het gebied niet helemaal is omsloten door verbodsborden maar dat de verdachten weten dat ze niet op de Schorren mogen komen. Mr. Wouterse vonniste conform de eis van de officier, waarna Mr. Movig namens de vier Texe laars meteen appél aantekende tegen de uitspraak. Het laatste woord was na twee uur pieren-affaire voor Mr. Wouter se. „Het was een goed pleidooi. We hebben ervan genoten."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1984 | | pagina 7