Sehatzoekexperiment
bleek aan te slaan
Draaien willen we, al
is het voor de prins"
Goënga wint strandloop
paal 28
Auto op strand
Aanrijding
Vrijwillige molenaars André en Willem Keyzer:
Vernielingen
Minne Goënga is eerste geworden in
het algemeen klassement van de strand
loop van paal 28 door de zevende en
laatste loop te winnen. Bij de vrouwen
eindigde Emelie Veeger op de eerste
plaats. Hieronder volgt het algemeen
klassement van de Cocksdorper strand
loop en daaronder de uitslag van de ze
vende loop.
4 km jeugd: 1. André Timmer, 2. Jan
Veldman, 3. Norbert Eelman, 4. Maarten
Broekman.
4 km dames: 1. Emelie Veeger, 2. Nel
Bruining, 3. Coby Bakelaar, 4. Tilly
Eelman.
8 km heren: 1. Minne Goënga, 2. Cees
Timmer, 3. André Brouwer.
8 km veteranen: 1. Wim Timmer, 2.
Cees Vinke, 3. Theo Takes.
De bekers werden door Piet Zijm van
het paviljoen uitgereikt. Deze bekers wa
ren beschikbaar gesteld door Paal 29,
Sluftervallei en De Krim.
4 km recreanten: 1. Heiko Zodokwski
14.29; 2. John Lohe 15.12; 3. Dick Witte
15.31.
4 km jeugd: 1. Jan Veldman 16.16; 2.
André Timmer 16.35; 3. Arjen Boon
17.50.
4 km dames: 1. Emelie Veeger 15.42; 2.
Nel Bruining 18.27; 3. Coby Bakelaar
18.45.
8 km heren: 1. Minne Goënga 27.29; 2.
André Brouwer 27.58; 3. Cees Timmer
28.04.
8 km veteranen: 1. Jos van de Rijst
30.26; 2. Wim Timmer 32.37; 3. Cees
Vinke 34.14.
Tegen een 24-jarige toerist uit Utrecht
werd zondag proces verbaal opgemaakt
omdat hij met zijn auto op het strand
reed.
Een 24-jarige Texelaar keerde donder
dag omstreeks 18.00 uur zijn trekker met
twee aanhangwagens op de Nieuwlan-
derweg in de buurt van een onoverzich
telijke bocht. Een eveneens 24-jarige
Texelaar kwam met zijn auto de bocht
om en reed de combinatie tussen de bei
de aanhangwagens aan. Aan zijn wagen
ontstond flinke schade.
ten. Diezelfde man deed later weer van
zich spreken. Hij vond namelijk de vijfde
pieper. Het lukte hem door onopvallend
te doen bijna om het ding weer begraven
te hebben voor anderen het zagen maar
opmerkingen uit het publiek attendeer
den zijn spelgenoten op deze situatie.'
Zodra één van de piepers gevonden
werd ontstond er een ware run op de
Woensdag 29 augustus
Vanaf 19.30 uur vergadert het bestuur
van de Welzijnsstichting in het raadhuis.
Donderdag 30 augustus
In het Havenrestaurant in 't Horntje be
gint om 20.00 uur een buitengewone
aandeelhoudersvergadering van Teso.
In Den Hoorn wordt de laatste Hoornder
donderdag gehouden met een schapen
keuring. Aanvang 19.00 uur.
Het sehatzoekexperiment dat zondag op Texel werd gehou
den bleek een behoorlijk succes te hebben. De deelnemers
vonden het leuk, zowel de schatzoekers als de betrokken on
dernemers. De organisatoren toonden zich zeer tevreden met
het verloop van de proef. Zowel Henk Strating van Strating Pro
motion BV als de Texelaar Ruud Kalusche waren van mening
dat de proef had laten zien dat het systeem werkte, alleen het
schatgraven in de finaleronde zou gewijzigd moeten worden.
Winnaar van de duizend gulden werd Daan Koopman uit Den
Burg, die puur door tactisch inzicht zijn finalekaartje als eerste
inleverde.
Bij Teso wilde directeur Th. Hoo-
gerheide geen commentaar geven:
„We willen de mensen van de orga
nisatie eerst de tijd geven hun rap
port uit te brengen, dan kunnen we
pas zeggen of we er mee door gaan
of niet. Ik kan voorlopig alleen zeg
gen dat ik positieve reacties heb ge
hoord." Jan Bijl, hoofd externe be
trekkingen bij de Avro reageerde po
sitiever: ,,lk vond het leuk. Voor tele
visie zijn in dit spel beslist goede
mogelijkheden."
De medewerking van Teso is volgens
Strating vrij essentieel. ,,Teso is een be
langrijke sponsor, vooral in de halve en
hele finales van het spel, die geheel op
Texel worden gehouden. De eerste ron
de is vooral belangrijk voor de fabrikan
ten van merkartikelen en andere bedrij
ven die schatzoekpunten aan de consu
ment leveren."
Er is nog niet zoveel te zeggen over de
moeilijkheidsgraad van de opgaven, zo
als die nu opgesteld waren. De menin
gen daarover liepen nogal uiteen. Van de
ruim honderd bij de VVV afgehaalde
kaarten werden er een dikke zestig inge
leverd op recreatieterrein 't Kerckeland,
waar de finish was. Daarvan konden een
veertig deelnemers weer meedoen aan
de eindronde. Die bestond uit het vinden
van zes in een afgezet stuk zand begra
ven piepers.
De meningen over de moeilijkheden lie
pen uiteen, maar iedereen was het er
over eens dat de opgaven alleen goed
door Texelaars waren te maken De kryp-
togrammen bevatten over het algemeen
verwijzigingen die alleen goed door
mensen met een grote kennis van het ei
land te begrijpen waren.
Valstrik
De makers hadden een valstrik in de
opgave van de eerste ronde verwerkt.
Om te komen tot. de finishplaats
moesten de deelnemers de piepjes van
een bepaald aantal piepers laten cor
responderen met het alfabet. Op die ma
nier kon de naam „Calluna" gevonden
worden. De pieper die de ,,u" (de 21ste
letter) moest opleveren gaf echter 22
pips. Dat leidde dus tot ,,Callvna" maar
de opstellers van de opgave gingen er
van uit dat die spelling duidelijk genoeg
was. Strikt volgens de spelregels
gespeeld moest dus op de wedstrijd
kaart 22 piepjes worden ingevuld. Men
sen die, misleid door de valstrik, toch 21
invulden, hadden het fout.
Hier is een deelnemers bezig een pieper te be
graven nadat hij de piepjes had geteld. Het
tukte hem bijna.
De meeste deelnemers werkten de
kryptogramma thuis uit om vervolgens
de meest logische route te rijden. Toch
waren er nogal wat mensen een uur of
vier bezig met de vijftig kilometer waar
binnen het zou moeten kunnen. Dat
kwam onder meer door de hierboven be
schreven valstrik. Diverse mensen reden
hun route nog eens terug om het aantal
piepjes bij die ene „schat" opnieuw te
tellen.
Aardigheidjes
Veel van de piepers stonden in of bij
bedrijven. Diverse van de betrokken on
dernemers zorgden voor leuke aanbie
dingen. Zo waren er ijsjes van een dub
beltje, pannekoeken van een kwartje en
Hollandse nieuwe van ƒ1,25 te koop
voor deelnemers. In De Koog kon tus
sendoor nog even een ander spelletje
gedaan worden: kijken wie het verst kon
gooien met een met water gevulde bal
lon. Dat bleek in het begin van de speel
periode aan te slaan, later kregen de
mensen te veel haast. Aan dit spel waren
door De Koog Promotion enige geldprij
zen verbonden.
Deze aardigheidjes voegden een extra
dimensie toe aan het spel. Bovendien
heeft het meedoen niemand iets gekost
omdat er net zoveel deelnemers als prij
zen waren. Volgens de organisatie zou
dat anders zijn geweest als het bijvoor
beeld vrijdag en zaterdag slecht weer
was geweest. Dan zouden zich waar
schijnlijk meer mensen hebben inge
schreven hebben.
Eén deelnemer, Pim Decnop, begon
het spel op de fiets. Dat bleek echter een
slechte mogelijheid te zijn, omdat de
mogelijheid nog eens terug te rijden
naar een pieper eigenlijk niet meer
bestond. Halverwege het spel is hij snel
naar Den Burg gereden om zijn auto op
te halen en nog juist voor vier uur was hij
bij de finishkraam.
Filmploeg
Daar werd eerste gewacht tot de film
ploeg van Avro's Sportpanorama terug
zou zijn. De ploeg, die al eens op Texel
was om de Schuttevaerrace te verslaan,
maakte veel beelden van deelnemers,
sfeerbeelden van het eiland en tenslotte
werden opnamen gemaakt tijdens de
finaleronde.
Dat zal allemaal pas uitgezonden wor
den als de actie doorgaat. Jan Bijl kon
nog niet zeggen hoe en wanneer dat dan
zou gebeuren. Overigens zal het materi
aal niet ongebruikt in de kast blijven lig
gen. Er zal een filmpje worden samen
gesteld ten behoeve van de sponsors.
Finale
De finaleronde werd van commentaar
voorzien door Kees Schoenmaker die
dat zoals gewoonlijk uitstekend deed.
Het was een bijzonder gezicht om tien
tallen volwassen Texelaars op handen en
knieen door het zand te zie kruipen. De
opmerkingen in het publiek waren dan
ook niet van de lucht: ,,Zo zie je maar
wat je met duizend gulden allemaal voor
elkaar krijgt."
Diverse graaftechnieken werden toe
gepast, één man woelde de grond met
zijn voeten om. Dat ontlokte Schoenma
ker de opmerking dat hij in de raad van
Rijn Schelde Verolme had moeten zit-
Hier draaide het allemaal om; Op het deksel
van dit apparaatje zit een knop. Als daarop
gedrukt wordt komen er een aantal piepjes
uit.
vindplaats. Het is niet moeilijk voor te
stellen dat, als er om een halve ton
gespeeld wordt, er makkelijk knokpartij-
tjes zouden kunnen ontstaan. Dat was
dan ook de aanleiding voor Strating om
op te merken dat de opzet van de eind
ronde veranderd zou moeten worden.
Er waren zes piepers verstopt. Daarvan
werden er, ondanks verlenging van de
tijd, maar vijf gevonden. Reden om te
besluiten dan maar de prijs te geven aan
degeen die het eerst bij de finishkraam
9 filmploeg van de Avro legde vast hoe de eerste pieper van ae emaronae weru guv.
DINSDAG 28 AUGUSTUS m uNSI
TEXELSE COURANT
De broers André en Willem Keyzer krijgen donderdag van het molenaars-
gilde het diploma „vrijwillig molenaar" uitgereikt. Daarmee zijn zij respec
tievelijk de 500e en de 501e molenliefhebbers die dat papier aan de wand
kunnen hangen. André en Willem traden in 1980 in de voetsporen van hun
toen overleden vader Jaap, die sinds 1978 vrijwilliger was op de molen in pol
der Het Noorden. Die is inmiddels defect, de kap kan nie.t meer omgekruid
worden, maar de gebroeders hebben hem nog wel onder hun hoede. Daarbij
is André ook molenaar op de Traanroeier in Oudeschild, die van zijn baas,
het PEN, is. De Keyzers werken momenteel aan het bijeen brengen van een
groep enthousiastelingen die zich voor de poldermolen willen inzetten. Ook
zal er geld voor de reparatie moeten komen, volgens een snelle schatting
meer dan een halve ton, want „We willen graag draaien met de molen, al
is het maar voor de prins."
Die uitdrukking betekent niet dat al
leen ten gerieve van de gasten van de
nabijgelegen Prins Hendrik-camping
wordt gedraaid. „Draaien voor de prins"
is draaien met een molen die niet in het
werk staat, er wordt niets met de opge
wekte energie gedaan. De poldermolen
diende vroeger om het waterpeil in het
Noorden op niveau te houden, maar die
taak wordt tegenwoordig door een mo
derner gemaal gedaan. Om de molen
weer echt te laten pompen is het nodig
dat de waterpartijen rond het gebouw
zodanig worden doorverbonden dat het
water rondgepompt kan worden.
Zoals al vermeld werd hebben de
broers hun liefde voor het molenaarsvak
van niemand vreemd. Hun vader, die
smid was in De Waal, bouwde in de oor
log eigenhandig een molen die nu nog
steeds te zien is in de tuin op de hoek bij
Keyser en Co. Dat bouwsel, een meter
of vier hoog, heeft werkelijke dienst ge
daan, in de oorlog werd het gebruikt om
olie te persen. Eigenlijk is dat dus de der
de „echte" molen die nu nog op het ei
land bestaat
Opleiding
In 1980 namen André en Willem het
werken op de molen over. Eind 1981 vat
ten zij de opleiding tot vrijwillig mole
naar op, die zij nu, 2Vi jaar later, met
goed gevolg hebben afgesloten.
Het molenaarsgilde bestaat nog niet
zo lang, het werd tien jaar geleden opge
richt om het vak voor uitsterven te be
hoeden. In die tien jaar werd dus een
jaargemiddelde van 50 geslaagde leerlin
gen afgeleverd, een aantal waar een
dorpsmavo trots op zou zijn.
Er is een praktijk en een theoriege
deelte. De examenkandidaten moeten
kunnen aantonen minstens honderd
uren met een molen gedraaid te hebben
en ze moeten een pittig schriftelijk exa
men afleggen waarin hun kennis van
molens wordt getest. Het diploma dat
Willem en André haalden geeft de be
voegdheid om met een in werking zijnde
poldermolen of een voor de prins draai
ende industriemolen te kunnen werken.
Industriemolens zijn al die verschillende
molens waarbij de kracht van de wind
wordt benut voor het op gang houden
van diverse takken van nijverheid. Het
meest bekend is natuurlijk de maalmo-
len, maar er zijn ook pelmolens, hout
zaagmolens en andere soorten. Die ver
eisen allernaar weer specifieke vakkennis
waar weer aparte opleidingen voor zijn.
Jan Beers
De leraar die de Kêyzers de knepen
van het vak bijbracht heet Jan Beers,
een vrijwillig molenaar uit Schellink
hout. Hij woont in zijn molen, die er in
de omgeving om bekend staat dat hij zo
vaak draait. Dat vele draaien is dus voor
een deel uit onderwijsoverwegingen,
maar Beers is volgens de gebroeders ook
een echte molenenthousiast.
Hij kwam wel eens op Texel om de
poldermolen te bekijken. De leerlingen
moesten van hem regelmatig het land in
om andere soorten molens te bekijken.
Van elk type moest er minstens één be
zocht worden en bij het examen werd
kennis verlangd over de kenmerken en
de werkwijze van al die soorten.
Een andere eis is dat er kennis moet zijn
over het werken met een molen in de
dien gezocht worden naast de
bezigheid, aandacht voor het gezin en
het eigenlijke beoefenen van de hobby,
het laten draaien van de molen.
Oostenwind
Dat draaien met de poldermolen is de
laatste tijd overigens vrij minimaal, het
kruiwerk is stuk. Dat is het mechaniek
waarmee de kap en dus de wieken naa-
de wind kunnen worden gezet. Dat be
tekent dat de molen alleen nog kan
draaien bij de windrichting waar hij nu
op staat en dat is oostenwind. Er bestaat
wel een kans dat de eigenaar, de vereni
ging „De Hollandse Molen", de noodza
kelijke reparatie uitvoert, maar om de
molen weer helemaal „gnap" te krijgen
is er meer nodig.
Zo zijn de wieken en de zeilen niet
best meer. De roeden vertonen lelijke
roestplekken, terwijl de zeilen zichtbaar
hebben kennisgemaakt met hetweer.de
stof houdt niet veel meer. Vooor die to
tale opknapbeurt is gauw een halve ton
nodig en zeker in deze tijden is het
makkelijk om dergelijke bedragen bij ei
kaar te krijgen. Vooral omdat het rijk eni
ge tijd geleden de kraan waar de molen
subsidies uitkwamen stevig dicht
draaide.
André en Willem Keyzer zijn bezig om
een groep enthousiaste mensen zo
te krijgen dat het in de molen elke zater
dag zeer bedrijvig zal zijn. Als dat
gaat is het mogelijk het normale onder
houd in eigen beheer uit te voeren,
zeer grote reparaties die nodig zijn ver
gen natuurlijk een andere aanpak. Het
zou zonde zijn als dit unieke en prachtige
stukje Texel tot verval zou raken. Hoe
veel mensen hierdoor geïnspireerd
bleek bijvoorbeeld zes jaar geleden toen
een bijzonder groot aantal deelnemers
aan een fotowedstrijd de molen vereeu
wigde. Foto's waarvan trouwens nu
groot deel de wanden van het gebouw
siert.
Eén ding is zeker, als het aan de
Keyzers ligt zal de prins nog vele
draaiuren in zijn boekje mogen
bijschrijven
André en Willem Keyzer. molenaars uit overtuiging, bij „hun" molen.
verschillende seizoenen. Dat betekent programma bevat zeker voor een eiland
dat de opleiding minimaal een jaar bewoner nogal wat tijdrovende onderde-
duurt, maar het hierboven beschreven len. Tijd voor de lessen moest boven-
was. Daan Koopman zag die regelirg
aankomen en stond er al toen de ande
ren begonnen te rennen. Zijn slimhe-3
werd dus beloond.
Optimaal?
De proefronde van het schatzoekspsl
werd gespeeld in optimmale omstandig- -
heden. Dat droeg natuurlijk bij tot het
positieve beeld dat ontstond. Toch moï
het ook met warmer weer en wellicr
zelfs met regen mogelijk zijn om er ee
prettig familiefeest van te maken.
Over deze mogelijkheden zal onge-
wijfeld nog nagepraat worden tijdens c
volgende aandeelhoudersvergaderk
van Teso. De aandeelhouders die aanweDan!
zig waren toen het plan bekend werd ge met
maakt kregen een brief waarmee zegreroor
tis een deelnamebewijs konden afhaler.
Ettelijke tientallen maakten van des
mogelijkheid gebruik.
Volgens Ruud Kalusche zal het niet lar< jaaf
duren voor er zekerheid is of de actiew?
betreft de sponsoring door kan gaai
„De besprekingen met de diverse bedrj Texe
ven zijn al in een dusdanig ver stadium Klif
dat het niet veel tijd meer hoeft te ns 179/
men. Als we straks de beelden en defo
to's kunnen laten zien, zal die uits^
gauw bekend zijn."
Van een aan een Duitser toebehoren
de wagen werd in de nacht van zaterdij
op zondag in De Koog een ruitenwiss gei
omgebogen. 179
De nacht daarvoor werden van ei Qp
fiets in Den Burg de koplamp en deve ;n.
snellingskabel vernield. Het rijwiel stort
geparkeerd tegen een huis in het ces
trum van Den Burg en behoort toe I
een 36-jarige Texelaar.
oo
