Cjrocn Twartr jexels in het
laad heeft spijt van
kerkhofbesluit
Kompasschool volgende
maand al zelfstandig?
I. en W. gaan praten met Ennia
Ministerie gaf groen licht
slamarankampioenschap
Sjoelen in
ilubverband
adgoed gestolen
verse mosselen
Bezuiniging
half geslaagd
JAARGANG Nr. 9915
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1984
rig; Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
ïnwerktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266 en
lender Heijden, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393. Hans
grtiof is met vakantie.
[idvertenties, abonnementen, etc.:
•j,ïld Et De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
^(02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs ƒ17,40 per kwartaal; los 75C cent.
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636.
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
-
gemeenteraad heeft spijt van het voorbereidingsbesluit
(de mogelijkheid opent om op het terrein van het voormalige
ikhof aan de Vogelmient in De Koog zomerhuizen te bou-
ji. in de raadsvergadering van dinsdagavond werd volmon-
erkend dat men verkeerd bezig was geweest en dat het
trbereidingsbesluit nooit zou zijn genomen ais men zich de
itorische waarde van het terrein had gerealiseerd. De bouw
de zomerwoningen zal dan ook vrijwel zeker niet doo-oaan.
burgerij tegen de voorgenomen 'vernie
ling' van het kerkhof. Onder degenen die
fel protesteerden waren deskundigen op
historisch gebied, die in brieven en inge
zonden stukken de blijkbaar ontbreken
de kennis over het Koger kerkhof aanvul
den en er daardoor al snel in slaagden
duidelijk te maken dat de gemeenteraad
een blunder had begaan.
Intrekken van het eenmaal genomen
voorbereidingsbesluit zou ten opzichte
van Ennia een kwalijke handelswijze'zijn.
Om de zaak toch een andere wending te
geven kwamen Gelein Jansen van het
de zaak zal worden teruggedraaid
it nog niet helemaal vast. B. en W.
fcn met terreineigenaar Ennia gaan
sen, wat mogelijk tot intrekken van
bouwplannen zal leiden. Als dat niet
beurt, zullen de bezwaren die in het
:er van de thans lopende artikel
procedure worden ingediend, door de
j gegrond worden verklaard waar-
or voor de bouw geen vergunning
rdt afgegeven.
Verzet
Oorzaak van de veranderde houding
gemeenteraad is het verzet uit de
iKoger 'grafheuvel' was ooit een echt kerkhof, dus met de kerk in het midden. Op deze teke-
ytontleend aan het boek ,,'t Lant van Texsel" van J. A. van der Vlis) staat de in 1415gebouw-
kapel die in 1559 tot parochiekerk werd verheven en werd vergroot. De tekening dateert uit
Franse tijd. Kort na de Franse tijd raakte de kerk in verval en werd afgebroken.
CDA en Dirk Terpstra van het Pakt in de
raadsvergadering van dinsdag met een
motie waarin B. en W. werden gevraagd
een nader onderzoek in te stellen en niet
eerder met de procedure verder te gaan
dan nadat de raadscommissie voor ruim
telijk en huisvestingsbeleid daarvoor
toestemming zou geven. De stemming
over deze motie staakte (mevrouw T.
Krijnen-Bays was niet aanwezig) en de
motie zal daarom in de volgende raads
vergadering opnieuw in stemming wor
den gebracht. Dat de helft van de raad
tegenstemde was omdat de motie over
bodig werd gevonden.
Unaniem
Een motie wordt door de raad aange
nomen om B. en W. een bepaalde ge
dragslijn te dwingen, maar in dit geval
had het college al laten blijken dat het
bereid was te handelen conform de una
nieme mening van de raad. Jansen en
Terpstra hadden daar blijkbaar onvol
doende vertrouwen in want ze trokken
de motie niet in waardoor buitenstaan
ders die het verloop vande discussie niet
precies hebben gevolgd de indruk kun
nen krijgen dat de raad over de kerkhof
kwestie verdeeld is, terwijl dat nu juist
niet het geval is.
Naar aanleiding van de brief die Prof.
Dr. H. Schuttevaer over deze kwestie
aan de raad had geschreven (en die het
college voor kennisgeving wilde aanne
men) informeerde Gelein Jansen of de
gemeente al contact had gehad met de
Hervormde gemeente De Koog inzake
de voorwaarden waaronder de kerk
destijds de grond van het kerkhof ver
kocht aan de gemeente. In het koopcon
tract staat dat de kerk (ook bij doorver
kopen in de toekomst) recht blijft hou
den op alles wat zich in en op het terrein
bevindt. Het werd niet duidelijk wat hij
met deze vraag bedoelde want deze be
paling in het koopcontract verhindert
het bouwen van bungalows op het kerk
hof niet.
Verkeerd
Gerbrand Poster gaf toe dat hij en zijn
mede-raadsleden verkeerd bezig waren
ik,
De zomerbungalows (vroeger gemeentelijke noodwoningen) van de Vogelmient met in het
midden het ronde kerkhofterrein.
zou Ennia op andere mogelijkheden
moeten worden gewezen om haar aantal
recreatiebungalows uit te breiden.
Wethouder Daan Schilling benadruk
te dat er geen enkel gevaar is dat de
voorwaarden waaronder de grond
destijds door de gemeente werd gekocht
en later doorverkocht aan Ennia, niet
zullen worden nageleefd. Het college
was al van plan, naar aanleiding van de
beroering van de laatste tijd, om met En
nia te gaan praten. Schilling vond het
wel merkwaardig dat de mensen nu pas
in opstand komen nadat jarenlang zich
niemand over het Koger kerkhof heeft
bekommerd. De enige die wel in een
vroeg stadium zorg heeft geuit, was de
heer Meier uit Hoedekenskerke die jaren
geleden wees op de wenselijkheid om de
begraafplaats behoorlijk in stand te hou
den. De monumentenraad is inmiddels
ook met deze kwestie bezig. Vrijwel ze
ker zal een onderzoek worden ingesteld
en dat alleen al kan leiden tot het stilleg
gen vanalle werkzaamheden die tot het
verdwijnen van het kerkhof leiden.
Eén van de twee grafstenen die nog op het
kerkhof staan. Hier ligt de Eierlandse kaste
lein Hendrick Dircks begraven en zijn ,,gewe-
sen huysvrou" Machtelt van Voorthusen. Zij
overleden respectievelijk op 19 januari en 16
september 1681.
geweest wegend onbekendheid met de
historische feiten. Hij wees erop dat dit
ook is te wijten aan het feit dat de
kwestiè niet eerst in de raadscommissie
is behandeld. ,,De storm zou dan eerder
zijn opgestoken en het voorbereidings
besluit zou dan niet zijn genomen".
Poster vond dat B. en W. een brief
moesten sturen naar Ennia met het ver
zoek om van deze plek af te zien. Tegelijk
Wèl oog
Door de medewerking die B. en W. tot
dusver aan de Ennia-plannen hebben
gegeven kan de indruk zijn ontstaan dat
het Texelse gemeentebestuur geen oog
heeft voor historische monumenten.
Gelein Jansen wees erop dat dit een ver
keerde conclusie is want bij tal van ande
re aangelegenheden heeft de gemeente
zich wel ingespannen voor het behoud
van oude zaken (zoals onder andere
blijkt uit het dringende verzoek aan Na
tuurmonumenten om het fort De
Schans op te knappen) maar in dit geval
had men de zaak verkeerd getaxeerd.
De strijd om hetTexels catamaran-
umpioenschap, die vorige week
wgens de storm niet door kon
;aan, wordt nu komende zondag ge-
ouden vanaf het strand bij paal 33.
De briefing is om 11.00 uur, de start
jfn 11.30 uur. De organiserende Cocks-
fcrper Kustzeilvereniging verwacht om-
taks 17.00 uur de prijzen uit te kunnen
tan.
Een sport die op Texel al jaren als
wedstrijdsport wordt beoefend is inmid
dels door de Nederlandse Sport Federa
le erkend als „echte" sport. Die erken
ing valt min of meer samen met de
oprichting van een sjoelclub. Maandag
wrdt in de Buureton een oprichtings-
wgadering gehouden, die begint om
ö.OO uur. Iedere belangstellende is van
jarte welkom. Informatie is te krijgen bij
Haarsma, Gasthuisstraat 48, Den
iurg, tel. (02220) 5168.
Een 27-jarige Duitser meldde de poli
dat van de drooglijn bij zijn woning
an de Orchismient in De Koog een aan
zienlijke hoeveelheid badkleding was
ontvreemd. Vermist worden zwembroe
ken, handdoeken en badjassen met een
3tamenlijke waarde van ƒ1.178,—.
De kans is groot dat de Texelse dependance van de Helderse
Kompasschool al per 1 oktober a.s. van start kan gaan als een
openbare school voor speciaal onderwijs, dus onder verant
woordelijkheid van het gemeentebestuur. Het ministerie heeft
de beschikking afgegeven waaruit blijkt dat de nieuwe school
op de gebruikelijke rijksvergoedingen kan rekenen waarbij is
bepaald dat er in het schooljaar 1984-1985 minstens 30 leerlin
gen moeten zijn. De school telt momenteel 36 leerlingen en vol
doet dus ruimschoots aan die norm.
In de raadsvergadering van dinsdaga
vond deelde wethouder Piet Zegers mee
dat het ernaar uitziet dat de getalscrite
ria die het rijk hanteert in de naaste toe
komst niet in ongunstige zin zullen wijzi
gen, zodat het voortbestaan van de
school ook op langere termijn zeker is.
1ste kwaliteit
HAVENRESTAURANT
TEXEL
Uw gastheer: Jan C. Stolk.
De gemeente zal de formaliteiten
die nodig zijn om de school te stich
ten zo snel mogelijk afhandelen, niet
in de laatste plaats omdat de ge-
meentefinaciön daar zeer mee ge
diend zijn. Zoals bekend komen de
kosten van de derde leerkracht van
de Kompas-dependance en ook de
kosten van de taakverlichting volle
dig voor rekening van de gemeente.
Ais de school zelfstandig is neemt
het rijk die kosten over en dat
scheelt jaarlijks ongeveer ƒ70.000,—
Of de school inderdaad per 1 oktober
zelfstandig kan worden hangt mede af
van het bestuur van de Kompasschool in
Den Helder. Woensdagavond heeft de
gemeente een eerste gesprek gehad met
het bestuur van die school. Het afkoppe
len van de Texelse dependance kan voor
de Helderse school bepaalde nadelen
opleveren, maar tot dusver is niet geble
ken dat het schoolbestuur de 'ver
zelfstandiging' van de Texelse depen
dance daarom zou willen afremmen of
tegenhouden.
De beschikking van de minister werd
pas in november verwacht en was dus
een aangename verrassing.
Team
Bij voorbaat staat vast dat de heer A.
van der Schepscheut het hoofd wordt
van de nieuwe school en dat ook de
twee andere onderwijskrachten zullen
worden benoemd. De gemeenteraad
heeft dat destijds als eis gesteld toen de
procedure tot verzelfstandiging werd
gestart. Een duidelijk verheugde ge
meenteraad machtigde het college dins
dagavond om de zaken verder af te han
delen, zoals het verkrijgen van de rijks
vergoeding voor onderwijskrachten en
taakverlichting en het in gemeentedienst
nemen van dit personeel.
Arbeidstijd
Van de gemeente zijn niet op korte
termijn initiatieven te verwachten om tot
arbeidstijdverkorting van het gemeente-
personeel te komen. Burgemeester En
gelvaart deelde naar aanleiding van vra
gen van Peter Bakker (zie vorige krant)
mee dat men eerst de instructies van
rijkswege afwacht. Op andere vragen
van Bakker zei Engelvaart dat het colle
ge officieel niet op de hoogte is van de
afspraken die zijn gemaakt in het Cen
traal Orgaan om tot een 36-urige werk
week te komen in 1986; het college heeft
er dus ook geen mening over. Niet uit
gesloten wordt dat er problemen (zoals
onderbezetting van sommige afdelin
gen) zullen ontstaan als de prijscompen
satie weer wordt gebruikt voor zg. con
verteerbare dagen. Engelvaart zei ook
dat het college tot dusver alle verzoeken
van personeel om minder dan veertig
uur per week te mogen werken, heeft
ingewilligd.
Bakker zei graag te zien dat de ge
meente niet afwacht maar alvast nagaat
wat de gevolgen voor organisatie en fi
nanciën zullen zijn als de arbeidstijdver
korting doorgaat. De voorzitter wees dat
niet af maar waarschuwde dat er belang
rijker zaken met betrekking tot het perso
neel aan de orde zijn, zodat zo'n studie
er dit jaar zeker niet zal komen. Ook ver
telde hij dat verkorting van de werkweek
en het uitbreiden van het aantal perso
neelsleden die daaruit moet voortvloei
en,leidt tot een situatie waarbij de ar
beidskosten 20% stijgen. Een ander pro
bleem is dat niet elke werknemer gesteld
is op arbeidstijdverkorting in verband
met de daaraan verbonden stagnatie of
achteruitgang in de salarisontwikkeling.
Er zijn mensen die hoge hypotheek- of
andere lasten hebben en daarom hun in
komen hard nodig hebben.
Woningbehoefte
De gemeente heeft de resultaten van
het woningbehoefteonderzoek aan de
gemeenteraad voorgelegd. De cijfers
moeten een indruk geven van de aard
van de woningbehoefte, zodat de nog te
bouwen huizen in aantal, soort en prijs
overeenkomen met de werkelijke be
hoefte. Van de 4.356 aan alle huishou
dens verzonden enquêteformulieren
kwamen er 1.324 ingevuld terug, ruim
30%. Het bleek dat 443 mensen erover
denken in de komende vijf jaar te verhui
zen, waaronder 58 die voor het eerst een
woning nodig hebben ('starters') en 385
die reeds wonen maar wat anders willen
('Doorstromers').
Niet betrouwbaar
Joop van der Meer vande VVD vond
het rapport van het woningbehoefte
onderzoek geen betrouwbare basis voor
het woningbouwbeleid, waarbij hij wees
op het feit dat nog geen derde van de
verzonden formulieren is terugontvan
gen. Van der Meer vond dat men zeer
voorzichtig moest zijn bij de conclusie
dat op Texel nog aanmerkelijke aantallen
woningen in de iets duurdere klasse nor
dig zijn (meer dan een ton) want het
aanbod in die sector is op Texel reeds
zeer groot.
Wethouder Schilling was het niet met
Vander Meer eens. Hij vond dat het aan
tal teruggekomen formulieren niet
slecht, waarbij hij erop wees dat vooral
de mensen die naar een andere woning
uitkijken wèl hebben gereageerd. Men
sen die tevreden zijn met hun woonsitu
atie zullen niet erg geïnteresseerd zijn
geweest en hebben het formulier niet in
gevuld. Schilling wilde niet beweren dat
de uitkomsten van het onderzoek abso
luut maatgevend moeten zijn, maar
vond het toch een bruikbaar 'handvat'.
Bovendien blijken de resultaten overeen
te stemmen met de veronderstellingen
die in het structuurplan voor Texel zijn
opgenomen.
Het kerkhof met het omringende ter
rein werd in oktober 1954 door de Her
vormde kerk van De Koog aan de ge
meente verkocht in het belang van de
volkshuisvesting. Want het ging toen
niet om recreatiebungalows maar om
door de gemeente te stichten noodwo
ningen. Later heeft de gemeente het ter
rein met de woningen (die toen tot re
creatiebungalows werden gemaakt) ver
kocht aan de Nillmij, later Ennia. De ker-
keraad heeft het gemeentebestuur er
onlangs op gewezen dat de schrijnende
woningnood van destijds een belangrijke
reden is geweest om het terrein aan de
gemeente te verkopen en dat men er te
recht vertrouwen in had dat de gemeen
te het kerkhof zelf onbebouwd zou la
ten. Dat is niet als harde voorwaarde in
het cntract opgenomen en die voor
waarde werd ook niet opgelegd aan de
volgende eigenaar. Alleen het bestem
mingsplan verhinderde bouw op het
kerkhofterrein.
Monument
Gelein Jansen, die vertelde dat hij zo
juist een lijst had gekregen van walvis
vaarders en anderen die op het kerkhof
begraven liggen, stelde vast dat het ter-
reintje vollledig voldoet aan de voor
waarden om als monument te worden
beschouwd, wat inhoudt dat de ge
meenschap er recht op heeft dat het in
stand wordt gelaten.
Dirk Terpstra, die ook erkende dat hij
en zijn fractiegenoten uit onwetendheid
hadden gehandeld, liep alvast vooruit op
definitieve bescherming van het kerkhof,
dat er nu vergeten en onopvallend bijligt
nog wel op particulier terrein. Het
kerkhof zou toegankelijk gemaakt moe
ten worden en de historische waarde
zou beter tot uitdrukking gebracht moe
ten worden.
Wethouder Schilling herhaalde dat nu
eerst met Ennia moet worden gepraat.
Tenslotte is dat de eigenaar van het ter
rein; de motie Terpstra-Jansen vond hij
niet nodig. Die opmerking verhinderde
niet dat zeven van de veertien raadsle
den er toch voorstemden.
Het plan van het gemeentebestuur
om in 1984 drie ton te bezuinigen (1%
van het budget) is slechts gedeelte
lijk geslaagd. De bedoeling was
twee ton echt te bezuinigen en één
ton over te houden voor het dekken
van lasten van nieuwe investeringen.
De bezuinigingsoperatie heeft ech
ter slechts tot een reële bezuiniging
van ƒ188.617— geleid, zodat B. en W.
de nieuwe investeringen wel kunnen
vergeten. Conform het advies van
het college nam de raad dinsdaga
vond echter toch genoegen met dit
resultaat.
Op het gebied van bezuinigen staat er
nog heel wat te gebeuren. In 1985 moet
2% bezuinigd worden, in 1986 3%, in
1987 4% etc.
Niet alle raadsleden hadden er ver
trouwen in dat dit zal lukken. Vooral
Henk Beumkes van het Pakt was erg ne
gatief en had weinig goede woorden
voor de wijze waarop de bezuinigingen
tot dusver zijn aangepakt. ,,Dit is geen
beleid. U doet maar wat. Het is het
wegknippen van de franje", aldus sprak
hij tot de financiën-wethouder Klaas
Barendregt.
De wethouder legde echter uit dat be
zuinigen iets is dat geleerd moet wor
den. In eerste instantie is inderdaad van
niet veel meer dan het wegknippen van
de franje sprake geweest, daarvan waren
althans alleen de resultaten merkbaar.
Het verbeteren van de doelmatigheid is
ook een methode om evenveel of meer
te doen met minder geld en dat kan on
der andere worden bereikt door automa
tisering. Het financieel effekt daarvan
komt echter pas op langere terwijn. De
derde bezuinigingstechniek heeft te ma
ken met „heroverwegen van taken".
Daaraan dient thans te worden begon
nen en het zal ook het meeste resultaat
opleveren.
Beumkes was door die uitleg niet erg
onder de indruk maar Gerbrand Poster
zag het helemaal zitten: „In 1985 gaat
de beuk erin". Overigens werd het in de
discussie ook duidelijk dat het bezuini-
gingsstreven nog botsingen kan opleve
ren. De wens om de werkgelegenheid bij
de gemeente op peil te houden of op te
voeren is niet goed te verenigen met be
zuinigingsbeleid.
Dirk Terpstra stond nogal afwijzend
tegen de bezuinigingsplannen zoals B.
en W. die willen uitvoeren. Hij vond dat
er politieke keuzes gemaakt moesten
worden en kondigde aan op dit onder
werp terug te zullen komen.
