Irenegeschikt voor
luisvesting jongeren
Cjrocn ^warLr Jexeh in het
Landelijke primeur
op „Jan van Toon
Begroting sluitend zonder
belastingverhoging
frm
AT-WONINGEN VOOR VELEN NOG TE DUUR
Platvisstripmachine:
föCCAff T LU
verse mosselen
YIBER
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
iwerktijdHarry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266 en
rên der Heijden, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393. Hans
(hof is met vakantie,
advertenties, abonnementen, etc.-
jtfld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
(02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
AARGANG Nr. 9917
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1984
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs ƒ17,40 per kwartaal; los 75 cent.
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636.
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
let straks vrijkomende bejaardenhuis „Irene" zou op een-
udige wijze geschikt te maken zijn voor huisvesting van jon
en en andere alleenstaanden met een inkomen dat te laag is
een gewone huurwoning te kunnen betrekken. Het gebouw
16 wooneenheden kunnen bevatten en in het 'kopeind' zou
opvang voor accuut daklozen kunnen worden gemaakt.
leze mogelijkheid om de woning- later weer ongedaan kan worden ge
maakt als door maatschappelijke veran
deringen het aanbod van alleenstaanden
die zelfstandig willen wonen, afneemt.
Hat-woningen worden momenteel in vrij
grote aantallen gebouwd maar daarmee
moet je op den duur oppassen want als
de vraag afneemt, kunnen ze niet zo
maar in een grote woning worden
veranderd.
«jonder de jongeren te helpen oplos-
kwam woensdagavond ter sprake in
vergadering van de raadscommissie
ruimtelijke en huisvestingsbeleid,
gebeurde naar aanleiding van de no-
ede PSP enige tijd geleden over het
lerwerp jongerenhuisvesting heeft
ebracht en de ambtelijke commenta-
daarop. Zoals bekend worden in de
verschillende mogelijkheden ge-
md om minvermogende jongeren
vooral gezocht moeten worden in de
igorie tot 22 jaar) onder dak te
igen.
Hinder?
commissievergadering werd
ambtenaar J. de Roux echter mee-
leeld dat het bestuur van de stichting
Eén weinig voor het Irene-plan
en wel in verband met de onmid-
ijke nabijheid vanhet Verpleeghuis,
gebouwen liggen aan dezelfde
de vrees bestaat dat de jeugdige
roners van de Irene-units zoveel la-
zullen maken dat het problemen
ift. Wethouder Daan Schilling sloot
Ier niet uit dat aan dit bezwaar tege-
)et gekomen kan worden en vond het
moeite waard deze huisvestingsmo-
jkheid serieus te bekijken.
Iver de jongerenhuisvesting heeft het
overigens nog geen standpunt
enomen, onder andere omdat op de
•nota nog moet worden gereageerd
het bestuur van de Woningbouw-
eniging. De betreffende taakgroep
de vereniging is er nog mee bezig en
er op 2 oktober over vergaderen,
arna aan het bestuur advies wordt
gebracht.
Groepswonen
Los daarvan ontwikkelt de Woning-
luwvereniging momenteel al ideeën
tegemoet te komen aan het gebrek
nbetaalbare jongerenhuisvesting. Ge-
Kht wordt aan groepswonen in een
sartoe nieuw te stichten gebouw in de
ars, Zo'n woongroep maakt gezamen-
gebruik van de keuken en andere
ntrale voorzieningen. Wethouder
hilling had zo'n groepshuis in Amster-
m bekeken en was er niet enthousiast
er. Het samen wonen van zulke aan-
len mensen verloopt niet altijd harmo-
ich, ,,Een groot deel van de tijd is daar
lig voor het bijleggen van geschillen".
Splitsen
;Minder riskant lijkt de mogelijkheid
ti tot betaalbare kleine woningen te
)men door het in tweeën of vieren
fitsen van bestaande grote eengezins-
pningenDat betekent dat ook de huur
brdt gesplitst en die wordt dan (on-
ïnks de met de verbouwing samenhan-
huurverhoging voor het totale
omplex) aanmerkelijk lager dan het be-
dat men voor een zg. Hat-woning
ie woning voor hoogstens twee
finsenmoet betalen. Een ander voor-
iel van deze aanpak is dat de splitsing
Op Texel moet voor een Hat-eenheid
ƒ288,— tot ƒ311,huur per maand wor
den betaald. Commissielid Peter Bakker
maakte duidelijk dat dit voor de catego
rie jongeren waar het hier om gaat, in
veel gevallen te hoog is. Hun inkomen
ligt tussen de 700 en 1000 gulden per
maand en de genoemde ('kale') huur is
daarop een te grote aanslag. Het staat
daarom bij voorbaat vast dat er behoefte
is aan andere nog goedkopere woonvor
men zoals groepswonen, wonen in
gesplitste eengezinswoningen, woonu-
nits die in vrijkomende scholen en ande
re grote gebouwen worden gemaakt, ka
mers die door particulieren worden ver
huurd en pleeggezinnen.
Havenaanpassing
In de aanstaande B. en W. vergade
ring zal het college een standpunt inne
men over de bezwaren die krachtens de
wet Arob zijn ingediend tegen de aan
passing van de veerhaven ten behoeve
van de dubbeldeks veerboot, aldus
kreeg Jan van Asselt in de rondvraag te
horen. Zoals bekend vindt de beroeps-
schriftencommissie alle bezwaren onge
grond of niet ontvankelijk en heeft in die
zin advies aan het college uitgebracht.
Dirk Terpstra kwam nog even terug op
de afgelopen raadsvergadering waarin
op advies van B. en W. medewerkina
werd toegezegd aan de bouw van een
tweede bijgebouw bij de woning van A.
Kiewiet in de Plevierstraat in De Koog.
Terpstra wilde op papier de argumenten
hebben waarom het college deze afwij
king juist vindt, zodat dit gewijzigde be
leid naar buiten duidelijk wordt en ook
anderen kunnen bepalen of zij van deze
ruimere mogelijkheden gebruik willen
maken. Voorzitter Schilling keek ver
baasd op, want hij had uit het stemge
drag van de Pakt-fractie afgeleid dat
men de kwestie niet zo hoog opnam. Al
len stemden namelijk vóór, wat een
beetje vreemd is als er principiële bezwa
ren zijn tegen de gang van zaken.
Terpstra legde uit dat hij en zijn fractie
genoten hadden voorgestemd omdat ze
inzagen dat ze het toch niet zouden win
nen. Maar het gewijzigde beleid wilde hij
wel op papier hebben in verband met de
rechtszekerheid voor de burgerij. Dat
werd toegezegd. Schilling beloofde al
thans de ,,RO-mannen" aan het werk te
zullen zetten.
De platvisstripmachine, zoals deze is geïnstalleerd onder de bak van de TX 36. Men ziet de (witte) transportband met de klemmen waaronder
de vissen worden gelegd. Links de voorradbak met hefinrichting waardoor de te verwerken vis steeds onder direkt handbereik is.
Als eerste visserijschip in Neder
land is op de TX 36 „Jan van Toon"
deze week een platvisstripmachine
in gebruik genomen, waardoor het
met de hand schoonmaken van
schol tot het verleden behoort. De
machine verwijdert per uur bij 1800
schollen de ingewanden waarbij een
uniform en zeer schoon eindresul
taat ontstaat.
Bij de aanschaf profiteert het visserij
bedrijf Van der Vis van een subsidie van
25% die door het ministerie wordt gege
ven voor de eerste acht platvisstripma-
chines die in Nederland in gebruik wor
den genomen. De tweede machine gaat
ook naar een Texels schip: de TX 19.
Drie keer zo snel
Een aanzienlijke arbeidsbesparing is
het belangrijkste voordeel van de machi
ne. Een geoefend visser kan met de
hand ongeveer 600 schollen per uur
strippen. Dat betekent dat de mensen
aan boord dagelijks uren bezig zijn met
dit nogal geestdodende werk. De machi
ne doet het dus drie keer zo snel en bo
vendien perfekt, waarmee ook de kwali
teit van de vis en dus de opbrengst is ge
diend. De machine, uitgevonden en ont
wikkeld door Leba Metaalbewerking uit
Enkhuizen, werkt volgens het zoge
naamde twee gaatjes-systeem. Dat
houdt in dat ter plaatse van de anus en
de slokdarm gaatjes worden geboord
waardoor deze organen worden afges
neden zodat de ingewanden los in de
buikholte komen te liggen en via dezelf
de gaatjes met een waterstraal van vijf
atmosfeer kunnen worden wegge
spoeld.
De gaatjes moeten uiteraard precies
op de juiste plaats komen, wat mogelijk
is omdat de machine zich telkens instelt
op de grootte van de te bewerken vis.
Schollen van de grootten IV, III en II
kunnen worden verwerkt (97% van de
gevangen schol ligt binnen dit bereik),
zodat alleen de grootste vissen nog met
de hand schoongemaakt moeten wor
den. De te strippen schol wordt met de
hand op een transportband gelegd waar
deze met een klem wordt vastgehouden.
De vis komt onder de eerste boor die een
gaarje maakt dat juist diep genoeg is, de
vis schuift op en het volgende gaatje
wordt geboord en nog een stap verder
wordt de waterstraal op een der gaatjes
gezet waardoor de ingewanden naar bui
ten spoelen.
Leba is drie jaar met de ontwikkeling
van de machine bezig geweest. Veel
aandacht is besteed aan de bedrijfsze
kerheid en aan het overbodig maken van
onderhoud. De hele machine is van-
roestvrij staal en kunststof gemaakt. Er
komt geen elektronica, hydrauliek of
pneumatiek aan te pas. De besturing is
mechanisch.
De aanschaf- en installatiekosten van
de machine liggen rond de ƒ75.000,—
maar daar moet wel enig voorbehoud bij
worden gemaakt want als voor het in
stalleren van de macjiine extra veel
sloop- en breekwerk nodig is, kost het
meer.
De arbeidsbesparing die de machine
geeft is in bedrijven die sterk op schol
vangst zijn gericht zodanig dat men in
theorie met een man minder kan varen.
Toch is niet te verwachten dat de plat
visstripmachine zal leiden tot het ver
dwijnen van veel banen in de visserij,
want deze mogelijkheid zal worden aan
gegrepen om het leven aan boord wat
aangenamer te maken.
Door een ingreep te doen uit de saldireserve hebben B. en W.
de gemeentebroting voor 1985 sluitend kunnen krijgen. Er is
dan echter geen geld beschikbaar voor nieuwe investeringen
en om toch diverse nieuwe werken te kunnen uitvoeren is een
miljoen extra onttrokken aan de saldi reserve en bovendien een
half miljoen aan de toeristische reserve en het fonds ontwikke
ling en sanering.
Adv. I.M.
topsstraat 29 - De Koog-Texel -Tel 02228-672
A.s. zaterdag
'he Ship en Horse Band
1ste kwaliteit
HAVENRESTAURANT
TEXEL
i gastheer: Jan C. Stolk.
Als de gemeenteraad vindt dat er
meer moet worden uitgegeven dan zal
tevens moeten worden aangegeven
waar het geld vandaan moet komen.
Bezuiniging
Ook de begroting van 1985 staat weer
in het teken van bezuiniging. Deze keer
wordt 2% minder uitgegeven dan vorig
jaar. De plaatselijke belastingen blijven
conform het collegebeleid ongewijzigd
maar wel zullen enkele gemeentelijke ta
rieven worden opgetrokken. De secreta
rieleges, de rechten van de burgerlijke
stand en het marktgeld gaan 3% om
hoog en de begraafrechten 20%. Dat
laatste houdt verband met het feit dat de
met het begraven samenhangende
kosten voor de gemeente veel hoger zijn
dan de opbrengsten aan begraafrecht.
Ook na de verhoging bedraagt de op
brengst aan begraafrecht nog maar 30%
van de werkelijke kosten. B. en W. willen
het dekkingspercentage in de loop van
enkele jaren op 80% brengen.
De begroting zoals die nu aan de raad
wordt voorgelegd toont een positief sal
do van ƒ160.650,—, (dus zonder de ge
noemde twee miljoen gulden die het col
lege aan saldireserve, toeristische reser
ve en fonds ontwikkelingen sanering wil
onttrekken voor nieuwe investeringen).
Dat geld kan worden gebruikt voor inci
dentele uitgaven.
Investeringen
Wat de nieuwe investeringen betreft
hebben B. en W. zich een aantal beper
kingen opgelegd om financiële proble
men in de toekomst te voorkomen. De
uit te voeren werken mogen geen kapi-
taalslasten in de volgende jaren opleve
ren, zo mogelijk moeten de investerin
gen gunstige effecten hebben voor de
werkgelegenheid op Texel en de voor
rang of voorkeur moet worden gegeven
aan investeringen waarvoor de gemeen
te niet helemaal hoeft op te draaien,
maar waarbij ook subsidies van hogere
overheden of andere organisaties zijn te
verwachten.
De wensenlijst voor 1985 vermeldt on
der meer: onderhoud van de automati
seringsapparatuur (ƒ13.500,— werker
varingsprojecten (ƒ22.000,— vervan
ging van de vloerbedekking in de kamer
van de burgemeester en de secretaris
(ƒ7.400,— vernieuwing vande goten
van het handvaardigheidslokaal van het
landbouwschoolgebouw (ƒ7.100,— vie
ring van het 40-jarig jubileum van de be
vrijding (ƒ7.000,— groot onderhoud
Maritiem Museum (ƒ58.450,— promo
tie (ƒ50.000,— uitvoering volkshuis
vestingsplan (ƒ55.000,— en fondsvor
ming voor het monumentenbeleid
(ƒ245.000,-).
29 projecten
Het investeringsplan vermeldt 29 pro
jecten. De bedragen die hieronder wor
den genoemd zijn netto investeringsbe
dragen waar een eventuele subsidie dus
van afgetrokken is.
Energiebesparende maatregelen in
raadhuis en werkplaats gemeentewer
ken ƒ119.500,— spreekkamers in het
raadhuis ƒ27.140,— automatisering
ƒ125.000,— vervanging verrijdbare mo
torspuit brandweer ƒ33.000,— aankoop
sondeerapparaat ƒ1.500,— aankoop
kleine sneeuwschuiver ƒ1.500,— aan
passing van de afslag naar Oudeschild
op de Pontweg ƒ10.000,— verandering
aan de Pontweg bij 't Horntje in verband
met de fuikaanpassing ƒ397.500,— (de
totale kosten zijn hier vier miljoen en er
wordt dus op 3,6 miljoen subsidie gere
kend); fietspad Westerweg ƒ170.000,—
(totale kosten 1,7 miljoen); herinrich
tingsplan Den Burg ƒ25.000,— opzetten
van een studie voor rationeel wegenbe-
heer ƒ20.000,— voorzieningen aan
openbare scholen (o.a. toiletten)
ƒ33.000,— inrichting speeltuinen
ƒ10.000,— opknappen en van brede
windsingels voorzien van het A-veld van
S.V. Oosterend ƒ30.000,— uitbreiden
toiletten Maritiem Museum ƒ19.800,—
investeringssubsidie overdekte manege
ƒ31.250,— voorbereidingskrediet voor
voorzieningen voor surfsport aan Wad
dendijk ƒ10.000,— investeringssubsidie
voor vier tennisbanen en oefenkooi Deu
ce (aanvullend bedrag) ƒ19.000,— twee
dienstfietsen voor De Bolder ƒ172,— (to
tale kosten ƒ858,— vandikte bank voor
De Bolder ƒ3.100,— motorgrasmaaier
ƒ310,— vervanging begraaftoestel be
graafplaats Den Burg ƒ5.600,— vervan
ging grafbekisting ƒ4.000,— vervanging
mobilofoons, kolkenzuiger en container
wagen ƒ5.00,— aankoop tien glasbak
ken en aanpassing van vrachtauto
ƒ25.000,— derde fase vervanging riole
ring Den Burg ƒ382.400,— onderhoud
en onderzoek stortplaats 't Horntje
ƒ45.000,— voorbereid onderhoud van
gemeentewoningen en gebouwen
ƒ20.000,— afstandmeter voor grondbe
drijf ƒ20.000-
Wat niet gebeurt
De tijdsomstandigheden brengen met
zich mee dat B. en W. van veel wensen
en investeringen hebben moeten afzien,
althans voor het komende jaar. Een
greep daaruit: afsluitbomen op het ter
rein van gemeentewerken; werkgelegen-
heidsmaatregelen; overkapping zout-
opslag gemeentewerken; snelheidsbe-
perkende voorzieningen op Witteweg en
Rommelpot; herinrichting Julianastraat;
verkeerswissels in de Wilhelminalaan;
verbetering kruispunt Oosterenderweg-
Oosterweg; aanpassing aansluiting van
het Hogereind op de Laagwaalderweg;
plaatsen van verwijsborden in Den Burg
en De Koog; verbeteren van het
kruispunt Kogerweg-Nieuwlanderweg
bij „Buitenheim"; toeristisch fietspad
Bakkenweg; verbreding Redoute; re
constructie kruispunt Kleiweg-
Westerweg in Den Hoorn; Krimperner-
waardkruisingen Pontweg-Gerritslander-
dijk, Pontweg-Californiëweg en Pont-
weg-Pelikaanweg; straatverlichting
Schumakersweg; ouderwetse straatlan
taarns in centrum Oosterend; subsidië
ring van het bootkaartje; diverse veran
deringen, reparaties, inrichtingswerk
zaamheden en vernieuwingen aan en bij
schoolgebouwen; subsidies voor het in
richten vanhet clubgebouw van Kotex;
subsidie voor het overdekte zwembadje
van het Eierlandsche Huis; planning
dorpshuis De Koog; aanleg soft- en
honkbalveld in Den Burg; fietscrossbaan
Den Burg; vernieuwing gymlokaal
dorpshuis Oosterend; nieuwe sportak-
kommodatie in Oudeschild; voorberei
dingskredieten voor watersportvoorzie
ningen en voor een overdekt bad in Den
Burg; bouw kassa- en verkoophuisje en
andere voorzieningen bij het Maritiem
Museum zoals het inrichten van de wier-
schuur en het maken van twee trapliften
voor minder validen; de opvang van
acuut daklozen.
De komende jaren worden er voor
de gemeente niet makkelijker op; de
beschikbare financiële ruimte zal
nog aanmerkelijk krapper worden.
Vooral in 1986 wordt een forse klap
verwacht, een gevolg van de sterk
teruglopende uitkeringen van het
rijk aan de gemeente, de terugval
beloopt ongeveer ƒ450.000,—. Om aan
deze negatieve ontwikkeling tege
moet te komen zou een groter deel
van de inkomsten uit de toeristenbe
lasting voortaan in de algemene
middelen kunnen worden gestort,
wat dus betekent dat de toeristische
reserve kleiner wordt. Deze ingreep
zou jaarlijks een ton opleveren. Twee
ton kan worden binnengehaald door
de plaatselijke belastingen te verho
gen met het maximum percentage
dat door de minister van binnenland
se zak^n wordt bepaald. En verder
zal het begrotingsoverschot van het
komende jaar gebruikt moeten wor
den om het gedeeltelijk mislukken
van de bezuinigingsoperatie 1984 te
compenseren.
Kenmerkend voor de situatie
waarin de gemeente zich op langere
termijn bevindt is het feit dat tot
1993 ƒ1,1 miljoen moet worden inge
leverd, als het rijk intussen ten
minste geen verdergaande bezuini
gingen afdwingt. Bezuinigen blijft
noodzakelijk. Als men de zaken op
hun beloop zou laten zou de
toestand steeds verder verslechteren
en blijft er geen cent over voor nieu
we investeringen. In het lopende
jaar is bezuinigd dor het „wegknip
pen van franje". Het volgende jaar
kan dat niet meer; zodat dan moet
worden bekeken welke gemeentelij
ke taken kunnen worden afgestoten
of ingekrompen naast het verder
doorvoeren van efficiencymaatrege
len.
