Vaarom zijn statencommissies
pessimistisch over
egensubsidies?"
AM SI 1
"i
Het vergaan van Galjootschip „HARLINGEN
ter walvisch vangst in Straat Davids
te 's morgens 5 uren op 23 Augustus 1826
arts
llegebrief aan minister
koo
Waarom deze onderneming?
lernationaal zenden
Scouting
ontactavond Baha'i
sxelse jongeren en
jaar voor de
ugd
Lezing over
afscheiding 1834
Kommandeur
K. Hoekstra
,,echt" feuilleton
u kunt hen helpen
doet u het? HU
nationale kallekte
geestelijk gehandicapten
Opbrengst collecte
gedeeltelijk voor
Maartenhuis
door Kommandeur K. HOEKSTRA van Texel
Verkeerd nummer
bazaar
zeemanskerk
Zon, maan en hoog water
)BER AG 19 OKTOBER 1984
TEXELSE COURANT
PAGINA y
er
uur)
UUR-
provinciebestuurders te
listisch of is het college te
stisch geweest over de
quenties en kosten voor de
wegen vanwege de
npassing?", vroeg het
id Jan van Asselt aan
uder Schilling. Het Texels
raadslid had begrepen dat
iieente kon rekenen op 90
it subsidie voor o.a.
ising van de Pontweg. Dat
zier miljoen en de gemeente
haar begroting dus vier
dit werk opgenomen. Uit
datingen van de
iciebestuurders tijdens de
dering van de commissies
olijke ordening, waterstaats
egenbeheer had Van Asselt
aders begrepen. ,,Het lijkt me
■elemaal niet zeker of dat
komt. Wie heeft er nu
luder Schilling legde
iRATfi it'a9avonc' 'n
ssievergadering uit hoe het
had gehandeld nadat bekend
A/orden dat minister Neelie
Kroes 20 miljoen wil geven voor
aanpassing van de fuiken. Op 21
september is het college naar Haarlem
geweest en het heeft gesproken met
de verantwoordelijke gedeputeerden
Sanders en Alma (beiden VVD). „Ons
werd verteld dat de provincie voor een
voldongen feit is geplaatst en daardoor
wel moet meewerken aan de
consequenties van de fuikaanpassing.
Allereerst werd ons toegezegd dat er
geen planologische beletsels waren en
dat dit aspect dus snel afgehandeld
kon worden", aldus Schilling.
Honderd procent
Op de vraag of de provincie wilde mee
betalen aan de aanpassing van de
Texelse wegen had Alkma, volgens
Schilling, geantwoord dat als de
provincie akkoord gaat met de
fuikaanpassing (waar men dus niet
tegen kan zijn zoals vorige week in de
vergadering in Haarlem door iedereen
werd geconstateerd) de gemeente
Texel kan rekenen op 100% subsidie
uit de Wet Uitkering Wegen. „Dat viel
me dus zeker tien procent mee", aldus
de wethouder. Daarbij werd wel
verteld dat de provincie de prioriteiten
van de verschillende subsidieaanvragen
bepaald. „Wij hebben toen duidelijk
gemaakt dat men onze aanvraag niet
naar achteren kan schuiven. Als de
fuiken worden aangepast kun je niet
drie jaar wachten voordat ze met de
wegen ook zo ver zijn". Schilling had
uit een ambtelijk verslag van de
Haarlemse vergadering begrepen dat
er uitlatingen waren gedaan die
„bezijden de waarheid liggen." „Er
werd bijvoorbeeld verteld dat de
gemeente Texel bij de minister heeft
aangeklopt om fuikengeld. Dat klopt
helemaal niet. Dat heeft Teso op eigen
houtje gedaan".
Niet gerust
Het college is niet helemaal gerust op
de afwikkeling van een en ander en zal
de minister een brief sturen waarin
wordt verteld wat de provincie aan de
gemeente heeft toegezegd. „Het lijkt
ons nuttig die toezeggingen even mee
te delen. Die kunnen van pas komen
tijdens het gesprek dat Alma op 14
november met Smit-Kroes heeft."
Zoals bekend verklaarde gedeputeerde
Alma vorige week vrijdag dat de
provincie nadrukkelijk niet heeft
toegezegd dat ze zal bijdragen in de
kosten voor aanpassing van de wegen.
bovenstaande foto is in het bezit van de heer Huysman uit De Koog. Hij
teeft geen idee wanneer de prent is gemaakt en ter gelegenheid waarvan.
De foto is gemaakt op de Groenep/aats en het feestelijk rijtuig heeft iets te
maken met zuivelfabriek ,,De Onderneming". Degenen die iets (of alles)
over deze foto te vertellen hebben worden verzocht contact op te nemen
met de eigenaar, telefoon 02228-294.
Deze foto is ook aanwezig op de ruilavond die de verzamelclub van
munten en oude ansichtkaarten dinsdag in de Witte Burcht houdt. De
mnd is bedoeld voor verzamelaars en is niet beperkt tot munten of
miehten. Alle mogelijke verzamelingen zijn welkom. De avond begint om
20.15 uur en de toegang is gratis.
laterdag 27 oktober brengen leden van de verzamelaarsclub een bezoek
aan de algemene beurs voor verzamelaars in Leeuwarden. In de bus is nog
ruimte over. Geïnteresseerden kunnen zich dinsdagavond opgeven in De
Witte Burcht. Als dit beursbezoek een succes wordt staat later een bezoek
m de jaarbeurs in Utrecht op het programma.
juting Texel neemt dit weekend
aan een internationale
Oefening. Met behulp van legale
alse zendamateurs zal in het kader
de oefening „Jota" contact
'den gezocht met amateurs in
flei Europese landen. Het zenden in
iScoutinggebouw begint
iiagnacht om 12.00 uur en duurt tot
'dagmorgen 12.00 uur. De oefening
°la" is een internationale scouting
Mteit die al enkele jaren wordt
'ouden. Scouting Texel wilde vorig
al deelnemen maar toen was de
Msche voorbereidingstijd te kort.
technisch aspect van de oefening
"ot plaatsen van een immense
tfmast naast het scoutinggebouw.
i'i jongeren uit Nederland en
d willen inspelen op het „Jaar
Jeugd" 1985. In een brief
:fden alle Texelse
9erenorganisaties uitgenodigd voor
bijeenkomst die door de Baha'i-
"toktpersoon Gerard van Mazijk
wordt belegd op vrijdag om 20.00 uur
in dorpshuis d'Ouwe ULO.
In de brief wordt verteld dat het
Nederlands Platform voor
Internationaal jeugdwerk heeft
deelgenomen aan de algemene
vergadering van de Verenigde Naties,
waarin het besluit tot de instelling van
een jongerenjaar werd genomen.
Uitgangspunt daarbij was dat het niet
zou uitdraaien op een jaar van
vieringen zonder concrete resultaten
voor jongeren. De baha'i-jeugd vindt
dat die kans aangegrepen moet
worden, temeer daar de VN nu die
gelegenheid biedt en later wellicht niet
meer. Inlichtingen (02220) 4565 bij
Gerard van Mazijk.
De oud-Texelaar R. Visser uit Kampen
zal in de Doopsgezinde kerk van Den
Burg op 26 oktober een lezing houden
over de afscheiding van 1834, van de
Hervormde kerk, waaruit de
Gereformeerde kerken ontstonden.
Visser zal spreken over „Is de
afscheiding een goede zaak?", „Het
ontstaan van de afgescheiden
gemeente op Texel" en „De
afscheiding en de kerkelijke situatie
van nu". De aanvang is 20.00 uur en
er zal een ruime gelegenheid zijn voor
het stellen van vragen.
Donderdag 18 oktober
In de kerkekamer van de N.H. kerk
van De Waal wordt tot tien uur
vanavond bazaar gehouden.
De Baptistengemeente heeft in de
Doopsgezinde kerk van Den Burg een
bijbelstudieavond. Aanvang 19.30 uur.
De raadscommissie financieel
economisch en technisch beleid
vergadert vanavond vanaf 19.30 uur in
het raadhuis. Belangrijk agendapunt is
de begroting van volgend jaar.
Al sinds jaar en dag verschijnt in
deze krant een feuilleton. Soms zijn
dat stuiversromans, een genre dat
goed aanslaat bij de feuilletonlezers,
soms zijn dat detectives, zoals het
laatste Baantjer-verhaal. Dankzij de
heer A. Wuis van het Schilderend in
Den Burg kunnen wij u deze keer
iets heel anders bieden: een authen
tiek dagboek van een kapitein ter
walviswaart, K. Hoekstra. Wuis
vond dit dagboek tussen bezittin
gen van familieleden en vond het
verhaal zo aardig, dat hij bij afloop
van het vorige feuilleton de redactie
benaderde om de belevenissen van
Hoekstra en zijn mannen in de krant
te laten verschijnen.
Het verhaal is geschreven in 19e
eeuws Nederlands en ook de stijl is
uit die tijd. Dat betekent af en toe
lange zinnen en voor ons gevoel
vreemde formuleringen, maar al le
zende went men gauw.
Eén van de redenen die ons deed
besluiten dit verhaal te plaatsen is
de aanwezigheid van diverse Texe
laars aan boord van de galjoot
Ha dingen". Hoe het hen verging
kunt u het beste zelf lezen.
Vrijdag 19 oktober
Op het sportveld van SV De Koog
wordt vanaf 13.30 uur een
minivoetbaltoernooi gehouden voor de
jeugd van zes tot en met veertien jaar.
Vandaag en morgen houdt de PEN-
centrale bij Oudeschild open dag.
Publiek is welkom van 10.00 tot 17.00
uur
De Rijkspolitiekapel maakt om 16.00
uur een rondgang door Den Burg. Om
19.45 uur concerteert de kapel in de
schouwburgzaal van hotel De
Lindeboom en rond 22.00 uur wordt in
deze ruimte dansmuziek ten gehore
gebracht.
Om 20.00 uur begint in het Dorpshuis
van Den Burg een door de Baha'i
jongeren georganiseerde avond over
het VN-jaar voor de jeugd. Alle
jongeren zijn uitgenodigd.
Zaterdag 20 oktober
Het Maartenhuis nabij De Koog houdt
een open dag. In het Maartenhuis
worden geestelijk gehandicapten opp
antroposofische grondslag
opgevangen.
Kleindiersportvereniging Kotex houdt
in De Schakel een algemene
ledenvergadering, aanvang 20.00 uur.
Zondag 21 oktober
In de Mokbaai wordt van 8.00 tot
10.00 uur een viswedstrijd gehouden.
Maandag 22 oktober
De Stichting Texelse Sportraad
vergadert vanaf 19.30 uur openbaar in
het raadhuis. Punten van bespreking
zijn o.a. een trainer voor de
atletiekvereniging, het zomerrecreatie-
werk en winteractiviteiten.
Dinsdag 23 oktober
De vrouwenbond FNV houdt in de
Buureton een lezing met dia's over
energiebesparing in het huishouden,
aanvang 20.00 uur.
De verzamelaarsclub heeft een
ruilbeurs in de Witte Burcht, aanvang
20.15 uur.
giro II22 22 2 utrecht
bank 70 70 70 333
al 25 jaar hulpvaardig,hulp._ujaardig
Dit jaar wordt voor de 25e keer ook op
Texel de nationale collecte voor
geestelijk gehandicapten gehouden.
Tien procent van de opbrengst blijft
op het eiland en zal dit jaar besteed
worden aan het Maartenhuis in De
Koog, dat nog steeds zonder rijkssteun
draait.
De collecte wordt gehouden van 22
tot en met 27 oktober. De opbrengst
wordt besteed aan voorlichting, steun
en advies aan ouders van geestelijk
gehandicapten. Deze ouders kunnen
elkaar onderling enorm tot steun zijn.
Ook wordt praktische thuishulp
bekostigd in gezinnen waar een
geestelijk gehandicapt kind is geboren
en wordt de vrijetijdsbesteding en de
vorming van geestelijk gehandicapten
ondersteund. Bovendien zou geld
besteed kunnen worden aan het
vroegtijdig onderkennen van
zwakzinnigheid.
Het Maartenhuis houdt 21 oktober
open dag. De collecte op Texel wordt
georganiseerd door de vereniging van
Ouders van gehandicapten op Texel.
Iedere zaterdagochtend haalt
Scouting Texel in Den Burg oud
papier, lompen en oude schoenen op.
De mensen worden verzocht deze
spullen vóór 10.00 uur aan de straat te
zetten, zodat ze vlot kunnen worden
ingeladen. Komende zaterdag wordt
het oude papier etc. opgehaald in de
volgende straten:
Beatrixlaan, Kogerstraat,
Waalderstraat, Burgerhoutstraat.
Marsplan
Zaterdagmiddag om 2.00 uur haalt
Scouting Texel oud papier op in
het Marsplan. Iedere derde
zaterdag van de maand.
In het berichtje over de bazaar die
voor de zeemanskerk in Oudeschild
gehouden zal worden, werd een
verkeerd telefoonnummer afgedrukt. Er
stond 5364; dit moet echter zijn 5367.
De zon komt 21 oktober op om 7.15
uur en gaat onder om 17.32 uur.
Maan: 24 okt. N.M.; 31 okt. E.K.
Doodtij: 20 okt.; springtij: 26 okt.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 19 oktober 1.35 en 13.30
Zaterdag 20 oktober 3.13 en 15.35
Zondag 21 oktober 4.52 en 17.44
Maandag 22 oktober 6.19 en 19.21
Dinsdag 23 oktober 7.28 en 20.17
Woensdag 24 oktober 8.23 en 20.54
Donderdag 25 oktober 9.08 en 21.36
Vrijdag 26 oktober 9.52 en 22.20
Zaterdag 27 oktober 10.34 en 22.54
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Kommandeur K. HOEKSTRA van Texel overwinterde met de bemanning bij Eski
mo nederzettingen, 44 personen hebben dit overleefd en een tweetal n.l. Reijnier
Krul geb. 1779 te Den Helder, overleed 13-10-1826 en schieman Harmen Treking uit
't Oldenburgsche, overleed 28 Januari 1827.
De overlevende waren de volgende namen, waarvan sommige hun teenen geam
puteerd: Klaas Hoekstra, S. Hoekstra, Jan Bakker, koksmaat Jacob Karsman, Wil
lem Schuil, Pieter Kok en Arie Rab, en mogelijk enkele andere Texelaars waren o.a.
P. Hassing en P. Langeveld, Arian Koudenberg en Hendrik Lolkes uit Vlieland en
Ameland, waarschijnlijk meerdere Hartman Hoek, Nis Broersma, Zwerus Koerse,
waren Harlingers en onder de volgende zijn er nog mogelijk meerdere: Booij Booijse,
Lieue de Graaf, P. J. Gordijn, Doctor. J. Oom, P. Hassing, P. Langeveld, J. Hanne-
ma, Jan de Lange, Jan Visser, Olfertsz, Johannes Visser, Jan Park, Jurjen Hoffius,
Jan Hovinga, S. van Dorpen, M. van Es, Evert Bakker, Job Adema, M. Dekker, Ja
cob Stavenga, Jan Mores, Dirk Mores, Tjaard Blom, Jan H. Hoedfiller, Jan Haver-
kost, Abraham Kart, Pier F. v. d. Woude, Doede Lemstra en Folkert Koudenburg, 2
jongens worden waarschijnlijk niet met name genoemd, maar eenige malen als de
kinderen aangeduid.
Petrus Josephus Gordijn is in 1813 op Texel gehuwd met Neeltje Cornelis v. d.
Schans.
Den 14 Maart 1826 vertrokken wij
met het nieuwe Galjootschip „Harlin-
gen" bemand met 46 koppen, en
bestemd ter walvischvangst in Straat
Davids, uit de haven van Harlingen on
der groot gejuich van talrijke aanschou-
wers, en in tegenwoordigheid van de
Heeren Directeuren, welke met ons af
zeilden tot op de reede van het Vlie en 's
avonds, na eerst aan boord gegeten te
hebben, onder een driewerf herhaald
Hoera! weder vertrokken, gevende ons
volk, ten blijke van genoegen, een goe
de drinkpenning. Wij maakten vervol
gens ons in alles gereed tot zeilen.
Den 18 Maart, 's morgens de wind Z.W.
met vlugge koelte ligtten wij ons anker
en gingen naar Zee, doch waren nauwe
lijks buiten gaats, of hadden contrarie en
harden wind, en vele Noordelijke winden
op de Noordzee tot 9 April wanneer wij
de Noordhoek van Mitland passeerden.
Toen staken wij de groote Noord Atlanti
sche Oceaan in naar Straat Davids, al
waar wij na eene gewoonlijke reize, hoe
wel niet voorspoedig, den 10 Mei
arriveerden.
Den 25 Mei. zagen wij voor het eerst
walvisch aan het Westijs, zijnde ook
daar voor onze komst door de Engel-
schen zes visschen gevangen.
Den 27 Mei. verliep het ijs zoodanig on
der een harde koelte, dat wij weder ruim
te moesten zoeken, om niet bezet te ra
ken, zijnde toen met zeven schepen bij
elkander. Vervolgens hebben wij zoo het
geheele Westijs bezien tot dwars van
Zuid-oostbogt of Walvisch-eilanden.
Toen staken wij over naar genoemde
bogt. Alwaar in vorige jaren de visscherij
werd uitgeoefend, doch vonden daar
geen walvisch, en was ook aldaar, vol
gens berigt van de Deensche Komman
deur, aldaar aan land de directie der vis
scherij hebbende, het geheele jaar geen
visch gezien.
Wij verlieten weder de bogt en zeilden
om de Noord, en maakte, nadat wij 25
Junij benoorden het eiland Disko kwa
men, kunnende op dien tijd door volhan
digheid van ijs niet verder om de Noord,
daar aan een ijsberg onder het Hazenei-
land vast. Toen waren wij met negen
(schepen) en twintig schepen bij elkan
der, waarvan de meerderheid nog geen
visch had gezien, werkten vervolgens
van tijd tot tijd om de Noord Zoo spoe
dig het ijs zulks toeliet.
Den 29 Junij. kreeg ik een sloep aan
boord van het schip „Cicero" kapt. Lêe
van Huil, welke zijn schip den 6 Junij
had verloren, en verzocht met het volk
bij mij aan boord te mogen komen, dan,
daar wij toen met drie en veertig sche
pen bij elkander in het gezicht waren en
buiten mij, alle Engelschen, dacht mij
beter, dat zij bij hunne eigene natie aan
boord gingen, doch zulks niet willende
gelukken, dat zij dan moesten komen.
Wij werkten verder om de Noord in het
ijs op, komende den 12 Julij bij de Zuie-
lijkste van de Vrouwen-eilanden alwaar
vele schepen aan ijsbergen vast lagen en
mede Kommandeur JAN GROENDIJK
van de Visscherij Sociëteit te Harlingen.
Wij hadden insgelijks ten oogmerk al
daar vast te maken, doch hetwelk door
een spoedig opkomende wind niet ge
lukte, zoodat wij voor digtgereefde
marszeils hoe volhandig van ijs ook, het
moesten gaande houden, verliezende
kapt. Robbertsen het schip „Dexterity"
van Peterhead, 's Avonds mooi weer,
liep het ijs zodanig in elkander, dat wij
bijna bezet waren, doch met veel moeite
kwamen wij aan een ijsberg onder het
land vast, liggende toen met zestig
schepen elkander in het gezigt.
Den 20 Julij. Maakten wij weder los van
den ijsberg, schijnende het ijs iets ruimer
en kwamen ook een weinig Noordelijker:
dan 's avonds bevonden wij, dat er geen
doorkomen aan was. Wij liepen een wei
nig Zuid over, toen N.W. en al Noordelij
ker, om te zien daar door te komen.
Den 21 Julij. kwamen wij tegen velden
en vlarden ijs aan, (zijnde velden verba
zende groote en vlarden een weinig klei
nere stukken), dat te digt lag om door te
kunnen komen, vernemende ook geen
walvisch. Wij waren toen bij onze con
frater JAN GROENDIJK, ik ging bij de-
zelven aan boord en wij besloten geza-
melijk daar het ijs te verlaten en weder
naar land over te werken. Na den mid
dag werden wij door de Engelschen ge
volgd, behalve één, welke om de zuid
ging. Wij kwamen weder onder land, al
waar wij meerdere ruimte hadden om
om de Noord te kunnen komen, werken
de al onder land langs Noord over tot op
circa 72 graden.
Den 29 Julij. maakten wij weder los van
een ijsberg waaraan wij, om de volhan
digheid ons hadden vast gelegd. Door
een menigte van de Vrouwen-eilanden
en ijsbergen heen, zeilden wij om de
Noord, de wind Z.W. met een mooie
koelte, 's Avonds konden wij niet verder
Noord en maakten toen weder vast aan
een ijsberg, hebbende verscheidene
schepen in het gezigt.
Den 30 Julij. 's morgens de wind omlo
pende, voor de middag brak van de ijs
berg een stuk af; wij ligtten hem zooveel
op, dat hij vlot wierd, en met ons ging
drijven, maakten ons toen los en gingen
onder zeil, de wind Oost en O.N.O.
Voorts werkten wij om de Noord en
tegen den middag kwamen wij bij de
vaste kant van het ijs aan. Benoorden
ons konden wij van den top geen water
zien, werkten over naar land en zagen
daar veertien schepen liggen, wij maak
ten ons bij dezelve vast, doch alleen aan
een ijsberg, liggende GROENDIJK aan
een andere berg, de wind Zuidelijk. Na
middag de wind N.O. vierden wij om den
ijsberg heen, doch waren naauwelijks
omgevierd of kregen stormweer uit het
Z.W. zoodat wij oogenblikkelijk dwars
tegen den ijsberg aangeraakten en
gansch niet zonder gevaar. Onze Griet
jesteng sloeg aan stukken alsmede de
galgstuiten, wij kwamen met veel moei
te weder vrij van den ijsberg, doch kon
den niet spoedig onder zeil komen,
doordien de agterste galg op de roerpen
lag en wij dus geen roer konden gebrui
ken. Wij moesten in het lager, kregen
van Kommandeur GROENDIJK, alsme
de van alle Engelschen schepen, sloe
pen aan boord tot adsistentie. Alleen de
Rotterdammer, welke mede daar was,
heeft ons geene de minste hulp bewezen
'of aanbieding gedaan, doch wij konden
op dat tijdstip niets uitvoeren van wege
den harden wind. Wij repareerden onze
schade zoo spoedig mogelijk, 's avonds
(Wordt vervolgd)
