Groen'wartsjexeh in het harL,
'WN denkt aan windturbine
oor drinkwaterproduktie
Campings
de duinen
mogen
blijven
in
Sponsors nodig voor
overkomst geallieerden
Combinatie met hyperfiltratie
f
Overdadig aanbod
op Lions-veiling
Texelroute
AKKOORD OVER VERLENGING ERFPACHT
Nr. 9976
VRIJDAG 26 APRIL 1985
ECtie: Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
m werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266,
Oosterhof, Westerweg 14, Den Burg, tel. (02220) 4988 en Niek van der
Kn, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393.
advertenties, abonnementen, etc.:
fe-veld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
:cn (02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs /18,10 per kwartaal; los 80 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742, NMB nr. 67.34.60.398.
directie van het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noordhol-
gd bestudeert de mogelijkheid om de drinkwaterfabriek bij
udeschild te vervangen door een ander systeem voor zee-
aterontzilting, nl. door middel van hyperfiltratie eventueel
et toepassing van windenergie. De daardoor benodigde -
indturbine is onlangs geaccepteerd door de Europese Geo
eenschap als demonstratieproject met toekenning van de
eximale subsidie.
v^'ndturbine heeft een vermogen
omstreeks 125 kW en is van een
Kinder type. Het wordt een Verticale
■turbine met het model van een
imklopper, een zg. darrieuxmolen.
n dergelijke molen stond ook op het
jin van de Floriade in Amsterdam,
op Texel te plaatsen exemplaar is
liter aanzienlijk groter. De doorsnede
rotor wordt 21 meter,
zeewaterontziltingsinstallatie waar
door deze turbine opgewekte ener-
heengaat is ook iets bijzonders: de
iterfabriek die nu een deel van het
drinkwater produceert is een
stilleerinstallatie. Zeewater wordt aan
kook gebracht en de gecondenseer-
waterdamp die geen zout meer be-
is het eindprodukt. Dat kost veel
ergie, die ontleend wordt aan stoom
afkomstig is van de ernaast staan-
electriciteitscentrale. Dit is
tstroom die van de turbine wordt
jetapt nadat het grootste deel van
energie eraan onttrokken is voor de
ctriciteitsproduktie. Dit is een eco-
misch gunstige manier waardoor de-
op zichzelf dure methode van drin-
laterfabricage destijds toch aan-
ardbaar werd gevonden.
Veel gunstiger
(perfiltratie is echter een veel minder
iergie vragende manier om van zee
ster drinkwater te maken. Daarbij
irdt het zoute water door membra-
n (dunne vliezen! aeoerst. waardoor
len warmte maar alleen pompkracht
>dig is. In het gunstigste geval kost
ongeveer 5 kWh per kubieke meter
inkwater, terwijl het tot dusver toe
paste destilleerproces omstreeks 60
Vh per kubieke meter vergt,
benodigde hyperfiltratie-installatie
I ongeveer 125 m3 drinkwater per
ir moeten leveren, even veel als de
lidige drinkwaterfabriek. Hyperfiltra-
vraagt dus veel minder energie en
ordt nog aantrekkelijker als de pom-
n niet alleen met stroom van de
ntrale worden aangedreven maar te
ns door een windturbine, waarvan
as rechtstreeks met de pompen is
(bonden, dus zonder dat eerst elec-
feestelijk onthaal van
Carita's Boutique
op Texel
Den Burg. Geweldig was de be-
jstelling tijdens de receptie
woensdagavond j.l. om de complete
collecties te zien van Europa's beste
Tien. Kwaliteitsmerken die sinds
donderdag 25 april exclusief ver
kocht worden op Texel. Het feeste
lijk tintje dat Carita er had aangege
ven werd zeer gewaardeerd. Zij
maakt dan ook mede van de gele-
genheid gebruik om iedereen te be
danken voor de vele bloemen, ca-
deaux en spontane reacties en hoopt
jn de toekomst een leuke klanten-
w op te bouwen op Texel.
Volgende week dinsdag ontvangt ie
dereen die de Texelse Courant heeft
een keurig verzorgde zomereditie ca
talogus van „Le MAGASIN" met een
keuze van vrolijke kleurrijke acces
soires en bijouterieën. Waaruit u een
keuze kunt maken uit 185 verschil
lende soorten met allemaal diverse
nbiedingen en vanzelfsprekend on-
feestkorting van 20% op onze ge-
de voorjaars- en zomercollectie.
Moet u niet voorbij laten gaan. Wij
'open u spoedig te begroeten in on
ce sfeervolle boutique.
Vele groetjes,
Carita en haar medewerkers.
The Boutique with the best choice.
Carita's Boutique 2 in 1
In the middle of the Island
Weverstraat 5, Den Burg, Tbxel
(02220) 5346
Zij-aanzicht van een verticale as-turbine van
het type dat mogelijk als energiebron voor
waterontzilting op Texel zal worden toege
past en waarvoor de EG inmiddels de
hoogst mogelijke subsidie heeft verstrekt.
De kosten liggen rond de óón miljoen gul
den. De doorsnee van de rotor is 21 meter,
wat betekent dat de totale installatie onge
veer de hoogte krijgt van de toren van de
N. H. kerk in Den Burg.
triciteit wordt opgewekt. Gunstig voor
het rendement van de installatie is het
als deze continu in werking is bij on
veranderlijk tempo. Ongeveer een
kwart van de totale energiebehoefte
van de installatie kan dan met wind
kracht worden gedekt. Het windaan-
deel zou nog groter zijn bij een grotere
windturbine, maar de kapitaalslasten
van die (veel) grotere turbine zouden
dan een minder gunstig rendement
veroorzaken. Dat een deel van het jaar
veel meer water wordt geproduceerd
dan op dat moment nodig is op Texel,
is geen bezwaar omdat dit overschot
kan worden opgeslagen in de Hoge-
berg waar het in de zomer weer wordt
uitgehaald.
Onzeker
Dit alles lijkt zeer aantrekkelijk maar
het staat nog allerminst vast of het zal
doorgaan. Het PWN had het dan ook
liever niet in de openbaarheid ge
bracht, maar als gevolg van de
subidie-aanvraag bij de EG is het plan
toch bekend geworden omdat
EG-beslissingen openbaar zijn. Energie
coördinator Ir. P.J.M. Keyser van het
PWN vertelde ons dat het al of met
doorgaan van het plan mede afhangt
van een definitieve beslissing over de
vraag óf het drinkwater in de toekomst
wel op Texel zelf geproduceerd zal
worden. Aanvoer met een pijpleiding
vanaf de vaste wal is ook een moge
lijkheid. Verder zal men nog met het
PEN op één lijn moeten komen omdat
bij hyperfiltratie geen stoom meer van
de centrale nodig is.
De hoeveelheid artikelen die te koop
zal zijn op de Lions-veiling die het ko
mend weekend wordt gehouden in het
groothandelscentrum in Oudeschild is
zo groot, dat de organiserende Lions-
club op het laatste moment heeft
moeten besluiten de veilingstijden uit
te breiden. De veiling begint vrijdag
daarom niet om 20.00 uur maar om
19.00 uur en zaterdag niet om 14.00
uur maar om 13.00 uur. Vrijdagmid
dag vanaf 16.00 uur is er vor het laatst,
kijkgelegenheid. Te koop zijn niet min
der dan 1143 nummers. Bij vorige Li-
ons veilingen kwam men niet veel ho
ger dan 900 nummers.
Het boekje ,,De Texelroute en de oor
log" is naast op de in de vorige krant
genoemde adressen ook te krijgen op
de volgende adressen: Oudeschild: het
Maritiem Museum; De Waal: het Agra
risch Museum en Eierland: tankstation
Eierland in Zuid-Eierland.
Het hoogste deel van Loodsmansduin met links stukken van hetbunkerdorp" en rechts het kantine-restaurant.
Staatsbosbeheer is bereid de kampeerterreinen Loodsmans
duin en Kogerstrand ook na het jaar 2004 in de duinen bij
resp. Den Hoorn en De Koog toe te laten. De erfpachtover
eenkomst zal worden verlengd, zij het onder voorwaarden
waarover thans wordt onderhandëld met de Recreatiestich
ting Texel.
Dat de campings in de duinen mo
gen blijven is een buitengewoon
belangrijke beslissing voor de re
creatieve bedrijvigheid op Texel.
Velen hielden er ernstig rekening
mee dat Staatsbosbeheer de cam
pings in de toekomst zou weren in
het kader van het plan om de
Texelse duinen tot nationaal park
aan te wijzen, hoewel veel anderen
zich niet konden voorstellen dat
het maatschappelijk haalbaar zou
zijn dat Staatsbosbsheer deze pei
lers onder eiland-economie zou
weghalen. Beide campings bieden
samen ruimte voor bijna tiendui
zend kampeerders, wat ongeveer
tachtig procent is van de totale
Texelse kampeeraccommodatie.
Vooral voor de middenstand van Den
Hoorn en De Koog zijn de campings
onmisbaar. Nu de campings blijven is
het voor de Recreatiestichting ook ver
antwoord om de toiletaccommodatie
en andere voorzieningen op de terrei
nen te vernieuwen, wat dringend
noodzakelijk is omdat de geboden
Willem Bakker van ,,Spyk" is erin geslaagd ook de tweede overlevende
op te sporen van het Amerikaanse vliegende fort dat op 3 april 1945 bij
Den Hoorn werd neergeschoten. Het is de radioman Kermit Jones die
woonachtig is bij Littletown vlakbij Denver in Ohio. Jones wil graag met
zijn vrouw aanwezig zijn bij de herdenking op 4 mei, maar of dat zal ge
beuren is op dit moment nog twijfelachtig want het geld dat de gemeen
te beschikbaar heeft voor de overkomst van geallieerde oud-strijders is
niet toereikend.
Willem Bakker moet nu op één of
andere manier ongeveer ƒ5000,—
bijeen zien te krijgen en wel met
de grootst mogelijke spoed omdat
het regelen van de overtocht niet
kan wachten.
Zoals bekend spoorde Bakker al eerder
de andere overlevende Howard Weber
op. Dinsdag lukte het via veel speur
werk ook om contact te krijgen met
Jones.
Van Jones was tot voor kort alleen be
kend dat hij in 1945 in Oskosh in Wi
sconsin woonde, maar daar is hij al
lang geleden vertrokken. Navraag hij
de ,,100th Bomb Group Association"
(een vereniging van oud-
oorlogsvliegers) leverde niets op omdat'
Jones daar geen lid van is. In het tele
foonboek van Oskosh kwam de naam
Jones niet voor.
Zendamateurs
Bij mensen in Oskosh werd gevraagd
of men daar wist wat er van de familie
Jones was geworden en dat gebeurde
via een Texelse zendamateur. Deze
zocht verbinding met hobbygenoten in
de omgeving van het Amerikaanse
plaatsje, waarna radio-amateurs in die
omgeving elkaar bij de zoekactie be
trokken. Deze informeerden o.m. bij
het raadhuis van Oskosh, waar men
een beroep deed op de man van de
gemeentelijke bibliotheek die veel men
sen in de omgeving kent. De afspraak
werd gemaakt dat maandag opnieuw
contact moest worden opgenomen,
zodat men intussen naar Jones kon
zoeken. Jones werd gevonden dank zij
het feit dat zijn oude moeder nog in
Oskosh woont. Zij wist uiteraard het
adres en telefoonnummer van haar
zoon en dinsdagavond om acht uur
had Willem Bakker een hartelijk tele
foongesprek met Jones. Die was in
tussen al door zijn moeder benaderd
zodat het telefoontje van het Holland
se eiland geen verrassing meer was.
Het bleek dat Jones na de fatale
vlucht van 3 april 1945 nooit meer
contact heeft gehad met de andere
overlevende Weber. Als de twee el
kaar straks op Texel ontmoeten zal
dat dus voor het eerst in veertig
jaar zijn. Of die ontmoeting zal
plaatsvinden is echter de vraag
want het gemeentelijke fonds is
niet toereikend om de reis te beta
len. Er zal ongeveer vijfduizend
gulden op tafel moeten komen.
Willem Bakker heeft goede hoop
dat dit toch niet zo heel grote be
drag door het Texelse bedrijfsleven
bijeengebracht zal worden, want
de pogingen om geallieerde oor
logsvliegers ter gelegenheid van de
herdenking naar Texel te halen,
hebben onder andere in die krin
gen veel sympathie ontmoet.
Al langere tijd bestaat op Texel het ge
voel dat de herdenking van de gevalle
nen en van de bevrijding tot dusver te
sterk beheerst is geweest door Geor-
giërs, terwijl het feit dat westerse geal
lieerden toch uiteindelijk de bevrijders
van Texel waren en in de strijd bij tien
tallen op en bij Texel zijn omgekomen,
nooit erg veel aandacht heeft gekre
gen. Daarin kwam verandering toen
het initiatief werd genomen om bij
Oosterend het Lancastermonument op
te richten ter nagedachtenis van alle
geallieerde oorlogsvliegers die op of bij
Texel zijn gesneuveld. En in de ge
meenteraad gingen stemmen op om
bij de veertigjarige herdenking geal
lieerden te betrekken en niet alleen
Russen en Georgiërs.
Aan die wens wordt nu voldaan, maar
met het bedrag van ƒ15.000,— dat de
gemeente van het ministerie van WVC
heeft gekregen om de overkomst van
een aantal geallieerden te bekostigen
doe je niet zo erg veel, vooral als het
om Amerikanen of Canadezen gaat.
Een vliegreis kost al gauw duizend dol
lar en daar komen uiteraard ook ver
blijfskosten bij. Naast Lord Tweedsmuir
en zijn vrouw en Howard Weber en
zijn vrouw komt nu ook Albert East
(die destijds met een Lancaster
neerstortte bij de Fonteinsnol) met
echtgenote naar Texel. Ook zou er in
middels zekerheid zijn over de komst
van de Canadese collega van
Tweedsmuir. De 81-jarige George Oli
ver, enige overlevende van de Engelse
duikboot H 49 die voor de kust van
Texel werd getorpedeerd, komt niet.
Hij is wegens ziekte niet in staat de
reis te maken.
Siem de Waal uit Pieter Maritsburg die
als lid van de Prinses Irenebrigade
deelnam aan de bevrijding van
West—Europa zal in ieder geval aan
wezig zijn bij de herdenking. Op uitno
diging van het comité Texel 40 jaar
vrij" zal hij op maandagavond 13 mei
een lezing houden over zijn belevenis
sen van destijds in De Buureton. De
Waal komt vrijwel ieder jaar naar zijn
geboorte-eiland, deze keer alleen wat
vroeger in verband met de herdenking.
Actie
Willem Bakker is intussen begonnen
met actie om de genoemde vijfduizend
gulden bijeen te krijgen. Hij heeft goe
de hoop dat hij het leeuwendeel van
dat bedrag zal loskrijgen van de onder
nemers. ,,De mensen die vinden dat
het een goede zaak is dat we deze
mensen als een soort ,,late reward"
naar Texel halen kunnen daarvan nu
blijkgeven. Toen ik direct na het con
tact met Jones, daarover vertelde te
gen Piet Schuijl van het installatiebu
reau zegde die onmiddellijk honderd
gulden toe. Als ik nog enkele tientallen
van zulke sponsors vindt, hebben wé
het geld bijeen.
Natuurlijk doe ik niet alleen een be
roep op ondernemers, ledereen kan
bijdragen. Een bijkomend voordeel
vindt ik dat het een mooi stukje pro
motie voor Texel is want er is een goe
de kans dat de landelijke media aan
dacht aan het geval zullen besteden."
Wie zich als sponsor wil opgeven
wordt verzocht met Bakker te bellen:
02226-226.
kwaliteit in verhouding tot de prijs de
laatste jaren is achtergebleven.
Het handhaven van de campings staat
de mogelijk toekomstige aanwijzing
van de Texelse duinen tot nationaal
park niet in de weg.
Gebouwen weg
Eén van de voorwaarden waaron
der Staasbosbeheer bereid is om
tot verlenging van de erfpachtover
eenkomst over te gaan, is dat het
hoogste, meest kwetsbare deel van
de 50 ha grote camping Loods
mansduin wordt ontruimd. Een ge
bied ter grootte van ongeveer 15 ha
moet „recreatievrij" worden ge
maakt, wat betekent dat niet al
leen een aantal kampeerplaatsen
maar ook de kantine, beheerders
woning, de bijbehorende andere
gebouwen en het bunkerdorp moe
ten verdwijnen.
Door deze inkrimping van de camping
oppervlakte hoeft de recreatieve bedrij
vigheid van Loodsmansduin niet te
verminderen want als compensatie
staat Staatsbosbeheer toe dat op het
lagere deel de recreatie wordt geïnten
siveerd door verdichting van de kam
peerplaatsen terwijl ook caravans zul
len worden toegelaten, waar een sei-
zoenverlengend effect van zal uitgaan.
Met de situatie op de camping Ko
gerstrand is Staatsbosbeheer tevreden.
Hier zal niets hoeven te veranderen. Al
eerder heeft Staatsbosbeheer besloten
dat de trekkershutten op Loodsmans
duin en Kogerstrand ook 's winters
mogen blijven staan. Voor beide cam
pings geldt dat het totale aantal slaap
plaatsen niet noemenswaard zal
veranderen.
Opknappen
Staatsbosbeheer beschouwt de hoge
duinen van Loodsmansduin die op heel
zuidelijk Texel te zien zijn, als een be
langrijk landschappelijk element. Aan
het „opknappen" ervan door het laten
verdwijnen van de bebouwing wordt
dan ook veel waarde gehecht. De jaar
lijkse erfpachtscanon zal na 2004 on
getwijfeld omhoog gaan. De canon
bedraagt 5% van de getaxeerde waar
de van het terrein. Die taxatie moet
nog plaatsvinden. Binnen elke maan
den moeten de onderhandelingen over
deze zaak zijn afgerond. Overigens is
niet iedereen blij met het verdwijnen
van de bunkers en andere resten van
verdedigingswerken op Loodsmans
duin. Met name de stichting Menno
van Coehoorn die ijvert voor het be
houd van verdedigingswerken met
historische waarde zou willen dat be
paalde elementen zoals geschutskoe
pels in stand worden gehouden, maar
het is twijfelachtig of dat in de praktijk
mogelijk zal zijn.
Paviljoens
De bereidheid om de campings in de
Lees verder pagina 9
