„Rioolslib van vaste
wal veilig genoeg"
Samen sinds de
schoolbanken
l,
150
jaar
De vierkamp
Jaarverslag van het
Coördinatiecollege
Waddengebied
gepubliceerd
Vernieling
VERVOLG V\N PAG. 7
Amsterdammertjes
60 jaar Anne en Janke de
Vries
Schilling in rondvraag
Waterverfconcours
nabij Den Hoorn
Insluiping
Jubilarissen bij
bouwbond FNV
PAGINA 8
TEXELSE COURANT
WOENSDAG 15 I®
Eierland
20, 21 en
22 juni
De Eierlandse vierkamp die ter gele
genheid van het 150-jarig bestaan van
de polder op 22 juni wordt gehouden
belooft een groots spektakel te worden
waarbij typische Eierlandse gebeurte
nissen en bedrijvigheden uit vroeger
jaren in spelvorm zullen herleven. Aan
dit spel kan door iedereen jong en
oud ongeacht de woonplaats wor
den meegedaan. De vierkamp lijkt veel
op het bekende NCRV-Stedenspel en
wordt gehouden op het voetbalveld
van De Cocksdorp. Er is een dijkdoor-
braakspel waarbij men via hindernis
sen moet trachten de dijk te dichten
met zandzakken.
In het visspel zal duidelijk worden dat
de vis vroeger duur werd betaald.
Sinds het toerisme zijn intree deed,
werd ook de horeca belangrijk in Eier
land en daarom is er ook een
serveerwedstrijd
Eén van de hoofdwegen in de polder
heet Postweg. Langs deze weg en ver
volgens met een bootje vanuit De
Cocksdorp werd de post naar Vlieland
gebracht. Dat dit niet zo snel en mak
kelijk ging als tegenwoordig kan men
ervaren in het spel „Post naar Vlie
land brengen".
Grote faam hadden de redders uit De
Cocksdorp en Eierland. Hun activiteit
komt tot leven in het reddingspel ter
wijl het vuurtorenspel herinneringen zal
oproepen aan het bouwen van de
bakstenen Eierlandse vuurtoren,
steentje voor steentje. Wie niet in
staat of bereid is zich lichamelijk in te
zetten bij deze spelen, kan zich laten
inschrijven voor het theoretische ge
deelte waarbij het aankomt op kennis
van Eierland en De Cocksdorp, ook
betrekking hebbende op het heden.
De teamleiders van de Eierlandse vier
kamp zijn Riet de Ridder, Hanny Ran,
Piet Jan Stolk en Tinus de Graaf. Zij
rekenen op veel deelname en willen te
voren in ieder geval oefene-n. Be
langstellenden kunnen zich vanaf he
den opgeven bij Gerard Monen, Kik-
kertstraat 10, De Cocksdorp, tel.
02222-269; Paulien Barendregt-v.d. Le-
ly, Oorsprong weg 9, tel. 02225-239 of
Marion de Graaf, Keidelplein 1, De
Cocksdorp, tel. 02222-537 of bij leden
van de jeugdclub die op bezoek
komen.
Tenslotte nog een mededeling over de
reünie van 20 juni. Die vangt aan om
15.00 uur in de feesttent. Opgave is
uiterlijk mogelijk tot 25 mei bij een van
de bestuursleden. Nadrukkelijk wordt
erop gewezen dat het beslist noodza
kelijk is dat ook de huidige inwoners
van Eierland die aan de reünie willen
meedoen zich aanmelden (bij een van
de bestuursleden).
Eind april verscheen- het jaarverslag
over 1984 van het Coördinatiecollege
Waddengebied. Uit het verslag blijkt
dat in 1984 de beheersprogramma's
voor de diverse aktiviteiten in de Wad
denzee zijn afgerond. De beheerspro
gramma's zullen worden gebruikt als
richtlijn bij het opstellen van de meer
concrete beheersplannen, die in de
loop van 1985 gereed zullen komen.
Het jaarverslag gaat verder ondermeer
in op het overleg dat is gepleegd over
de herziening van de streekplannen
voor het Waddengebied, het wa
tersportplan van de provincies en over
de vorderingen die met betrekking tot
het terugbrengen van de hinder, ver
oorzaakt door militaite oefeningen in
het Waddengebied, bereikt zijn.
Eind 1984 is in het Coördinatiecollege
overeenstemming bereikt over de
hoofdlijnen van de algemene beheers-
visie voor de Waddenzee. De beheers-
visie zal een belangrijke rol spelen bij
het ontwikkelen van het beheer ten
aanzien van de verschillende menselij
ke aktiviteiten in de Waddenzee. Op
basis van deze visie, die onder verant
woordelijkheid van de drie betrokken
overheidsniveaus tot stand is geko
men, zal in principe niet in de natuur
lijke processen van het Waddenzeege
bied worden inbegrepen.
In het najaar van 1985 zal, in samen
werking tussen het rijk, de Wadden
provincies en gemeenten, een sympo
sium over het beheer van de Wadden
zee worden gehouden..
HODÏK
In de nacht van vrijdag op zaterdag
werd een der zonneschermen van een
boetiek in de Kogerstraat zwaar be
schadigd. Een onbekende sneed het
met een scherp voorwerp open.
Dezelfde nacht werd de ruit (80 x 40
cm) van de deur van het restaurant
Azië vernield. De (onbekende) dader
gooide er een longdrinkglas doorheen.
de zaal e ies
n emmeren
fs, wantl n
mensen
Hodshon
verkleumd? Dora Schrama. Ze was op
anti-plofbanden door weer en wind
vanaf Texel komen fietsen om ons te
halen. Dat zullen wij nooit vergeten."
Onderscheiding
Deze brief was aanleiding geweest om
Doortje van Sambeek een soort onder
scheiding te geven. Op listige wijze
was er voor gezorgd dat tante Doortje
op de veerboot aanwezig was, zodat
ze even later stomverbaasd en on
der de indruk in de bloemetjes kon
den worden gezet. Ze kreeg bovendien
de bronzen herinneringsmedaille en
een fraaie, ingelijste oorkonde die er
melding van maakt dat Doortje van
Sambeek-Schrama was benoemd tot
„moeder aller Amsterdammertjes" we
gens haar bijzondere inspanningen om
mensen in nood van dienst te zijn.
Daarmee werd tevens eer gebracht
aan alle andere Texelse pleegmoeders
die in de oorlogsjaren kinderen opvin
gen „en daarmee een steentje bijdroe
gen aan een betere wereld en een
voorbeeld stelden dat tot op de dag
van vandaag wereldwijd navolging
verdient".
Op de haven stapten de 400 Amster
dammertjes in gereedstaande bussen
(van AOT, Kapitein uit Schagen en Ro
bert Aris van Boven uit Oudeschild)
voor een rondrit over het eiland. Daar
bij was het de bedoeling dat de
Amsterdammertjes in ieder geval in
het gebied terecht zouden komen waar
zij in de oorlog hadden verbleven, zo
dat allen in groepen waren ingedeeld.
Elke groep volgde een andere route,
zodanig dat alle groepen ongeveer
aansluitend op elkaar terecht kwamen
bij het Maritiem Museum voor een
programma-onderdeel dat als „inter
mezzo" was aangekondigd.
Dat intermezzo bestond uit een de
monstratie die een indruk moest
geven van de wijze waarop de
Texelaars zich in de oorlog behiel
pen in het dagelijks leven. Een
groep enthousiaste Oudeschilders
liet onder leiding en met toelich
ting van Jaap Bakker zien hoe olie
uit koolzaad werd geperst, hoe de
was werd gedaan met een houten
wasmachine die door een fiets
werd aangedreven, hoe melk werd
ontroomd en gekarnd en hoe
klompen werden verzoold. Ook
was er een kleine tentoonstelling
oude radio's (waaruit oorlogs
nieuws en een redevoering van ko
ningin Wilhelmina klonk) er was
iets te zien op het gebied van ei
gen teelttabak, oude papieren zo
als persoonsbewijzen en distribu
tiekaarten, fietsen met anti plof-
banden en er werd ook ijverig
gesponnen.
De rondrit van alle groepen eindigde in
Den Burg, waar de Amsterdammertjes
in De Lindeboom een broodmaaltijd
kregen aangeboden. Muziekvereniging
Excelsior zorgde op het terras van het
hotel voor een muzikaal welkom. Door
het winderige kille weer zochten de
Amsterdammertjes al gauw de warmte
van de zaal op. Men wachtte dus niet
op elkaar, waardoor dit onderdeel van
het programma niet helemaal tot zijn
recht kwam. In de eetzaal zaten niet
alleen Amsterdammertjes maar ook
Texelse pleegouders, zodat het daar
een enorme drukte werd. Ook hier
hadden nog diverse ontmoetingen
plaats en werden de gesprekken be
heerst door oude herinneringen. De re-
vuegroep De Flierefluiters onder leiding
van Jannie Craanen-Hemelrijk was ac
tief op het toneel van de schouwburg
zaal met meerdere Texelse liedjes,
waarmee veel eer werd ingelegd, on
der andere werd gezongen over koek,
kaas en andere Texelse produkten
waarbij in de zaal kaas werd uitge
deeld. Een primg indruk maakte ook
het dixielandorkest Monkey's Revival.
Tesselhuus
Op het toneel werd het woord gevoerd
door het Amsterdammertje Bob
Dijkstra, die veel lof had voor het initi
atief om deze dag te organiseren maar
wel vond dat de boel eigenlijk was
omgekeerd.
Niet de Texelaars hadden de Amster
dammertjes een dergelijk feest moeten
aanbieden, maar andersom. „We moe
ten iets terugdoen." Hij wist een uit
stekende mogelijkheid om erkentelijk
heid jegens Texel te betuigen, waarbij
hij herinnerde aan het vakantiehuis
voor gehandicapten dat daags tévorèn
in De Koog was geopend, het Tessel
huus. Öe Stichting Texelvakantie Ge-
Ze zaten al bij elkaar op school. Toen gingen ze nog niet met el
kaar, dat gebeurde pas in 1922. Anne de Vries was met zijn maten
een schaatstocht wezen maken. Terug in zijn woonplaats Ureterp
dolden ze nog een beetje met de meiden. Hij kon Janke de Jong
nog net behoeden voor een val en op dat moment moet er iets ge
beurd zijn met die twee. ,,Dit wordt mijn wijf", sprak Anne vast
besloten en zo gebeurde het. Gisteren vierden zij hun zestigjarige
bruiloft in hotel De Lindeboom, want het leven voerde hen naar
Texel
Anne en Janke de Vries wonen al
weer een kleine vijftien jaar in de Ker-
kesteeg in Oudeschild. Daarvoor heb
ben ze op diverse plaatsen op het ei
land gewoond. Hoewel ze allebei hart
patiënt zijn, (Anne: „Ik leef dankzij
mijn medicijnen") zijn ze allebei vaar
dig van geest en kunnen ze de zonni
ge zijde van de leven nog zien. Toen
er wat al te plechtstatig geposeerd
werd voor de foto liet Anne zien dat
het ook anders kon: hij viel zijn vrouw
met een zeer jeugdig gebaar om de
hals.
Het begon dus allemaal in Ureterp
(Frl.) waar in 1902 Anne en een jaar
later Janke geboren werden. Na die
verstrekkende val op het ijs kochten ze
een boerderijtje bij Beetsterzwaag,
waar ze in 1925 ook trouwden. Het
zelfstandig boeren duurde vijf jaar.
Toen ze begonnen kostte een liter
melk twaalf cent, een jaar later was
dat 8 cent. Deze superheffing werd
opgelegd door een nog strengere
meester dan de Europese gemeen
schap: de crisis. Een ei werd verkocht
voor 1 cent en dat was minder dan
een kip dagelijks aan voer opvrat. In
1930 werd de knoop doorgehakt, Anne
ging naar Texel om bij de dijkaanleg te
werken, Janke runde eerst nog een
jaar met een 17-jarig knechtje samen
het bedrijf, maar dat bleek te zwaar.
Het huishouden en de drie kleine kin
deren vroegen ook hun tol. De boer
derij werd in 1931 verhuurd en het ge
zin werd op Texel herenigd. Na de oor
log werd de boerenplaats verkocht,
toen kwam het resultaat van die zes
jaar sappelen weer een beetje naar
hen toe.
Het eerste half jaar dat het gezin op
Texel was, woonde het in Burgzicht,
daarna werd het de Vergulde Kikkert,
nu beter bekend als het City-theater,
betrokken. Jan Rab verhuurde het
pand aan hen en aan Sieme de Waal
en Jan van Zeijlen, die er een fietsen
makerij hadden. Na anderhalf jaar gin
gen ze op het Buurtje in Oudeschild
wonen.
Schar
In die tijd voorzag Anne in het onder
houd van het gezin door veel bij de
Waterstaat te werken, vaak onder uit
voerder Roel Berkenbos, of bij de
werkverschaffing (helmplanten). Ook
had hij een bootje achter de dijk lig
gen, waarmee hij met hoepels op
schar viste. „In zo'n hoepel zit een
kruis en er zit een net aan vast. Als je
aan dat kruis allemaal wormen deed,
kwam de schar er op af. Dan moest je
snel het net omhoog trekken en dan
had je ze".
In de oorlog werd hij gedwongen inge
schakeld bij werkzaamheden voor de
Duitsers op het Loodsmansduin. Jan
ke: „Hij zat ondergedoken bij Stoep-
ker, maar toen kwamen de Duitsers
me vertellen dat hij tegen de muur ge
zet zou worden- als hij zich niet voor
arbeidsd' st meldde. Onze twee
oudste jongens zaten al ondergedoken
in Friesland en ik was zwanger van
ons vierde kind. Toen ben ik met mijn
dikke buik op een kinderfietsje gestapt
om het hem te vertellen en hij heeft
zich gemeld". Anne: „Je moet niet
denken dat we daar zo hard werkten.
We moesten er lopend heen en als we
dan om tien uur aankwamen was het
eerst schaften. Daarna lijntrekken tot
we weer naar huis mochten. Bij don
ker waren we weer thuis". Tijdens de
Russenoorlog school het gezin in de
kelder bij Huib de Rijmelaar. Zij had
den een meisje in huis uit Haarlem en
Janke herinnert zich nog goed dat het
kind banger was voor de spinneweb-
ben in de weinig gebruikte ruimte dan
voor het schieten buiten.
Na de oorlog werd eerst een woning
gekocht aan de De Ruyterstraat 119,
later werd dit weer verkocht voor de
Noordkaap. Daar woonde het gezin
ruim tien jaar. Ze hadden er vier koei
en en wat andere beesten. Anne werk
te onder andere bij de boortorens nabij
Bergen. Dagelijks reisde hij heen en
weer. De volgende woning was de
pastorie van de Hervormde kerk, waar
Anne koster werd. Op 69-jarige leeftijd
stopte hij door een hartaanval ged
wongen met werken. Toen verhuisde
het echtpaar ook naar de Kerkesteeg.
In de pastorie was het namelijk wel
gratis wonen maar het werk als koster
leverde ook niets op. Bovendien was
het een erg groot huis om schoon te
houden.
Sindsdien genieten de echtelieden van
hun pensioen, ze kijken veel televisie,
houden de actualiteiten bij en gaan re
gelmatig de deur uit. Anne rijdt nog
auto en dat geeft de mogelijkheid de
kinderen, die nog in Den Burg wonen
(twee wonen er aan de overkant) re
gelmatig op te zoeken. Als de moge-
lijkheid dat te doen vervalt, willen ze
graag naar een huis in Den Burg, hoe
wel Anne Oudeschild ook prima vindt.
Hun oudste kinderen, een tweeling, lo
pen inmiddels tegen de zestig. Janke
heeft hen beloofd dat ze binnenkort
met vader en moeder mee naar dè
soos mogen
Toen tien jaar terug hun vijftigste brui
loft gevierd zou worden kreeg Anne
een hartaanval. Het feest werd afge
zegd, maar burgemeester Sprenger
kon niet meer bereikt worden. Die
kwam speciaal van een bezoek aan de
overkant eerder terug om voor een
dichte deur te komen. Janke zei tegen
haar kinderen dat het wel eens de
laatste bruiloftsverjaardag geweest kon
zijn. Dat is anders gelopen, ze haalden
de zestig en zelfs de koningin stuurde
een brief om te feliciteren. En zowel
voor die brief als voor dat lange huwe
lijk zijn Anne de Vries en Janke de
Jong uit Ureterp dankbaar.
Van donderdag tot en met zondag
wordt weer het Waterverfconcours ge
houden door de Teeva. De opzet van
het concours is het zelfde als vorige
jaren maar de plaats en het onderwerp
verschillen. De „basis" zal nu zijn iri
kampeerboerderij De Stolp aan de
Stolpweg in Den Hoorn. De technie
ken blijven vrij, hoewel de nadruk nog
steeds ligt op waterverf. Zondagmid
dag om 15.00 uur eindigt het con
cours, waarna de deelnemers op de
bekende wijze eikaars werk zullen
beoordelen.
handicapten heeft nog veel
voor dit project en daarom
een beroep op de Amsterdam^ ur
om bij het verlaten van d
gift te deponeren in een
beroep was niet vergeefs
op dat moment al veel
maaltijd achter de rug hadden
zaal hadden verlaten, bracht
lecte 71604,— op. Inmiddels i
hiervan een douche-bed en
chestoel aan te schaffen,
hulpmiddelen in het
Onder de aanwezige Amsterdam"!
tjes was ook de NOS/Avro med? 6k>
ker Hans Verhoeven die in Engel e I
gestationeerd. Hij kwam een speSi
groet voor de Texelse bevolkingan
brengen van de bewoners vamV'ot
desley, het kustplaatsje waar in t 'd
de reddingboot Joan Hodshon»|n
kwam. Verhoeven heeft in de bi oik
van Mundesley („zoiets als Oosi Ie
zomerhuisje en was bij zijn omz«es
gen in de omgeving gestuit op
die naar Texel is genoemd: Tex&'*
Hij kreeg contact met Reg Earl*
kustwachter die destijds de Joh»
Hodshon ontdekte, nadat de op
den die naar Engeland waren g=:er
om geallieerde hulp te vragen, i
gels hadden afgevuurd. Dat gaf'®1
merkwaardige misverstanden waf w
had bij het ontwaren van de inC !a
uniform gestoken Georgiërs aan! K
gemeend dat er sprake was van*
Duitse invasie, wat op dat tijdsti;
heel erg onwaarschijnlijk was. To
de waarneming meldde kreeg bij
ook te horen dat hij teveel cogn»
gedronken. Earl was persoonlijk
„invasie" afgestapt en alle Texew
en Georgiërs hadden zich prompp
gegeven. Het gezelschap werd
kustwachtershuis opgesloten en1
volgens overgedragen aan het
gezag. Verhoeven had ook ges
met de secretaris van de gemeer
raad, die hem een groet voor de
se bevolking had meegegeven,
gelijste fotomontage met beeldeij
Mundesley en omgeving, onderfj
van het bordje „Texelway". Hij o®
handigde het aan Job van Hoor
het Comité Texel 40 jaar vrij mei]
verzoek het aan het gemeentel
door te geven. Verhoeven zal ov
Texel en over de „invasie" van
een verhaal maken voor de Eng?
pers.
„Het rioolslib dat ten behoeve van
de landbouw op Texel wordt aan
gevoerd is veilig genoeg",aldus ant
woordde wethouder Daan Schilling
op een vraag van Dirk Terpstra
over het gebruik van rioolslib en de
gevaren daarvan voor het milieu.
Schilling vertelde dat de gemeente
monsters heeft genomen van het slib
en dat was komen vast te staan dat
het percentage schadelijke stoffen in
het slib „verder onder de officieel toe
laatbare norm lag". Uiteraard was bij
de monsterneming niet alleen naar de
hoeveelheid schadelijk materiaal geke
ken maar ook naar de.aard van de
stoffen.
„Het slib is bekeken met de Neder
landse normen in de hand en ons land
is wat dat betreft het strengste van
heel Europa. We hoeven ons over dit
slib echter niet ongerust te maken", al
dus Schilling. Terpstra had even daar
voor gezegd dat er 'wilde verhalen' de
ronde deden over de aanvoer van dit
materiaal. De wethouder zegde toe dat
het slib regelmatig onderzocht zal wor
den. Het slib wordt uitgesproeid over
landerijen en agarier—wethouder Ba-
rendregt vertelde dat deze bemesting
vooral goed is voor grond die snel
stuift. Een ander voordeel is dat bij ri
oolslib geen ammoniak vrijkomt. Bij
drijfmest is dat wel het geval en ook
dat is schadelijk voor het milieu. Die
stof is een medeveroorzaker van zure
regen.
Veilig
Riet Huitema vroeg of de kruising bij
De Staart waar vorige week een er
nstig ongeluk gebeurde niet beter ge
markeerd kan worden, bijvoorbeeld
met schrikhekken. Schilling beloofde
deze suggestie met betrokken ambte
naren te zullen bespreken.
Jan van Asselt vroeg of de weg bij het
appartementencomplex Bosch èn Zee
een openbare doorgaande weg was.
Dat bleek het geval te zijn en het daar
onlangs geplaatste bordje doodlopende
weg moet volgens Barendregt dan ook
verdwijnen. Op een andere vraag van
Van Asselt zegde Barendregt toe dat
het plan om een deel van het buiten
gebied op aardgas aan te sluiten bin
nenkort in een raadscommissie ter
sprake komt. Het aansluitingsplan voor
de onrendabele gebieden is gemaakt
door gasbedrijf De Liefde en men
wacht nog op en subsidietoezegging
van het rijk in het kader van de terug-
ploegregeling
Adopteren
Tine Krijnen maakte met Gerbrand
Poster een compliment aan het comité
'Texel 40 jaar vrij' en het gemeente
bestuur over de herdenking en de vie
ring van de bevrijding. Het Texels Be
lang raadslid vond het wel jammer dat
de herdenking bij het Lancastermonu
ment niet van te voren was aangekon
digd en dat de initiatiefnemers van dit
monument niet bij die herdenking aan
wezig waren. Tine Krijnen was echter
zeer te spreken over de betrokkenheid
van de jeugd bij de aktiviteiten en
vond dat dit doorgezet moest worden.
„Middelbare scholieren zouden bij
voorbeeld met elkaar gedenktekens
kunnen adopteren zoals het Lancaster
monument en het monument voor
jong gesneuvelden op de Algemene
begraafplaats".
Volgens het raadslid hebben dergelijke
adopties aan de vaste wal veel
respons.
Gelein Jansen kreeg desgevraagd te
horen dat het nog niet zeker is dj
schip De Vriendschap van Sil BoJ
deze zomer weer naar Vlieland jj
ren. „Defensie weigert mee tew
aan een goede landingsplaats op j
Vliehors", aldus Schilling. JoopvT
der Meer vroeg of het college stl
en medewerking zou geven
plan Lievense als dat morgen?;
worden ingediend". Schilling: j
graag een wat meer uitgewerkt p
willen hebben maar als de raad o
opdracht geeft medewerking teg
aan het plan doen we dat".
Onbekenden drongen in de cara«
een bouwterrein aan de Beatrix!}
mogelijk met een valse sleutel.
sluiper heeft geprobeerd de kach;
te steken. Er werd niets vermist.
Vrijdagavond kon de Texelse
ling van de Bouw en Houtbor
FNV in Hotel Den burg enkele
trouwe leden in het zonnetje
ten. Na een diner met bestuui
den en jubilarissen werden Pij
Tromp, Addie Smidt, Ben Thoj
Jan van Boven geëerd met
bondsspeld en voor hun vroui
waren er bloemen en een
kandelaar.
Piet Tromp is 40 jaar lid va
bond, waarvan 15 jaar als
meester. Een functie die veel
omdat de bondspenningmeester
te maken heeft met uitgifte
tiebonnen en sociale premies,
Smidt is 25 jaar lid van deze
Hij werkt bij Ben Kamp als
uitvoerder. Ben Thole is ook
eeuw betrokken bij de bond
met Jarino néar Texel. Jan
kreeg ook een speld wegens
lidmaatschap en is werkzaam
merman. Van Boven was 15
van het bestuur. Op de foto
rissen in Hotel Den Burg met
echtgenoten. V.l.n.r. Jan van
Addie Smidt, Ben Thole en Dl""
Tromp.
