'let de Noorderzon terug
LAND
r BOUW
peditiedagboek
Knippenberg
lorlichtingsavond
rariërs
apenfokdag met
I inzendingen
Veel animo voor
crossloop
Training Smash '68
Uit het politierapport
SVC start training
Onverzekerde brommer
Lezing met dia's
in Het Kamphuis
Musica Texla weer
van start
Rommelmarkt-pop
13 AUGUSTUS 1985
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
jHes verder volgens plan
jopt arriveert Jan Knippen-
'l' deze week op Schiphol na
weken lief, leed en enorm
montuur pp Spitsbergen,
laatste indrukken en een
qblik op de expeditie vor-
i het zesde en laatste deel
bet dagboekverslag, voor
keer Met de Noorderzon
ij.... genoemd.
2 augustus
mu vrijdagavond en ik heb na
de kooi ontweken te heb-
it geslapen. Dat was nodig en
We liggen voor Smeerenburg
daar inmiddels met een sloep
kijken. Het bleek (door de te
/erwachtingen vooraf?) een des-
|te zijn. Smeerenburg is een
:he plaats waar alles is wegge-
door drie voorgaande expedities,
•voel van afbraak blijft achter. Er
eeuwse expeditietroep tus-
je eeuwse resten of wat daar-
irgaat. De andere resten lig-
i Groningen, in boeken, in foto's.
gt me eerlijk gezegd geen don-
eer. Leve de historicus, weg met
P erblijfselen. Het waren mooie da-
volledig geoutilleerd, daar te we-
inder risico's. De stoere verhalen
iSpitsbergenboek komen ineens
sop me over. Sensationale kost.
denk dat het verhaal van Ben
enig in zijn soort is: kwaliteit en
I lijk. Hij zat daar alleen, heel alleen
[streeks vanuit z'n studeerkamer,
it is bijzaak. Hier is niets meer.
n blij dat ze het landschap nog
sn laten liggen. Ik kom er zo niet
loe de walvisvaart te beschrijven,
dé ergernis over het sloopwerk is me
teveel.
We maken êen fikse wandeling over
Dansk Dya (Deens eiland). Het eiland
'ligt bezaaid met stenen en ik heb zin
'om hard te lopen. Springend van
steen op steen voel ik me in m'n ele-
rrient. De tocht is fantastisch al „zeu
ren" sommigen over het desolate land
schap en de stenen. Vergelijkingen
jnet de tropen doen de ronde maar
Vergelijkingen hebben hier eigenlijk to
taal geen zin. Het sneeuwt ook niet in
de tropen.
3 augustus
De zon schijnt en we liggen in Magda-
lenafjord. Een beroemde plek, volgens
de verhalen één van de mooiste plaat
sen van Spitsbergen. Dan slaat de
schrik toe. We varen hier over enkele
uren al vandaan. De vogelkijkers (ver
schrikkers) moeten zodanig weer snel
ergens anders heen. Wij willen hier
toch nog wat kanoën: tussen het ijs
en de gletsjerwand. Snel gaan de ka
jaks naar beneden. We hebben niet
veel tijd meer. Geert peddelt zich uit
de naad en ik volg hem, bin
nensmonds vloekend. Wat een haast
klus en het is altijd verder dan je
denkt. Het „beeld" is wederom prach
tig. Overal om ons heen ijs, drijvende
blokken en blokjes, knisperend, zin
gend en hard blauw, zachtblauw;
gletsjerijs in alle vormen. We naderen
de gletsjerwand tot 100 meter en grote
blokken vallen met donderend geweld
in zee. Een ijsgrot voor ons van waar
uit harde klappen komen. Dan is het
weer stil, onwerkelijk stil. Even later
weer een fontein van water, gevolgd
door een brandinggolf: water en ijs
stuwen op je af. Dat dwingt respect
af. Langzaam drijven we met het ijs
mee en eten kleine brokjes. Het is
zout van buiten en zoet van binnen.
Eeuwenoud ijs. Een rob duikt weer
nieuwsgierig op. „Hallo snorrie, alles
goed?" Ben ik even blij dat ik geen
vogelaar ben: zij maken dit nooit mee.
•In de verte zien we de Plancius nade
ren. Everf later vangen we het zachte
gedreun van de machines op en het ijs
sluit zich om ons heen. Het is heerlijk
hier tussen door te laveren: kunstige
vormen en kunstig varen. Langzaam
komt het schip in het ijs, bijdraaiend in
onze richting. Geert grinnikt als ik
naast de sloep van de Plancius lig:
een enorme dreun. Ik zie Geert op de
deining heen en'weer stuiteren. Niet
1ek slaan, ouwe reus, dat zou zonde
zijn. Zelfs het grote schip deint. De
bemanning en passagiers houden de
adem in. Wij zijn het eigenlijk gewend
geraakt. De opvarenden maken foto's
terwijl we omhoog klauteren. Wij zijn
geluksvogels. Die hadden ze hier nog
niet gezien en ze zijn ook erg zeld
zaam. De ene heet Geert en de andere
Jan.
4 augustus
Het wordt eentonig. De leiders van de
en zo vind je toch alles. En nog veel
meer. Zien zij alleen de vogels pur
sung als een absoluutheid of zien ze
ook nog het landschap?
Op Smeerenburg dook de verzamelde
menigte op een jonge eidereend die
moeder en de anderen niet had kun
nen volgen. Aaien, beetpakken, foto's
maken, druk gebarend. Moeder zwemt
steeds verder. Als ik even later, nijdig
van binnen, probeer het beestje terug
te zetten maken ze zich druk om de
manier waarop ik de eend oppak, „de
verkeerde manier". Het zal me een rot-
zorg zijn. Het beestje had bijkans al
een hartverlamming van die deskundi
ge belangstelling. We proberen met de
Zodiac de andere eenden op te zoe
ken. Zetten de jonge eider terug bij de
anderen en hopen er maar 't beste
van. Zo grijp je met z'n allen weer in,
in de natuur.
5 augustus
Het weer is nu onwaarschijnlijk mooi.
f
Een veel kleiner deel dan de bedoeling was werd besteed aan bergbeklimmen. Op de foto
een beeld van een bergwandeling.
nu een blok afdondert is het gebeurd
met bootje en mannetje. Toch overvalt
me een soort rust. Je went aan din
gen. Routine, gebrek aan ontzag of
het ondergaan van arctische omstan-
ment nabij Longyearbyen.
Kleine kajaks en een grote zee. Jan en Geert bezig met het bepakken van hun vaartuigen voor een koude tocht door ijs en water.
vogelverschrikkers vinden het nodig de
trip te beëindigen als een soort sight
seeing tour. Magdalenafjord verlaten
en opstomen naar de St. Joursfjord.
Ik heb er de pest in. Je ligt nóg niet
of je vaart alweer. Ze moeten nog één
vogel hebben, dan is hun lijstje vol.
Geert en ik hebben ze, denk ik alle
maal al gezien. We blijken als enigen
met de dokter („dappere dodo") een
wilde zwaan gezien te hebben. Een
zeldzaamheid. We moeten ons dan
ook vergist hebben volgens de voge
laars. Vergeet 't maar. Wij zoeken niets
Gisteren werd ik wakker in de St.
Joursfjord, een stralende dag en geen
rimpel op het water. Wat een verschil
met de eerste twee weken. We kun
nen het haast niet geloven. Hier had
den we nu dagenlang kunnen kanoën.
Soms overvalt me een gevoel van ver
raden te zijn, niet door het landschap,
maar door het weer. Met Roel, de
kok, nog even naar de gletsjerwand
gevaren. Ik besluit nu eens door te
zetten en vaar tot op tien meter van
de gletsjermuur. Het kraakt om me
heen en het knalt van binnen. Als er
digheden? Roel ligt verder van het ijs.
Eigenlijk heeft hij gelijk. Er zit geen
systeem in het wel of niet vallen van
de ijsmassa's. Ik laat me terugdrijven
met het ijs mee. Ik zie zeevlam opko
men, een witte strook mist boven het
spiegelend water en ik peddel naar de
overkant. Roel is onder de kust geble
ven en er is dus niemand in mijn
buurt. Heerlijk gevoel. De zon spiegelt
zich op de kajak en links en rechts van
mij zo'n drie kilometer water. Naast
me zwemt weer zo'n glimmende vis-
msdagavond, aanvang half
wordt een agrarische voor-
ingsavond gehouden. Er wordt
innen op het bedrijf van de fa-
Klaas Eelman (hoeve Noord-
aan de Schorrenweg in pol-
Het Noorden.
it bedrijf staan een aantal snij-
rassen ter vergelijking in groei en
engst. Bij de familie Van der Sar
lie Slufterweg wordt het nieuwe
igewas Triticale bekeken. Triticale
kruising tussen tarwe en rogge,
de Postweg bij de familie Bram de
ferzal de nieuwe aardappelbewaar-
bezichtigd worden,
na wordt deze „avondbijeen-
K" afgesloten met enkele medede-
1 door Stichting Agrarisch Texel
liet draineren en diepspitten. De
Jan Meems, specialist gewasbe-
lfming bij het Akkerbouwconsu-
ndag 2 september wordt in Den
de jaarlijkse schapenfokdag ge
len. In vergelijking met voorgaan-
in is het aantal aanmeldingen
erkelijk toegenomen. De catalo-
Brmeldt 267 inzendingen. De mo-
h'eid tot inzenden was de afgelo-
iaren beperkt omdat alleen scha
kan zwoegervrije bedrijven werden
BlatenNu deze „schone" bedrij-
ii aantal toenemen stijgt ook weer
aantal inzendingen voor de scha-
lokdag. Een mogelijkheid tot het
Bseren en laten keuren van niet-
•agervrij wolvee biedt de Texelse
dbouwdag die eind deze maand in
Hoorn wordt gehouden.
lentschap zal een korte inleiding hou
den over grondontsmetting tegen vrij-
levende aaltjes en andere actuele ge
wasbeschermingsaangelegenheden. Dit
laatste onderwerp wordt besproken in
het Eierlandsche Huis in De
Cocksdorp.
De één na laatste crossloop van
S.V. De Koog ging zondagavond
van start met 125 lopers. De weers
omstandigheden waren redelijk en
er werden heel wat records
gebroken.
Bij de recreanten was het de Duitser
Werner Rodowski die het ronderecord
op zijn naam bracht met de tijd 15.33.
Bij de dames zette Emelie Veeger de
snelste tijd neer: 18.37. Dat hij het lo
pen nog steeds niet is verleerd bewees
Albert Hoven die na zijn blessure ook
weer aan de start verscheen en finish
te in de prima tijd van 29.18. Zondag
wordt er voor de laatste keer gelopen
voor het algemeen klassement. Er zijn
dan 10 crosslopen geweest waarvan de
7 beste tijden berekend worden.
De prijsuitreiking is op zondagavond
25 augustus na de alternatieve
crossloop waar 4, 8 of 12 kilometer
kan worden gelopen.
Uitslagen:
Recreanten: 1. W. Rodowski 15.33; 2.
R. Brouwer 16.23; 3. R. Daalder 16.34.
Jeugd: 1. N. Schoo 17.33; 2. A. van
der Vis 20.19; 3. P. Witte 20.24.
Snelste meisje N. Bakker 21.33.
Dames: 1. E. Veeger 18.37; 2. T. Ne
ger 19.54; 3. N. Huppert 20.07.
Heren: 1. M. Goënga 27.35; 2. O.
Jansen 28.17; 3. T. Franchimon 28.39.
Heren veteranen: 1. W. Timmer
31.57; 2. P Bakelaar 32.46; 3. D. Witte
32.51.
Het zomerreces voor de volleybalclub
Smash '68 uit Oosterend zit er weer
op. Ingaand woensdag beginnen de
trainingen weer, voorlopig gezamenlijk
aanvang 19.30 uur.
In de nacht van zaterdag op zondag
werden twee auto's op het parkeerter
rein van de Nikadel in De Koog open
gemaakt. Bij een wagen werd het slot
van het linkerportier vernield, maar uit
de auto werd niets weggehaald. Bij
een andere auto werden geen sporen
van braak gevonden, maar geluidsap
paratuur was verdwenen. Gedupeerde
is een toerist uit Zwolle.
Zaterdag werd ontdekt dat van een op
het Schilderend in Den Burg gepar
keerde auto de antenne ter waarde
van f35— was gestolen.
Zondag nam de politie een honkbal
knuppel in beslag. Het ding lag voor
de greep in een geparkeerde auto in
De Koog en er was reden om de
knuppel uit voorzorg mee te nemen
omdat deze anders mogelijk als wapen
zou worden gebruikt.
Een 18-jarige kampeerder uit Oud
karspel moest constateren dat de
handdoek was gestolen, die hij aan de
drooglijn bij zijn tent had gehangen.
Een onbekende heeft de Opel Manta
van een toerist uit Haaksbergen, die
geparkeerd stond in de berm bij het
vliegveld, beschadigd door er een kras
van 75 cm op aan te brengen; het
moet zaterdag tussen half elf en half
twee zijn gebeurd.
Zaterdag werd op camping Ko-
gerstrand uit een vouwwagen-tent een
tabaksetui gehaald. Een plastic ruitje in
de tent werd daartoe opengesneden.
De dader heeft waarschijnlijk gedacht
dat in het op een portemonnee lijken
de etui geld zat.
Van de in de Plevierstraat geparkeerde
auto van een 39-jarige toerist uit Hui
zen werd zaterdag de buitenspiegel
afgebroken.
Uit een tent op camping Kogerstrand
werd een plastic mapje ontvreemd met
ƒ300,—. Gedupeerde is een toerist uit
Zaandam.
Een 15-jarige jongeh uit Loenen aan de
Vecht pakte in een winkel in De Koog
en stripboek en een voetbalblad zon
der te betalen. De winkelier betrapte
hem en maakte er politiewerk van.
In de nacht van vrijdag op zaterdag
werd een Yamaha motorfiets van een
17-jarige Duitser weggehaald bij de te
lefooncel op de Brink. De motor werd
later beschadigd teruggevonden. De
politie heeft de daders (twee jongens
die opvielen ómdat ze geen helm droe
gen) vrijwel zeker zien rijden, maar
slaagde er niet in hen aan te houden.
Met ingang van dinsdag 13 augustus
start SVC haar activiteiten.
Voetbaltraining: Op dinsdagavond
19.30 uur junioren, 20.30 uur senioren
en donderdagavond 19.00 uur dames.
Dit jaar geen pupillenvoetbal bij SVC
om reden dat er maar enkele pupillen
zijn. De pupillen die dat willen kunnen
met de junioren meetrainen.
Gymnastiek: Op maandag 19 au
gustus is de eerste les.
14.15 u. Dames
15.15 u. Kleuters (groep 1 2)
16.00 u. Jongens en meisjes groep
3 4 (klas 1+2)
17.00 u. Jonens groep 5, 6, 7 en 8
(klas 3-6)
18.00 u. Meisjes groep 5, 6 en 7 (klas
3-5)
19.00 u. Meisjes groep 8 en v.o.
20.00 u. Heren.
Vooral de dames en de herengroepen
kunnen nog nieuwe leden gebruiken.
De Jazzgymnastiek start donderdag
29 augustus om 19.00 uur.
De volleybaltraining start ook op
donderdag 29 augustus om 20.15 uur
voor zowel dames als heren. Alle trai
ningen duren tot de kerstvakantie (23
december). De gymnastiekafdeling
houdt echter ook herfstvakantie van 14
tot 18 oktober., Bij het voetbal zullen
de trainingen na enige tijd ook weer
naar de donderdag gaan. Eén en an
der wordt verder op de training
bekendgemaakt.
De politie nam zaterdag een brommer
van een 17-jarige jongen uit Steenwijk
in beslag en maakte proces verbaal op
omdat het voertuig niet was verzekerd
en met het verzekeringsplaatje van vo
rig jaar rondreed.
In Het Kamphuis van Jan en Paula
Brouwer op Zuidhaffel wordt don
derdagavond een lezing gegeven
door een evangelistenpaar uit
Pakistan.
Het paar werkt onder de vluchtelingen
in Afghanistan en is van Duits/Hol
landse afkomst. Op de informatiea
vond die om 20.00 uur begint wordt
over het zendingswerk onder de vluch
telingen verteld en ook worden dia's
vertoond, ledereen is welkom.
Dinsdag 20 augustus starten de re
petities van het ensemble Musica
Texla.
De groep repeteert in de voorspeel
ruimte van de muziekschool in dorps
huis d'Ouwe ULO en elke repetitie
avond begint om 19.45 uur. ledereen
die een instrument bespeelt dat enigs
zins in de bezetting van dit orkest past
is welkom. Voor verdere inlichtingen
kan men bellen naar het secretariaat:
02220-5180 of Gasthuisstraat 5 in Den
Burg.
Zaterdag werd de laatste Oosterender
rommeltjesmarkt van dit seizoen ge
houden. Na afloop werd uitgezocht
wie de naam geraden had van de gro
te pop die in de Kerkstraat stond. De
pop heet Hanneke en die naam werd
als enige uit ruim 400 inzendingen ge
raden door mevrouw G. Visser-
Henstra, Grensweg 104, Den Burg. De
prijs, de betreffende pop met een uit
gebreide garderobe gebreide kleding is
inmiddels bij de winnares thuis
bezorgd.
dief, een baardrob met zijn snuit bo
ven water. Hij begeleidt me als een
trouwe hond. Ik blijf geruime tijd drij
ven zonder te peddelen. Het is
doodstil. In de verte de Plancius als
stipje. Is dit Spitsbergen? Wie gelooft
dit thuis nog? Zelf geloof ik mijn ab
surde verhaal nauwelijks meer.
Nog steeds ergernis over de vaart
waarmee dit schip van de ene naar de
andere plaats gestuurd wordt, een
schip onwaardig. Die ergernis versterkt
het verlangen naar huis. !k moet weer
eens lopen, de benen strekken over
duin en strand. Daarom schrijf ik ook
vaak 's nachts en vaar ik overdag om
de passagiers te ontlopen. Groepen
benauwen me al snel en het schip is
te klein. De reis loopt ten einde en
mijn verdraagzaamheid eveneens. De
kajaks blijven aan boord van de Planci
us en gaan later mee terug naar Ne
derland. Wij willen nog wat klimmen
in de bergen en dan wat praktische za-.
ken regelen. Er is veel voedsel over en
dat staat op de camping in Longyear
byen. Een deel daarvan gaat naar de
Plancius. Morgenavond is er „Captains
Dinner" met toespraken waar de kapi
tein absoluut niet van houdt. Ik wil
proberen dit ritueel te doorbreken met
een „lofzang" op het noorden en het
varen: serieus en ironisch. In de verte
dezelfde bergen waar we een maand
geleden bijna vier dagen tegen aan
hingen met hoop en vrees.
Voor de echte vogelaars en die zijn
er op Texel gelukkig wil ik even
doorgeven wat we hier, voornamelijk
vanuit de kajak, gezien hebben. Een
lijst voor de liefhebbers met de lijst
van Strijbos (in zijn boek „Svalbard")
als uitgangspunt. Ik noem niet de
plaatsen waar we ze gezien hebben.
Dat moet thuis even goed op een rijtje
gezet worden.
Roodkeelduiker, Noordse stormvogel,
Zwarte zee-eend, Eidereend, Kleine
rietgans, Witbuik rotgans, Brandgans,
Bontbekplevier, Goudplevier, Steenlo
per, Kanoet strandloper (zeer toepasse
lijk), Bonte strandloper, Drieteenstrand-
loper, Kleine jager. Grote jager. Ivoor-
meeuw, Mantelmeeuw, Zilvermeeuw,
Burgemeester, Wilde zwaan, Drieteen-
meeuw, Noordse stern (fantastisch).
Klein alk, Kortsnavelzeekoet, Zwarte
zeekoet, Papagaaiduiker, Sneeuwgors.
Verder: Poolvos, Walrus, Kleine zee
hond, Baardrob, Klapmuts, Zadelrob,
Rendier, Zwaardwalvis en Beluga
(witte dolfijn).
Wat iedereen natuurlijk vraagt: de ijs
beer. Wellicht hebben ze ons wel ge
zien maar wij hen niet. Of het jammer
is weet ik niet. Een ontmoeting lijkt
me fantastisch en zeker zo spannend.
Het hangt af van het moment.
We zijn op weg naar de Isfjord. Waar
het allemaal begon. Wij willen daar
beslist niet meer kanoën. Het is zulk
mooi weer dat het afbreuk zou doen
aan de ervaringen in de eerste zware
weken. We willen zelfs de wal niet
meer op. Heiligschennis.
Is dit nog een expeditie? Ik weet het
niet. De pure luxe op het schip met
Dire Straits muziek op de achtergrond
en een uur later de Plancius onwerke
lijk ver weg als we de kajaks verkiezen.'
Als er dan wat gebeurt zit je toch ook
in de stress. We hadden steeds geen
geweer. Hoewel je met dit mooie weer
en steeds geen ijsbeer ook gaat twijfe
len aan dit facet van de uitrusting. Het
ziet er vredig uit. Dat het ook anders
kan weten wetnaar al te goed en het
bepaalt je handelen en denken nu
constant.
Onze bevangenheid is verdwenen.
Daarover in de plaats kregen we erva
ring. De angst wijkt voor respect. Dat
is de grootste winst van deze reis. Zo.
zullen we ooit hier terugkeren met
meer ervaren mensen, mensen van
wie we op aan kunnen. Dat is een
eerste vereiste. We denken aan 6 man.
Mensen van de kust, zeekanoërs en
kustbewoners, anders doe ik het
beslist niet. Ook een uitstekend schut
ter is nodig en iemand die bedreven is
in sneeuw en ijs. Alles moet boven
dien van te voren met elkaar worden
geoefend.
Deze laatste uren van de Plancïus-reis:
zal ik buiten aan dek doorbrengen. Die
indrukken vertel ik thuis („Home is,
where the heart is"). Een machtige
reis die ik gepoogd heb in woorden te
pakken, met dank voor uw aandacht.
Jan Knippenberg.
