Groen kwartsJexehin het harG
sel toeristen
itevreden over
)xel-vakantie
Tesocijfers 1985:
alles in de min
Anti-imperialisme en
persoonlijke vrede
HSTE CIJFERS ENQUETE ORANJEWOUD:
rstel
Internationaal werkkamp produktief
Landelijke erkenning
voor „De Toekomst"
Schaken voor
de jeugd
VKIJUAU b tjtri tlviBCN isoo
EXELSE
COURANT
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
■Mijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266 en
;r Heijden, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393.
jrhof is met vakantie,
plenties, abonnementen, etc.:
De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs /"18.10 per kwartaal; los 80 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
derde van de toeristen die de laatste weken van juli op
Iwaren is ontvreden over de accommodatie waarin zij
leven, een derde heeft kritiek op de sanitaire voorzienin-
en de helft vindt de verblijfskosten te hoog in verhou-
tot het gebodene. Van de gasten wil 12% de volgende
niet meer terugkomen.
schokkende conlusies zijn geba
de enquête die door het in-
jisbureau Oranjewoud op 2 en 3
jus is gehouden om gegevens te
voor het actieplan dat in op-
[van het Texels Verbond van On
siers wordt gemaakt. Bij deze
..werden 1100 groepen onder-
Idoor hen op de haven en op
n een vrij omvangrijk formulier
invullen. Een groot deel van
nulieren is nu verwerkt waar-
ret mogelijk is er redelijk be-
conclusies aan te verbin-
oij moet in aanmerking wor
kmen dat het onderzoek be-
ig had op een groep die aan het
in het kampeerseizoen huis-
ging en vrij veel slecht weer
rug had. Dit heeft ongetwij-
>n somberder totaalbeeld veroor-
maar het staat vast dat de cij-
'D fste resultaten die het onderzoek
it Bureau Oranjewoud heeft op-
-id inzake de toeristische wensen
tlangens met betrekking tot Texel
ngal onthutsend. De weinig vlij-
tjegevens zijn echter gebaseerd
(i enquête en het merendeel van
'.nsen die via de formulieren van
vjtwoud hun mening hebben gege-
adden een deels verregende
wrvakantie achter de rug en
'an in de rij bij de boot te wach-
Ij zullen geprikkeld zijn geweest
oden zich onder andere omstan-
iden minder negatief hebben uit-
_:n. Aan de percentages die de
oter van Oranjewoud tot dusver
uitgespuugd, moet daarom geen
strikte betekenis worden toege-
Die cijfers moeten nog worden
Miveerd" maar het staat bij
mt vast dat ze daardoor niet
'lig zullen worden. Het blijft een
'af er veel kritiek is en dat deze
mijde/ijk in de publicieit zal ko
lt) plaats van te proberen die pu
ft tegen te houden zouden dege-
hezich verantwoordelijk voelen
ile toeristische ontwikkeling al-
imnen beginnen om de publieke
op Texel rijp te maken voor de
ning van hetherstelplan" dat
spoed van de grond moet ko-
r is namelijk veel geld, goede
eensgezindheid nodig. Met na-
gemeenteraad en de politiek
hi mogen zich aangesproken voe
tzuilen straks meerdere tonnen
'ar gemeenschapsgeld op tafel
m komen om het toerisme op
'neer in de lift te brengen en het
Mrschijn/ijk ook nodig zijn een
m kwaliteitsbewaking in te stel-
daardoor klachten te voorko-
zal onmiddellijk begonnen
ai worden met het reserveren
'tlden en de aanstaande begro-
'ehandeling in de gemeenteraad
wo or een goede gelegenheid,
is natuurlijk wel politieke moed
nodig en het is zeer de vraag of
worden opgebracht. Het is te
dat de vroede vaderen en hun
skort te kiezen opvolgers bereid
werken in een sfeer van bloed,
en tranen en kunnen leven met
'échte dat de resultaten van de
'dngen pas over enkele jaren
'■o worden binnengehaald. De re
is voor Texel een bestaansbron
'in vrijwel iedere ingezetene pro-
en de enige mogelijkheid tot
"ie van de werkgelegenheid. Al-
'I om die reden kan de redding
'fi- toeristische toekomst met een
t'hart tot inzet van de verkiezin-
mden gemaakt.
fers ook verontrustend zouden zijn ge
weest als ze op dat punt gecorrigeerd
zouden zijn. Dat laatste gebeurt overi
gens nog.
Spoed
Er is thans sprake van zeer voorlo
pige gegevens die niettemin ge
schikt zijn om te worden meege
nomen in de discussie over de
thans zeer noodzakelijke maatrege
len die genomen moeten worden
om de toeristische toekomst van
Texel veilig te stellen. Zeer veron
trustend is namelijk dat de enquê
te en ook de andere gegevens die
het bureau Oranjewoud inmiddels
heeft verzameld, aantonen dat
Texel in toeristisch opzicht verkeert
in een periode van verval. Als er
niets gebeurt zullen de toeristische
inkomsten versneld blijven
teruglopen.
Directeur J. van de Kerkhof van het
bureau Oranjewoud is van mening dat
de negatieve ontwikkeling niet is te ke
ren door wat „marginale" maatrege
len, maar dat een zeer ingrijpende red
dingsoperatie nodig is. Hij maakt een
vergelijking met Scheveningen waar
men enkele jaren geleden ook in een
vervalsituatie zat en waar het nu weer
goed gaat na omvangrijke investerin
gen en andere maatregelen.
Integraal
Van de Kerkhof pleit voor een integrale
aanpak waarbij de gemeente het voor
touw moet nemen. Hij denkt aan veel
meer dan alleen promotie; met name
de kwaliteit van de toeristische voor
zieningen moet omhoog en er moeten
overdekte attracties komen omdat het
zinloos is om reclame te maken voor
iets dat op zichzelf onvoldoende aan
trekkelijk is, vooral als het om seizoen
verlenging gaat.
Er is reden om aan te nemen dat Texel
er wat betreft zijn toeristische vooruit
zichten somberder voor staat dan an
dere recreatiegebieden in het land, wat
mede wordt veroorzaakt door de grote
afhankelijkheid van kampeerders die
een kort seizoen veroorzaken en weg
blijven of vervroegd vertrekken bij
slecht weer. Onder degenen die op 2
en 3 augustus werden ondervraagd
was maar liefst een kwart dat eerder
naar huis was gegaan, vooral als ge
volg van het slechte weer. De gemid
delde verblijfsduur van die vakantie
gangers was overigens toch nog 12
dagen.
Oranjewoud beschikt ook over enquê-
tecijfers van Terschelling. Die werden
twee jaar geleden onder huiswaarts ke
rende toeristen verzameld en zijn dus
(vooral door het toen veel betere weer)
niet vergelijkbaar. Van de Terschelling-
gangers vond slechts 13% dat de ac
commodatie onvoldoende was, 25%
vond het verblijf te duur in verhouding
tot het gebodene, 5% vond dat het
sanitair beter moest en slechts 3%
verklaarde niet te zullen terugkeren.
Gewone mensen...
De gegevens die de enquête heeft op
geleverd zijn niet allemaal nieuw. Dat
50% van de ondervraagde toeristen in
gezinsverband de vakantie op Texel
doorbracht en dat 25% tot „groepen
jongeren" behoort zal niemand verba
zen. Toch zijn die gegevens van be
lang als de enquête straks verder
wordt uitgewerkt en bijvoorbeeld vast
gesteld wordt welk „soort" toeristen
bepaalde wensen of grieven heeft. Dat
geldt ook voor het gegeven dat de
„gemiddelde" toerist op Texel niet tot
de maatschappelijke topklasse of tot
intellectuelen kan worden gerekend.
De grootste groep wordt gevormd
door handarbeiders die lagere school
en een korte vervolgopleiding heeft
gehad.
De ondervraagde toeristen konden in
volgorde van ernst de redenen aange
ven waarom zij bezwaar hebben tegen
Texel als vakantie-oord. Daar scoorde
„slecht weer" het hoogst maar als
tweede reden werd (ongetwijfeld tot
veler verwondering) „vervuiling" aan
gegeven. Het derde negatieve punt
was het wachten bij de boot, het vier
de was dat Texel „te druk en te toe
ristisch" is, terwijl als vijfde reden „te
duur" werd opgegeven. Dat het dag-
bezoek wordt geremd door het dure
bootkaartje vyas al bekend. Uit de en
quête blijkt dat 53% van de toeristen
het bootkaartje het belangrijkste strui
kelblok voor een dagje naar Texel
vindt.
Te weinig nieuwelingen
Onder de geënquêteerde toeristen wa
ren er relatief veel die al eerder op
Texel waren geweest.
Op Texel is dit herhalingsbezoek altijd
als iets positiefs beschouwd, maar de
mensen van het bureau Oranjewoud
denken daar anders over. Uit vergelij
kingen met toeristische ontwikkelingen
elders blijkt een periode waarin zich
naar verhouding veel herhalingsbezoek
voordoet, altijd vooraf te gaan aan een
Uit de vervoerscijfers die Teso bekend
maakte over de periode van januari
tot en met augustus 1985 blijkt dat el
ke vorm van autovervoer is teruggelo
pen, het meest spectaculair bij de ca
ravans: —8,24%. Het aantal vreemde
auto-overnachtingen was in juli 5,17%
minder dan vorig jaar en in augustus
zelfs 17,26%.
Dat betekent dat er zo'n 140.000 over
nachtingen van toeristen minder zijn ge
weest dit seizoen dan tijdens het seizoen
van '84. De enige maand die er wat be
treft toerisme dit jaar gunstig uitgespron
gen is is mei met ongeveer twee keer zo
veel caravans als vorig jaar en ook op de
andere fronten gestegen percentages.
Aan de cijfers is te zien dat het weer flink
invloed heeft gehad. Was er in juli nog
een kleine stijging in het aantal vervoerde
caravans ten opzichte van vorig jaar, in
augustus was er een schrikbarende daling:
15,37%.
Datzelfde beeld, maar dan veel minder
uitgesproken is ook bij het personenauto
vervoer te zien. Bij de aanhangwagens
gaat het gek genoeg weer niet op, dat is
in juli een kleine vier procent beter ge
weest, terwijl augustus nagenoeg gelijk
bleef. Omgerekend in eenheden (pae's)
heeft Teso dit jaar 3,55% minder vervoerd
dan het voorgaande jaar.
Het internationale werkkamp dat momenteel in jeugdherberg Panorama
wordt gehouden blijkt in meerdere opzichten produktief te zijn. Het
werk ging sneller dan gepland was en de gesprekken over het thema
„vrede" verlopen niet altijd even vlot maar vooral tijdens het werk blijkt
er wèl over gepraat te worden. Toch is waarschijnlijk het grootste succes
van het kamp dat mensen van diverse nationaliteiten van beide zijden
van het ijzeren gordijn broederlijk samen het voorzieningenniveau van
een Texelse jeugdherberg opvijzelen.
Tropical Surf
Wat heeft het Tropical Surf-weekend ge
daan? De vergelijking met '84 is enigszins
moeilijk omdat deze evenementen dit jaar
buiten het seizoen vielen en vorig jaar aan
het einde van het seizoen. De cijfers wor
den vertekend door vakantiegangers die
vertrokken. Een vergelijking met het week
end van 31 augustus 1984 levert wellicht
meer bruikbare cijfers op. Dan blijkt dat er
voor dit weekend 407 auto's meer naar
Texel zijn gebracht dan in '84 en dat zou
weer betekenen dat er een toename van
zo'n dikke tien procent was, wellicht ver
oorzaakt door het festival en de wedstrij
den. De invloed van het weer kan hierop
in zoverre van betekenis zijn dat de week
voorafgaande aan de evenementen mooi
was en dus mensen gemotiveerd kan
hebben naar Texel te gaan.
In vergelijking met het feestweekend van
vorig jaar (rond 18 augustus) zijn er zo'n
tien procent minder auto's gekomen in
1985, maar dat kan dus net zo goed lig
gen aan het seizoen.
De meest voor de hand liggende conclu
sie is dat er 400 auto's, dus 1200 perso
nen naar het eiland zijn gekomen om te
feesten en te surfen. Dat komt aardig
overeen met de horecaschattingen in De
Koog waar aantallen bezoekers tussen de
twee- en vierduizend genoemd worden.
Met de Texelaars mee zou dat kloppen.
Het thema was „vrede". De leiding
wilde daarbij vooral persoonlijke
gesprekken voeren. „Het is makkelijker
praten over internationale vrede dan
over je persoonlijke vrede", aldus één
van de leiders. Dat bleek niet voor ie
dereen even makkelijk te zijn en ook
niet door iedereen gewenst te worden.
Met name twee deelnemers uit Rus
land spraken liever over internationale
verhoudingen dan over de vrede in
periode waarin steeds meer mensen
wegblijven. Het feit dat zich binnen
een op zichzelf reeds slinkende groep
toeristen veel herhalers bevinden, be
tekent nl. dat er weinig nieuwelingen
zijn. Er zijn dus te weinig mensen die
besluiten om voor het eerst naar Texel
te gaan, wat kan betekenen dat in het
land ongunstige (voor)oordelen over
het eiland heersen. Het is niet uit
gesloten dat Oranjewoud ook in die
richting nog onderzoek zal doen.
Het onderzoek van Oranjewoud moet
resulteren in een plan dat tot verbete
ring van de situatie moet leiden. Voor
de uitvoering daarvan is niet alleen
veel geld maar ook eensgezindheid no
dig, dus een ingrijpende verandering
van de huidige mentaliteit op Texel.
„Texel kent veel verscheidenheid in
voorzieningen, maar weinig eenheid in
gedachte. Het ontbreekt hier aan sa
men de schouders eronder willen
zetten."
De financiering van het onderzoek en
het herstelplan dat eruit moet voort
vloeien is overigens nog niet rond. Ge
meente, Recreatiestichting, Kamer van
Koophandel, een groep aannemers en
Teso dragen bij (Teso onder voorwaar
de dat de VVV als vereniging wordt
opgeheven), maar de 780.000,— van
het rijk is er nog niet. Economische
Zaken heeft de aanvraag in eerste in
stantie afgewezen, maar uit contacten
nadien is gebleken dat het aantekenen
van beroep tegen deze beslissing grote
kans van slagen heeft.
In het vakblad voor discotheekonder
nemers Discomanagament verscheen
onlangs een artikel met kleurenfoto's
over discotheek De Toekomst in De
Koog. Dit onafhankelijke blad presen
teert onder de kop Trendsetter telkens
nieuwe ontwikkelingen in discoland. In
een paginagroot artikel wordt de nieu
we lichtinstallatie genoemd en er
wordt uitgebreid beschreven hoe „De
Toekomst" reilt en zeilt.
hun eigen huiselijke omgeving. Deze
twee actieve leden van de Russische
jeugdorganisatoe Komsomol hadden
een doos vol (staats)drukwerk meege-
nomen met verhandelingen over anti-
imperialisme en de vrede. De persoon
lijke vrede bleek daar niet bij te horen.
De eerlijkheid gebiedt overigens te ver
tellen dat de andere deelnemers, vol
gens de gespreksleiders, ook niet echt
enthousiast meepraten. Van de negen
tien waren er een stuk of zes tijdens
de gesprekken over het thema regel
matig aan het woord.
Het gezelschap was verdeeld in kleine
re groepen die allemaal met een be
paald project in de weer gingen. Een
groep bouwde een barbecue, een
groep legde een ontsluitingspad voor
de nieuwe fietsenstalling aan, nog een
groep bouwde die fietsenstalling en de
binnenplaats van Panorama werd ont
daan van het schaakbord en de bo
men die daar stonden, zodat de ver
bouwingsplannen voor de jeugdher
berg uitgevoerd kunnen worden.
De barbecue is berekend op het ge
bruik door grote groepen en hij is door
beheerder Ari van Hardeveld zodanig
ontworpen dat er bij verschillende
windrichtingen goed geroosterd kan
worden. De werkzaamheden in de
groep rouleerden, ongeacht de vaar
digheden van de deelnemers. Dat had
als resultaat een fraai ogend geheel,
waarbij hier en daar een muurtje
enigszins scheef staat maar een knie
soor die daar op let. De gebruikswaar
de wordt er niet minder van.
Rooien
Voor het fietspad en de ontsluiting
daarvan is veel werk verzet. Er
moesten nogal wat bomen gerooid
worden. Dat bleek allemaal sneller te
lopen dan gepland was zodat het werk
dinsdag al zijn voltooiing naderde. Het
geheel ziet er keurig uit en de sfeer tij
dens het werk was uitstekend. Kenne
lijk hadden de deelnemers er plezier in.
Het programma bevatte naast tien
dagdelen per week werk ook de nodi
ge „vormende" onderdelen. Na de
kennismakingsspelletjes de eerste twee
dagen was dat als eerste een bezoek
aan het meditatiecentrum „Srjee Raj-
neesh" in Oudeschild. De meningen
van de deelnemers over dit
programma-onderdeel en over de
Bhagwan bleken verdeeld, wat onder
meer een stevige discussie over de
niet van kapitalisme gespeende aanpak
van deze meester opleverde. Een vre
dig programma-onderdeel was het be
zoeken van een concert in het kerkje
van Den Hoorn. Deze week wordt ook
het concert van Peter Zwart in de
R.K. kerk van Den Burg bezocht en
om de muziekbeleving weer in even
wicht te brengen bezocht de groep het
Tropical Sea Festival. Eén indringende
muzikale ervaring komt elke ochtend
terug als de deelnemers met trompet
geschal gewekt worden. Er werd een
bezoek aan het Natuurrecreatiecen-
trum gebracht en Cor Ellen vertelde
over jutten. Voorafgaande daaraan is
de groep met de TX 27 een vistocht
wezen maken. Zondag stond een vaar
tocht met de visboten van Theo Eilan
der op het programma. De bestem
ming was Vlieland. Wegens het slech
te weer werd dit programmaonderdeel
afgelast, waarna de deelnemers zeer
content waren met een dag die naar
eigen inzicht te besteden was. Veel
mensen maakten een lange wandeling
die eindigde achter een pannekoek in
Klif 23.
Rooie vrouwen
Maandagochtend stond de schapen-
markt op het programma. Donderdag
was er een ontmoeting met de Rooie
Vrouwen waarbij werd gesproken over
rollenpatronen. Het COC was ook uit
genodigd, mèar moest verstek laten
gaan. De laatste avond is de inwijding
van de barbecue. Feest dus, met mu
ziek van Gerard Smeenk en Jan Bei-
jert. Aan het begin van de twee weken
bleek dat de meeste deelnemers vooral
waren afgekomen op de mogelijkheid
om op een eiland samen iets leuks te
doen met jongeren van andere natio
naliteit. Het thema werd minder be
langrijk gevonden. Dat heeft in de in
vulling van het programma kennelijk
zijn weerslag gevonden. De deelne
mers hebben lekker gewerkt en goed
kennis gemaakt met Texel. Uit ervarin
gen met vorige werkkampen blijkt dat
de contacten die worden opgedaan
soms langdurig en diepgaand kunnen
zijn. Op die manier is er toch weer
aan vrede gewerkt, want mensen die
goed contact met elkaar hebben zullen
niet vechten.
De groep bestond uit twee Spanjaar
den, twee Russen, een Bulgaar, een
Hongaar, een Tsjech, een Ier, drie Ne
derlanders, een Japanner, een Marok
kaan, twee Amerikanen, een Duitser,
een Francaise en twee Belgen.
Evenals vorig jaar wil schaakclub En
Passant de jeugd weer gelegenheid
geven zich onder leiding van een aan
tal clubspelers in het spel te bekwa
men. De deelname aan deze jeugd-
schaakavonden is gratis. De bijeen
komsten zijn maandagavond in „De
Lindeboom" tussen 19.00 en 20.00
uur. Men kan zich telefonisch opgeven
bij Wim Hoekman of aan de zaal.
Notaris Boswijk deelt mede dat de
openbare verkoop van het woon
huis aan het Oude Dijkje 5 te De
Koog op Texel, welke op 6 septem
ber 1985 zou worden gehouden
niet doorgaat.