(jroen Twartsjexelsin het harL,
Compass-opvarenden
schitterend gered
Gestrande coaster total loss
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - Nr. 10.047
TEXELSE
DINSDAG 14 JANUARI 19£
Redactie: Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
Buiten werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266,
Niek van der Heijden, Schilderweg 215, Oudesohild, tel. (02220) 5393 en Frans
Hopman, Ongeren 7, Den Burg, tel. (02220) 2523.
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs ƒ18,65 per kwartaal; los 85 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
8»
De reddingsoperatie op zijn glorieuze hoogtepunt: i
tweede hchtrng schipbreukelingen (de kapitein en de stuurman) komen met de rubberboot
Intussen had de Egyptische (in Spanje
woonachtige) kapitein Mohammed
Radwan (36) kennis genomen van de
verslechterende weerberichten en
besloot daarom van de route af te wij
ken en tussen Den Helder en Texel
naar de Waddenzee te varen om daar
rustiger weer af te wachten. Ze zaten
daarom met de haperende motor dicht
bij de kust, toen de verschijnselen ver
ergerden en de machine tenslotte ge
heel uitviel. Koortsachtig werd gepro
beerd de boel weer aan de gang te
krijgen, maar dat lukte niet. Door de
harde westelijke wind dreef de coaster
snel richting Texel. Om de dreigende
stranding af te wenden liet Radwan
het anker zakken. Dat baatte weinig
want het anker, aan 90 meter ketting,
Zondagochtend om tien uur deed zich een van de
mooiste ogenblikken voor uit de Texelse reddingge
schiedenis: de whipperploeg van De Koog bracht
met de rubberboot de 5-koppige bemanning van de
gestrande coaster Compass T' behouden aan iand
en precies op het moment dat de laatste schipbreu
keling op het veilige strand stapte, verscheen de
reddmgshelicopter van de marine - dus net te
iaat.....
,,Ja, die helicopter was onder
weg, dat wisten we. Maar het
duurde zó lang dat we besloten
om de mensen er zelf maar af
te halen. Dat ging heel
gesmeerd, maar het was na
tuurlijk toch wel een beslissing.
Ik zei daarom tegen de andere
jongens: als jullie ook vinden
dat we het moeten doen en ook
later achter me zullen staan,
gaan we erop af. Het was toen
een kwestie van twee keer heen
en weer varen. Ach, het hoort
natuurlijk niets uit te maken
wie er redt, èls er maar wordt
jgered. Toch is het mooi en eer
vol om zoiets zelf te doen in-
plaats van toe te kijken hoe een
ander het doet."
Aldus commandant Theo Kooiman van
de whipperploeg die de afgelopen zon
dag als een van de mooiste dagen uit
fijn leven beschouwt. De andere leden
(ran de ploeg denken er net zo over.
De marine vatte het heel sportief op.
Toen de redders in hun helicopter bij
(iet naderen van het strand zagen dat
e niet meer nodig waren, feliciteerden
(e de Texelse redders via de radio van
arte met het succes.
Water in de olie
'uim een uur eerder was de 650 ton
tetende kustvaarder bij stormachtige
'estelijke wind op het strand gelopen,
sn halve kilometer ten zuiden van het
|irandslag paal 12. Oorzaak was het
Jitvallen van de machine omdat er wa-
ir in de gasolie zat.
e in 1957 gebouwde „Compass 1"
lie vroeger „Ostara" heette en Ham-
Jrg als thuishaven had) was van Har-
jch op weg naar Hamburg met als
—ping 625 ton sojabonen. Het 54 me-
r lange en *cht meter brede schip,
it onder de vlag van Honduras voer,
id in Harwich tien ton gasolie ge
ankerd maar toen het schip in de
Jurt van de Nederlandse kust kwam,
nstateerde de 22-jarige Duitse ma-
jinist Detlef Brumshagen dat er met
p olie iets mis was. Er zat water in
wel in een zodanige hoeveelheid
!t de machine begon te haperen.
krabde en voordat de bemanning het
tweede anker had kunnen uitbrengen
liep het schip al aan de grond, na met
veel geweld over de zandbanken te
zijn gehobbeld. De romp kreeg het
daarbij zo zwaar te verduren dat mid
scheeps zowel aan bakboord als aan
stuurboord grote scheuren ontstonden,
terwijl de dekken op deze plaats wer
den verwrongen. Het scheelde maar
weinig of het schip was doormidden
gebroken. Toen hij zag dat het mis
dreigde te lopen had Radwan via de
radio in eerste instantie om sleepboo
thulp gevraagd, die niet binnen een
uur beschikbaar zou kunnen zijn. Kort
daarop was de stranding een feit en
volgde een noodsignaal. Dat leidde tot
het alarmeren van de whipperploeg
van de KNZHRM op Texel en de red
dingsdienst van de Koninklijke Marine.
Het laten uitvaren van de gewone red
dingboten van de KZNHRM was niet
zinvol omdat deze in de ondiepe bran
ding toch niets konden uitrichten. Om
die reden moest ook de boot van de
Rijkspolitie te water, die wel uitvoer,
op afstand blijven. Roel Donkers van
„Coastal Service" uit Den Helder be
naderde het gestrande schip nog wel
tot op vrij korte afstand maar kon er
evenmin bij en moest het na korte tijd
voor gezien houden.
Ideaal
Voor de whipperploeg die met zowel
het lijnwerptoestel als met de rubber
boot naar het (als gevolg van het ho
ge water) zeer smalle strand van paal
12 was gereden, was het een ideale
reddingsituatie. De coaster lag op een
gegeven moment muurvast, precies
evenwijdig aan de kust en vormde een
schitterende golfbreker. Zonder veel ri
sico konden Hans Bakker, Udo Rüngs
en Menno v.d. Wal de oversteek ma
ken en aan boord klimmen. Drie van
de vijf opvarenden van de Compass 1
stapten over en Udo Rüngs bleef op
de coaster, totdat hij samen met de
twee resterende bemanningsleden
(waaronder de kapitein) een kwartier
later werd afgehaald. Afgezien van het
natte pak, de kou en de schrik man
keerde geen der gereddenen iets. Kapi
tein Mohammed Radwan kon persoon
lijk de walky talky ter hand namen om
de kustwacht Kijkduin te melden dat
hij en zijn bemanning het schip had
den verlaten. Op dat moment was het
kennelijk nog niet tot hem doorgedron-
9®n dat zijn schip er verre van gunstig
bijlag. Hij dacht tenminste dat de
Compass nog zou kunnen worden
vlotgetrokken als de sleepboot maar
gauw genoeg zou komen.
Koffie met schnapps
De gereddenen werden in eerste in
stantie naar de woning van whipper-
commandant Theo Kooiman gebracht,
aan de Epelaan in De Koog. Daar
zorgde mevrouw Bea Kooiman voor
een letterlijk warm onthaal. De vijf gin
gen beurtelings onder de douche, kre
gen droge kleding en kwamen wat op
verhaal rond de behaaglijk stralende
houtkachel, terwijl Bea en haar man
niet kinderachtig omsprongen met
kopjes koffie waarin telkens iets werd
gedaan dat door de twee Duitsers on
der de gereddenen al gauw als
n feit. Vanuit de helicopter wordt geconstateerd dat hulp vanuit de lucht niet r
De redding is 6
nodig is.
„schnapps" werd herkend. Twee man
van de rijkspolitie te water uit Den
Helder waren intussen naar Texel ge
komen en tekenden uit de mond van
de kapitein de bijzonderheden van de
afgelopen enerverende uren op en stel
den aldus een uitvoering onderzoeks
rapport samen.
Oliemonsters
Later lieten de politiemannen zich door
de rubberboot van de whipperploeg
naar de gestrande coaster brengen
voor een onderzoek aan boord. Daarbij
werden oliemonsters genomen uit de
bunkertank.en de dagtank en ook wer
den oliefilters van de motor meegeno
men. Aan de hand van dit materiaal
zal getracht worden vast te stellen wat
er mankeerde aan de in Engeland aan
boord genomen olie. Dat is van belang
bij de afwikkeling van deze zaak want
als blijkt dat de olie werkelijk niet heeft
gedeugd, kan de leverancier aanspra
kelijk of mede-aansprakelijk worden
gestefd voor de stranding.
De kapitein vertelde ons dat zijn schip
verzekerd is en wel zódanig dat ook bij
volledig verlies een behoorlijk bedrag
wordt uitbetaald. Het werd niet onmid
dellijk duidelijk bij welke maatschappij
de coaster was verzekerd: het was een
minder bekende assuradeur waarmee
bij het ter perse gaan van de krant
nog geen contact was geweest.
Berging?
De bemanning was nog niet bekomen
van de schrik toen het bergingsbedrijf
Wijsmuller uit IJmuiden contact met
de kapitein wilde opnemen om na te
gaan of spoedig opdracht tot berging
zou kunnen worden verkregen. Korte
tijd later volgde Smit-Tak. Agenten van
beide ondt nemingen kwamen de vol
gende dag naar Texel om de situatie
op te nemen. Ze constateerden dat de
geknakte Compass 1 vrijwel zeker als
total loss kan worden beschouwd. Me
de door de schade die bij de stranding
is ontstaan zou een berging die tot
doel heeft het schip weer vlot en
bruikbaar te krijgen, kostbaarder uitval
len dan de verzekerde waarde van de
Compass. Om die reden wil Wijsmuller
niet ingaan op het verzoek van de En
gelse mede-eigenaar om het schip te
bergen volgens de veel toegepaste re
gels van Lloyds open form, oftewel
het beginsel „no cure, no pay". De
kans is daarom groot dat de Compass
zal worden gesloopt, eventueel nadat
het hele wrak of stukken daarvan naar
het strand of een andere plek zijn
gesleept. Verschillende sloop- en aan
verwante bedrijven hebben gisteren in
teresse getoond.
Holland Salve
Het meest serieus lijken de besprekin
gen met Jaap Hofland uit Beverwijk
die meerdere malen in opdracht van
Wijsmuller en vooral Smit-Tak heeft
gewerkt. Hofland was enkele jaren ge
leden met zijn zandzuiger op het Texel
se strand actief toen hij daar de kotter
KW 149 vlotbracht. Het succes van
die toen nog experimentele aanpak
heeft zijn onderneming „Holland Sal
ve" een goede reputatie bezorgd. Hof
land heeft inmiddels zijn materiaal uit
gebreid. Hij beschikt nu over een
zandzuiger waarvan het motorische
deel op poten hoog boven de grond
Lees verder pagina 2
De geredde bemanningsleden veilig bij de warme kachel in de huiskame^ar^^amili^ooimal^rwi^edoo^^l^^njCw!
Va h?rmL t" lmks.n*ar rec/?te stuurman Hermann Volker uit Duitsland, kok S. M. Rocky uit Birma machinist Detlef Brumshln^n R°°?'e"
kaprtern Mohammed Radwan en Eric Edgar Annobll uit Ghana. macnrnrst uetiet Brumshagen, Bea Kooiman,
Op het strand aangekomen meldt kapitein Radwan
zich persoon/Uk bii de kustw/mh,
