Naast lezen en schrijven
ook taal en rekenen
Knappe olieverfschilderijen
van Piet van Oosterum
Cursus begint volgende maand
Expositie in het raadhuis
WAT IK ZEGGEN WOU.."
Belbus
Vreemd geld
Gewijzigde spreekuren
maatschappelijk werk
Texelse brandweer
extra streng?
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 29 AUGUSTUS ^0
Het cursusjaar voor het lezen en schrijven-project begint
maandag met een informatieavond in d'Ouwe ULO. Daar
kunnen belangstellenden tevens inlichtingen krijgen over de
twee nieuwe onderdelen van het project. Voor mensen die
de lezen- en schrijvencursus af willen ronden of een laatste
voorbereiding op andere cursussen nodig hebben is er dit
jaar de mogelijkheid een taalcursus te volgen. En voor men
sen die problemen hebben met rekenen start er een
rekencursus.
De nieuwe onderdelen zijn niet zomaar
probeersels" van de projectleiders
Siem Zijm en Mijkje Uittenbogaard. De
behoefte eraan bleek in de huidige
groep cursisten te bestaan. Dat wil
echter niet zeggen dat mensen van
buitenaf de cursussen niet mogen vol
gen. ledereen die in het dagelijks leven
tekort denkt te schieten door zijn of
haar gebrek aan kennis van rekenen of
taal kan vanaf 8 september op
maandag- of woensdagavond terecht
in d'Ouwe ULO om er wat bij te leren.
Drempel
Er blijkt nog steeds een drempel te
bestaan, die mensen ervan weerhoudt
toe te geven dat ze niet met de taal
overweg kunnen, leder jaar krijgen
Mijkje en Siem nieuwe cursisten die
aarzelend de eerste les bezoeken maar
zich na enkele lessen verbaasd afvra
gen wat hen toch al die jaren heeft
bezield om niet eerder aan een derge
lijke cursus deel te nemen.
Een cursiste vertelde dat ze „lang ge-
dubt" had alvorens de stap te nemen,
uit angst voor wat de mensen van
haar zouden denken wanneer ze er
achter kwamen dat ze lees- en schrijf-
lessen volgde. Na enige tijd deel te
hebben deelgenomen aan het project
in d'Oude ULO bestond die angst niet
meer. De belangrijkste verandering in
zichzelf vond ze de toename van haar
zelfbewustzijn. Tijdens gesprekken bin
nen een groep durfde ze, omdat ze de
taal beter beheerste, haar mond open
te doen en haar mening te geven. Dat
was vóór deelname aan de cursus heel
anders geweest.
Dat gebrek aan durf en zelfvertrouwen
blijkt bij mensen met een beperkte
kennis van hun taal een grote rol te
spelen. Dikwijls werkt het elkaar in de
hand. Door niet met taal uit de weg te
kunnen wordt een mens onzeker,
waardoor hij niet aan een cursus durft
deel te nemen en onstaat een gevoel
van minderwaardigheid. De cursisten
van het lezen- en schrijvenproject
doorbreken die cirkel en het is daarom
dat de cursusleiders zelden of nooit
negatieve geluiden van cursisten
horen.
Analfabeten
Er nemen mensen deel aan het project
die bij aanvang volledig analfabeet
zijn, dat wil zeggen: geen woord kun-
nen lezen of schrijven. Dat is echter
een minderheid. De meestenhebben er
alleen veel moeite mee. Omdat de cur
sisten geen van allen op dezelfde
plaats in hun ontwikkeling op taalge
bied zijn, kan niet met de hele groep
tegelijk worden gewerkt. Men vormt
groepjes van vier of vijf mnensen,
soms zelfs twee, zodat elke cursist op
eigen tempo zelf inhoud kan geven
aan de cursus.
Zo is er ook een groep cursisten, die
eigenlijk alleen problemen heeft met
het op een juiste plaats d's en t's
plaatsen in woorden of kampen met
de vrag wanneer een ei of en ij te
gebruiken.
De oorzaken voor de beperkte of soms
afwezige kennis van de geschreven
taal lopen uiteen. Voor enkelen geldt
dat bepaalde gebeurtenissen in hun
jeugd, zoals oorlog en ziekte, èen rol
spelen. Voor de meesten echter zijn
slechte ervaringen met de school de
oorzaak. Er zijn vrijwel geen cursisten,
die het leuk hebben gehad op school.
Hoewel de scholen tegenwoordig beter
zijn dan vroeger wil dat niet zeggen
dat het aantal leerlingen dat niet goed
leert lezen en schrijven afneemt.
Geen schoolse cursus
Omdat het kennelijk tussen de cur
sisten van nu en de school nooit ge
klikt heeft, zagen Mijkje Uittenbogaard
en Siem Zijm weinig heil in een
schoolse opzet toen ze hun „project"
in 1983 begonnen. „Het heeft geen
zin slechte scholieren weer op school
te zetten", meent Siem Zijm.
De lessen van de cursus zijn ook niet
te vergelijken met de lessen die een
kind op de lagere school krijgt. Alles
wat tijdens de cursus wordt behan
deld, sluit aan op het dagelijks leven.
Het is de bedoeling dat de cursisten
Amerikaanse dollar
1
7
2,25
Engelse pond
1
7
3,26
Westduitse mark
100
7110,75
Franse frank
100
7 32,75
Belgische frank
100
7
5,23
Zwitserse frank
100
7137,50
Italiaanse lire
10.000
7
15,30
Zweedse kroon
100
7
31,75
Deense kroon
100
7
28,00
Noorse kroon
100
7
29,75
Canadese de 'ar
1
7
1,60
Oostenrijkse schilling
100
7
15,80
Portugese escudo
100
7
1,35
Spaanse peseta
100
7
50
Finse mark
100
7
45,25
Joegoslavische dinar
100
7
0,30
Griekse drachme
100
7
1,45
Ierse pond
1
7
2,96
Het is niet zo, zoals men zou kunnen
opmaken uit hetgeen de ambtenaar in
de commissie A en O Texelse Cou
rant d.d. 19 augustus 1986) heeft ge
zegd dat het gereedmaken van één rij-
wieldek op het „m.s.Molengat" voor
ouderen en invaliden technisch en fi-
nancieël niet zou kunnen. Volgens na
vraag bij de ambtenaar heeft de direc
teur van Teso dit gezegd. Rijkswa
terstaat heeft ons destijds desgevraagd
gezegd dat het zeker kan. De kwestie
zal zijn dat de direkteur van Teso er
niet voor voelt het gereedmaken van
dit deel voor vervoer van ouderen en
invaliden uit te voeren. Als alternatief
hebben we op 2 oktober 1983 dit
reeds aangegeven. Het probleem voor
ouderen en invaliden zou dan zijn op
gelost. Het voorstel op initiatief van de
directeur van Teso en van wethouder
Schilling is in zijn uitvoering niet juist.
Waar wij het niet mee eens zijn is, dat
de gemeente de bedoeling heeft deze
aangelegenheid in handen te geven
van de gezamenlijke taxi-ondernemers,
die dan zelf alles zullen regelen. Daar
komt o.i. niets van terecht. Als ge
meentebestuur weet U net zo goed als
wij, of nog beter, dat de onderlinge
verhoudingen van deze ondernemers
dermate grillig, naar en afgunstig zijn
dat wij menen dat het niet verant
woord is, de ouderen en invaliden
daarmee te confronteren. Deze men
sen worden dan min of meer speelbal
/-.-f+fMA/ol L-itrL-ioL- wan rio li limon wan Ho
taxi-ondernemers onderling.
Er moet bij het uitvoeren van een der
gelijke dienst één instantie algemeen
opdrachtgever zijn, b.v. gemeente ofte
wel de AOT etc. die aangeeft waaraan
de uitvoerder(s) is (zijn) gehouden en
de passagiers bij eventuele klachten
terecht kunnen. Gelet op de verhou
dingen in de taxiwereld op Texel, kan
een taxi-ondernemer t.a.v. zijn colle
ga's niet als zodanig fungeren.
Er zal wellicht vergunning van bovenaf
gevraagd moeten worden om een bel-
dienst op te zetten. Als men Den
Haag - zonnodig via een bezoek - van
de bestaande noodzaak op de hoogte
stelt, kan dit o.i. toch wel vrij spoedig
geregeld worden. Het is duidelijk dat
de bestaande situatie op het „m.s.
Molengat" een onhoudbare toestand
is waarin op korte termijn verandering
in moet komen. De ouderen en invali
den zijn de toestand op het „m.s. Mo
lengat" meer dan zat.
Gelet op de werkwijze zoals die de
laatste jaren versterkt wordt toegepast
door het Rijk, kan de situatie zo wor
den dat het ministerie zegt: „Texel je
kan het me doen". Wij het jaarlijks te
kort, vermoedelijk 250.000 van de
lijndiensten betalen en dat steeds gro
ter wordt omdat jullie met je belbus de
lijndiensten beconcurreren, we houden
er mee op deze tekorten voor onze re
kening te nemen.
Als we het geheel overzien dan is het
aan terechte twijfel onderhevig of de
belbus ooit op de juiste manier van de
grond zal komen, of een vrij kort
bestaan zal hebben en we ons in feite
blij maken met een dode mus.
We besluiten met dezelfde zin als die
wij onlangs in een artikel van ons blad
„Ouder worden op Texel" hebben
geschreven.
Als de directeur van de Teso zijn ver
antwoordelijkheid in deze niet ziet of
niet wil zien, dan mogen wij, ouderen
en invaliden van Texel, toch wel ver
wachten, dat het Teso-bestuur wel zo
veel gevoel voor menselijke waardig
heid bezit, dat zij hier ingrijpen en
voor het door ons aangegeven alterna
tief verbetering doen aanbrengen. Het
probleem is dan opgelost. Het bestuur
van de ANBO regio Texel.
S. de Waard, voorzitter.
I A Rrinl^c coorotarig
de taal van alle dag leren lezen en
schrijven en daarom wordt ze bij het
begin van de cursus gevraagd waar ze
taal tegen komen, zodat daarover de
eerste gesprekken kunnen gaan.
De cursisten leren formuliern invullen,
zoals het kinderbijslagformulier, bank
en giroformulieren en andere papieren,
waar tegenwoordig iedereen mee moet
kunnen omgaan.
Leeftijd
De leeftijd van de cursisten ligt tussen
de twintig en de zestig en er zijn uit
schieters geweest van zeventien en
achttien jaar. Mijkje: „Het blijkt nog
steeds mogelijk te zijn dat kinderen
van de lagere school komen zonder
echt te kunnen lezen en schrijven.
Vooral door de grotere klassen van te
genwoordig worden kinderen die niet
goed kunnen meekomen vergeten en
desondanks komen ze verder van jaar
tot jaar". Een cursist vertelde dat hij in
de klas steeds verder naar achteren
werd gezet omdat hij moeite had met
de lesstof. Op het laatst was hij zo
buitengesloten dat hij de „meester"
met een kroontjespen bekogelde, die
in het schoolbord bleef steken. Het re
sultaat was dat hij werd opgesloten in
een kolenhok. Op de lange termijn be
tekende het dat hij pas anderhalf jaar
na zijn huwelijk begon te beseffen dat
hij nauwelijks kon lezen en schrijven.
Jaren daarna overwon hij zijn schroom
en stapte naar Mijkj Uittenbogaard,
waar hij de achterstallige kennis snel
ledereen welkom
De groep waar het project dit jaar mee
van start gaat, telt zo'n 25 mensen.
Dat wil niet zeggen dat er niet nog
veel meer bij kunnen, „ledereen is
welkom", zeggen de begeleiders. Hoe
moeilijk het voor sommigen ook is om
met taal om te gaan, het mag nooit
een struikelblok zijn dat deelname aan
de cursus verhindert.
„Het is opvallend hoe goed de cur
sisten elkaar opvangen daarmee", zei
Mijkje, die met Siem Zijm, Agna Os
kam en Jo van Trigt de cursisten van
september tot mei begeleidt. Die
laatste twee werken belangeloos mee
aan het project.
Dat er successen mee worden ge
boekt, blijkt wel uit de reacties van de
cursisten, die zelf hebben voorgesteld
een zogenaamde „eindgroep" te vor
men, waaruit later de taalcursus is ge-
Siem Zijm en Mijkje Uittenbogaard in de hal v
seizoen van de lezen- en schrijvencursus.
groeid. Deze cursus dient om de deel
nemers in zoverre de taal eigen te ma
ken, dat ze kunnen doorstromen naar
een volgende cursus. Dat kan de
„Open School" zijn, maar bijv. ook
een naaicursus is gemakkelijker te vol
gen voor „afgestudeerde" cursisten.
Bovendien is het mogelijk erna de
avond-MAVO te volgen of het mid
denstandsdiploma te halen.
Rekengroep
Een nieuw onderdeel van het project is
dus ook rekenen. Ook hierbij speelt de
praktijk een hoofdrol. Het omrekenen
van een recept van vier naar zes per
sonen: het berekenen van benodigde
hoeveelheid tapijt voor de kameropper
vlakte; hoe werkt het kortingsysteem
in winkels etc.
Het gaat uitsluitend om elementair re
kenen, dus niet om wiskunde.
Ook bij de rekencursus zal met kleine
7 d'Ouwe ULO, startklaar voor het nieuwe
groepen worden gewerkt, zodat ieder
een zijn of haar eigen tempo kan be
palen en zjn inbreng heeft in de les
sen. Deze rekencursus valt samen met
het rekenen van de Open School en
zal worden gegeven op woensdag
avond van 8 tot 10 uur in d'Ouwe
ULO.
Ook hierover worden belangstellenden
maandagavond van 8 uur tot half 10
ingelicht tijdens de informatieavond,
die Mijkje en Siem dan houden. Er ligt
materiaal ter inzage en er wordt een
videofilm gedraaid met informatie.
De lezen- en schrijvencursus wordt in
gaand 8 september elke week gegeven
van 20.00 tot 22.00 uur. De taalcursus
valt samen met de lezen- en
schrijvencursus.
Deelname aan de cursussen wordt niet
apart berekend. Men betaalt voor deel
name aan het project éénmaal 7150,—
voor een jaar.
In verband met studie van maatschap
pelijk werker Frank van Lare zijn de
spreekuren van het maatschappelijk
werk op Texel gewijzigd en zijn nu als
volgt geregeld: Maandagochtend van
8.30-9.30 uur; dinsdagavond van
18.30-19.30 uur; woensdagochtend
8.30-9.30 uur en vrijdagmiddag van
15.30-16.30 uur.
Daarmee samenhangend is ook het
spreekuur van de Dienst Ambulante
Geestelijke Gezondheidszorg voor de
kop van Noordholland (Sam van
zen en Onno Bosman) gewijzigd. Hei|
is nu donderdagmiddag van 14.00
15.00 uur. Genoemde dienst is bereik-
baar op het adres Schilderend 39,1]
BB Den Burg, telefoon (02220)
bij geen gehoor (02230) 15805.
Als een circus (of andere grote ai
tractie) naar Texel komt, zorgt de
brandweer dat tijdens de voorstel
lingen mensen en blusmaterieel
aanwezig zijn om in geval van
brand snel en effektief te kunnen
ingrijpen. De kosten van dit diens
betoon worden aan het circus it
rekening gebracht. Het circus
Busch Roland dat onlangs op de
Nikadel stond, had echter zelf ee
bedrijfsbrandweer. Toch is ookit
dat geval de Texelse brandweer!
tief geweest en het circus heeft
daarvoor ƒ2000— moeten betalen
Gerbrand Poster (Texels Belang) had
zich daarover verbaasd, vooral omtfe
het circus in onder meer Veenendaa
Den Haag en Den Helder voorstellin
gen heeft gegeven waarbij de plaat
lijke autoriteiten de circusbrandweer
voldoende vonden. Poster redeneeri
dat de gemeente hiermee wellicht
weinig gastvrije, onvriendelijke indrul
heeft gemaakt. Het circus was een
aardige attractie maar heeft te maki t
met hoge kosten, zo zei hij in de la
gehouden vergadering van de raads
commissie voor financieel, econot
en technisch beleid. Dirk Terpstra
(PvdA) zei er niet aan te twijfelendL
de brandweercommandant de aktivi inb',
van de Texelse brandweer nodig hei
geacht omdat het circus niet volled
aan de brandpreventieve eisen
voldaan. Hij heeft dan correct geha t'
deld, maar het is de vraag of het ji n
is de kosten van de brandweerassis
tie in dit geval in rekening te
Terpstra had daar weinig moeite m(
en waarschuwde dat er dan nog wi
meer mogelijkheden zijn om gemeejeer
telijk dienstbetoon gratis aan te
bieden.
ip
imi IC
9tor
de
:ur
In de expositieruimte van het raadhuis is momenteel een serie
landschappen, portretten en stillevens te zien van Piet van Ooste
rum (72) uit Den Helder. Ze zijn de moeite van het bekijken waard
want het werk is van hoge kwaliteit. De vreugde van de toeschou
wers wordt nog vergroot omdat het bijna allemaal „herkenbaar-
Texels" is en getuigt van liefde voor zijn onderwerp.
De in 1914 in Rotterdam geboren Van
Oosterum is van huisuit geen kunste
naar. Hij heeft zijn hele beroepsleven
bij de Koninklijke Marine doorgebracht
(bij de onderzeedienst) en begon in de
zestiger jaren uit liefhebberij te tekenen
en te schilderen, waarbij hij zich in
meerdere technieken bekwaamde.
Van Oosterum is wat men noemt au
todidact; hij heeft dus geen academie
of cursus gevolgd, maar het geleerd
uit boekjes en zich ontwikkeld in de
praktijk.
Volgens het foldertje dat op de exposi
tie wordt verstrekt heeft Van Oosterum
„een warme, levendige, impressionisti
sche stijl" en elke bezoeker zal dat
zonder aarzelen bevestigen met dien
verstande dat dat „impressionistische"
er niet zo dik op ligt. De schilder zet
zijn doeken in vrij grove verfsteken op,
zodat het zaak is om op tenminste an
derhalve meter afstand te gaan staan,
maar de natuurlijkheid en herkenbaar
heid heeft daar niet onder geleden, in
tegendeel. Van Oosterum is het meest
bedreven met olieverf. Het merendeel
van het nu in het raadhuis tentoon
gestelde werk bestaat dan ook uit olie
verfschilderijen, hoewel ook enkele
knappe etsen, een houtskooltekening
en pastelwerk te bewonderen is.
Routine
De hele collectie straalt routine uit.
Van Oosterum weet dat hij het kan,
schildert direkt „raak" en is daarbij
zeer produktief. Op Texel heeft hij in
de loop der jaren onderwerpen te over
gevonden. Hij houdt van het eiland
(hij heeft een sta-caravan op De Brem
akker) wat uit de schilderijen duidelijk
blijkt. Die ruige-romantische sfeer die
je „typisch Texels" zou kunnen noe
men, is perfect getroffen zonder dat
de zaak fraaier wordt voorgesteld dan
zij is. Eenheidsworst is het niet. Het
ene schilderij is wat sterker dan het
andere en er zijn ook stijlverschillen,
die tegemoet komen aan de aard van
het onderwerp.. Een schitterend werk
is bijvoorbeeld het kerkje van Den
Hoorn met op de voorgrond een bloei
end koolzaadveld dat bij een wedstrijd
van het Instituut voor Natuurbescher
mingseducatie in 1985 de eerste prijs
kreeg. Zelf vindt Van Oosterum een
schilderij van de haven van Oudeschild
met daarin drie aken een uitschieter.
Van ongeveer even hoge kwaliteit is
het royale doek, dat hij maakte van de
inmiddels verdwenen palenrijen op het
strand van paal 9.
Van Oosterum koos ook onderwerpe stu
met wat meer actie. Zo hangt er een
schilderij van de Texelse kotter TX 6)
die jaren geleden op de Hondsbosse
zeewering liep. Van Oosterum kwam
toevallig langs toen men bezig
schip vlot te krijgen en legde dit tafe ndi
reeltje vast. Een ander opmerkelijk oi irt
derwerp is de catamaranronde om
Texel: een zeegezicht met veel kleurtje
zeilen, in een stijl die herinneringen
oproept aan sommige Franse impress|m
onisten. Andere uitschieters worden
gevormd door een magistraal bosge-
zicht met bloeiende hyacintjes in de
buurt van de Ploegelanderweg en ee
gezicht op de Mokbaai. De portrette
(van een Texelse boer en een netten
boeter) mogen er ook zijn.
De expositie is open tot 4 septembei
op werkdagen van 8.00 tot 12.30 en
van 13.30 tot 17.00 uur. De meeste
schilderijen zijn te koop. Voor zover
het olieverfschilderijen zijn variëren
in prijs van 7300,— tot 7800,—.
Piet van Oosterum bij een olieverfschilderij van de haven van Oudeschid dat hij zelf een der beste van de tentoonstelling vindt.
