s visverwerking op
fexel een utopie?
Texelaars eerste
bij menwedstrijd
1J\MER VAN KOOPHANDEL !N DISCUSSIE
WT GEMEENTEBESTUUR EN BEDRIJFSLEVEN
ournalisten probeerden
3ngels tour-arrangement
Ondernemerscursussen
Kamer van Koophandel
»6JSDAG7^KT0BERJ986________I___<111^^TEXELS^COURANT
PAGINA 5
m c
let is onmogelijk om op Texel visverwerkende industrie
de grond te brengen als nieuwe bron van werkgelegen-
0. Oudeschild is nu eenmaal niet aangewezen als aan-
nrhaven voor vis zodat aanvoer van vis en afvoer van de
iidukten met extra kosten gepaard gaat. Bovendien blijken
hen de allergrootste visverwerkende bedrijven levensvat-
iir te zijn omdat alleen deze met zodanige machines kun-
werken dat een hoge produktie wordt bereikt bij zo laag
egelijke arbeidskosten. Vestiging daarvan op het excen-
Isch gelegen Texel is dan niet voor de hand liggend, temeer
isr het de vraag is of Texel de benodigde arbeidskrachten
leveren. De visverwerking moet namelijk ook 's zomers
isien als er op Texel werkgelegenheid genoeg is in de
veatie."
m öus, samengevat, de gevoelens die
ïtegenwoordigers van de Texelse vis- I
jij donderdagmiddag in hotel De Lin- k
t boom naar voren brachten als com-
J gntaar op de suggestie om op Texel
ft visverwerking te beginnen, ter
lerbreding" van de werkgelegenheid
:het eiland. Die suggestie was ge-
ian door Ir. Schuurman, voorzitter jon
nde Kamer van Koophandel, die de |H
I swaren van de visserijmensen (de
nweerleggen. Hij merkte slechts op ^^^^3
si er wel meer dingen gebeuren die 4sftijljli
'•oeger onmogelijk leken en verklaarde
btde Texelaars „doordouwers" zijn
in dat opzicht best zouden kunnen
.1 bgen als ze het willen.
'en Geanimeerd
swerkverking was één van de vele
iderwerpen met betrekking tot de lo-
fe economie die Schuurman ter
had gebracht en die leidden tot
hi zeer geanimeerde discussie,
ediscussie werd geopend door bur-
■meester A. Schipper die blij was dat
Kamer van Koophandel naar Texel
es gekomen om met gemeente-
estuur en bedrijfsleven te praten. Hij
lende dat de economie van Texel
vetsbaar is en wees op vakantiesprei-
als een van de middelen die ver-
etering kunnen brengen, zodat over-
met Duitsland en België over dit
iderwerp moet worden gestimuleerd,
gasten op Texel kunnen nog beter
orden ontvangen en met service te-
moet getreden. Hier ligt niet alleen
m taak voor de logiesverstrekkende
andere horecabedrijven, maar ook
jv. het gemeentebestuur en Teso. De
meerite zal eraan denken als binnen
zienbare tijd het recreatiebasisplan
'Ordt „geëvalueerd". De burgemeester
igraag in te gaan op de uitnodiging
m samen met de Kamer van Koop-
rtsi
mi|
il
ind
nige weken geleden verbleef een
roep Engelse journalisten drie da-
;sn op Texel. Dat gebeurde op uit-
odiging van Engelands grootste
ouroperator Thomson Holiday in
onden. Sinds dit jaar kan er bij
liomson in Engeland worden op-
epijiestapt voor een reis met bestem
ming Texel. Op heen- en terugreis
vordt een dagje Amsterdam ge-
inclusief overnachting.
Cor Vonk (Visserijcoöperatie):
geen fidutie in visverwerking....
handel te proberen de waterproduktie
op Texel te houden. Een gezamenlijke
actie zou kunnen worden ontplooid
om de Texelaars een rol te laten spelen
in de mosselkwekerij en een visverwer-
kend bedrijf.
Strijdig
Dat mosselteelt niet alleen voordelen
brengt, bleek uit kritische opmerkingen
van voorzitter Bert Weijdt van de vis
sersvereniging DETV. Meer mosselper
celen betekent: minder visserijgronden
voor de garnalenvissers. De kweekme-
thode van Dirk Slik zou wel aanvaard
baar zijn, want daarbij wordt de zee
bodem feitelijk niet gebruikt en groeien
er veel mosselen boven naar verhou
ding weinig zeebodem. Weijdt „kraak
te" ook nog even het quoteringsbeleid
dat hij voor de visserij een ramp
noemde. Extra bitter is het dat de
kleinste vissers de grootste klappen
krijgen, waarbij als voorbeeld van een
ongelukkige maatregel werd genoemd
dat de vistuigen moeten worden ver
kleind van acht naar vier meter waar
door de vangst met meer dan een der
de vermindert.
Weijdt had nog een verlangen: de ha
ven van Oudeschild moet een andere
mond krijgen zodat verzanding wordt
tegengegaan. Er moet nu steeds wor
den gebaggerd, maar feitelijk is de ha
ven te ondiep voor de huidige grote
visserijschepen. Het dreigt een „hoog
waterhaven" te worden en dat is be
dreigend voor.de instandhouding van
de visserij.
lijkse omzetten verhouden tot de ande
re Texelse bedrijfstakken. Die gegevens
zijn al lang bekend.
Meer werkgelegenheid moest volgens
hem vooral in het toerisme worden ge
zocht, wat door kwaliteitsverbetering
en vakantiespreiding mogelijk is.
Het afgelopen jaar heeft Texel voor het
eerst sinds jaren méér toeritsten ge
trokken, wat volgens de spreker te
danken was aan de nieuwe aanlegin-
richtingen, maar nog meer aan het
mooie weer en de goede vakantiesprei
ding. Het toerisme op Texel is veel te
weersgevoelig, vooral omdat de helft
van het totale aantal toeristische bed
den bestaat uit kampeerplaatsen. Die
verhouding moet veranderen ten
gunste van „vaste" bedden, want een
kampeerseizoen is veel te kort om er
de plaatselijke economie van afhanke
lijk te laten zijn.
Beschuldiging
RST-directeur C. Koorn, sprekend na
mens Recron, vertelde dat zijn organi
satie al geprotesteerd heeft tegen de
toekomstige gelijktrekking van btw-
tarieven, want dat is wel degelijk een
reëel gevaar. Hij kondigde aan dat het
zwemparadijs er nu zeker komt,
„dankzij het geweldige enthousiasme
waarmee op dit plan is gereageerd",
maar wilde niet dat dat bad „slecht-
weeraccommodatie" wordt genoemd.
„Het is „élkweer-recreatie" want
slecht weer kennen we hier niet". Ver
der wees de RST-directeur op het plan
Lievense (energiespaarbekken op de
Razende Bol) als stimulans voor de ei
landeconomie. Nogal bittere kritiek had
Koorn op secretaris H.C. Dubbeldam
van de Kamer van Koophandel die vol
gens hem in zijn functie als hoofdinge
land van het Hoogheemraadschap Uit-
waterende Sluizen akkoord was ge
gaan met een veel te hoge verontreini
gingsheffing van caravans en tenthuis
jes. Er wordt namelijk vanuit gergaan
dat deze onderkomens op jaarbasis
door drie mensen worden bewoond
zodat volgens drie „inwonersequiva
lenten" wordt aangeslagen. Dat kost
ƒ210,— per jaar, terwijl vast staat dat
de werkelijke vervuiling die van zo'n re
creatieonderkomen uitgaat nog niet
eens één inwonerequivalent is.
Andersom
Koorn had echter de plank misgesla
gen. Ir. Schuurman deelde mee dat
Dubbeldam juist niet heeft ingestemd
met het genoemde tarief omdat hij het
ook onbillijk vindt. Die gedachte wordt
in bredere kring onderschreven maar
op dit moment is er niets aan te doen
omdat de huidige regeling volgens
wettelijk voorschrift is. Dat laatste is
komen vast te staan door een uit
spraak van de Kroon. Uitwaterende
Sluizen heeft gevraagd om wetswijzi
ging en heeft bij de minister op spoed
aangedrongen. Wanneer een billijker
tariefsstelling van kracht wordt zal af
hangen van de parlementaire
behandeling.
""lpTexel is het fietsen geblazen, im-
w ners dé manier om de veelzijdigheid
all'ran het eiland goed te leren kennen.
g& Dat gebeurt direct vanaf de veerhaven.
de bagage wordt daar overgenomen
ndi anaar het hotel gebracht. De Engel-
troffen bij lange na geen optimale
udf^rsomstandigheden om eens lekker
'fietsen, windkracht zes tot zeven,
-maar dat verhinderde niet dat het ge-
ils'schap na afloop opgetogen was. Bij
irg fe VVV, die voor opvang en begelei-
2ping zorgde, werd vorige week een ge-
artikel van één van de Engel-
sn, Joy Chamerlayne, ontvangen. Het
niet vreemd dat het stukje, uit de
rant Evening Post, een zeer positieve
)VÈ Er|eur heeft. De journaliste schreef in
jQj 'rubriek „Holiday '86" dat de Ne-
erlandse tocht „het beste van twee
telden te bieden heeft". „The five
Jy break blends the excitement of
Amsterdam and the charm of the is-
tod of Texel", zo staat letterlijk ge
nu breven. Lyrisch beschrijft de Engelse
Gi dne bij aankomst de fietsen worden
3(ö ®test op het remmen door terug te
lappen... Belangrijk is de opmerking
uiiï to de brochure over de fietsroutes
fes in Engelse tekst verkrijgbaar is. In
^n beperkt aantal regels weet de En-
]Jf'se uitgebreid informatie over het ei-,
j tod te geven en daarbij de voor Brit-
onbelangrijke punten eruit te lichten,
isth tried out the „brown-bars" - ho-
H jjv pub-like cafes. We like the Twaalf
gieken in Den Burg", zo staat veelbe-
f®nend te lezen.
"tor verdere informatie wordt de lezer
ij fWezen naar touroperator Thomson.
Waren journalisten van kranten, tijd-
0 driften en vakbladen op Texel
Onderzoek afwachten
Ir. Schuurman wees op het onderzoek
dat momenteel door het RIN wordt
verricht waaruit zal moeten blijken in
hoeverre de mosselteelt invloed heeft
op het ecosysteem van de Waddenzee
en dus ook van belang is voor andere
visserijactiviteiten.in dat gebied. Weijdt
had wat dat betreft al jaren geleden
zijn conclusies getrokken. „Door de
mosselen verandert de Waddenzee van
een zandzee in een slikzee en dat
heeft gevolgen."
Harry Wuis (Horecaf) onderschreef het
betoog van Schuurman dat verdere
kwaliteitsverbetering noodzakelijk, is
wil Texel zijn toeristische activiteit in
standhouden en verbreden. De kleine
individuele bedrijven van Texel hebben
in dat opzicht beperkte mogelijkheden.
Door samenwerking kunnen echter
toch voorzieningen van hoge kwaliteit
tot stand worden gebracht, zoals het
zwemparadijs. Elke ondernemer op
Texel zal hierdoor direct of indirect
worden gebaat. Wuis verzocht de
steun van de Kamer bij de strijd tegen
de op handen zijnde gelijktrekking van
btw-tarieven volgens EG-richtlijnen.
Het huidige 6% tarief op logies en
maaltijden zou dan omhoog gaan, met
rampzalige gevolgen.
Ir. Schuurman bleek niet op de hoogte
te zijn van de Europese btw-richtlijnen.
„Ik betwijfel of de EG één tarief
voorschrijft."
Directeur R. Veenstra van de Rabo
bank („Ik spreek namens een dienst
verlenend bedrijf") noemde de door
Schuurman bepleite Texelse visverwer
king een utopie en liet weten dat de
Kamer niet hoeft uit te zoeken hoe
landbouw/visserij zich wat betreft jaar-
Rabo-directeur R. Veenstra
werkgelegenheid do or
seizoenverbreding.
Schuurman onderschreef het enthousi
asme van Koorn voor een ener
giespaarbekken op de Razende Bol,
maar riep daarmee Bert Weijdt in het
geweer. Die noemde het een „waan
zinnig plan" dat in technisch en wa
terstaatkundig opzicht helemaal niet zo
bijzonder is. „Het is een gewone wa
terkrachtcentrale zoals er honderden
zijn". Het spaarbekken wordt volge
pompt met goedkope nachtstroom van
de groter electriciteitscentrales die niet
„op een laag pitje" kunnen draaien.
Door het laten weglopen van het wa
ter uit het bekken gedurende de pieku
ren kan stroom worden opgewekt om
in het dan optredende tekort aan elec-
triciteit te voorzien. Verwijzend naar de
verliezen die zich voordoen bij het om
zetten van electriciteit in waterkracht
en omgekeerd, noemde hij het veel
praktischer om het probleem van het
Bestuursleden van de Kamer van Koophandel (in het midden voorzitter ir. Schuurman) in gesprek met economie-wethouder Klaas
Barendregt.
Ook dit jaar hebben Texelse onder
nemers de gelegenheid zich nader
te verdiepen in een aantal aspecten
van hun vak. Tijdens de komende
maanden worden door de Kamer
van Koophandel te Alkmaar en het
Centraal Instituut voor het Midden-
en Kleinbedrijf (CIMK) praktijkge
richte trainingsdagen gehouden, al
le in 't Gulden Vlies te Alkmaar.
Deskundige docenten, een prak
tijkgerichte, begrijpelijke benade
ring en ruime gelegenheid voor in
dividuele vragen, zorgden in de
loop der jaren voor enthousiaste
reacties van de deelnemers.
Op de maandagen 13 en 20 oktober
1986, van tien tot vier uur, wordt een
cursus gegeven voor mensen die een
bedrijf willen starten of net zijn
gestart. Het cursusgeld bedraagt
ƒ100,per persoon. Een cursus „com
mercieel beleid kleinbedrijf" voor on
dernemers in de detailhandel, ambacht
en industrie, wordt gehouden op vier
avonden, op de woensdag 22 en 29
oktober en 5 en 12 november. Kosten
f250— per persoon. Een andere mo
gelijkheid is het bijwonen van de the
madag „Leiding geven en motiveren"
op maandag 17 november van tien tot
vier uur. Deze cursus is bestemd voor
personen met leidinggevende functies
en kost ƒ100,—. Voor nadere inlichtin
gen mevrouw Bosma, telefoon
072-195703. Aanmelding: secretariaat
van de Kamer, telefoon 072-195700.
Piet Daalder tijdens de Marathon in Spaarnwoude op weg naar de overwinning. Naast hem
links en rechts juryleden. Achterin zit iemand om het evenwicht van de wagen te
waarborgen. (foto; Kees Vis).
overschot aan centralecapaciteit op te
lossen door het stichten van meedere
kleine electriciteitscentrales die je mak
kelijk aan- en uit kunt schakelen („Met
een kontaktsleuteltje") zodat een pre
cies zoveel stroom wordt geleverd als
op dat moment nodig is. Ir. Schuur
man bleef van mening dat het ener
giespaarbekken een „technisch
hoogstandje" gaat worden met voor
de lokale economie gunstige
uitstralingseffecten.
Niet gelukkig
Directeur A. Maasdam van het Ar
beidsbureau Texel was niet erg geluk
kig met het rooskleurige beeld dat is
opgeroepen door de werkloosheidscij
fers op Texel. De werkgelegenheid
baart veel zorg, want in november zal
het huidige aantal van nog geen 300
werklozen weer zijn uitgegroeid tot 600
a 675. De op handen zijnde sluiting
van de zuivelfabriek betekent het ver
lies van 25 arbeidsplaatsen op jaarba
sis. Texel heeft vormen van werkgele
genheid nodig die niet seizoengebon
den zijn. Alle kaarten op het toerisme
zetten betekent, dat men blijft zitten
met grote seizoenwerkloosheid, wat
sociaal-maatschappelijk gezien slecht
is. Het betekent hard, vaak zelfs bui
tensporig hard werken tussen 1 april
en 1 oktober en daarna een half jaar
thuiszitten. Ir. Schuurman reageerde
met een optimistisch bericht. Voor het
gebouw van de zuivelfabriek hebben
zich nu al gegadigden aangediend die
er bedrijvigheid met werkgelegenheid
op jaarbasis in willen onderbrengen.
L. J. Weijdt wees op gunstige moge
lijkheden die Texel kan bieden voor
scheepsreparatie en „groot onder
houd" aan visserijschepen. Het aan
diep water gelegen eiland, dat reeds
faciliteiten en vakmanschap heeft te
bieden is daarvoor ideaal.
Stageplaatsen
Wethouder Piet Zegers zei de zorg
over de werkgelegenheid op Texel te
delen. Hij wees op de leer- en werker
varingsprojecten die van gemeentewe
ge zijn opgezet. Het slagen daarvan is
afhankelijk van het beschikbaar zijn
van stageplaatsen die niet alleen door
de non profit-sector maar ook door
het overige bedrijfsleven op Texel ge
boden moeten worden. Hij deed een
beroep op medewerking in deze.
Ir. Schuurman beloofde via het orgaan
van de Kamer van Koophandel een
oproep te zullen plaatsen.
Groeneplaats
Winkelier Gerard van der Kooi riep de
medewerking van de Kamer in bij het
bestrijden van het gemeentelijke plan
om op de Groeneplaats dagwinkeltjes
toe te staan. „Dat is een onzalig plan
want er zijn al meer dan genoeg win
kels in Den Burg. Geef B en W het
advies om dit niet te doen!"
Het kamerbestuur liet daarop weten
dat het „distributieplanologisch onder
zoek" (waarbij de behoefte aan winkel
ruimte wordt bepaald zodat daar in
bestemmingsplannen rekening mee
kan worden gehouden) nog moet wor
den afgerond door de reeds verzamel
de najaargegevens aan te vullen met
een inventarisatie van de zomerbehoef-
te. Uit het advies dat daar uiteindelijk
uit voortkomt, zal wel blijken of dag
winkels op de Groeneplaats verant
woord zijn. Van der Kooi vreesde dat
dit advies wel eens te laat zou kunnen
komen want de herstructurering van
de Groeneplaats is al zeer binnenkort
aan de orde. Wethouder Klaas Baren
dregt stelde hem echter gerust. Het
winkeltjesplan voor de Groeneplaats is
prematuur en vaag. Het idee is geop
perd om een verbinding te krijgen tus
sen de winkelstraten die nu door de
„lege" Groeneplaats onderbroken wor
den. Doel van de maatregel is verbete
ring van het winkelklimaat, vooral in
het belang van de winkeliers. Als die
er geen baat bij hebben, is het weinig
zinvol en de gemeente zal het dagwin-
keltjesplan dan ook in „heroverwe
ging" nemen. „Van der Kooi is te
bang. We zullen het zorgvuldig
benaderen."
Willem Goënga uit Den Hoorn uitte
zorg over de beperkte commerciële
mogelijkheden in Den Hoorn als ge
volg van de aanwijzing van het dorp
tot beschermd dorpsgezicht. De ne
ringdoenden zijn te zeer afhankelijk
van de 3000 kampeerders van
Loodsmansduin en hun seizoen is dus
kort. Toegestaan zou moeten worden
dat de voor het moderne agrarische
bedrijf niet meer bruikbare stolpen en
andere gebouwen in het dorp geschikt
gemaakt worden voor recreatief ver
blijf. Bij de discussie die ontstond naar
aanleiding van deze opmerking bleek
dat de meningsvorming over het be-
schermd dorpsgezicht stil ligt. Bert
Weijdt, voorzitter van de adviescom
missie beschermd dorpsgezicht vertel
de dat er al anderhalf jaar niet is ver
gaderd. Ambtenaar W. Stam beloofde
hierover wethouder Schilling (de enige
wethouder die verhinderd was om de
ontmoeting met de Kamer van Koop
handel bij te wonen) te zullen
benaderen.
Bij een samengestelde menwedstrijd
slaagden Piet Daalder en Mebius Hui-
tema er zaterdag in Spaarnwoude in
de eerste prijs te bemachtigen. Mebius
Huitema werd eerste bij de enkelspan
nen en Piet Daalder was de beste bij
de dubbelspannen. De wedstrijd werd
georganiseerd door district West van
de Nederlandse Bond voor het aan
gespannen paard en de Texelse deel
name werd verzorgd door vereniging
De Blijde Rijders.
De twee andere Texelse deelnemers
waren Willem Goënga met zijn dub
belspan Mercurie en Oberon en Jaap
de Graaf, die met zijn paard Zampa
deelnam aan de enkelspanwedstrijd en
na afloop een extra prijs kreeg omdat
hij als 73-jarige de oudste deelnemer
was. De Blijde Rijders kregen als vere
niging de derde prijs van zes deelne
mende verenigingen met een totaal
aantal aanspanningen van 51.
Mebius Huitema kreeg met zijn paard
Klays 1212,8 strafpunten, verdeeld
over: 1. presentatie 53,5; 2. marathon
(waarbij de aanspanning vijf trajecten
met verschillende moeilijkheden moest
afleggen) 51,8 en 3. vaardigheidsproef
(waarbij een pacours met kegels moest
worden afgelegd) 16,5.
Piet Daalder kreeg met zijn dub
belspan, dat gevormd wordt door de
zusjes Udrie en Wodrie 131,5 strafpun
ten, verdeeld over: 1. presentatie 65;
2. marathon 53 en 3. vaardigheid 13,5.
