1 en W In nota: meer
teun voor emancipatie
Opwinding over
zeldzame vogels
JU-
- jk
H HG
■II
„Mini-schaapjes" uniek op Texel
Bridge
y.j
Uku
Zon, maan en Koog water
S86 iiJPAG 17 oktober 1986
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
de nota voor het emancipatiebeleid stelt het college van B
yVvoor de gelijke behandeling en beloning van vrouw-
nte stimuleren, zowel via het gemeentelijk apparaat als
particulier initiatief.
worden duidelijke richtlijnen gegeven over de gelijke kan
en rechten voor vrouwen bij de gemeente zelf, in het on-
4wijs, bij sollicitaties èn in de gezondheidszorg en sociale
jnstverlening. Met betrekking tot het particulier initiatief
inkt men aan een vrouwengezondheidscentrum, subsidië-
van diverse emancipatie-activiteiten en aan overleg tus-
de particuliere en gemeentelijke instellingen.
1(ioelstellingen voor het emanci-
iebeleid zijn volgens het voor-
li het doorbreken van rolpatro-
i, het inhalen van achterstan-
i, de bewustwording van man-
ien een hetwaardering van ei-
nschappen die traditioneel aan
ouwen en mannen zijn
jat veel maatregelen bij de invul-
van het beleid landelijk genomen
dan, kan de gemeente maar be-
;t hiervoor verantwoordelijk zijn,
levvel men de verantwoording voor
beleid niet afwijst,
rans wil men de maatschappelijke
lanisaties, zoals vakbonden en werk-
versorganisaties, een deel van de
rantwoordelijkheid voor de emanci-
tie gevenBovendien zijn B en W
■feid ondersteuning te verlenen aan
idiculiere organisaties bij het invullen
jn emancipatie-activiteiten.
Facetbeleid
ilgens de nota voert de gemeente in
iancipatiezaken een facetbeleid, wat
houdt dat in alle beleidsfactoren het
naar gelijke behandeling van
suwen naar voren komt. Dit facetbe-
moet vorm worden gegeven door
jlte stimuleren en coördineren door
in ambtenaar emancipatiezaken, die
lór leden van elke afdeling of dienst
•nworden ondersteund. Deze ambte-
zal tevens zorg dragen voor de
jorlichting over achtergronden, maat
delen, subsidiemogelijkheden, deel-
eme aan activiteiten en in bijzondere
iuaties. Voorlichting over dit laatste
in betrekking hebben op de werking
in sociale voorzieningen. Om in aan-
iieiking te komen voor een rijksbijdra-
jeler stimulering van emancipatie-
iet, zodat de gemeente de activiteit
jdat gebied van particuliere organi
ses geldelijk kan steunen, dient zij
an een aantal voorwaarden te vol-
i, Onder andere moet men een
«[jarenplan hebben waarin de grote
nen van de emancipatie-activiteiten
ju geschetst. Dat plan moet deel uit
maken van het welzijnsplan en boven
dien moet de gemeente een proce
dure-verordening bezitten, waarin het
plan wordt gespecificeerd. De ge
meente moet het jaarprogramma
opstellen van emancipatie-activiteiten,
die men wil subsidiëren.
Uitzondering
B en W stellen in de nota voor de
Texelse gemeente bij het provinciaal
beleid als een regio aan te duiden,
omdat bij de subsidieverstrekking door
de provincie de regel geldt dat bij
emancipatie-activiteiten meerdere ge
meentes deel moeten nemen, wil men
subsidie geven. Texel heeft wat dat
betreft weinig mogelijkheden voor sa
menwerking met andere gemeenten.
Particuliere activiteiten worden door de
gemeente gecontroleerd indien van
subsidiëring sprake is. Toekomstige ini
tiatieven worden kenbaar gemaakt in
een gemeentelijk vierjarenplan.
Gelijkschakeling
Binnen het eigen apparaat wil de ge
meente mannen en vrouwen gelijk be
handelen bij vacatures, doorstroming,
promotie en studiemogelijkheden.
De gemeente wil meer controle uit
gaan oefenen op de inhoud van het
lespakket voor leerlingen van de basis
school, waarbij er vooral op wordt ge
let of er al dan niet sprake is van gelij
ke rolverdeling voor jongens en meis
jes. Daarbij mogen uit het lesmateriaal
geen stereotype toekomstverwachtin
gen en karakterbeelden spreken.
Volgens de emancipatienota is de be
hoefte aan een aanvullende opleiding
op latere leeftijd vooral bij vrouwen erg
groot, zodat het streven van de ge
meente erop gericht moet zijn vol
doende mogelijkheden voor volwasse
nen te creëren om dag- en avondoplei
dingen te volgen. De gemeente wil
ook mogelijkheden scheppen voor bij
scholing en vrouwen onderwijs laten
volgen zonder hun recht op uitkering
aan te tasten. Tevens wil men in prin
cipe cursussen en bijeenkomsten sub
sidiëren, die de emancipatie van de
vrouw trachten te bevorderen en de
educatieve achterstand verkleinen. Bo
vendien willen B en W in principe het
Open School-werk in stand houden
voor vrouwen die hun achterstand in
het ondprwijs willen inhalen. Tenslotte
wil het college de openbare bibliotheek
stimuleren relevante literatuur" voor
vrouwen aan te schaffen.
Werkgelegenheid
Op het gebied van de werkgelegenheid
worden de meeste maatregelen ten
aanzien van emancipatie landelijk ge
nomen. Met het gewestelijk arbeidsbu
reau dient volgens de nota intensief
overleg te worden bevorderd om een
voldoende aanbod van cursussen en
trainingen voor vrouwen te stimuleren.
Van de rijkssubsidiemogelijkheden hier
voor wil het college gebruik maken.
Daarbij denkt men aan het verschaffen
van informatie over subsidies aan
vrouwen die een bedrijf starten en aan
de deelname aan leer- en werkerva
ringsprojecten. Bij de gezondheidszorg
en de sociale dienstverlening willen B
en W volgens de nota zelfwerkgroepen
stimuleren en eventueel initiatieven
aanmoedigen voor de opvang van
vrouwen in een crisissituatie. Tevens
wil men de bereikbaarheid van het
maatschappelijk werk bevorderen. Bo
vendien wil men inspelen op ontwikke
lingen en initiatieven van een vrouwen
gezondheidscentrum in Den Helder,
met een contactpunt op Texel.
Kinderopvang
De huidige kinderopvang op Texel
moet volgens het plan van B en W
gehandhaafd worden en eventueel ver
beterd. Daarbij denkt men aan het pa
rallel laten lopen van de openingstijden
van onderwijs en peuterspeelzalen in
de verschillende dorpen, een onder
zoek in te stellen naar de behoefte aan
buitenschoolse opvang en de kinder
opvang ook voor minder draagkrachti-
gen bereikbaar te maken.
Particulieren
B en W stellen in de emancipatienota
voor de particuliere vrouwenorganisa
ties financieel te steunen bij de activi
teiten. De gesubsidieerde activiteiten
worden verwoord in het sociaal jaar
programma. Daarvóór wordt wel over
leg gepleegd tussen gemeente en par
ticuliere organisaties, die zelf voor een
voldoende geschoold kader dienen te
zorgen, waarbij de gemeente wel on
dersteunend wil werken door middel
van subsidieverstrekking voor scholing
en bijscholing van dit kader.
afgelopen weken heerste er in vogelaarskringen af en toe weer
'en opgewonden sfeertje. Zoals zo vaak in de trektijd als er miljoe
nen vogels in beweging zijn, werden her en der de nodige onge
wone of zelfs heel bijzondere soorten ontdekt. Soorten die veel
'sfhebbers graag wilden zien.
de eerste plaats natuurlijk de renvo-
I. Door diverse media bent u wel-
;lit al over z'n voorkomen geïnfor
meerd, Vrijdag 3 oktober werd het
fe'tje voor het eerst in ons land ont-
fcktin de omgeving van Petten. Het
bekend daarop kwamen vele honder
en vogelaars en nieuwsgierigen er op
Zoveel zelfs dat de Afrikaanse
'"aalgast de TV haalde. Op vrijdag 10
toober hield de renvogel de weilan
en bij Petten voor gezien. Hij vloog
den verdween in snelle vlucht in
Ordelijke richting.
Jn9 kon hij zich echter niet aan de
foken van vogelliefhebbers onttrek-
Zaterdagmorgen al werd hij al
^ontdekt. Op Texels noordpunt!
°ewel de meeste echte liefhebbers
dwaalgast waarschijnlijk al gezien
Jdden, verzamelden zich toch ook
er weer tal van vogelaars. Ook de
'^bijgangers op de Vuurtorenweg
wrden gedurende het hele weekeinde
Werkzaam gemaakt op het feno-
r«en en mochten vaak even door een
de opgestelde telescopen
bekijken.
Derde maal
twee maal eerder gezien. Op 18 okto
ber 1933 1 exemplaar tussen Zandvoort
en IJmuiden en 12 september 1969
maar liefst 10 dieren in Limburg, die
neerstreken en snel daarna weer weg
vlogen en niet meer teruggezien wer
den. Een waar buitenkansje dus om de
soort in Nederland aan te treffen!
Renvogels broeden in Noord-Afrika en
het nabije Oosten tot in Pakistan. Het
zijn vogels van halfwoestijnen en step
pen die nestelen op kale of bijna niet
begroeide bodem. De uitgesproken
zandkleur maakt de dieren in deze ge
bieden bijna onzichtbaar: ze hebben
een prima schutkleur. Alleen in de
vlucht, die snel en krachtig is, vallen
ze meer op. De ondervleugels zijn
zwart, de bovenvleugels hebben opval
lend zwarte uiteinden.
Onraad probeert de renvogel meestal,
letterlijk, te ontlopen. Met z'n vrij lan
ge en krachtige poten lukt dat meestal
ook wel. Daaraan dankt hij waarschijn
lijk zijn naam hoewel echt bijzondere
prestaties op dat gebied toch niet op
zijn naam geschreven kunnen worden.
Doodgeschoten?
Renvogels zijn trekvogels die overwe
gend zuidelijk van de Sahara overwin
teren. Toch is de trek niet altijd zo
heel uitgesproken noord-zuid. In nazo-
T' ,t - "K;
Ondersteuning van de organisaties kan
volgens de nota ook plaatsvinden op
het gebied van samenwerking tussen
de verenigingen, zodat die bij bepaalde
activiteiten geen tekort aan mankracht
krijgen. Bovendien kan een overkoepe
lende vrouwenvereniging open dagen
houden voor informatie en ontplooiing
van nieuwe initiatieven. Deze organisa
ties kunnen ook ondersteuning krijgen
van instanties als het SOEN (Stichting
Ondersteuning Emancipatie Noord-
Holland) en de provinciale
vrouwenraad.
Overleg
Het college stelt voor de organisaties
jaarlijks uit te nodigen voor overleg
over planning en besteding van gelden
voor het daaropvolgende jaar. B en W
achten de overkoepelende organisatie
bij uitstek geschikt om onderlinge kon
takten te verbeteren.
Bij het overleg met de organisatie wil
de gemeente het activiteitenpakket
vergroten en verbeteren, de samenwer
king tussen de organisaties bevorderen
en tot periodiek onderling overleg ko
men. Tenslotte wenst men de efficiën-
cy van het emancipatiebeleid te
verhogen.
Klaas de Rldder's „mlnf-schaapjes" raken al gewend op Texel.
mer en herfst vliegen op beperkte
schaal ook dieren in de richting van de
zee. De Middellandse Zee dus, en At
lantische Oceaan. Andere exemplaren
deden dat overigens al eerder direkt na
de broedtijd die in mei en juni valt. Zij
ontvluchten dan die gebieden omdat
ze te heet worden en zoeken ook wat
gematigder plaatsen dichter bij zee op.
Later trekken deze vogels vaak toch
weer zuidwaarts.
Het ligt voor de hand te veronderstel
len dat onze Texelse vogel aanvankelijk
vanuit zijn broedgebied een stukje
noordwaarts heeft willen vliegen. Ken
nelijk is hij daarbij doorgeschoten en in
onze streken beland. Dat doorschieten
gebeurt wel vaker bij zuidelijke vogels.
Bepaalde weersomstandigheden met
sterke zuidelijke luchtstromingen spe
len daarbij een rol.
Dinsdag 28 oktober gaat de bridgecur-
sus van start. Voor inlichtingen en op
gave telefoon 02220-2964.
Een andere mogelijkheid is dat de vo
gel eenvoudigweg door wat voor oor
zaak totaal de verkeerde kant is
opgevlogen.
De hier gesignaleerde renvogel maakte
een heel gezonde indruk. Grote delen
van de dag werd aktief voedsel ge
zocht op een manier zoals ook de
goudplevier dat doet. Lopend door het
korte gras en speurend naar prooi. Die
prooi bestaat uit insekten, vooral ke
vers, spinnen, slakken etc.
Het is de vraag wat er van zo'n ver
dwaalde vogel terecht komt. Het feit
dat hij van Petten naar Texel vloog,
zou er op wijzen dat hij zijn,*verkeer-
de, noordelijke richting nog niet kwijt
is. Het is dus nauwelijks te verwachten
dat hij bij de inval van slecht weer,
langdurige regen, storm en dergelijke,
ineens weer een zuidelijke richting in
slaat. En dat betekent hoogst waar
schijnlijk het einde van het dier. Maar
dit is allemaal speculatie. Hervindt hij
wel de zuidelijke richting dan is hij in
twee dagen alweer nagenoeg in z'n
normale gebiedl
Vreemde spreeuw
Het was niet alleen de renvogel die de
vogelaar bezig hield. Er werd ook nog
een roze spreeuw ontdekt. Niet zo'n
mooi rozezwart gekleurd beest, maar
':t%,
1... M W
Ultvcc?»
Ter vergelijking: links de bekende goudplevier (Pluvlalls Aprlcarla) In wlnterkleed en rechts
de renvogel (Cursorlus cursor). (Tekening Peter van der Wolf).
Klaas de Ridder uit Den Hoorn
heeft zijn kleine kudde met scha
pen en dwerggeiten uitgebreid met
een drietal „Quessant"schapen.
Deze schapen, oorspronkelijk af
komstig van het Franse eiland He
d'Quessant, zijn de kleinste soort
ter wereld. De volwassen dieren
zijn in vergelijking met een dwerg
geit gemiddeld acht centimeter
kleiner en wegen niet zwaarder
dan 18 kilo. „Hobbyboer" Klaas de
Ridder is dan ook erg blij met zijn
nieuwe aanwinst.
Een ooi werpt maar één lam per keer,
waardoor de kleine Nederlandse kudde
gestaag toeneemt. Van import kan in
middels geen sprake meer zijn omdat
er sinds 1980 hiervoor een verbod is
opgelegd. Dat het hier om een zeld
zaam soort gaat, kan worden afgeleid
aan het totaal aantal Quessant-
schapen, nl. 400, dat er op deze we
reld rondloopt. Klaas de Ridder, post
bode van beroep, heeft zich met twee
ooien van resp. twee en vier jaar en
een éénjarige ram kunnen verrijken. De
sobere dieren kunnen ongeveer dertien
jaar worden. Met deze leeftijd hebben
zij een langere levensduur dan scha
pen van een ander soort. Kenmerkend
is dat alleen de ram horens krijgt en
deze na verloop van tijd doorgroeien
naar de bek. De schapen kunnen in
een jong dier. Die vallen niet erg op,
zijn vaalbruin van kleur en hebben een
geelachtige snavel. Soms zocht deze
vogel temidden van een groep gewone
spreeuwen naar voedsel op hetzelfde
weiland als de renvogel. De roze
spreeuw is weliswaar een dwaalgast,
maar wordt de laatste tijd wel vaker in
ons land opgemerkt. Het broedgebied
van deze soort strekt zich vanaf
Zuidoost-Europa in oostelijke richting
uit.
Siberië
Al gedurende enige weken vertoeven
ook een aantal Siberische dwaalgasten
op het eiland: bladkoninkjes. Kleine
zangvogeltjes, iets groter dan een
goudhaantje maar kleiner dan de tjif
tjaf. Ze zijn door de kenners gemakke
lijk aan de roep vast te stellen. Het
verenkleed valt op door een brede gele
oogstreep en twee gele vleugelstreep
jes. Als de diertjes niet roepen is het
bijzonder lastig ze te vinden in de
dichte bosjes waarin ze zich meestal
ophouden.
Het is opvallend dat er vooral de
laatste twee jaren veel meer bladko
ninkjes gezien zijn dan vroeger. Alleen
in het weekend werden er al een vijf
tiental waargenomen, zodat we mogen
aannemen dat er zeker wel twee of
driemaal zoveel op heel Texel aanwezig
waren. Het is niet duidelijk waarom
dat zo is. De verdeling van hoge en la
ge drukgebieden boven Eurazië heeft
er waarschijnlijk mee te maken.
Nog meer
Ik ben nog steeds niet klaar met de
opsomming van ongewone zaken. Er
werd namelijk ook nog een grote zil
verreiger bij de Petten ontdekt. Voor
Texel heel ongewoon, (de tweede
waarneming), voor ons land eigenlijk
niet meer, sinds de soort zich min of
meer gevestigd heeft in de
Flevopolders.
Een andere niet echt super-zeldzame
maar wel ongewone waarneming was
die van een zwarte zeekoet bij het
Westerslag. De meeste Texelse geval
len betreffen dode of zieke, met olie
verontreinigde vogels.
Toen enkele mensen naar het beestje
stonden te kijken, vloog er ook nog
een ongewone duiker langs. Deze was
groter dan de parel- of roodkeelduiker
en betrof het de veel zeldzamere
tegenstelling tot dwerggeiten altijd bui
ten leven.
Klaas de ridder wilde naast de dwerg
pony en dwerggeiten iets unieks op
Texel hebben dat zijn „kleine farm"
complementeert. Zijn exemplaren heeft
hij na veel zoeken voor een „aanzien
lijke prijs" gekocht van enkele hobby
mensen uit Oudendijk en Uitgeest.
„De beestjes waren in het begin nog
erg schuw, maar na een paar dagen
begonnen ze al uit mijn hand te eten",
aldus De Ridder. Hij hoopt dan ook
dat de schapen zich „reuzegoed"
gaan voelen tussen het andere vee.
De zon komt 21 oktober op om 7.14
uur en gaat onder om 17.33 uur.
Maan: 17 okt. V.M.; 25 okt. L.K.
Springtij: 20 okt.; doodtij: 28 okt.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 17 oktober 8.24 en 21.04
Zaterdag 18 oktober 9.04 en 21.32
Zondag 19 oktober 9.35 en 21.46
Maandag 20 oktober 9.59 en 22.01
Dinsdag 21 oktober 10.20 en 22.27
Woensdag 22 oktober 10.41 en 22.54
Donderdag 23 oktober 11.00 en 23.19
Vrijdag 24 oktober 11.19 en 23.43
Zaterdag 25 oktober 11.49 en
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
geelsnavel- of ijsduiker. Omdat geen
lichte snavel gezien werd ligt het voor
de hand te veronderstellen dat het een
IJsduiker geweest is. Al eerder in het
weekend was ook al een „grote" dui
ker gezien die snel langs vloog en der
halve niet definitief op naam te bren
gen was.
Alle windstreken
En zo konden we afgelopen weekend
op ons eiland vogels uit de meest uit
eenlopende windstreken aantreffen.
Een Afrikaanse renvogel, een (wellicht)
Turkse roze spreeuw, bladkoninkjes uit
Midden-Siberië, een IJslandse ijsduiker
en natuurlijk de honderden Noordsibe-
rische rotganzen en duizenden Noord-
siberische en Scandinavische
steltlopers.
DBA
Dat er zoveel vreemde zaken werden
gezien, danken we deels ook aan het
verblijf van een aantal leden van de
Dutch Birding Associastion (DBA). De
DBA is een vereniging van mensen die
vooral naar zeldzame vogels wil kijken
en ze bestuderen. Daarbij streven ze er
naar dat ook alle geïnteresseerden de
mogelijkheid krijgen de dwaalgasten te
zien. Vroeger gebeurde het nogal eens
dat alleen een klein groepje ingewijden
op de hioogte gesteld werd van een
zeldzaamheid.
Helaas is de praktijk dat de heel fana
tieke en meestal jonge vogelaars in
hun enthousiasme niet altijd op de
toegangsregels in de natuurreservaten
letten en ongevraagd particulier terrein
betreden. Hoewel de doelstelling van
de vereniging, het waarnemen van
zeldzame vogels is zonder andere te
verstoren, is de praktijk dus toch wel
eens anders. Hoewel het meestal op
kleine schaal gebeurt, is dat jammer
want het heeft bij diverse terreinbe
heerders kwaad bloed gezet. Boven
dien is het betreden van terreinnen
vaak niet nodig. Het meeste is vanaf
de wegen en toegankelijke paden te
ontdekken en te zien. Het eist soms
misschien wat meer geduld en oplet
tendheid, maar dat moet men er maar
voor over hebben!
Adriaan Dijksen
