>portzaal in Oudeschild;
(één uitbreiding Wielewaal
„Eigen" mariniersverjaardag
op Joost Dourleinkazerne
Zijreflectie verplicht:
Veel extra kosten voor
fietsenverhuurders
irk Terpstra (PvdA) in algemene beschouwing
Toch een goede zaak"
Jubileum SV Texel
vanavond besproken
Kerstvakantie
speel-o-theek
Kerstavond K.V.G.
IS DAG 16 DECEMBER 1986
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
Dirk Terpstra
plaats van die 1% operatie moet het
gemeentelijke takenpakket worden
overwogen, waarbij in het bijzonder
moet worden gekeken naar taken die
in het kader van rijksbeleid door de
gemeenten moeten worden uitgevoerd,
maar waar de gemeente te weinig
rijksgeld voor krijgt. Geprobeerd zou
moeten worden die taken op een lager
niveau uit te voeren zonder de burgers
te schaden.
Geen „must"
Elk jaar voor twee miljoen gulden in
vesteren is geen absolute „must",
vindt de PvdA. „Als waardevolle voor
zieningen moeten worden afgebroken,
dan doen wij niet mee. Het nut van
een nieuwe investering zal afgewogen
Partij van de arbeid heeft vanmiddag tijdens de behande-
g van de gemeentebegroting 1987 financiële voorstellen
daan om de bouw van de sportzaal in Oudeschild mogelijk
maken. Fractieleider Dirk Terpstra stelde in zijn algemene
schouwing voor om voor dit doel het restant van de pen-
lenreserve van de geluiquideerde Welzijnsstichting
97.812,— beschikbaar te stellen, alsmede een bedrag van
f.500— dat nu nog bestemd is als investeringsubsidie voor
breiding van het dorpshuis van De Waal.
uitbreiding van het dorpshuis
rdt door de PvdA echter „over-
jige luxe" gevonden. De Wiele-
al is een nieuw, uitstekend
pshuis. „als de zaal werkelijk te
In is voor drie of vier toneel-
irstellingen per jaar, dan geeft
n maar een voorstelling méér.
is een veel goedkopere oplos-
aldus Terpstra.
totale stichtingskosten van de ge-
ïste gym- en sportzaal in Oude-
ild belopen 7632.542,—. Blijkens het
ncieringsschema dat Terpstra van-
Idag overlegde, wordt uitgegaan
f55,825,— aan eigen bijdragen uit
deschild zelf (door symbolische ver
ing van de ondergrond, het zelf
richten van terreinwerk en de op-
ngst van een rommeltjesveiling)
iÖardoor uiteindelijk nog maar
,405,— te financieren zal zijn. De
lijkse kapitaalslasten (na aftrek van
voordeel van een 4% obligatiele-
g van een ton) worden dan
535,—. Verder drukt op de exploita-
een bedrag van f24.000,— per jaar
ir onderhoud, energie, water, be
tingen en verzekering. De opbrengst
zaalhuur wordt op f10.000,— per
geraamd. Aangezien de Oudeschil-
s hebben aangeboden het beheer
vrijwillige basis, dus gratis te ver
gen, resteert een totale jaarlijkse
van f22.535,— en ook dat kan uit
gemeentebegroting worden gedekt
die volgens de PvdA-voorstellen
irdt gewijzigd.
Dekking
wijzigingen voorzien in het schrap-
van voorgenomen investeringen
fals verbetering van het kruispunt bij
litenheim) en het benutten van
fucturele ruimte in.de begroting,
'iar ook in een minder sterke verho-
g van de Onroerendgoed belasting
het afwijzen van de voorgestelde
hoging van reinigingsrechten. Per
do komt daardoor zoveel geld be-
likbaar, dat niet alleen de sportzaal
Oudeschild kan worden gefinan-
rd, maar ook andere PvdA-
orstellen die in de algemene be-
houwing van Terpstra werden gepre-
nteerd, zoals het bouwen van rij-
elstallingen in de dorpen en het ge-
)nd verklaren van de meeste bezwa-
tegen het sociaal cultureel jaarplan
lardoor meer dan f19.000,— extra
bsidiegeld nodig is.
jhet begin van zijn omvangrijke be-
houwing (15 pagina's plus bijlagen)
iderschreef Terpstra dat de gemeente
[financieel niet zo erg slecht voor
at, althans gezien op korte termijn,
begroting is sluitend, er wordt be-
rorlijk geïnvesteerd en er is nog een
ist onvoorzien van bijna f143.000,—
drong aan op spoed bij het maken
n financiële keuzes voor de langere
rmijn en hij zag de al door het colle-
beloofde discussie daarover met be-
igstelling tegemoet. Terpstra zei dat
nadruk zal moeten liggen op het
orzieningenniveau voor de bevolking
het toerisme. Er moet een goed en
ied aanbod blijven dat voor iedereen
lancieel bereikbaar is. Wat betreft de
'dA zullen onderwijs en emancipatie
ote prioriteit moeten hebben.
Overgeschreven
rpstra noemde de algemene finan
ce beschouwing die het college had
ïgeven bij de begroting „een vrij
imber verhaal, dat rechtstreeks lijkt
zijn overgeschreven uit één of ande-
rijkscirculaire". „Als dit werkelijk uw
sie is, dan zijn wij het van harte met
óneens."
e PvdA wil met het college de af-
iraak maken dat de financiële reser-
is op een bepaald niveau worden ae-
ndhaafd en dat wijzigingen van deze
fers voortaan beter worden ver-
lard. „Creatief" gebruik maken van
reserves wordt niet afgewezen, zo-
ig er maar geen lasten naar de toe-
imst worden verschoven,
irpstra zei dat zijn fractie zich verzet
gen het telkens bij voorbaat „trend-
atig" verhogen van plaatselijke be-
stingen. Dat moet geen automatisme
orden, als er niet of nauwelijks infla-
is, moet telkens worden gekeken
oe het zit met de kosten en het ge-
onste voorzieningenniveau. Terpstra
ilde daarom weten of het college-
Jornemen om de belastingen trend-
latig te blijven verhogen, voor alle
Blastingen geldt en of het' cpllege het
&lastingniveau op Texel over het alge-
ieen te laag vindt. Afwijzend staat de
vdA tegenover het beleid om jaarlijks
te blijven bezuinigen. Maast of in
moeten worden tegen het oude beleid.
Is het college het hiermee eens?",
vroeg Terpstraj' die daaraan toevoegde
de planmatige aanpak bij het wegen-
onderhoud van harte te ondersteunen
evenals het collegevoornemen om met
een „voorjaarsnota" te komen waar
door de raad meer invloed kan uitoefe
nen op het beleid.
Sprekende over het investeringsplan
bracht Terpstra naar voren dat de her
inrichting van de Wezentuin in het
voorjaar moet worden uitgevoerd, ge
heel los van de eventueel later uit te
voeren reconstructie van de Groene-
plaats. De investeringssubsidie voor
dorpshuis De Wielewaal wees hij als
overbodig van de hand, evenals de
verbetering van het kruispunt bij Bui-
tenheim. Bewaakte rijwielstallingen bij
de strandslagen worden door de PvdA
niet urgent gevonden; wel moeten in
de dorpskernen rijwielstallingen ko
men. Bij de behandeling van het
bestemmingsplan voor Den Burg cen
trum deed de PvdA al suggesties wat
dit onderdeel betreft. Verder werd ge
pleit voor opvangmogelijkehden van
milieuschadelijke afval in de
buitendorpen.
Te weinig controle
Sprekende over bestuur en personeel
zei Terpstra dat de controletaken van
de gemeente nog steeds niet behoor
lijk worden uitgevoerd. „Als er teveel
regeltjes zijn, dan moeten we daaraan
wat doen. Het kan ook onwil zijn van
het college of personeelsgebrek. Aan
dat laatste zou wat gedaan kunnen
worden met herbezettingsgelden. Het
storten van herbezettingsgelden in de
algemene middelen wordt door de
PvdA krachtig veroordeeld. „Door het
aannemen van een motie van onze
fractie heeft de raad u in het verleden
als eens gecorrigeerd. We nemen aan
dat dit niet wéér nodig is. Het geld
gebruiken waarvoor het bedoeld is en
een juiste verdeling toepassen, is onze
eis."
De PvdA heeft kritiek op de wijze
waarop de promotie van Texel tot dus
ver is aangepakt: „Toen het toerisme
bleef teruglopen moest er ineens wat
gebeuren, iets bijzonders, liefst groot
schalig, zonder dat er een duidelijke
gemeentelijke doelstelling was, werd er
ingehaakt op initiatieven van het parti
culiere bedrijfsleven. Daardoor kon het
gemeentebestuur niet overwegen of de
activiteiten wel pasten in de gemeen
telijke doelstellingen op de langere
termijn".
De PvdA wil voorkomen dat Texel een
elitair vakantie-oord wordt. De stelling
(onlangs in een vraaggesprek met de
Teso-directie in de Texelse Courant)
dat hoge veertarieven positief kunnen
werken omdat hierdoor mensen die
minder te besteden hebben, afgeremd
worden het eiland te bezoeken, noem
de Terpstra dan ook „beneden peil".
Sprekende over het onderwijs, gaf de
PvdA-fractieleider te kennen dat op dit
onderdeel niet bezuinigd mag worden.
Het onderhoud van de verschillende
schoolgebouwen vraagt meer aan
dacht. De afdeling onderwijs van de
gemeente kan het werk niet aan; juiste
besteding van herbezettingsgelden kan
ook hier uitkomst bieden.
Door het noodlokaal dat momenteel bij
de Waalder school wordt geplaatst,
wordt het schoolplein te klein. Terpstra
stelde vergroting voor en verwees naar
ideeën die daarover leven in De Waal.
Oudheidskamer
De PvdA wil de positie van de Oud
heidskamer in Den Burg ter discussie
stellen. Terpstra vroeg het college wél
ke oudheid daar wordt getoond, of dat
specifiek Texels is en of het juist déér
moet worden getoond. Volgens de
PvdA-fractie gaat het om voorwerpen
die op zichzelf wel oudheidswaarde
hebben, maar merendeels nauwelijks
kenmerkend zijn voor het eiland. Die
besluitvorming op basis van de in de
maak zijnde museumnota zal duidelijk
heid moeten geven over de plaats van
de Oudheidskamer in het totale
museumbeleid.
De PvdA wil de musea niet langer in
het sociaal culturele plan hebben. Het
gaat immers om een voorziening van
veel breder belang.
Het zomerrecreatiewerk, zo meent de
PvdA moet geen gemeentelijke aange
legenheid meer zijn. Het is een taak
van de stichting VVV Texelpromotie.
En wat betreft de gemeentelijke bijdra
ge van anderhalve ton aan de stichting
VVV Texelpromotie waarschuwde
Terpstra nog eens dat zijn fractie zal
tegenstemmen als de bijdrage van de
ondernemers er niet is.
Kaasschaaf
Volgens de PvdA moet welzijnsplan
ning méér zijn dan een optelsom van
allerlei wensen en behoeften. Vooral
Luitenant-kolonel Knoppien spreekt de herdenkingsrede uit tijdens een „Alle Hens". Zittend op de voorgrond de Texelse oud-mariniers.
Op de Joost Dourleinkazerne is
donderdag de 321e verjaardag van
het korps mariniers herdacht. Het
was de eerste keer dat de verjaar
dag van het roemruchte korps op
Texel werd gevierd; tot dusver ge
beurde dat alleen in de grotere
centra Rotterdam, Doorn en Den
Helder.
„Eens marinier, altijd marinier", zo
luidt het spreekwoord dat duidelijk
maakt dat de mannen die ooit deel
hebben uitgemaakt van het korps zich
daarmee in hun latere leven altijd ver
bonden blijven voelen. Er is dan ook
een bloeiende vereniging van oud
mariniers en het is traditie dat oud
mariniers worden uitgenodigd bij de
verjaardag op 10 december. Dat ge
beurde ook op Texel, waar zich een
dertigtal oud-mariniers bevindt. De
commandant van de Dourleinkazerne
had ze uitgenodigd om van de partij te
zijn, voor zover het was gelukt om
„via via" de namen en adressen te
achterhalen.
Herdenking
De genodigden werden 's morgens
ontvangen met koffie in het cafetaria
van de Joost Dourleinkazerne en trot
seerden vervolgens de kou tijdens een
„Alle Hens" waarbij de volledige be
zetting van De Mok voor het hoofdge
bouw aantrad om te luisteren naar een
herdenkingstoespraak van comman
dant luitenant-kolonel A.H.P. Knop
pien. In die toespraak werd duidelijk
gemaakt hoe belangrijk de „amfibi
sche" oorlogsvoering in het nauw met
de zee verbonden Nederland is ge
weest, al voor de officiële oprichting
(op initiatief van Johan de Wit en Mi
chel Adriaansz. De Ruyter) van het re
giment scheepssoldaten „Regiment de
Marine", later bekend als het Korps
Mariniers. Een indrukwekkende reeks
wapenfeiten bewezen noodzaak en nut
van het korps in de loop der jaren: de
tocht naar Chatham (1667), de slag bij
Kijkduin (1673), de Spaanse successie
oorlog (1702), de Engels Nederlandse
expeditie naar Algiers (1816), etc. tot
meer recente wapenfeiten als de strijd
om de Maasbruggen in Rotterdam in
1940, de slag in de Javazee en tenslot
te de acties in Nieuw Guinea tussen
1951 en 1962.
Aansluitend reikte de commandant aan
een viertal mariniers van de Dourlein
kazerne het „Blijk van waardering" uit
voor bijzondere verdiensten. Marinier
eerste klasse J.J. Eckhardt van de
compagniesbootgroep kreeg dit eerbe
toon plus een gratificatie van 7200,—
voor de voorbeeldige wijze waarop hij
zijn taak als LCA-bestuurder had ver
vuld met name gedurende internatio
nale oefeningen. Marinier eerste klasse
E. J. den Boer van dezelfde compag
niesbootgroep kreeg een soortgelijke'
waardering plus een gratificatie van
750,— voor zijn taakvervulling, met na
me bij een bergingsoperatie op 6 sep
tember j.l. toen hij een sleeptros over
bracht naar een bij Westerslag aan de
grond gelopen landingsboot. Marinier
eerste klasse J. H. Izeboud kreeg de
zelfde waardering en gratificatie; ook
hij was bij genoemde bergingsoperatie
betrokken. Een blijk van waardering en
een gratificatie van 7300,— werd uitge
reikt aan sergeant der mariniers A. van
Gils, die als hoofd bureau opleidingen
had getoond een harde, voorvarende,
enthousiaste werker te zijn, met grote
inzet, toewijding en
enthousiasme die eraan heeft bijgedra
gen dat de opleidingen bij de Dour
leinkazerne op professionele en effi
ciënte wijze worden uitgevoerd. Ook
hij was betrokken bij de bergingsopera
tie bij Westerslag.
Mariniers en genodigden kregen ver
volgens een borrel aangeboden en de
den zich tegoed aan een rijstmaaltijd.
Verhuurders van fietsen op Texel
vinden de verplichte zijreflectie in
de wielen, die op 1 januari 1987 in
gaat, over het algemeen een goede
zaak, hoewel het aanzienlijke
kosten voor hen betekent.
Al weer enige tijd geleden werd een
reflector op de bagagedrager van een
fiets verplicht gesteld. De verkeersvei
ligheid wordt nu nog meer vergroot
doordat iedere fiets voorzien moet
worden van reflecterende banden of
een reflecterende ring in de spaken,
bij afnemende financiële mogelijkheden
moeten prioriteiten worden gesteld,
waarbij in acht genomen wordt dat
welzijnsvoorzieningen in tijden van cri
sis nog belangrijker zijn dan anders.
„Prioriteiten voorzien dan in de werke
lijke noden en behoeften, die mensen
zelf niet kunnen oplossen". Wat nu
gebeurt is zoiets als het hanteren van
de kaasschaaf: van alle voorzieningen
gaat wat af. Beter is om te bepalen
welke voorzieningen nodig en minder
nodig zijn. Aan het argument „geen
geld" bij het afwijzen van bezwaar
schriften tegen het sociaal-cultureel
plan heeft niemand wat. De PvdA
heeft dan ook de meeste bezwaren te
gen dat plan gegrond geacht, mede
omdat het niet billijk wordt gevonden
dat verenigingen die niet eerder subsi
die hadden aangevraagd alleen om de
ze reden niets kregen. De PvdA wil te
gemoet komen aan de verlangens van
mannenkoor, vrouwenkoor, jeugd- en
jongerenwerk, kindercentra en Texels
Museum en kan aangeven hoe dat in
de begroting kan worden gedekt.
Bolder
Wat betreft de sociale werkplaats
waarschuwde Terpstra dat het sociale
doel voor ogen moet worden gehou
den en dat niet al te hard moet wor
den gestreefd naar een zo hoog moge
lijk rendement. „Ons bereiken berich
ten dat dat dit spanningen begint op
te leveren". Erg bang dat het parties
liere bedrijfsleven concurrentie zal on
dervinden van de sociale werkplaats is
de PvdA-fractie niet.
Maar het is wel oppassen geblazen,
zoals onlangs bleek bij de problemen
rond het tuinonderhoud, waarbij de
betreffende particulier inderdaad niet in
een gelijkwaardige concurrentiepositie
verkeerde.
Bij de toekomstige grofvuilverwerking,
die zeker op het eiland zelf zal blijven,
moeten hout en puin gescheiden wor
den aangevoerd. Zodat het puin ge-
bruikt kan worden voor wegenbouw
en hout voor particulieren die het in
de kachel opstoken. Terpstra infor
meerde of machines te huur zijn waar
mee het puin kan worden fijngemaakt.
Bedrijfsgebouwen
Door de ontwikkelingen in de land
bouw komen daar regelmatig betrekke
lijk nieuwe bedrijfsgebouwen vrij,
waarvoor een ander dan agrarisch ge
bruik gevonden moet worden. Terpstra
wil dat B en W binnenkort laten weten
welke mogelijkheden geboden zullen
worden. Ook moet een uitspraak ko
men over het maximaal toelaatbaar
aantal toeristische bedden in de toe
komst. Wordt het huidige maximum
van 47.000 vastgehouden? Het zou
kunnen dat onder druk van de vraag
naar kampeermogelijkheden bij de
boer gedacht wordt aan verruiming.
Wat betreft het monumentenbeleid wil
de PvdA een serieuze prioriteitstelling.
Thans is het een zaak van toevallighe
den „géén beleid dus".
Wat betreft belastingen en tarieven
heeft de PvdA zijn wijzigingsvoorstel
len gebaseerd op de volgende overwe
gingen. Tarieven voor steun die door
de burgers worden gevraagd, mogen
kostendekkend zijn. Tarieven voor ver
plichte diensten hoeven niet kosten
dekkend te zijn omdat de burgers door
hiervan zuinig gebruik te maken, geen
invloed kunnen uitoefenen op de
hoogte van de aanslag. De plaatselijke
belastingen moeten worden afgewogen
tegen het gewenste voorzieningenni
veau. De PvdA heeft dan ook geen
bezwaar tegen de voorgestelde verho
gingen van bv. begraafrecht en leges.
Het reinigingsrecht zou echter ongewij
zigd moeten blijven. Alleen als extra
geld nodig is voor het onderzoek met
betrekking tot de toekomstige vuilver
werking kan een verhoging worden
geaccepteerd. De voorgenomen
„fondsvorming" door vier jaar achter
elkaar een verhoging van 15% door te
voeren, wordt afgewezen. De woonfo-
rensenbelasting kan wat de PvdA be
treft met hetzelfde percentage omhoog
als de toeristenbelasting maar bij de
onroerend goedbelasting wil de PvdA
niet verder gaan dan een verhoging
met 3%. „Dat is voldoende om de
verlaagde opbrengst door de hertaxatie
goed te maken. Meer is niet nodig
omdat het voorzieningenniveau op de
door ons voorgestelde manier voldoen
de kan worden gehandhaafd en zelfs
uitgebreid", aldus Terpstra.
zodat in het donker de zijkant van de
fiets beter opvalt. Na veel geharrewar
of dit nu wel of niet verplicht moet
worden is een beslissing genomen: 1
januari 1987 moeten alle fietsers ervan
voorzien zijn. Vooral voor de fietsver
huurbedrijven brengt dit veel extra
kosten met zich mee.
Texel, fietseiland bij uitstek, heeft veel
van die bedrijven. Het laten aanbren
gen van zijreflectie kost al gauw 720,—
per fiets, een hele investering. Dit kan
enigszins gespreid worden door de
fietsen in de loop van het volgende
jaar aan te passen, want in het winter
seizoen wordt er niet zoveel verhuurd.
Overgangstermijn
Cor Dros uit Den Burg heeft zo'n hon
derd fietsen in de verhuur. Hij vindt de
verplichte zijreflectie een goede zaak.
„Maar", zegt hij, „een langere over
gangstermijn was beter geweest. In
drie jaar was iedereen het wel uit zich
zelf gaan doen als het inderdaad de
veiligheid vergroot". Hij voelt het
meest voor reflecterende banden.
„In principe positief", reageert Hielke
Bruining uit De Koog op de ver
plichtstelling. „De veiligheid van de
fietser wordt er door vergroot en dat is
belangrijk". Hij vindt het echter absurd
dat deze regeling al op 1 januari van
kracht wordt. „Het is voor een gezin
met een paar kinderen gewoon een tè
grote investering ineens. Daar komt
nog bij dat er onduidelijkheid bestaat
over kinderfietsen".
Minister Smit-Kroes heeft bepaald dat
de regeling geldt voor alle fietsen,
maar fietsjes voor kleine kinderen heb
ben meestal geen verlichting en mo
gen dus toch niet in het donker wor
den gebruikt. Bruining heeft de helft
van zijn fietsen al voorzien van band-
of velgreflectie. De „losse" reflectoren
die in de spaken moeten worden be
vestigd, vindt hij niks: „Die zijn veel te
gemakkelijk te verwijderen; ze worden
gejat of stukgemaakt".
Wel veiliger
Johan Bakker uit Den Hoorn ziet voor
al op tegen het vele werk dat het met
zich meebrengt. „Bovendien is het
nogal prijzig, maar misschien verandert
dat als er meer concurrentie tussen de
fabrikanten van die dingen komt", zegt
Bakker. Hij voorziet voorlopig een deel
van zijn fietsen van reflecterende ban
den en losse reflectoren.
„Ik ben niet van plan mijn fietsen alle
maal meteen aan te passen", vertelt
Willem van der Linde uit De Cocks-
dorp. „Zodra de oude banden aan ver
vanging toe zijn, en dat duurt in het
hoogseizoen nooit lang, komen er zij-
reflectiebanden op".
Hij wil door geleidelijke aanpassing van
zijn fietsen de kosten spreiden. „Ik ge
loof zeker in de verhoogde veiligheid
die die reflectiebanden met zich
meebrengen".
Over het algemeen staan de Texelse
fietsverhuurders positief tegenover de
regeling. Dit in tegenstelling tot hun
collega's op de Friese waddeneilanden.
Uit de Leeuwarder Courant van 6 de
cember blijkt dat de Friese verhuurders
er wel aan mee zullen werken, maar zij
vinden de kosten een groot probleem.
Ook hebben zij weinig vertrouwen in
het veiligheidverhogende effect.
S.V. Texel houdt vanavond een buiten
gewone algemene ledenvergadering in
de eigen kantine „De Kletskeet". In
deze voor de club zeer belangrijk
geachte vergadering staat slechts één
punt op de agenda, namelijk het
75-jarig jubileum. Niet alleen de loterij,
maar élle zaken die met de jubileum
viering verband houden zullen worden
besproken. De bijeenkomst begint om
half negen.
De speel-o-theek houdt kerstvakantie
van 20 december tot en met 6 januari.
Deze week kan er woensdag en vrij
dag nog speelgoed worden geruild,
daarna moet gewacht worden tot vol
gend jaar. Dan zal de speel-o-theek
weer open zijn vanaf woensdag 7 ja
nuari op de gebruikelijke tijden woens
dags van 2-4 uur en vrijdags van 3-5
uur'in het dorpshuis in Den Burg.
Woensdag 17 december houdt het Ka
tholiek Vrouwengilde haar jaarlijkse
kerstavond. Pastor Kolkman komt de
avond openen met een kerstgedachte.
Verdere medewerking wordt verleend
door „De Rose Harmony Singers". Zij
brengen met muziek en zang een ge
varieerd programma van kerstliederen.
De aanvang is 20.00 uur in „De Witte
Burcht".
