1
n.
L
Historisch kamerschot
pronkt in Schoutenzaal
S
Reydon en Van der Zwaag
leverden uitstekend werk
RMljli
ISG-toneel
imide Gamma niet
der dan gelijkspel
axi Toon Smidt-
Dernooi
X
Dienst voor
belangstellenden
Kok matchwinner
voor Bowlingteam
Texelse dart-titel
voor Dave Platts
Vergadering
Plattelandsvrouwen
IJ DAG 23 JANUARI 1987
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
toensdag 28 januari wordt om 20.00
jr in de aula van de RSG te Den
ffig het toneelstuk David doet het
de badkamer" opgevoerd. Het is
H klucht in drie bedrijven, geschre-
j door John Dole. De oorspronkelij-
|itel is „Cat on the fiddle". Het stuk
dt gespeeld door leerlingen en is
toegankelijk voor andere
fcngstellenden.
Uis.
;oed
tot
3.30
i en
uw
o.a.
zns.
r..ima 1 speelde afgelopen vrij-
ig in Den Helder tegen Sporting
rabo opnieuw beneden zijn eigen
jnnen, althans een groot gedeelte
in de wedstrijd. De nederlaag vo-
week tegen De Zaak speelde
w duidelijk een rol. Gamma
telde een stuk voorzichtiger en
nauwelijks initiatief.
OOR
in de tweede helft werd een 2—0
iterstand opgelopen. Toen stond
„oude" Gamma op; met agressief
il stond binnen vijf minuten een
2 stand op het scorebord. Gamma
eg zelfs kansen op een 3—2 voor-
Dng, maar deze kansen werden niet
lut. Uiteindelijk werd het een 3—3
dstand waar men zich toch mee te-
den kan stellen omdat koploper
irta met 3—1 verloor van nummer
JVC. De kopgroep blijft dus dicht
elkaar.
ma begon zoals gezegd afwach-
d en liet het initiatief over aan
orting Strabo. Op die manier kwam
tegenstander en met name spelbe-
er Rob van Veen lekker in de
dstrijd en Gamma werd met de rug
en de muur gezet. Na ongeveer
i minuten kwam Sporting Strabo
een afstandschot op 1—0 en Gam-
kon daar voor de rest weinig te-
rover stellen. Zelfs na de rust toen
orting Strabo op een 2—0 voor-
ong kwam, leek het erop dat Gam-
opnieuw tegen een nederlaag zou
open. Elf minuten voor het einde
de wedstrijd sloeg de vlam echter
ie pan toen Louis Uriot met een
chtige actie de achterstand tot 2—1
kleinde.
zelfvertrouwen kwam op slag te
en er werden weer initiatieven ge-
men. Een combinatie tussen Simon
nd, Louis Uriot en Marcel Uriot
rd door laatstgenoemde afgerond
het rond 2—2. Gamma kreeg via
lis Uriot (tegen de paal), Marcel
ot en Martin Koorn zelfs de beste
isen maar zoals altijd viel het doel-
it aan de andere kant. Keeper Heer-
ap werd gewisseld voor keeper/spe-
Martin Koorn en Gamma zette
orting Strabo vast. Bij een vier te-
drie situatie (een speler van Stra-
werd voor twee minuten naar de
dt venwezen) scoorde Louis Uriot
it een afstandsschot en zette Gam-
weer op gelijke hoogte. In de
tste seconden kreeg Gamma op-
iuw nog een kans om de volle winst
ir zich toe te trekken maar deze
werd gemist. Dat zou misschien
teveel van het goede geweest zijn.
jensdag om 19.30 uur speelt Gam-
a 1 thuis de belangrijke wedstrijd te-
in JVC. Deze wedstrijd zal voorlopig
gaan maken wie van de twee clubs
h met de koppositie mag gaan be-
Ihouden. (JVC heeft één verliespunt
nder dan Gamma),
and aan kop: 1. Gamma 13—17; 2.
iarta '67 12-16; 3. JVC 12-16.
periode rond de jaarwisseling blijkt
in vruchtbare tijd voor zaalvoetbal-
Brnooien te zijn. Zaterdag wordt in
onhal Ons Genoegen wederom een
rgelijk evenement gehouden: het uit
orgaande jaren bekende Taxi Toon
nidt-toernooi. Het toernooi begint
n vijf uur 's middags en zal om on-
veer elf uur zijn afgelopen. Na af-
op zal de wisselbeker door Nel
nidt aan de toernooiwinnaars wor-
in uitgereikt.
st toernooi wordt verspeeld in twee
rules, die beide bestaan uit teams
e reeds eerder meededen. In poule
spelen Gamma 5, de Texelse PTT,
10Z en Jelleboog 2. Dit laatste team
in de plaats gekomen van Texel 4.
ieuwkomer op het toernooi is in pou-
B de Gamma-jeugd, o.l.v. Wim
oorn. Voorts komen in deze poule
5xel-veteranen, Mantje en het organi-
rende Taxi Toon Smidt uit. Scheids-
ichters zijn B. Heerschap, K. Eissen
i D. Eelman.
et programma:
7.00-17.20 u. Gamma-Jelleboog 2
7.21-1741 u. Mantje Sport-Taxi Smidt
*42-18.02 u. PTT-Nioz
'.03-18.23 u. TexelVet.-Gammajeugd
'•24-18.44 u. Gamma-PTT
i.45-19.05 u. MantjeSp-Gammajeugd
'06-19.26 u. Jelleboog 2-Nioz
L27-19.47 u. Taxi Smidt-Texel vet.
'•48-20.08 u. Gamma-Nioz
'.09-20.29 u. Texel vet.-Mantje Sport
'•30-20.50 u. PTT-Jelleboog 2
1.51-21.11 u. Taxi Smidt-Gamma j.
16-21.40 u. om 7e en 8e plaats
42-22.07 u. om 5e en 6e plaats
J.09-22.34 u. om 3e en 4e plaats
2.36-22.56 u. om Ie en 2e plaats.
franse barok met een Hollands tintje". Johan Reydon flinks) en Rens van der Zwaag poseren in het NRC met gerechtvaardigde trots bij het resultaat van hun restauratiewerk.
Sinds dinsdag staat in hotel De Lindeboom een schitterend ge
restaureerd kamerschot, dat precies 200 jaar geleden werd geschil
derd door de Alkmaarse decorschilder A. Warmoes. Het rijk ver
sierde geheel voorzien van een dubbele deur, is geplaatst tegen
één der wanden van de op de Schoutenzaal aansluitende eetzaal
waardoor deze stijlvolle maar sobere ruimte een totaal andere, biina
frivole sfeer heeft gekregen....
Het schot dat van grote historische
en kunstzinnige waarde is, heeft
dus eindelijk een „publieke"
bestemming gekregen en dat zal
Texelaars die streven naar behoud
van plaatselijke historische objec
ten veel voldoening geven. Enige
trots is ook op zijn plaats omdat
het geen specialistisch restauratie-
bedrijf is geweest dat het vervallen
schot weer in oude luister heeft
hersteld, maar een stel „gewone"
Texelaars, werkzaam bij het Texels
Museum: Johan Reydon en Rens
van der Zwaag. Uitgesmeerd over
de afgelopen twee jaar hebben ze
er zo'n 15.000 uur in gestoken.
Het hele schot moest daarvoor uit el
kaar worden genomen, gerepareerd,
bijgeschilderd, geconserveerd en op
nieuw in elkaar worden gezet, waarbij
meerdere onderdelen moesten worden
vervangen en dus nagemaakt.
Het kamerschot komt oorspronkelijk uit
Brakestein, het ooit weelderige buiten
huis tegenover de historische water
putten aan het Skillepaadje, genoemd
naar kapitein ter zee Jan Braak die het
huis in 1661 kocht. Hij en zijn nakome
lingen hoorden tot de meest aanzienlij
ke en rijkste families op Texel. In 1776
werd het huis voor 72500,— gekocht
door Leendert den Berger, „opziener
van 's Lands werken", die een jaar eer
der al de aangrenzende boerderij met
land had overgenomen. Den Berger
maakte het aanvankelijk eenvoudige
Brakestein tot een typische 18e eeuw-
se buitenplaats met een fraaie tuin in
Franse stijl. De functie van Den Ber
ger, getrouwd met de Texelse Anna
Zuydewind, was te vergelijken met een
hoofdingenieur van Rijkswaterstaat.
Onder zijn leiding werd onder meer de
haven van Oudeschild gemaakt. Daar
naast was hij in de Franse tijd com
mies van 's lands fortificaties en
generaal-commissaris van de seinbatte-
rijen oftewel de torentelegraaf, voorlo
per van de latere telegraaf. Het was
een systeem waarmee met behulp van
torens berichten werden doorgegeven.
Na de dood van Den Berger in 1802,
aldus J.A. van der Vlis in ,,'t Landt
van Texsel", kocht de Texelaar Jacob
Dijksen Brakestein. Door het huwelijk
van Dijksens dochter Trijntje met Si
mon Keijser Sijbr.zn. werd laatstge
noemde eigenaar van het huis en de
erbij horende gronden. Het echtpaar
'wilde echter niet bij de Schilsloot blij
ven wonen en verhuisde naar een wo
ning in de Weverstraat in Den Burg.
Dokterswoning
Keijser gaf weinig om de kunstzinnige
kostbaarheden van Brakestein en liet
de boel verwaarlozen. Het tussenschot
met deuren werd echter naar de wo
ning in de Weverstraat overgebracht,
alsmede enkele andere zaken zoals ge
schilderde linnen wandbehangsels. Dit
huis werd in de jaren twintig een dok
terswoning, waar onder meer de art
sen Vellenga en Schalkwijk hun prak
tijk hadden. Toen deze woning in het
begin van de jaren 60 werd gesloopt
om plaats te maken voor een uitbrei
ding van Bakker's Ijzerhandel werd
het kamerschot opgeslagen in het
Texels museum. Daar gebeurde er de
eerste twintig jaar niets mee, maar er
werd in elk geval voorkomen dat het
hetzelfde roemloze lot zou treffen als
zovele andere Texelse kunstvoorwerpen
in de loop der jaren. Wijlen directeur
Gerrit de Haan van het Texels Museum
stelde er prijs op dat het kamerschot
in eigen beheer zou worden gerestau
reerd. Een jaar of drie geleden werd
daarmee een begin gemaakt. In eerste
instantie gebeurde er niet zoveel maar
naarmate de tijd vorderde werd er
vooral 's winters een steeds groter
deel van de beschikbare tijd in gesto
ken met het streven het stuk per 1 au
gustus 1986 op te leveren. Dat is ge
lukt en gezegd kan worden dat Rey
don en Van der Zwaag het project tot
een goed eind hebben gebracht en dat
zij dus de noodzakelijke artistieke, am
bachtelijke en historische bekwaam
heid hebben gehad.
Gietwerk
Meerdere vitale onderdelen van het ka
merschot waren zodanig vermolmd dat
ze moesten worden vervangen. Dat
gold bijv. voor de guirlandes van po
pulierenhout. Gaten werden opgevuld
met epoxihars. Herstelwerk dat vroeger
met gips was uitgevoerd, werd her
steld ook met toepassing van epoxi
hars. De in de loop der jaren „klunge
lig" opgebrachte verflagen werden ver
wijderd. De oorspronkelijke verf die
soms had losgelaten werd weer vast
gezet en bijgewerkt. Dat vastzetten
van oude verflagen vergde alleen al
honderd uur. Het was eenvoudig ge
weest het hele schot maar kaal te
branden en opnieuw te verven, maar
dat kon niet. Want het moest een
restauratie zijn, waarbij zoveel mogelijk
van het oorspronkelijke in stand diende
te blijven. Monumentenzorg hield een
oogje in het zeil. Een probleem op
zichzelf was dat de eiken en grenen
onderdelen van het kamerschot in de
loop der jaren flink zijn gekrompen zo
dat er ruimte zat tussen de verschillen
de plankjes en panelen. Bij het op
nieuw in elkaar zetten van het
gesloopte schot moesten die maatver-
schillen worden opgevangen, waardoor
onder andere het maken van nieuwe
houtverbindingen nodig was.
Wattenbolletje
Ook de zo op het eerste gezicht een
voudige werkzaamheden moesten met
bijzondere toewijding en fijne middelen
worden uitgevoerd. Het schoonmaken
bijvoorbeeld kon niet met een boender
en een luiwagen maar het een watten
bolletje, stukje voor stukje. Het was
zaak de kleuren niet aan te tasten. Tal
loze kleine beschadigingen zoals een
groot aantal kennelijk door hondepo-
ten veroorzaakte krassen, werden met
kunststofplamuur behandeld. Een hele
klus was ook het slopen van de deu
ren. De klampen waren eraan gena
geld met spijkertjes, om de paar centi
meter. Om de planken los te maken
werden de spijkers doorgeslepen. Bij
de montage werden schroeven ge
bruikt. Verloren of vermolmde onder
delen van houtsnijwerk, zoals guirlan
des en roosjes, werd nagemaakt door
ze te gieten met behulp van een mal
van siliconenrubber.
Grisailles
Niet alleen het imitatiemarmer van het
schot (zowel wit als rood/zwart) werd
in oude stralende luister hersteld, zon
der dat enig verschil tussen oude en
nieuwe verf is te zien, maar ook de
geschilderde taferelen op de panelen.
Deze zijn uitgevoerd in de zg. grisaille
techniek. In grijze tinten werd de af
beelding op zodanige manier aange
bracht dat ze „diepte" leken te heb
ben. De geschilderde vrouwenfiguren
en engeltjes lijken verbluffend veel op
beelden die je zo kunt pakken.
Johan Reydon heeft ook deze grisaille
afbeeldingen in perfecte staat terugge
bracht, zodat de Nederlandse decor
schilder Jacob de Wit die met deze
techniek naam heeft gemaakt, zich
niet in zijn graf zal hoeven omdraaien.
Het schot is eigendom van de ge
meente die ook de opdrachtgever was
voor de restauratie. Naast de gemeen
te leverden provincie en rijk financiële
bijdragen. Totaal is met de restauratie
785.000,— gemoeid geweest. Het was
de moeite waard want een dergelijk
kunstvgorwerp is elders in het land
nauwelijks te vinden. Om iets van ver
gelijkbare aard en waarde aan te tref
fen moet men in paleis 't Loo in Apel
doorn zijn.
Vooral Johan Reydon heeft zich ge
voelsmatig sterk bij het project betrok
ken gevoeld. Het doet hem zichtbaar
goed dat het schot is behouden en er
nu weer prachtig bijstaat. „Dan kun
nen de mensen zien wat bijna was
weggegooid. En ze moeten er maar
bijdenken dat in de loop der jaren ont
zettend veel mooie dingen in ongerede
zijn geraakt, vernield of verkocht aan
verzamelaars en opkopers van elders.
Ik heb hier nog de tijd meegemaakt
dat op Texel erg veel onverschilligheid
heerste wat het cultuurbezit betreft,
ook bij de overheid. Historisch waarde
volle huizen, tegelwanden, schilderijen,
meubelen, het werd allemaal zomaar
afgebroken of weggegooid, niet uit
boosaardigheid, maar uit onwetend
heid. Men zég het niet. Laten we ho
pen dat die tijd blijvend achter ons
ligt."
De commissie van bijzondere diensten
van de Gereformeerde kerk te Den
Burg heeft voor de maand januari een
dienst gepland, waarin wordt meege
werkt door het „Nieuwedieper vissers
koor" uit Den Helder.
De dienst vindt zondag a.s. plaats,
aanvang 17.00 uur.
Het herentrioleagueteam van Bow
ling De Koogel speelde deze week
in Amsterdam voor de landelijke
competitie 1e klasse. Er werd erg
tegen deze wedstrijd opgezien,
omdat het in Amsterdam altijd erg
moeilijk gooien is. Bovendien
moest speler Kees Keijzer door een
blessure afhaken.
De eerste wedstrijd tegen Zeist werd
gelijk een spannende match. Peter
Veldman begon met een 191 game en
de eerste game werd met vijf pins ver
schil gewonnen. De tweede game
werd met het minimale verschil van
één pin gewonnen. Het totaal werd
dus op zes pins in het voordeel van
het De Koogel-team beslecht. De
eerste 3—0-zege was binnen. De
tweede wedstrijd tegen Heiloo werd
met 2—1 gewonnen, dankzij een ster
ke Piet Kok met een game van 205.
Op het juiste moment wist Kok zijn
strikes neer te zetten. In de laatste
wedstrijd tegen IJmuiden gooiden de
Texelaars weer goed. Nu werd met een
royaal verschil van 90 pins met 3—0
gewonnen. Het dagtotaal van maar
liefst acht wedstrijdpunten betekende
een stijging uit de degradatie-zóne
naar een gedeelde derde plaats. De
daggemiddelden van de spelers waren:
Klaas Veldman 167, Piet Kok 182 en
Peter Veldman 186.
Dave Platts uit De Koog slaagde er
zaterdagavond in om het open
Texelse dartkampioenschap op zijn
naam te schrijven. De Texelaar van
Engelse afkomst werd twee jaar
geleden ook al kampioen en ein
digde vorig jaar als tweede.
De vierde aflevering van het jaarlijkse
toernooi trok een teleurstellend aantal
deelnemers: 29. Vorig jaar waren dat
er nog 40. Na vijf uur durende voor
rondes, bleven de sterkste drie over:
naast Platts, R. Nyland en N. Bakker.
Zij maakten in een finalepoule uit wie
zich de nieuwe titelhouder zou mogen
noemen. In de eerste wedstrijd ver
sloeg Platts Nyland met 2—0, terwijl
deze laatste in drie sets N. Bakker te
rugwees. De partij tussen Bakker en
Platts zou derhalve beslissend zijn. N.
Bakker won op sterke wijze de eerste
game, maar moest in de volgende ga
mes toch zijn meerdere erkennen in
Platts. Het kampioenschap werd ge
houden in café De Kuip in De Koog.
Nadat het schot in het Natuurrecreatiecentum was gerestaureerd, werd het deze week in delen
overgebracht naar de schoutenzaal van De Lindeboom en daar in korte tijd gemonteerd Op de
foto leggen Reydon en Van der Zwaag de laatste hand aan de constructie.
Een der taferelen van het wandschot, geschilderd in ..grisailles" met verbluffend diepte-effect.
De Ned. Bond van Plattelandsvrou
wen, afd. Texel heeft maandag 19 ja
nuari haar jaarvergadering gehouden.
Na het jaaroverzicht, het ledenbestand
(momenteel 189 iedenl en het finan
cieel verslag kwamen de verkiezingen
aan de beurt. Aftredend en niet her
kiesbaar waren de dames T.
Plaatsman-Vader en G. Roeper-Kuip.
Hun plaatsen werden ingenomen door
T. Kampstra-Bakker en W. Kikkert-
Duinker.
Als vertegenwoordigster van de vereni
ging in de Overkoepeling traden af: W.
Kikkert-Duinker en E. Leyen-Bouman.
Zij werden opgevolgd door T. Kamp
stra-Bakker en M. Vonk-Houtlosser.
Hierna deden diverse commissieleden
en deelneemsters aan cursussen hun
verslag. Aan het eind van de avond
kon de voorzitster, mevr. T. Brand, een
geanimeerde vergadering afsluiten.
