Op De Mok had ik
de mooiste jaren
van mijn leven
l:
Veel te beleven op open
dag Dourleinkazerne
K.
M
Texelse afdeling
contact oud-mariniers
van de grond
„Eens marinier, altijd marinier
Bert Klein Bekman (70)
Per boot en per bus
naar „De Mok"
Eén watervliegtuig
in de Mokbaai
Programma van 9.00 tot 16.00 uur
Ik vloog over Texel
PAGINA 6
BIJLAGE TEXELSE COURANT
VRIJDAG 15 MtiUiQA
Als er één man is die buitengewoon goede herinneringen bewaart aan
De Mok van vóór de oorlog, dan is het wel de 70-jarige Bert Klein Bek
man uit Barneveld. Van 1937 tot 1940 was hij op het marinevliegkamp
werkzaam en hij beweert, dat dat de mooiste jaren van zijn leven waren.
Hij denkt er dan ook vaak aan terug, geholpen door foto's, knipsels en
andere herinneringen waarmee hij diverse plakboeken heeft gevuld. Als
hij daarin bladerend en wijzend begint te vertellen ben je voorlopig niet
van hem af.
Bert Klein Bekman had altijd al
veel belangstelling voor luchtvaart
en was vast van plan om daar zijn
beroep van te maken. Toen hij
,,voor zijn nummer" in dienst
kwam bij de marine, zou hij aan
vankelijk als stoker de zee opgaan,
maar hij wilde liever bij de vlieg-
dienst en dat kon. Zo kwam hij op
De Mok terecht waar hij werd be
last met het technisch onderhoud
van de watervliegtuigen in de
mee;t brede zin. Specialisatie was
er toen nog nauwelijks. De techni
cus werd geacht elk karwei te
kunnen klaren. Met schitterende
ogen vertelt Bert Klein Bekman
over al die soorten watervliegtui
gen die destijds op het marine
vliegkamp in gebruik waren: het
tweepersoons Fokker C7W
lestoestel, de driepersoons C8W,
de C14W en het catapultvliegtuig
C11W dat van het dek van een oor
logsschip werd afgeschoten, maar
bij terugkeer op het water landde
en dan weer aan boord werd
gehesen.
Het waren allemaal open toestel
len, de piloot zat dus in de open
lucht. Bert Klein Bekman was dan
wel geen piloot, maar hij vloog re
gelmatig mee bij wijze van ballast:
naar IJmuiden of Kampen
bijvoorbeeld.
,,Het kwam regelmatig voor dat alle
operationele toestellen van De Mok
moesten worden overgevlogen naar
verschillende steunpunten in het land.
Dat gebeurde bij toenemende oorlogs
dreiging, om te voorkomen dat de vij
and alle aan de grond staande toestel
len op De Mok in één keer zou kun
nen vernietigen. De watervliegtuigen
gingen dan naar het Alkmaardermeer,
Schellingwoude, Brasemermeer,
Westeinderplassen of Veere. In de mei
dagen van '40 stonden op De Mok
dan ook alleen maar een paar
lestoestelletjes. Die zijn door de marine
de Mokbaai ingereden en stukgescho
ten."
Ontberingsgeld
De banden tussen de jongens van De
Mok en de burgerij van Texel waren
Bert Klein Bekman staande op de drijver van een in de Mokbaai liggende FIV (1938).
Bekman ontmoette in Den Burg de uit
Oudeschild afkomstige Geer Blom,
waarmee hij later trouwde. Vanuit de
lucht bracht Bert veelal een groet aan
zijn geliefde. Geer: ,,Dat gebeurde als
de wind noordwestelijk was. De
toestellen kwamen dan na het opstij
gen laag over Oudeschild en ik stond
dan bij ons huis aan de West te
zwaaien...."
Politie
De oorlog maakte een abrupt einde
aan de Mok-jaren. Via de marechaus
see kwam Bert Klein Bekman bij de
rijksverkeerspolitie en tenslotte bij de
gemeentepolitie terecht. Wegens
ernstig gebrek aan mankracht bij de
Omdat op en vlakbij het terrein
van de Joost Dourleinkazerne
onvoldoende parkeerruimte is,
zal het vrijdag voor automobi
listen niet mogelijk zijn om he
lemaal naar De Mok te rijden.
De Mokweg wordt afgesloten
en de auto's zullen worden ver
wezen naar een geïmproviseerd
groot parkeerterrein in de bre
de berm van het Molwerk.
Vanaf deze plaats zullen de be
zoekers met een pendelende
bus naar het defensieterrein
worden gebracht en op deze
wijze later ook weer naar hun
voertuig kunnen terugkeren.
Wie op nog avontuurlijker wij
ze de Dourleinkazerne wil be
reiken, kan gebruik maken van
een landingsboot die ligplaats
kiest in de veerhaven van 't
Horntje en vandaar telkens de
Mokbaai oversteekt.
politie mocht hij daar in de eerste na
oorlogse jaren niet weg en mede daar
door schoot de luchtvaartcarrière er bij
in en haalde hij zijn pensioen als
politie-adjudant in Barneveld. Zijn be
langstelling voor de militaire luchtvaart
duurde echter onverminderd voort en
de jaren op De Mok vergeet hij nooit.
Zojuist is zijn plakboek aangevuld met
de stickers en posters die ter gelegen
heid van de open dag zijn gemaakt.
,,Het is een fantastische tijd geweest."
Oefening op het strand bij de Stuifdijk in de directe omgeving van de Joost
Dourleinkazerne.
Bert 49 jaar later.
toen veel sterker dan nu. Texel gold
toen als een afgelegen oord en de ma
rinemensen die er waren geplaatst kre
gen daarom boven hun wedde per
maand zelfs 15,— „ontberingsgeld"
als compensatie. In het weekend naar
huis gaan was niet vanzelfsprekend.
Velen zochten hun vertier in de Texelse
dorpen. Hotel De Graaf aan de We
verstraat in Den Burg was min of meer
de stamkroeg van De Mok. De Mok-
jongens gingen de Texelse meisjes niet
uit de weg en het omgekeerde was
ook het geval, zodat in die tijd heel
wat romances opbloeiden. Bert Klein
Vrijdag zal de sfeer van het oude water
vliegkamp een beetje herleven als de
Joost Dourleinkazerne bezoek krijgt van
een Grumman Widgeon vliegboot. Het
toestel zal als het weer en de
Rijksluchtvaartdienst meewerken lan
den op het Marsdiep en vervolgens naar
de Mokbaai varen om daar ligplaats te
kiezen. Het was de bedoeling om hier
ook een Catalina vliegboot uit Engeland
te ontvangen, maar de eigenaar van dit
kostbare historische toestel is bang voor
schade bij het landen op het mogelijk ru
we water en heeft laten weten, dat hij
niet op de Mok te zien zal zijn, maar uit
sluitend tijdens de Fly In op het
vliegveld.
Texel heeft nu een afdeling van de
vereniging „Contact oud-mariniers",
luisterend naar de naam „Comtex"
(Contact oud-mariniers Texel). De
oprichting werd maandagavond een
feit in de Joost Dourlein kazerne
waar voor dit doel een bijeenkomst
was georganiseerd in het onderoffi-
ciersverblijf. De belangstelling was
groot. Van de 41 inmiddels op
gespoorde en uitgenodigde oud
mariniers waren er 29 present en
twaalf waren geïnteresseerd, maar
Historische foto's Idus uit hun merinlerstljdl
van de oprichters. Links Nico Erwlch.
rechtsboven Aad Blom en rechtsonder Ide
Moerbeek.
verhinderd en hadden afbericht
gedaan.
Geheel in de stijl van marinieis kwam
men maandag tot snelle actie. Zonder
langdurige praten was de vereniging bin
nen een uur een feit en was het bestuur
gekozen.
De landelijke vereniging Contact Oud-
Mariniers, met als beschermheer Prins
Bernhard, bestaat ruim 37 jaar. De vere
niging is onderverdeeld in dertien afdelin
gen, waaronder zelfs een afdeling in
Zuid-Afrika en de Nederlandse Antillen.
Het Comtex zal als onderafdeling van
één van deze afdelingen vallen, namelijk
onder de afdeling Noordholland. Binnen
kort zal het bestuur van het Comtex af
spraken maken met het bestuur van
COM Noordholland, inzake zo autonoom
mogelijk te functioneren.
Alle leden van Comtex zullen, zo zij dat
niet reeds waren, lid worden van het
landelijke Contact Oud-Mariniers. De
contributie voor het Comtex is daarnaast
f50,— per jaar.
Het initiatief tot oprichting van de Texel
se afdeling werd genomen door Nico Er-
wich (destijds sportinstmctuur bij de ma
riniers) en Aad Blom (die bij de mariniers
MP-er was). Zij werden gekozen tot
respectievelijk voorzitter en secretaris.
Penningmeester werd Ide Moerbeek en
verder zitten Albert Winter en Ben Zege-
ren in het bestuur.
Sympathie van de kant van „De Mok"
werd betuigd door adjudant der mari
niers Delorme, die namens de comman
dant van de Joost Dourleinkazerne een
welkomstwoord sprak en zich meteen
opgaf als donateur van de nieuwe club.
De leeftijden van de Texelse oud
mariniers loopt nogal uiteen. Nestor is
de 60-jarige D. J. Bakker, die al dertig
jaar lid van het COM is en de jongste is
de 21-jarige Albert Winter. Sommige van
de oud-mariniers waren sinds hun
diensttijd in 1949 nooit meer op de Mok
geweest. Mogelijk was dat er de oorzaak
van dat zij maandagavond na de oprich
tingsvergadering moeilijk waren weg te
slaan en tot in de kleine uurtjes gezellig
bijeen bleven, daarbij sterke verhalen uit
de goede oude marinierstijd uitwisselend.
Opzet van de vereniging
Voorzitter Nico Erwich gaf, doorspekt
met typische marinieis-opmerkingen, een
uiteenzetting van de bedoelingen van dit
Comtex-bestuur. Er zal in ieder geval één
maal per kwartaal een bindingsavond
worden gehouden. Verder zullen er rei
sactiviteiten worden ontplooid naar de
Nederlandse marinierskazernes (en moge
lijk voor de liefhebbers ook nog naar de
West). Het Mariniersmuseum in Rotter
dam zal gezamenlijk worden bezocht en
ook degenen die deel willen nemen aan
schietwedstrijden zullen daartoe in de
gelegenheid worden gesteld. Het zal niet
alleen alleen een mannenverhaal worden,
maar ook de echtgenotes en de eventu
ele kinderen zullen bij de Comtex-
activiteit worden betrokken. Zodra de on
derafdeling officieel zal worden inge
schreven onder het COM-Nederland zal
op de Joost Dourleinkazerne weer een
bijeenkomst worden gehouden waarbij
de huidige „Korps"film zal worden ver
toond om de oud-mariniers een indruk
te geven hoe de huidige marinier zich
dezer dagen over de wereld begeeft.
Ook zullen in de toekomst gastsprekers
worden uitgenodigd, waaronder de oud
commandanten van de Joost Dourlein
kazerne, P.P.H. Engels, luitenant-kolonel
der mariniers b.d. en J. Gravestein, kolo
nel der marinieis b.d. Dit zijn voor insi
ders legendarische figuren binnen het
Korps Mariniers. Verder zal uiteraard de
korpsverjaardag van het Korps Mariniers
10 december gezamenlijk worden
gevierd.
Het Korps Mariniers heeft kosten noch moeite gespaard om de open dag
die vrijdag 15 mei op het terrein van de Joost Dourleinkazerne wordt ge
houden tot een interessante en leuke gebeurtenis te maken. Door middel
van allerlei, soms zeer spectaculaire demonstraties en door een „stati
sche" show van wapens, materieel en informatiemateriaal zal een volledi
ge indruk worden gegeven van de taken van het Korps Mariniers binnen
het nationale en internationale defensie-apparaat.
9.00 uur: de poorten van de kazerne
gaan open voor het publiek. De toe
gang is gratis, leder krijgt een folder
met programma en een sticker.
9.30 uur: demonstratie met een
Lynx reddingshelicopter. Op allerlei
manieren zullen „drenkelingen" uit het
water van de Mokbaai worden
opgepikt.
9.45 uur: demonstratie door een
bijzondere eenheid van het korps
mariniers met een helicopter, waarbij
wordt getoond hoe deze eenheid voor
het uitvoeren van speciale opdrachten
razendsnel naar een bepaalde plek kan
worden gebracht, onder andere door
de mannen aan vijftig meter lange lij
nen neer te laten.
10.00 uur: demonstratie met LCRM-
boten (rubberboten met buitenboord
motor) in de Mokbaai.
10.30 uur: parachutist-mariniers
voeren een dropping uit. Vanuit een
op grote hoogte vliegende Lynx heli
copter wordt een vrije val-sprong
gemaakt.
11.00 uur: duikdemonstratie van de
amfibische sectie. Kikvorsmannen van
Hr. Ms, „Tetus" uit Den Oever laten
onder meer zien hoe sabotage-
opdrachten (met springstof) worden
uitgevoerd in vijandelijke havens.
11.30 uur: demonstratie overstap-
drills LCA/LCRM. Getoond wordt
hoe door gecoördineerd varen in volle
vaart wordt overgestapt van rubberbo
ten naar landingsboten en andersom.
12.00 uur: optreden tamboers en
pijpers van het Korps Mariniers. De
32 mariniers tellende band van de Van
Gent-kazerne uit Rotterdam concer
teert op het platform voor het
hoofdgebouw.
De demonstraties worden 's middags
herhaald. Alleen het optreden van
tamboers en pijpers vervalt dan. In-
plaats daarvan wordt om 14.00 uur ge
concerteerd door een steelband die is
samengesteld uit leden van het
tamboers- en pijperskorps, voorzien
van autenthieke instrumenten uit Zuid-
Amerika. Het programma ziet er dus
verder als volgt uit:
13.00 uur: demonstratie met reddings
helicopter (nadere omschrijving zie bo
ven). 13.15 uur: demonstratie bijzon
dere eenheid. 13.30 uur: demonstratie
met rubberboten; 14.00 uur: parachu
tistendropping. 14.30 uur: duikde
monstratie kikvorsmannen. 15.00 uur:
demonstratie overstapdrills
LCA/LCRM.
Statische show
Gedurende de hele dag is in de garage
en de gang van het S3 gebouw een
foto-expositie te zien van de audiovi
suele dienst van de marine. In de bo-
tenloods en op het platform daarvoor
is een rubberbotenshow. In bagage
tent naast de longroom is een ten
toonstelling van allerlei hand- en
zwaardere wapens waaronder een anti
tankwapen.
Op het terrein bij de sleephelling aan
de Mokbaai is een show van allerlei
voertuigen die bij het korps in gebruik
zijn, waaronder het rupsvoertuig dat in
de sneeuw in Noorwegen wordt
toegepast.
Radio's en andere verbindingsappara-
tuur worden getoond en mogelijk ook
gedemonstreerd naast de longroom en
in de filmzaal wordt doorlopend een
videofilm getoond over doel, middelen
en werkwijze van het korps mariniers.
Bij het onderofficiersverblijf kan kennis
genomen worden van duikuitrustingen
die door de kikvorsmannen worden ge
bruikt, waarbij onder andere het
systeem wordt getoond waardoor de
kikvorsmannen onder water adem kun
nen halen zonder dat bellen naar de
oppervlakte stijgen.
De Lynx helicopter kan van nabij wor
den bekeken op het platform bij de
rubberbotenloods.
Aan de inwendige mens is ook ge
dacht want op het platform bij het
hoofdgebouw zijn stalletjes waar van
alles te eten en te drinken is, echter
wel tegen betaling. Verder zullen aller
lei artikelen worden verkocht ten bate
van het Marine Sanatorium Fonds.
We hebben een „riks" uitgeloofd I
die leerling(e) van een on/er lagere A
len, die ons het beste opstel zo&jl
zijn (haar) vliegtocht over Texel I
hadden te kiezen tusschcn een opstal
hannie Vlessing en een van Kees
ma Jb/. Een moeilijk vraagstuk, Si
hebben opgelost, door de prijs te
len. Beiden ontvangen bovendien efJ
K.L.M.-speldje.
Het opstel van Kees is het grootst
laten het hier volgen
Vader had de hele week al
,,Wij gaan Zaterdag ook vliegen",
ik géloofdc daar niet veel van 'e|
dacht er dan ook veel meer aan, er
Zaterdag wel vrij van school zoudexi
gen, want ik wou dolgraag al die
machines zien, vooral 'die grote Don
Vrijdag zei meester „Morgen geen
en wie mee wil op het vliegveld,
om tien uur op liet schoolplein'
Nou, om negen uur waren we er ji
om tien uur vertrokken we allenui
de fiets. Wat een prachtig gezicht t
vliegmachines. De auto-giro was oj
de bcheldemus en nog veel andere.)
het mooist vond ik toch de Douglas i
deze met de hoge gasten uit Amsta
aankwam „Daar zou ik graag ed
willen", dacht ik Toen de officiële]
voorbij was, begonnen ze inett
Jne<
hc
\litigen en allerlei kunsten te id;. 4qo
Prachtig was dat. Toen kwam vatfe
hij vroeg. „Ga je mee \licge-
durf je niet,'"
„Nou, wat graag", zei ik.
„Goed, dan gaan we straks".
Maar wc moesten nog lang wai
want er waren nog een hele boel Hl.
hors vóór ons. Maar eindelijk «va»
toch onze beurt en stapten wc met
achten in <lc Blauwe Texelaar. Ik h„
nog op de Douglas, maar die ging
voor onze neus weg: dat was jam
Daar ging het, hobbel-de bobbel u\e
vliegveld. Ik keek naar 't wiel, om te
de
S1
:ick
ha
ar c
ot het al van de grond ging en eind gdf
It d
roe
daar ging het En toen voelde ik aai
drukken tegei mijn rug, dat we oml b
gingen Toen ik weer uit het raai
keek, waren we al hoog in de lucht
Och, wat was alles klein: een sd
was 'n wit stipje en de hui/en win
net huisjes van een speelgoeddoos. 1 jl0t
maai'vonden ze het even prachtig. K|
eens, daar heb je de Mui en daü
Slufter' Toen opeens schrok ik gedJ
want ik dacht, dat wc naar beneden]
ten, maar m'n vader zei „Dat is nietsj
ene fuchtlaag is dichter dan de iJ
en dan zakt het vliegtuig opeens wit
ger". Maar, het was toch 'n rair|
voel Daai zagen wc De Koog al
ons. Wat gauw ging dat, en je his
helemaal geen erg in, dat het zo
ging. Het was net, of je niks opsc
Mooi kan je De Koog zien uit de hl
't badhotel, 't kerkje en nog 'n heli
bekende dingen. Maar we gingen al
naar Den Burg. De Kogerweg was
een zwarte streep Daar kToop waar*
nog een auto'tje langs, zo leek het i os
minste, want we waren het zo \c«. te
Daar z.ag ik onze school en de ba |en
voor ons luns. Toen we wat verder
|>sp
ren, zag ik ons huis duidelijk, maax
klein was het nu. Je had lang geen
genoeg om alles van Den Burg te
want toen waren we al weer een I
sfuk order. "We gingen dicht bij
Waal langs en c\en verder zagen
Oostcrend, En plotseling waren we
weer bij het vliegveld. „Och jee, n«
wat jammer". Ik had nog graag een
door willen vliegen. „Het dalen i»
akelig", zeiden ze, maar ik vind, dat ji
niets van merkt je bent zo weer op
grond Alle jongens roegen tegelij
„Nou, hoc was het Ging het T?kk
Beu je niet lucht/iek Was het moo
Nou, het ging fijn hoor. Ik was
luchtziek en mooi was het ook, pracl
maar hoe mooi het is, kan ik met
tellen. Dat moet je zelf zien.
KEES SCHRAMA.
Zesde klas, St. Jozcfsd
i S
h;
'ha
ell
ele
en
De redactie van de Texelse Courant jf gp
een verhalenv/edstrijd uit onder schol
die een rondvlucht hadden gemaakt l 5
Texel. Eén der hoofdprijswinnaars *alm
verhaal in de krant afgedrukt. en 1
ph
nc
fc
irg
ïte
eer
de
ard
1) e
ig«
de
m
>ta
Wi
or
Op de open dag wordt onder andere het rupsvoertuig gedemonstreerd weermee de mari
niers regelmatig samen met de Royal Marines oefenen In Noorwegen.
AGENTSCH
BUREAU
TEXELSCHI
COURA)
Telef no
HET EERSTE.
Donderdagmorgen 1 Juli voorm.
uur is het eerste vliegtuig van de t»
maal-daagschc dienst Texel-Amsteri
v.v., bemand met de piloot Eilders,
marconist Van der Kolk en negen pijg
giers, onder wie een jongetje van
K.
afd. chef, hierbij aanwezig.
De PH—AEB vloog tamelijk lag
verband met de bewolking. Het was
wat trieste morgen; het regende bijt
L:ht<* J i J 1
irl
iar, gestart. Van het hoofdkantoor
'.LM. was de heer Van Lint van fSpc
We hopen nochtans, dat dit begin
guurlijk gesproken de aanvang v»
reeks zonnige dagen mag zijn; van
druk bezoek aan ons eiland.
Gisteren maakte BURGEMEESTER
F. KAMP een retourvlucht TexeM
sterdam.
SCHAPEN. Zooals u weet, werd
heer C. de Wit, pachter van het Lv
vaartterrein voor de beweiding met s
pen. Donderdag zijn er plm. honderd
komen. De havenmeester is ook mei
zorg hiervoor belast, d.w.z. hij dieni
voor te waken, dat bij het starten
landen van een vliegtuig geen schaaf
hindernis geeft.
RONDVLUCHTEN. Reeds werd
meld, dat Zondags gelegenheid
tot het maken van rondvluchten en
van twee tot vijf uur. De kosten
gen thans vier gulden j>cr persoon
een vlucht van plm. een kwartier. E
de opening van het veld en Zondag
werden voor f 250 z.g. verkorte re?
vluchten gemaakt, 10 mnt., startenen
den inbegrepen. Deze vluchten worden'
Zondag gehouden, maar alleen voor
zeischappen van minstens 24 persowj
RADIO AAN BOORD De macht
hebben ook op de lijn Amsterdam-Tel
v.v. radio en een marconist aan ba"
Alvorens te starten worden inlichM
omtrent het weer ingewonnen (zicht,!
wolking, windkracht en -richting,
Onderweg staat de marconist steeds 1
de waarnemingsposten in verbinding
Veiligheid voor alles, ook op een bf
dienst van veertig minuten. Bewijs 1
de zorg, waarmee de K.L.M. haar M
uitvoert.
V
WIE VLIEGEN WIL, geve de K.U
agent zoo spoedig mogelijk datum en"
van vertrek op. Niet denken: dat 1
wel, want nu reeds zijn machines v
bepaalde dagen bijna volgeboekt. St
datum en uur van uw terugreis ook r«l
vast? Dan reserveert de agent ook phJ
voor de reis Amsterdam (of van
vlieghaven dan ook) naar Texel. Brr
ling steeds a contant. Per persoon ««1
15 Kg. bagage vrij meegtenomen.
Reeks berichten uit de krant van J/"1!
