Deze vliegtuigen zietu op de Fly-ln
PAGINA 4
BIJLAGE TEXELSE COURANT
VRIJDAG 15 MMJDAG
Douglas DC-3 C-47 C-53 Dako
ta: een geheel metalen civiel (DC-3)
en militair (C 47 C-53) transportvlieg
tuig met twee Pratt Whitney Twin
Wasp R-1830-92 motoren van 1200 pk,
dat op 17 december 1935 de eerste
vlucht maakte. In Amerika, de Sovjet
Unie en Japan zijn er meer dan 13.000
gebouwd. De Dakota, die 14 tot 36
passagiers of 3 ton vracht vervoert,
luidde het tijdperk van de moderne
luchtvaart in. Zij speelde tijdens de
tweede wereldoorlog aan alle fronten
een essentiële rol, en zorgde na de
oorlog in Oost en West voor de we
deropbouw van de burger- en militaire
luchtvaart. Aanwezig zijn: PH-DDA,
PH-DDZ (Dutch Dakota Association,
NL), OH-LCH (Airveteran Oy, Finl.),
N64784 (Dream Air, Zwitser!.), SE-CFP
(Flygande Veteraner, Zweden).
Aero 145: een door de Tsjechische Ir.
Fr. Vlk ontworpen geheel metalen
laagdekker voor 4 S 5 personen met
twee M332 motoren. Als Aero 45
vloog het type voor het eerst in maart
1947. De Aero 45/145 is voor meerdere
taken inzetbaar, met name als lucht
taxi. Er zijn er circa 700 gebouwd,
waarvan 90% werd geëxporteerd naar
landen binnen- en buiten het Oost
blok. Aanwezig is: G-AROE (D. Sam
son, NL).
Boeing Stearman 75 Kaydet: een
tweezits dubbeldekker van gemengde
constructie, geschikt voor les- en
sproeidoeleinden. Dé tegenhanger in
Amerika van de Tiger Moth. Sinds de
eerste vlucht in 1936 zijn er voor, tij
dens en na de oorlog 10.826 gebouwd
voor civiel en militair gebruik. In dit
éénmotorige vliegtuig werden meerde
re typen motoren ingebouwd, varië
rend van 220 pk Continental via 450
pk Pratt Er Whitney Wasp Jr. tot 600
pk Pratt Er Whitney Wasp. Aanwezig
is een toestel van Twinair (NL).
Bölkow 207: een houten vierpersoons
laagdekker met een 180 pk Lycoming
0-360 motor, ontwikkeld uit de suc
cesvolle Klemm KL-107. Het type wordt
behalve voor sportvliegen tevens ge
bruikt voor het slepen van zweefvlieg
tuigen of voor lesdoeleinden. Sinds de
eerste vlucht in 1960 zijn er circa 100
gebouwd. Aanwezig is het toestel van
H. C. Burmeister (W-Dtsl
Bücker Bestmann: een Duitse twee
persoons laagdekker van gemengde
constructie met een 100 pk Hirth HM
504 motor. De Bestmann was voor de
oorlog een populair lesvliegtuig en
werd ook tijdens de tweede wereldoor
log door de Luftwaffe intensief ge
bruikt Aanwezig is: PH-000 (Dhr.
Daams, NL).
Bücker 131 Jungmann: een tweeper
soons dubbeldekker van gemengde
constructie, die volledig geschikt is
voor kunstvliegen. Het type vloog voor
het eerst op 27 april 1934 en werd in
grote aantallen gebouwd in Duitsland,
Tsjechoslowakije, Zwitserland en (vóór
en na de tweede wereldoorlog) Span
je. Het eenmotorige vliegtuig werd met
diverse typen krachtbronnen geleverd,
variërend van de 80 pk Hirth motor tot
de 180 pk Lycoming. Aanwezig zijn de
Jungmanner van M. Schermer Voest
(NL) en Dr. Dresscher (W-Dtsl.).
Centre Est .Jodel" DR. 1050 Am
bassadeur: een driepersoons eenmoti-
ge houten laagdekker met een voor
„Jodels" markante knikvleugel. De
DR.1050 werd ontwikkeld door J. Del-
montez en P. Robin uit het zelfbouw-
vliegtuigje Jodel Bébé. De door een
Rolls Royce/Continental motor van 100
pk aangedreven Ambassadeur vloog in
1960 voor het eerst. Aanwezig is, in
formatie met de .Jodel" OO-FDV en
de Emeraude OO-JEP, de OO-VDV.
Cessna 140: een tweepersoons een
motorige hoogdekker met een geheel
metalen romp en een vleugel met lin
nen bekleding. De 140, samen met de
120, was het eerste na-oorlogse ont
werp van Cessna. Van 1946 tot 1948
werden er 7.724 Cessna 120 en 140's
gebouwd. De motor was een 85 of 90
pk Continental, maar tenminste één
140 (de PH-COA) kreeg later een 100
pk Rolls Royce/Continental 0-200.
Aanwezig zijn: PH-COA (P. Standaart,
NL), G-ALOD (Vintage Aircraft Club,
Gr.Br.), D-EBEX (W. Schüle, W-Dtsl.).
Consolidated PBY5A Catalina: een
geheel metalen amfibievliegtuig, van
het parasoldekker-type. Hoewel oor-
S 11 OO-PCH
Douglas DC 3 PH-DDA van de Dutch Dakota Association
De Havillend DH-104 Dove G ARDE
spronkelijk uitgerust met twee Pratt Er
Whitney Twin Wasp R-1830-92 moto
ren van 1200 pk, is het aanwezige
sterk gemodificeerde toestel voorzien
van twee R-6500-35 Wright Cyclone
motoren van maar liefst 1700 pk. Als
XP3Y vliegboot vloog de eerste van
een paar duizend Catalina's in 1935
voor het eerst. De Catalina werd voor,
tijdens en na de tweede wereldoorlog
intensief gebruikt als maritiem patrouil
le, verkennings; transport- en red
dingsvliegtuig. Het bezit goede eigen
schappen voor het landen en starten
op zee. De Catalina werd zowel door
de Amerikaanse marine en kustwacht
als door de geallieerde strijdkrachten
en later ook burgerinstanties gebruikt.
Zij werd tevens als GST in onbekende
aantallen door de Sovjet Unie ge
bouwd en ingezet. Aanwezig is de in
1945 gebouwde G-BLSC van Plane Er
Sailing (Gr.Br.).
De Havilland DH-60 Gipsy Moth:
een tweepersoons dubbeldekker van
gemengde constructie met een De Ha
villand Gipsy motor. Een les- en sport
vliegtuigje dat de voorloper was van
de beroemde Tiger Moth en de iets
minder beroemde Hornet Moth. Dit uit
1928 stammende type werd onder
meer beroemd door de vlucht rond de
wereld van de latere wereldzeezeiler
(Sir) Francis Chichester. Aanwezig is
een op Lelystad gestationneerde Gipsy
Moth.
De Havilland DH-82A Tiger Moth
II: een, evenals de Gipsy Moth, Britse,
tweepersoons dubbeldekker van ge
mengde constructie, waarvan er sinds
de eerste vlucht op 26 oktober 1931
voor burger en militaire doeleinden in
Engeland, Canada, Australië, Nieuw
Zeeland, Noorwegen, Zweden en Por
tugal 8.322 stuks zijn gebouwd. Ook
in Nederland hebben er talloze gevlo
gen als les; reclame- en sportvliegtuig.
De motor is een De Havilland Gipsy
Major 1 van 130 pk. Aanwezig zijn:
PH-III (dhr. Daams, NL) en ZS-DLK
(M. Schermer Voest, NL).
De Havilland DH-87B Hornet Moth:
een gesloten tweepersoons dubbeldek
ker van gemengde constructie met een
De Havilland Gipsy Major 1 motor van
130 pk, dat in 1934 de eerste vlucht
maakte. Voor de oorlog was dit type
een populair sportvliegtuig. Hoewel
gewoonlijk uitgerust met een wielon-
derstel, was het bezoekende vliegtuig
aanvankelijk voorzien van drijvers we
gens evaluatiedoeleinden, maar werd
later van een „normaal" onderstel
voorzien. Aanwezig is: G-AHBL (Mrs.
Hamilton, Gr.Br.)
De Havilland DH-104 Dove: een
tweemotorig geheel metalen civiel
(Dove) en militair (Devon en Sea De
von) transportvliegtuig met twee De
Havilland Gipsy Queen motoren van
380 400 pk, dat op 25 september
1945 in Groot-Brittannië de eerste
vlucht maakte en waarvan er 544 zijn
gebouwd. De Dove werd veelal als
commuter- en zakenvliegtuig gebruikt,
Stlnson Sentinel OO-PBB 1de vroegere PH-PBB ven Prins Bernhardt
vébezit (o.a. Fokker Four, NL). Aanwe
zig zijn PH-AFS, PH-HOG, PH-HOK,
PH-HOL (Fokker Four, NL), PH-HTC
(dhr. Daams, NL), PH-GRB (Stg.
Vliegsport Gilze Rijen, NL), PH-HOI
(E van Maaren, NL), PH-SLO (H.
Sloots, NL), OO-MCH (J. Simons,
Bel.), OO-MSH (J. Schatteman, Bel.),
OO-PCH (J. Roes, Bel.)
Great Lakes ZT-1A Sport Trainer:
een tweepersoons dubbeldekker van
gemengde constructie. Oorspronkelijk
in 1929/'30 ontworpen, was het voor
de oorlog in Amerika een populair
sportvliegtuig. In de jaren zeventig
werd de roep om de 2T-1A zo luid dat
hij in 1973 wederom in produktie
kwam en sindsdien zijn er circa 350
gebouwd. De motor varieert van 140
via 160 tot 180 pk Lycomings. Voor het
slepen van zweefvliegtuigen en voor
kunstvliegen is de 2T-1A zeer geschikt.
Aanwezig is: D-EBGL (Klaus Weiner,
Dtsl.)
Grumman G-44A Widgeon (Royal
Navy: Gosling): een vier tot vijfper-
soons geheel metalen amfibie
hoogdekker met twee motoren. De
G-44A vloog in 1940 voor het eerst en
werd als J4F voor de Amerikaanse
kustwacht en de marines van Groot-
Brittannië, Canada en Frankrijk ge
bouwd in zowel Amerika als Frankrijk
(in totaal 216 stuks). De oorspronkelij
ke motoren waren Ranger L440-5's van
200 pk. Later werden veelal 270 300
pk Lycomings ingebouwd. Aanwezig is
de N44 (Shipping Airlines, Gr.Br.).
Morava L-200A: een vijfpersoons ge
heel metalen laagdekker met twee kiel-
vlakken en met twee M-337 motoren
van 210 pk. De eerste vlucht van de
L-200, die in Tsjechoslowakije werd ge
produceerd vond plaats op 8 april 1957
en sindsdien is het type in grote aan
tallen geproduceerd (meer dan 500).
Over de gehele wereld vonden de Mo-
rava's hun weg en staan ze als uitste
kende vliegtuigen bekend. Aanwezig
is: G-ASFD (M. Emery, Gr.Br.)
North American AT-6 Texan (Noor-
duyn AT-16 Harvard): twee namen
voor exact hetzelfde type vliegtuig.
Een geheel metalen tweepersoons
laagdekker voor lesdoeleinden en lichte
grondaanvallen, met een 500 pk Pratt
Et Whitney Wasp R-1340-AN-1 motor.
Eén van de weinige toestellen die door
niet-vliegtuigkenners aan het markante
geluid kan worden herkend (een laag
gebrom gecombineerd met een scherp
knetterend geluid door de zeer snel
draaiende propellertips). In
droeg het totale aantal sinds 1
bouwde toestellen meer dan
waarvan circa 17.000 in Amerife
Texan). De door Groot-Brittann
Nederland gebruikte toestellen
meestal AT-16 Harvards, die in
werden gebouwd Ook in Aust>
ren varianten van dit vliegtuig i
duktie. Nog steeds vliegen vele
Texan/Harvards in militaire enl^
dienst. Aanwezig zijn. PH-IIB, I
MLM (Stg. Vliegsport Gilze Rif
NL), PH-KLU (Wings over Holl;
NL), PH-NKD (dhr. Daams, NL
At-6G Texan van de Warbirds
way, die in 1985 als LN-TEX op
hoven te bewonderen was.
North American P-51D Musl
een geheel metalen laagdekker
grondaanvallen met een (Rolls
Packard Merlin V-1650-7 motor
1490 pk. Dit wereldberoemde
soons vliegtuig van Amerikaan:
kelij werd op verzoek van de
worpen en gebouwd. Pas toen
bleek hoe goed het toestel eigej
was in oorlogsactie, schaften
Amerikanen de P-51 aan. Het
één van de beste vliegtuigen tip
tweede wereldoorlog te zijn en
ook na de oorlog nog lange tijdle
bruikt. Zelfs verscheen er na de
een escorte variant, de P-82 Twj
Mustang, die eigenlijk bestond
twee Mustang-rompen en buiter
gels en een gemeenschappelijke!
denvleugel en stabilo, die goed
deed tijdens de Korea-oorlog
P-51 zijn er meer dan 14.300 gel
van de P-82 250. Aanwezig is: L|
WNM (Warbirds of Norway)
Piper J3C L4J Cub: een twe]
soons hoogdekker van gemengi
constructie met een 65 pk Conti]
A-65-8 of 0-170-3 motor. De Cub]
in 1938 voor het eerst en werd
civiel als militair een enorm suct
Tot 1949 werden 14.125 civiele J]
Cubs en 5.673 identieke militaire]
Grasshoppers waarnemingsvliegi
gebouwd. In Nederland werden
Cubs o.a. voor lesvliegen en recife r0v
mesiepen gebruikt. Aanwezig zijl
UCG (F. Maatman, NL), PH-UCI
Daams, NL).
Piper PA-18 PA-19 Super Cut
tweepersoons hoogdekker van g jgjng
mengde constructie. Een zeer si
volle opvolger van de Cub, waar
in 1974 6.600 van waren gebouw
diverse typen motoren, variërenc
de 90 pk Continental C-90 tot d ïfllas c
civil
>ort a
ley Tv
took
thans
en w
elgisc
■uikt. i
ié en
's get
uik. li
ikend
iten.
iok in
stallee
Aanwi
r de
(Air
son I
Iriepe
c
iming
vlooi
[er 3.2
-oor n
iezigi
imbul
,meril
i
van
lilang
Reel i:
lidom
iel.'
ismei
Pe
iotor
'oor
De D
ily ei
liet
neei
mer.
ir. At
lel" i
de C
na 1
rige
ilen r
bekle
was
van
len e
iuwd
lontir
PH-I
pk Lycoming 0-320. In militair g
vliegend als waarnemingsvliegtui
communicatievliegtuig, in civiel
bruik vliegend als privévliegtuig
vliegtuig, sleper van reclame en
vliegtuigen en als landbouwspn
De PA-18 is de echte burgervari:
PA-19 is de gedemilitariseerde
L-21. Aanwezig zijn: PH-VCY (Bi
Urk, NL), PH-ZCR (Zweefvliegd
Rotterdam, NL, in combinatie
Slingsby T-30A Prefect zweefvlii
PH-198 van W. v.d. Bij en J. Si
NL), en een Pa-18-135 van R
(NL).
Piper PA-24 Comanche: een v
zespersoons geheel metalen laai
met één motor. De PA-24, die
Feirchild Argus HB-ERO IFeirchild Club of SwitzerlandI
waarbij maximaal 9 passagiers konden
worden vervoerd. Martin's Air Charter
vloog er o.a. rondvluchten boven
Amsterdam mee. Aanwezig zijn: G-
ARDE (Flying Few, Gr.Br.), G-AVVF
(charter voor Friends of the DC-3,
Gr.Br.) en G-BLRN (De Havilland 104
Association, NL).
De Havilland Canada DHC-1 Chip
munk: een in Canada ontworpen en
in Canada, Groot-Brittannië en Portu
gal gebouwde tweezits laagdekker van
gemengde constructie. In Canada,
Groot-Brittannie en Portugal de opvol
ger van de befaamde Tiger Moth als
lesvliegtuig bij luchtmacht en vlieg
club. De eerste vlucht vond plaats op
22 mei 1946. Tegenwoordig is de
DHC-1 ook veelal in privébezit. De
krachtbron van de Chipmunk is een
145 pk De Havilland Gipsy Major 8 of
10 Mk2. Aanwezig zijn: G-BBMO, G-
BBMX (dhr. Daams, NL), G-BCPU (P.
Waller, Gr.Br.)
Emeraude CP-301A: een eenmotorige
tweepersoons laagdekker van gemeng
de constructie. De Emeraude werd
door Claude Piel ontworpen voor ama-
teurbouw (CP-302-323A), maar het
merendeel van de Emeraudes werd in
fabrieken gebouwd. Vier fabrieken in
Frankrijk (waaronder Rousseau en
Scintex) bouwden 114 stuks. In totaal
werden sinds 1952 in Frankrijk, West-
Duitsland en Engeland meer dan 200
Emeraudes gebouwd. Aanwezig zijn:
OO-VOP (General Aviation, Bel.) en in
formatie met de „Jodels" OO-VDV en
OO-FDV, OO-JEP.
Fairchild UC-61K Forwarder (RAF:
Argus III): een vierpersoons hoogdek
ker van gemengde constructie. Aan
vankelijk in opdracht van de RAF in
Amerika gebouwd, maar later ook
door het Amerikaanse leger geaccep
teerd. De diverse varianten van de Ar
gus werden met stermotor of lijnmotor
(zoals in het geval van het bezoekende
vliegtuig) uitgerust. De hieronder ge
noemde Argus stamt uit 1944 en heeft
Cessna 140 G-ALOD
een 200 pk Ranger L440-7 motor. Aan
wezig is: HB-ERO (Fairchild Club of
Switzerland).
Fleet: een eenmotorige tweepersoons
dubbeldekker. Het aanwezige toestel
letje dateert uit 1929 en is daarmee
één van de oudste vliegtuigen op
Texel. Het gaat hierbij om de NC724V
van de Stichting Vroege Vogels (NL).
Fokker S-11 Instructor: een tweeper
soons laagdekker van gemengde
constructie, bestemd voor de basis
opleiding van piloten bij luchtmachten
en vliegclubs. De S-11 (staartwielon-
derstel) en de tweelingzus S-12 (neus-
wielonderstel) waren de eerste twee
succesvolle ontwerpen van Fokker na
de oorlog. Sinds de eerste vlucht op
18 december 1947 zijn van de
S-11 /S-12 in Nederland, Italië en Brazi
lië 381 stuks gebouwd, die in bo
venstaande landen plus Israël gretig af
trek vonden. Tegenwoordig zijn de
meeste overgebleven toestellen in pri-
