Jle wol van Texel nu
lodig voor dekenfabricage
leer aandacht voor
[erkeersveiligheid
tO DIT JAAR NAAR 4 MILJOEN OMZET
Controle brommers
Kompas terug
Windscherm weg
WAT IK ZEGGEN WOU.."
Sluitingsuur vrij
Teerwerkzaamheden
ijpAG 4 SEPTEMBER 1987
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
Li gaat goed met de Texelse Wol Onderneming, het on-
Ls tot Besloten Vennootschap gemaakte bedrijf van Dick
raaf en Henk van Leeuwen. De vraag naar de „Texeler" de-
Ls blijft stijgen, de produktie houdt daarmee gelijke tred
Igm dat op efficiënte wijze mogelijk te maken is het ma-
tinepark in het gebouw aan het Wezenland in Den Burg
reid. Het bedrijf is nu zo ver dat het de komplete
Use schapewol-produktie als grondstof nodig heeft om
Lde vraag te voldoen.
n inder vermeldenswaardig feit
Ijlt onlangs is begonnen met de
gduktie van een nieuw artikel,
gjt de bekende onderdekens en
kbadden uit één stuk, worden
[ook „vier jaargetijden'-dekens
(naakt die uit twee lagen
taan.
I probleem van de tot dusver gepro-
eerde dekbedden is dat ze voor
mige mensen te warm zijn in zo-
|i en het voor- en najaar.
Ij maken nu een deken die bestaat
|ién laag waarin per vierkante me-
gram wol is verwerkt en die 's
peis kan worden gebruikt. Daaraan
i tweede deken van 400 gram
Iper vierkante meter worden vast
est. 's Zomers slaap je onder de
(me deken, in het voor- en najaar
ir de dikkere en 's winters onder
Ibvee aan elkaar geritste dekens te
len", legt Dick Graaf uit. „In het
«jaargetijden dekbed zit dezelfde
rt wol als in de enkelvoudige dek
ten: échte schapewol waar een
lot deel van het oorspronkelijke vet
1 inzit".
Wat is echt
|te Texelse schapewol, wat is dat
snlijk? Enige verwarring hierover is
gelijk. De aanduiding „Texels
Jaap" is de naam van een schaperas
niet alleen op Texel rondloopt
ir overal in Nederland en ook in
[buitenland. Je zou dus zonder pro
pen wol van het vasteland kunnen
Jen en die in dekens verwerken die
[„echt Texels" worden aangeboden,
[zou zeggen dat de firmanten van
(Texelse Wol Onderneming daartoe
p gedwongen zullen zijn, want als
u al de totale Texelse woloogst
g hebben om dit jaar aan de vraag
joldoen, is in de naaste toekomst
I tekort aan echte, op Texel gegroei-
Vol, te verwachten,
ft klopt", zegt Henk van Leeuwen.
|ch willen wij voor het bedienen
i binnenlandse markt gebruik
Jen maken van wol van Texelse
[pen die op Texel zelf zijn geboren
getogen. Die garantie geven wij on-
ilanten en daaraan ontleent het
lukt zijn exclusieve karakter waar
[bepaald prijskaartje aan mag han-
1 We kunnen geen concessies
In, want vroeg of laat komt dat uit
[blijkt dat je een produkt op de
t brengt dat een ander ook zou
ren maken".
betekent dus dat de groei van de
fnproduktie binnenkort tot staan
ItïHenk van Leeuwen: „Nee, de
[uktie wordt öpgevoerd. Een be-
groei is nog mogelijk omdat
«hte Texelse dekens nu voor een
(naar België worden geëxporteerd.
Ibedoeling is om straks dat kwan-
Ivoor de Nederlandse markt te
Jden en het buitenland te voorzien
[dekens die zijn gemaakt van Texel-
fthapewol, die van buiten het ei-
[wordt aangekocht. Dat zal op de
[akking worden aangegeven. We
i ons niet schuldig maken aan
3 of valse suggestie". Dick Graaf:
t de buitenlandse markt maakt
|wt zoveel uit. Daar is veel be
langstelling voor een zuiver natuurpro-
dukt van Texelse schapen, maar het is
niet zo belangrijk dat die wol van het
eiland Texel afkomstig is. In het bui
tenland kan het accent beter op het
begrip „Holland" worden gelegd".'
Conflict
De verwarring die kan bestaan over de
echtheid van een deken van Texelse
wol is de basis van een conflict dat de
Texelse Wol Onderneming heeft met
Moerbeek B.V. in Den Burg die wollen
dekbedden, onderdekens en vier
seizoenen-dekbedden laat maken en
op de markt brengt onder de naam
„Tessel-Laine".
Moerbeek beschuldigt de TWO van
woordbreuk omdat de toezegging dat
Moerbeek op Texel de alleenverkoop
van Texeler-dekens zou krijgen, niet is
nagekomen. En de TWO zegt dat
Moerbeek zijn goedkopere Tessel Laine
dekens aan de man brengt onder een
vlag die bedriegelijk veel op die van
Texeler lijkt en in zijn reclame sugge
reert dat het ook hier gaat om echte
Texelse schapewol. „Daardoor denkt
de klant dat Tessel Laine hetzelfde is
als Texeler en dat is absoluut niet
waarl" zeggen Graaf en Van Leeuwen.
Het conflict is vrij hoog opgelopen.
Moerbeek verkoopt nu nog naast zijn
eigen Tessel Laine dekens ook de
Texeler-produkten, maar dat is binnen
kort afgelopen, want de TWO wil hem
geen dekens meer leveren.
Joop Moerbeek („Wolweter van het
schapeneiland Texel") beweert met
stelligheid dat zijn dekens wél voor
100% uit echte, van Texel afkomstige
schapewol bestaan. Maar zonder van
bedrog te kunnen worden beschul
digd, zou hij onmiddellijk op wol van
Texelse schapen van elders kunnen
overgaan, want in zijn reclamefolder
staat: „dekbedden en onderdekens ge
vuld met zuiver scheerwol van Texelse
schapen".
Texeler garandeert dus een produkt
van Texel zelf, Tessel Laine niet.
Vette wol
Een ander verschil in elk geval in
de reclame van beide bedrijven is
dat alleen de TWO wijst op het „vet
te" karakter van de wol in de Texeler-
dekens. „Alle natuurlijke bestanddelen
zoals vet en merg blijven in de wol,
zodat deze zijn natuurlijke eigenschap
pen behoudt". Het is vooral dat na
tuurlijke vet waaraan de heilzame ei
genschappen van de dekens te danken
zouden zijn. Mevrouw Boersen, die
destijds op zeer kleine schaal met het
maken van vette schapewollen dekens
begon en haar bedrijfje overdroeg aan
Van Leeuwen en Graaf, sprak van
„rheumadekens". De TWO bezigt die
benaming in de reclame bewust niet
omdat je in Nederland een produkt
niet als geneesmiddel kunt presenteren
als de waarde als zodanig niet is te
bewijzen, hoewel de TWO veel brieven
heeft van patiënten die zeggen dat ze
er baat bij hebben gehad. Wel vertel
len Van Leeuwen en Graaf in hun fol
der: „Eeuwen geleden al ontdekten de
Texelse boeren de bijzondere eigen
schappen van de Texelse schapewol.
Wie last had van rheuma, spier- of
gewrichtspijnen legde zich te rusten
tussen de ruwe schapevachten. Na
een weldadige slaap waren de pijnen
verdwenen. De helende en verkwik
kende kracht vindt u in de Texeler dek
bedden en onderdekens".
Schapengeur
De Texelse Wol Onderneming heeft
voor de produktie van de Texeler bed
den nu alle wol nodig die op Texel
De laatste hand wordt aan een dekbed gelegd.
voorhanden is. Via wolhandelaar Sjef
Beers werd dit jaar 36 ton aangekocht
en via de Wolfederatie 18 ton. Graaf
en Van Leeuwen sluiten echter niet uit
dat zij te zijner tijd de wol rechtstreeks
bij de schapenboeren gaan kopen om
zo de revenuen van hun bedrijf verder
op te voeren. Dat gebeurt ook door de
produkten verder te verbeteren en nog
meer aan te passen aan de wensen
van de afnemers. De kwaliteit van de
katoenen hoes waarin de wol zit vast
genaaid, is sterk verbeterd en de dek
bedden hebben ook een andere geur
gekregen. Aanvankelijk had de vette
wol in de dekens nog een duidelijke
schapelucht. Dat was erg overtuigend
voor mensen, die het gevoel wilden
hebben dat ze iets heel „echts" had
den gekocht, maar veel anderen von
den het geen fris idee om daaronder
te moeten slapen hoewel de wol door
het speciale, (geheimel) wasprocédé
absoluut schoon was. Het wassen van
de wol gebeurt tegenwoordig in Bel
gië. In Nederland is het te duur ge
worden omdat wolwasserijen afvalwa
ter lozen van zodanige samenstelling
dat een zeer hoge verontreinigingshef-
De onlangs uitgabreide kaardemachlne vervaardigt nu dekens waaraan alleen nog In de afwerkfaso handkracht te pas komt.
fing verschuldigd is. Bij de zuiderburen
wordt tevens gezorgd voor het reuk
loos en motvrij maken.
Efficiency
Het beleid van de Texelse Wol Onder
neming is gericht op meer efficient
produceren. Het handwerk wordt in
het bedrijf steeds meer verdrongen
door machines. Onlangs werd een
nieuwe kaardemachine met toebehoren
geïnstalleerd, gekocht in Duitsland en
in feite een aangepaste spinmachine.
Het geheel vormt een „unit" waar aan
de ene kant de wol ingaat, terwijl an
de andere kant de bijna voltooide de
ken eruit komt, zodat het produkt al
leen nog moet worden afgewerkt. Bin
nen enkele weken komt een tweede
unit in bedrijf. Dick Graaf „Je blijft in
vesteren". De Texelse gemeenschap
heeft de Texelse Wol Onderneming
verwelkomd als bron van werkgelegen
heid, maar zoals elke onderneming
trachten de Texeler fabrikanten zoveel
mogelijk te produceren met zo weinig
mogelijk mensen om het produkt be
taalbaar te houden. Bij de TWO wer
ken nu twaalf mensen, waarvan de
helft full time. Er wordt nu nog alleen
overdag gewerkt, maar het ziet ernaar
uit dat de machines binnenkort 's
avonds zullen moeten doordraaien om
de vraag bij te houden. Dat betekent
dat moet worden uitgekeken naar per
soneel dat bereid is om in twee ploe
gen te werken. De bedrijfsruimte aan
het Wezenland begint krap te worden,
maar het woord „nieuwbouw" durven
Graaf en Van Leeuwen nog niet in de
mond te nemen. Het expansieproces
mag niet uit de hand lopen. Het be
drijf is nog maar net uit de rode aan-
loopcijfers en er moet eerst voldoende
continuïteit worden opgebouwd alvo
rens (nog) meer investeringen te gaan
doen.
Export
Het overgrote deel van de nu geprodu
ceerde dekens komt terecht in Neder
land, vooral in de Randstad. De fabri
kanten hebben het oog echter al ge
richt op het buitenland. België is al
een interessante afnemer en in Duits
land is een inkooporganisatie aan het
werk gezet om ook daar afzetkanalen
tot stand te brengen. Het Duitse pu
bliek is zeer geïnteresseerd in natuur-
produkten zoals de dekens van het
voor hen niet onbekende Texel. Dick
Graaf: „Maar het bèrst daar al van al
lerlei natuurprodukten, ook dekens. Je
komt er niet zomaar tussen".
Scandinavië staat ook op de nominatie
om van de Texelse schapewollen de
kens voorzien te worden en zelfs
wordt gedacht aan Japan.
De Texelse Wol Ondernemcng heeft
veel gratis publiciteit gekregen. De
Texelse dekbedden sluiten goed aan bij
de „terug naar de natuur"trend. Heel
wat bladen gaven er in hun redactio
nele kolommen aandacht aan en dat
legde het prille bedrijf geen windeie
ren. Het meest spectaculair was het
effekt van het optreden van de TWO
in twee uitzendingen van KRO's
„Brandpunt in de markt". Dat veroor
zaakte een enorme piek in de bestellin
gen en de levertijden liepen op tot ze
ven weken. Dat was verheugend en
problematisch tegelijk. Het is sterk
remmend voor de vraag als een pro
dukt slecht leverbaar blijkt te zijn.
Maar ook zonder dergelijke verschijn
selen is de vraag naar dekens sterk
wisselend. In voorjaar en zomer staat
het hoofd van de mensen niet naar
warme dekbedden, 's Zomers wordt
veel meer geproduceerd dan wordt af
genomen. Er wordt dan een voorraad
opgebouwd voor de winter als het
omgekeerde verschijnsel zich voordoet.
In die voorraad zit uiteraard veel geld.
Duizend dekbedden vertegenwoordi
gen een investering van meer dan een
ton. De detaillisten worden daarom
aangespoord zelf wat dekens in voor
raad te nemen. De TWO heeft een be
drijfsadviseur ingeschakeld om een
goede verkooporganisatie op poten te
zetten. Een belangrijk besluit was dat
de dekens als exclusief produkt zouden
worden gepresenteerd, bij betere wo
ninginrichters en dekenhandels. Een
verkooporganisatie in Hoorn is de ver
tegenwoordiger van de dekbedden.
Voor de rest houdt de TWO alles in ei
gen hand, zoals de reclame en de
prijsstelling. Als het enigszins mogelijk
is worden dure specialisten geweerd.
Dit jaar verwacht da TWO een ver
dubbeling van de omzet, tot vier
miljoen gulden. Automatisering in
het bedrijf zal verder moeten wor
den doorgevoerd, zodat het perso
neelsbestand ondanks de sterk
groeiende produktie eerder zal da
len dan stijgen. Het „ambachtelij
ke" gaat er dus een beetje af, maar
dat is onvermijdelijk.
Het ziet er naar uit dat in „Brandpunt
in de markt" in november opnieuw
aandacht aan de Texelse Wol Onder
neming zal worden besteed. In elk ge
val komt het Texelse bedrijf uitvoering
aan de orde in een boek dat zal wor
den uitgegeven ter gelegenheid van
het vijfjarig bestaan van deze succes
volle televisierubriek. Dat zal ongetwij
feld een nieuwe verkoopstimulans zijn
voor de echte Texeler dekbedden en
onderdekens, waarvoor alle Texelse
schapen zich nu laten uitkleden.
p*el zal meer aandacht wor-
Pbesteed aan verkeersveiligheid,
mar aanleiding van het meerja-
Man voor de verkeersveiligheid
'bat ministerie van Verkeer en
'citaat. Daarin streeft men
26 procent minder ver-
llachtoffers in het jaar 2000.
86 vielen in Nederland zeven pro-
meer doden en vier procent meer
Wen in vergelijking met het jaar
Deze verkeersonveiligheid was
kien voor het maken van het
"Srenplan voor de jaren '87 tot
bet doel van het plan is 25 pro-
Iminder verkeersslachtoffers te
kn in het jaar 2000, oftewel in
'80 doden en 1500 ziekenhuispa-
«n minder dan in 1985.
lionaal niveau wordt geprobeerd
"ansen verkeersbewust te maken
"1 alle provincies een regionaal
4n°P te zetten, waartoe gemeen-
kannen wensen met vragen,
"orden gemeenten door middel
koningen gestimuleerd de ver-
heiligheid aan te pakken (de
zg. „Actie 25%) en worden aanmoedi
gingsprijzen via „Actie 25%" toege
kend. Verder zal aandacht worden ge
geven aan bestrijding van alcohol in
het verkeer, stimulering van het ge
bruik van autogordels en valhelmen,
verbetering van het snelheidsgedrag en
de aanpak van gevaarlijke situaties.
De gemeente Texel zal zich na goed
keuring door de raad bij het ministerie
aanmelden om met de „Actie 25%"
mee te doen. Voor deelname zijn mini
maal 20.000 inwoners vereist, maar
Texel kan een beroep doen op de bij
zondere eilandpositie. Iedere deelne
mende gemeente krijgt als taak het
aantal verkeersslachtoffers (doden en
gewonden) ten opzichte van het ge
middelde over 1984, 1985 en 1986 met
vijf procent te laten dalen. Dat gemid
delde ligt voor Texel op 44.
De gemeenten die meedoen met „Ac
tie 25%" ontvangen een startgeld van
een gulden per inwoner, dat ze vrij
mogen besteden. De gemeente mag
zelf weten hoe de verbetering van de
verkeersveiligheid wordt aangepakt. Elk
voorjaar zullen de resultaten worden
gemeten. Als de taak is volbracht en
het aantal slachtoffers met vijf procent
is gedaald, dan keert het rijk een pre
mie uit van f5000— per „bespaard"
slachtoffer. Ook dit bedrag kan de ge
meente naar eigen willekeur besteden.
Een daling van vijf procent betekent
voor Texel dat het aantal ver
keersslachtoffers met 2,2 personen
moet afnemen. Als een gemeente, in
stelling, bedrijf of particulieren een op
vallende prestatie leveren op het ge
bied van verkeersveiligheid, kunnen zij
ook in aanmerking komen voor een
aanmoedigingspremie van het rijk.
Knelpunten
Van ieder dorp zal de bestaande situa
tie worden onderzocht en zullen knel
punten worden gesignaleerd. Deze
kunnen zijn: onveilige kruispunten,
splitsingen, oversteekplaatsen, uitrit
ten, gevaarlijke bochten, de wenselijk-
Een tiental bromfietsers werd woens
dag bekeurd voor het rijden in het
voor brommers verboden centrum van
Den Burg. Enkelen probeerden aan de
politie te ontkomen, maar aan de hand
van de nummers van hun verzeke
ringsplaatjes zijn de overtreders achter
haald. Zij krijgen alsnog hun bon,
maar dan per post.
heid van woonerven en verkeersdrem
pels en verlichting. Het is de bedoeling
dat in ieder dorp hierover een inspraa
kavond zal worden gehouden. Ook in
het buitengebied zullen knelpunten
worden onderzocht. Er zal nog meer
worden gelet op het zich houden aan
de maximum aangegeven snelheid.
Voor een goede voorlichting wil men
de afdeling Texel van Veilig Verkeer
Nederland nieuw leven inblazen. Daar
naast wordt ook gedacht om de poli
tie, de gemeente (afdelingen onder
wijs, algemene zaken en gemeentewer
ken, de dorpscommissies, de scholen
en de pers bij de actie te betrekken.
Een 36-jarige vrouw uit Oudeschild
kreeg woensdag het kompas terug dat
uit haar boot in de haven was ont
vreemd. De twee Duitse jongens die
verleden week in Oudeschild huishiel
den en later aan de overkant werden
gearresteerd, waren de daders.
Bij een stacaravan op camping De
Krim is een groen windscherm van
zo'n vijf meter met zes stokken
verdwenen.
«VEN \AN LEZERS BUTEN VERANTWOORDElUkHEO NAN (X RIOAKTÏ
Na enkele jaren de gang van zaken te
hebben bekeken, als een man van in
de zeventig die nog altijd bij veel za
ken is betrokken, wil ik graag reageren
op de ingezonden stukken in de Texel
se Courant over de nachtelijke onrust
in De Koog. ledereen keert zich nu te
gen Rein Stam, maar... als er nu eens
geen uitgaansleven in De Koog zou
zijn, zou u dan nog zo schrijven? De
Koog is aangewezen op een seizoen
van, laten we zeggen, zes maanden,
en dat is al erg ruim geschat. Als er
geen uitgaansleven was en u moest
aan het eind van het seizoen de kas
opmaken, zou u dan hetzelfde saldo
z.en? Vergeet het maar. Ja, het kan
w 'I, maar blijf dan het hele jaar open
en neem geen personeel. Van de
gat en die dan nog komen, is mis-
sch. >n nog net de rente te betalen, de
aflot ring niet meer. Vrienden, wees
toch sens reëel en vergeet niet dat, na
al wa u hebt geïnvesteerd, we dit
toch I 9bben verdiend aan de massa
die op Texel komt. Natuurlijk zijn wij er
niet var gediend om het mooie eiland
te laten verpesten, maar wél om alle
gasten een beetje ontspanning te laten
hebben, net zo goed als wij die zelf
nodig hebben als we op vakantie zijn.
Nu wat ik zou zeggen: Laat alle bedrij
ven open zo lang ze willen, vrij naar
hun eigen inzicht. Dat is volgens mij
dé oplossing om het rumoer te ver
minderen. Als iedereen om twee uur
tegelijk op straat komt te staan, kan er
allerlei rotzooi ontstaan, want in zo'n
grote massa wordt dat niet opgemerkt.
Als iedereen gespreid weg zou gaan,
valt het met vernielingen en geluidso
verlast wel mee.
Nu zullen er ouderen zijn die zeggen:
dit voorstel is absurd. Maar de tijden
zijn veranderd. De jeugd is om twee
uur nog lang niet moe. Uit verveling
gaan ze dan allerlei kattekwaad uitha
len. En: als u met vakantie gaat elders,
laat u uw kinderen toch ook vrij? De
mensen die uw jeugd opvangen, zijn
heus mensen die hun vak vestaan. Ik
besef dat ook ik de wijsheid niet in
pacht heb, maar volgens mij is dit de
oplossing.
Gert Coevert,
De Waal.
Zolang als nodig is, is het éénrich
tingsverkeer op het Jan Ayeslag opge
heven in verband met
teerwerkzaamheden.
