jemeentebegroting nog
aren onder druk
s
k
azuinigingen krijgen steeds ingrijperder karakter
ires
ontwerp-gemeentebegroting 1988 is net als in vo-
jaren sluitend, maar om dat mogelijk te maken
lnujiben het college en het ambtelijk apparaat heel
van hun oorspronkelijke verlangens moeten
rappen. Er is „hard" bezuinigd.
nes
'SSr
ER joAG 25 SEPTEMBER 1987
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
de afdelingen moet worden beëindigd
of voorkomen. Dit is geen vaag plan,
zoals blijkt uit de zinsnede: ,,Een her
oriëntatie op de gemeentelijke organi
satie vergt, gelet op de ervaringen el
ders in gemeenten, geduld, moed en
vooral tijd. Het is evenwel onze uit-
nggf
ale IV
ideliri
imigen van die bezuinigingen
in bij bepaalde groeperingen
Ie burgerij hard aan, zodat er
en worden gerekend dat de
oting niet zonder slag of stoot
emeenteraad zal passeren.
ang van zaken bij de begrotings-
ndeling wordt heel anders dan tot
er gebruikelijk was. Het belang-
raadsstuk van het Texelse parle-
aire jaar komt voor het eerst in
behandeling op 20 oktober
n vergadering van alle raadscom-
es gezamenlijk. Op 17 november
jen de verschillende raadsfracties
algemene beschouwing naar vo-
Een dag later vergaderen burge-
Ker en wethouders om hun stand-
te bepalen inzake deze beschou-
rn en dezelfde avond wordt de
iting dan door de raad verder
eken en eventueel gewijzigd
psteld.
Troonrede
de presentatie van het financieel
door b en w, is dit jaar anders,
de raadsleden de politieke ,,on-
ing" van de cijfers tot dusver
met de eigenlijke begroting in
m van een zg. aanbiedingsbrief,
is het voorgenomen financiële
van de gemeente neergelegd in
peciaal stuk dat het karakter
van een (lang uitgevallen) troon-
die met bijlagen maar liefst 59 pa-
telt. Het is dit stuk dat onder-
van discussie zal zijn in oktober
«rember. In deze „nota van aan-
ig" worden alle onderdelen van
meentebeleid onder de loup ge-
algemeen bestuur, openbare
in veiligheid, onderwijs, cultuur
ireatie, ruimtelijke ordening, etc.
lij wordt een inzicht gegeven in
anciële positie van de gemeente,
erk wordt bepaald door het (slin-
ande
j doen
unsa| i) bedrag dat de gemeente jaar-
an het rijk krijgt. Verder is er de
lijst van voorgenomen in-
ingen en worden de belasting
sgelen voor 1988 opgesomd. Dat
ris geen nieuws want in com-
serband is al een oordeel gege-
rar de belastingen die globaal
t worden verhoogd. In tegen-
tot het oorspronkelijke plan zul-
belastingvoorstellen tegelijk met
meentebegroting zelf worden
iteld.
Gemeentefonds
meente krijgt het financieel voor-
eilijk door de verminderde uitke-
uit het gemeentefonds, waar-
nen de komende jaren in toene-
mate te maken krijgt. Het z.g.
hgspercentage vermindert en
lexel betekent elke minder een
tegenvaller van ƒ20.000,—.
iksuitkering zal zelfs sterker dalen
1986 nog kon worden voorzien.
heeft de broekriem daarom
•eer moeten aanhalen dan eerst
Joeling was. Toch is er ook deze
oor gezorgd dat de gemeente
mgeveer twee miljoen gulden
«uwe investeringen kan doen en
de belastingverhogingen binnen
ie perken.
tepbegroting vertoont een ba-
do van ƒ60.455,—. Volgens de
'onkelijke cijfers zou er een ver
in van maar liefst ƒ330.604,—
door een lange reeks van bezui-
s dat veranderd in het ge-
de voordeel. Alleen de dienst ge-
kwerken schrapte al voor
HO,- aan uitgaven. Verder willen
•onder andere het busvervoer
srlingen van de school van
o-Eierland opheffen (wat
scheelt) en ook het staken
subsidie voor jeugdwerker Jan
(scheelt ƒ56.000,— staat op
'is van bezuinigingen. Er is deze
=n lagere post „onvoorzien" ge
niet ƒ10,— maar ƒ7,50 per in
fo gemeente heeft ook een
inkomstenbron ontdekt: preca-
'sn. Die moeten worden betaald
uithangborden e.d. op of bo-
'meentelijke grond heeft. Er
W komende jaar ƒ30.000,— van
fcht.
wk posten bij die nieuw zijn of
inzien hoger moesten uitval-
'lsde hogere kosten van ram-
'trijding op zee.
U|tgaven te beperken zijn ook
«teringen naar 1989 verscho
rs de aanschaf van een tele-
JUrale voor het raadhuis, de
"en minicontainers, de eerste
de afdekking van de vuilstort-
de eerste fase van de bouw
tV V'. -
De havenmond van Oudeschfld is te smal en het gemeentebestuur wil dat het rijk daar wat aan
doet.
van een afvalverwerkingsinstallatie of
overslagstation.
Raadhuishal
Nog met geld dat via de lopende be
groting beschikbaar werd gesteld zal
binnenkort de hal van het raadhuis
worden verbouwd, maar volgend jaar
komt de uitbreiding van het raadhuis
zelf aan de orde. Er komt een vleugel
aan, waardoor de ambtenaren meer
ruimte krijgen en ook de rasdsfracties
over betere faciliteiten zullen
beschikken.
De gemeente heeft hooggespannen
verwachtingen van de automatisering
die per 1 januari operationeel is.
Verder wil het college dat onder
zocht wordt in hoeverre de ge
meentelijke diensten en taken nog
wel door college, raad of publiek
worden gewenst.
Dat takenpakket is de laatste tijd ver
groot door de zg. decentralisering. Ta
ken, die het rijk eerst behartigde, wor
den nu aan de gemeenten overgela
ten. Niet altijd is daarbij tevens voor
voldoende geld gezorgd om die taken
ook werkelijk goed te kunnen uitvoe
ren. Dat geldt bijvoorbeeld voor volks-
huisvestig, welzijn en monumenten
zorg, die door de gemeente worden
behartigd zonder dat het personeels
bestand is vergroot. Om te weten hoe
veel tijd en geld ergens in gaat zitten,
heeft de gemeente onlangs een proef
gedaan het het zg. tijdschrijven gedu
rende twee weken bij een tweetal
dienstonderdelen. Op basis van die er
varing zal binnenkort worden bepaald
hoe de vraag of de gemeentelijke
diensten of produkten aansluiten bij de
cliënt of het publiek, het beste kan
worden beantwoord. Deze en andere
bevindingen zullen worden gebruikt
om de toekomstige gemeentelijke or
ganisatie te ontwerpen. Conform een
der punten in het collegeprogramma
zal worden bekeken of alles wel lo
gisch en praktisch in elkaar zit. Activi
teiten die bij elkaar horen moeten door
één organisatie-onderdeel worden ver
richt en dubbel werk door verschillen-
drukkelijke intentie voor het einde van
deze zittingsperiode definitieve voor
stellen aan u te doen toekomen".
Personeel
Bij het aanwerven van nieuw personeel
wordt de beste kandidaat benoemd,
ongeacht of dat een man of een
vrouw is. De in sommige gemeenten
gehanteerde methode de voorkeur te
geven aan een vrouw, wordt veroor
deeld. „Aangezien wij een dergelijke
voorkeur in strijd achten met het in de
grondwet verankerde verbod tot discri
minatie". B en W vinden dat deeltijd
arbeid bij de gemeente tot de moge
lijkheden moet behoren, echter niet
korter dan een halve werkweek.
Het gemeentelijk grondbedrijf is weer
gezond. Het nadelig saldo, (veroor
zaakt door veel niet in exploitatie ge
nomen gronden die door het bedrijf
worden beheerd) dat ten laste van de
algemene dienst van de gemeentebe
groting kwam, is flink teruggedrongen
door het afstoten van grond die de ge
meente niet nodig heeft. Dit nadelig
saldo (voor 1988 begroot op
ƒ101.044,-) wordt weer ten laste van
het grondbedrijf zelf gebracht, waar
door de gemeentebegroting wordt ver
licht. Men gaat door met het afstoten
van gemeentelijk eigendom, niet alleen
van gronden maar steeds meer ook
van gebouwen die niet rendabel geëx
ploiteerd kunnen worden, zoals
woningen.
B en W: „Wanneer voldoende aan
dacht wordt besteed aan het beheer
en de exploitatie van het gemeentelijk
onroerend goed en onvoorziene tegen
vallers uitblijven, zal het grondbedrijf
de lasten van de grondexploitatie en
ook van het eigendommenbeheer weer
geheel binnen zijn eigen begroting
kunnen opvangen".
Brandpreventie
De controle op de brandpreventie,
vooral in horeca- en andere „publieks-
gevoelige" bedrijven, zal worden ver
beterd „ten einde bij eventuele calami
teiten de eerste schrikreaktie onder het
publiek te kunnen ondervangen". Over
de brandbestrijding op zee beraadt het
college zich nog.
Wat betreft de kustwacht wordt onder
meer opgemerkt dat het college zich
tot het hoofd van de directie scheep
vaart en maritieme zaken heeft ge
wend om het plan om de Texelse kust
wacht nog dit jaar met drie man te
verminderen ongedaan te maken. Een
24 uursbezetting van de vuurtoren
wordt in elk geval in de zomermaan
den noodzakelijk geacht in verband
met de veiligheid van de recreatievaart.
De gemeente dreigt jaarlijks ƒ55.000,—
minder te ontvangen aan z.g. doeluit
kering krachtens de Wet Uitkering We
gen omdat de provincie de Pontweg
tussen Den Burg en 't Horntje „ter
tiair" wil maken. Daartegen is gepro
testeerd. Het gemeentebestuur vindt
dat deze weg niet alleen van belang is
voor het recreatieverkeer, maar ook
een functie heeft als aansluiting op
rijksweg 9.
Er zal nog wat meer gebeuren op het
gebied van verkeersveiligheid en ver-
keersopvoeding. Er komen voor alle
dorpen verkeersveiligheidsplannen en
de dorpscommissies zullen daarbij
worden betrokken.
Het gemeentebestuur is met Teso op
nieuw in onderhandeling getreden over
verbetering van de toegankelijkheid
van de Molengat voor invaliden en an
dere slecht ter been zijnden. Gedacht
wordt aan een aparte salon, waarover
al eerder is gepraat. Ook de uitbreiding
van het AOT-net met een buslijn Texel
- Den Burg - Den Helder staat nog
hoog op het verlanglijstje.
Het fietspadennet op Texel zal nog
verder worden verbeterd en uitgebreid.
De verbetering van het Rommelpot
fietspad gaar definitief door, want de
provincie heeft hiervoor een subsidie
van 90% toegezegd. Het Texelse
fietspadenplan biedt nog een tiental
mogelijkheden voor uitbreiding met zg.
recreatieve fietspaden. Er komt moge
lijk ook geld voor het fietspad langs
het Krimslag naar paal 28. Dit pad
staat op het meerjarenprogramma
openluchtrecreatie wat betekent dat
het rijk er rekening mee houdt dat
hiervoor subsidie moet worden gege
ven. De gemeente zal binnenkort een
concrete subsidieanvraag indienen bij
het ministerie van landbouw, net als
voor de Hoornderweg.
Haven
De gemeente spant zich in om de ha
venmond van Oudeschild verbeterd
(verbreed) te krijgen. De minister is op
de noodzaak daarvan gewezen. Nu het
rijk voorlopig de haven nog in eigen
dom heeft, moeten de kosten van de
verbetering door het rijk worden ge
dragen, zo meent het college. De on
derhandelingen over de overname van
de haven door de gemeente liggen
stil. Er is nog verschil van mening over
de uiteindelijke hoogte van de afkoop
som. Rijkswaterstaat werkt momenteel
aan een plan voor verbetering van de
havenmond, maar dat betekent niet
dat het rijk er geld voor uittrekt. Wel
kan aan de hand hiervan worden bere
kend hoeveel geld er nodig is.
Toerisme
Het college houdt nadrukkelijk vast
aan 47.000 toeristische slaapplaatsen
op Texel als uiterste maximum, dus
niet als streefgetal. Opvoeren van het
aantal slaapplaatsen is nergens goed
voor. Het bestaande aantal slaapplaat
sen moet beter worden benut door
seizoenverbreding, zodat het stichten
van elkweervoorzieningen krachtig zal
worden gestimuleerd. Belangrijk is de
Leerlingen van de Jen P. Strljbosschool In Mldden-Elerland stappen !n de AOT-bus op weg naar huis. Hoe leng nog?
De Pontweg straks tertiair?
mededeling van B en W dat zij het
Toeristisch Aktieplan Texel in algemene
zin onderschrijven en dat zij verdere
uitbouw van Ecomare en van het
vliegveld (met een museum) on
dersteunen. De ontwikkeling van de
werkgelegenheid baart veel zorg en
praktisch de enige mogelijkheid om ar
beidsplaatsen te scheppen wordt ge
boden door uitbouw van de recreatie.
„Andere mogelijkheden zijn er nauwe
lijks, al willen wij die niet uitsluiten",
aldus het college.
Baatbelasting
B en W zouden afwillen van de baat
belasting die op Texel moet worden
betaald ter bekostiging van de aard
gasleiding, die door de Gasunie van
Friesland naar Texel is gelegd. Nog ja
ren zal op grond van het destijds
gesloten contract ƒ407.709,— aan de
Gasunie moeten worden betaald. Het
college vindt dat niet meer passen in
de huidige tijd. Een voorziening als
aardgas moet beschikbaar zijn voor al
le Nederlanders en de zeer uiteenlo
pende kosten die moeten worden ge
maakt om het gas in alle hoeken van
het land te krijgen, moeten gezamen
lijk worden gedragen. De gemeente
heeft daaron getracht het contract
„open te breken" in de hoop de baat
belasting te kunnen afschaffen. Gasu
nie houdt de gemeente echter aan het
contract en die poging is dus mislukt.
Schoolmelk
B en W willen de gemeentelijke bijdra
ge voor schoolmelkverstrekking (4 cent
per liter) laten vervallen. Gemeend
wordt dat de ouders dat zelf wel kun
nen betalen. Ook de subsidie van
ƒ15,— per leerling voor meerdaagse
schoolreizen voor de hoogste groepen
van het basisonderwijs is geschrapt en
dat geldt ook voor de bijdragen voor
verkeersonderwijs en sportdagen om
dat die uit de zg. Londo-vergoedingen
kunnen worden bekostigd.
B en W willen ook de zg. „rand-
diensten" (schoolbegeleiding, logope
die e.d.) in omvang beperken, hoewel
in het collegeprogramma staat dat die
randdiensten moet worden gehand
haafd. Gewezen wordt op de terug
loop van het aantal basisschoolleerlin
gen, waardoor de vraag naar deze
vorm van hulp vermindert en op het
feit dat de in gemeentedienst zijnde lo
gopedisten ook „curatief" bezig zijn.
Dat laatste kan worden vergoed door
verzekering of ziekenfonds en dat
hoeft de gemeente dus niet te doen.
Overleg is gaande met het ziekenfonds
Texel. Het overige vakonderwijs wordt
op het bestaande niveau gehandhaafd.
Bus Eierland
Een voorbeeld van een ingrijpende be
zuinigingsmaatregel is het plan van B
en W om niet langer het busvervoer te
betalen van kinderen uit Eierland, die
de school in Midden-Eierland bezoe
ken. Dat kost de gemeente nu jaarlijks
ongeveer ƒ45.000,—. De regeling is
destijds getroffen ter compensatie van
het gemis van de school van Zuid-
Eierland, maar het college meent dat
die regeling niet eeuwig durend hoeft
te zijn. Elders op Texel leggen kinderen
ook grote afstanden af naar school
zonder dat de gemeente busvervoer
aanbiedt. In Eierland wordt het busver
voer echter als een verworven recht
beschouwd dat men wil vasthouden.
Ingrijpend is ook het schrappen van
posten in de sfeer van sociaal cultureel
werk, in het bijzonder het jeugdwerk.
B en W zeggen dat zij de rijkskortin
gen vorig jaar nog in de begroting
hebben kunnen opvangen, maar thans
moet er geschrapt worden, wat tot
aanpassing van het sociaal cultureel
jaarprogramma heeft geleid.
Verenigingen
De verenigingen van Texel moeten in
1988 nog genoegen nemen met een
korting van 1% op de subsidie, maar
ingaand 1989 wonden zij niet meer ge
kort. „Vanwege het belang dat wij
hechten aan een goed funtionerend
plaatselijk verenigingsleven". Het be
drag dat beschikbaar wordt gesteld
voor exploitatiesubsidie wordt zelfs
met ƒ15.500,— opgetrokken.
De pogingen om het exploitatietekort
van het zwembad na de overname
door de gemeente terug te brengen
tot ruim ƒ160.000,— is mislukt, vooral
als gevolg van de slechte zomer, waar
door de verkoop van losse kaartjes is
teruggelopen. Het bedrag dat de ge
meente op de exploitatie moet toeleg
gen, is echter aanzienlijk gedaald.
De subsidie voor Ecomare is gelijk aan
die van het lopende jaar minus 1%.
Op langere termijn is te verwachten
dat ruimere middelen voor het voor
malige Natuurrecreatiecentrum be
schikbaar zullen worden gesteld, mede
gebaseerd op het onlangs uitgebrachte
beleidsplan. Gedacht wordt aan een
bijdrage uit de reserve voor recreatie
en natuurbehoud. Beleidsplannen voor
de andere musea zijn in aantocht.
Vastgesteld moet worden in hoeverre
deze museale voorzieningen als
sociaal-culturele activiteit kunnen wor
den beschouwd en dus uit de daar
voor bestemde pot moeten worden
gefinancierd.
Optimistische geluiden zijn in de Nota
van Aanbieding te horen over de resul
taten van het gemeentelijke monumen
tenbeleid. Eigenaars van monumenten
waren bij de start in 1985 nog afwij
zend, maar er is nu veel belangstelling
voor; er komen tal van verzoeken bin
nen om een gebouw op de gemeente
lijke monumentenlijst te plaatsen en
daardoor steun te verwerven bij het
opknappen ervan. Naast de monumen
ten in het buitengebied wordt het ko
mende jaar een begin gemaakt met de
beschrijving van karakteristieke en
beeldbepalende panden in de dorpen.
Volgens de eerste inventarisatie komen
162 panden voor opname in aanmer
king. Na de rapportering door deskun
digen zal de gemeentelijke monumen
tencommissie een uitspraak doen,
waarna per dorp een prioriteitenpro
gramma wordt gemaakt. Voor de uit
voering van dit beleid is het komende
jaar ƒ150.000,— beschikbaar.
Volksgezondheid
De raad krijgt binnenkort voorstellen
over aansluiting van Texel bij de basis
gezondheidsdienst in de kop van
Noordholland. Deze nieuwe dienst zal
zich bezig houden met jeugdgezond
heidszorg en bedrijfsgeneeskundige
zorg. Voorwaarde voor deelname is dat
de thans in dienst zijnde gemeentearts
door de nieuwe dienst wordt overge
nomen. Ook op het gebied van de
jeugdtandverzorging zal wat verande
ren. Er komt een stichting „regionale
instelling jeugdtandverzorging", waarin
het ziekenfonds niet meer participeert.
Eigen ziekenhuis
Er zullen pogingen worden onderno
men om op Texel een eenvoudig zie
kenhuis van de grond te brengen, als
dependance van het Gemini-ziekenhuis
in Den Helder. Een werkgroep zal de
mogelijkheden onderzoeken.
Wat betreft ruimtelijke ordening zal de
verdeling van het aantal recreatieve
slaapplaatsen (maximaal 47.000) ter
discussie komen bij de herziening van
het bestemmingsplan buitengebied. De
slaapplaatsen die nog te verdelen zijn,
kunnen worden gebruikt voor bijv.
kamperen bij de boer, maar ook de
rentabiliteit van bestaande recreatiebe-
drijven zou ermee versterkt kunnen
worden. Alvorens tot verdeling over te
gaan, moet worden bepaald hoeveel
„slapende" slaapplaatsen er nog zijn.
Daarmee worden de slaapplaatsen be
doeld, die wel gerealiseerd zouden
kunnen worden, maar waarvoor nooit
plannen zijn ingediend. Die categorie
kan een belemmering gaan vormen
voor de activiteiten van anderen.
B en W verwachten dat het voor het
ontwerpen van de aangepaste planolo
gische plannen nodig zal zijn om des
kundig onderzoek te laten verrichten
(geluidsmetingen, onderzoek naar de
natuurlijke waarden, prognoses van
bevolkingsontwikkelingen, ontwikkelin
gen in het vervoer e.d.). Daarvoor
wordt ƒ100.000,— uitgetrokken. Over
het kamperen bij de boer zal al vóór
de komende zomer duidelijkheid moe
ten komen.
Woningen
De mogelijkheden voor gesubsidieerde
woningbouw zullen drastisch vermin
deren omdat het rijk het aantal contin
genten vermindert. Tot dusver konden
per jaar 52 gesubsidieerde woningen
worden gebouwd; dat zal slinken tot
28 in 1990 en dat klopt niet met het
Texelse stuktuurplan waarin wordt
gesproken van 56 gesubsidieerde wo
ningen per jaar. He verbeteren van
bestaande woningen zal echter het
kracht worden voortgezet, de gemeen
te wil dat althans mogelijk maken.
Men beschikt over een provinciale bij
drage van ƒ467.000,—, waarmee gemid
deld jaarlijks 45 panden, die ouder zijn
dan 25 jaar, kunnen worden opge
knapt. Ook de restauratie van beeldbe
palende panden gaat door, met ge
bruikmaking van een bijdrage uit het
provinciale stadsvernieuwingsfonds. B
en W willen hierbij de Stichting
Dorpsherstel Texel inschakelen.
