Cjrom ^wartsjjexels in het L,
aterschap Texel wil
ijn wegen houden
Gegadigde voor
bioscoop gevonden
Kangoeroe spoorloos
na één dagje Texel
AFSTOTING IS VOOR IEDEREEN DUURDER
Oud-Burgemeester
Sprenger overleden
SS
Eigenaar staat voor raadsel
Geheime
„luisterpost"
ontdekt
Nog net op tijd
voor de WIR
DINSDAG 1 MAART 1988
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887
10.261
Vooi advertenties, abonnementen, etc.
Bigeveld De Rooy BV, Postbus 11. 1790 AA Den Burg,
fefoon (02220) 2741, na 18 00 uur 4881. Telefax 02220 - 4111
^Idactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon 02220-2741
Binten werktijd deze week tot en met dinsdag a s. Frans Hopman. Burgwal
Den Burg, telefoon 02220 - 5472.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs H9,80 per kwartaal; los 95 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99 17.636
Rabobank nr. 36 25.01.742, NMB nr. 67.34.60.398
Het Waterschap Texel voelt er niets voor om het eigendom,
beheer en onderhoud van zijn wegen over te dragen aan de
-gemeente Texel. Dankzij de zorg voor de wegen kan het ad
ministratieve en technische apparaat van het Waterschap na
melijk buitengewoon doelmatig functioneren. Zou de wegen-
taak worden afgestoten dan zou dat niet alleeen voor het
waterschap zelf maar ook voor de gemeente kostenverho
gend zijn en resulteren in verhoging van polderlasten resp.
plaatselijke belastingen.
Aldus het standpunt van het dagelijks
bestuur van het Waterschap dat in de
vergadering van donderdag j.l. schoor
voetend maar unaniem werd onder
schreven door de hoofdingelanden. De
aarzeling bij het betuigen van de ge
vraagde adhesie had te maken met
één onzekere factor. De berekeningen
waarop het standpunt is gebaseerd dat
het financieel onaantrekkelijk is om de
wegentak af te stoten, gaan ervan uit
dat het Waterschap aanspraak kan blij
ven maken op bestaande rijksuitkerin
gen voor de wegen. Dat is echter een
kwestie die op hoog niveau nog volop
in discussie is.
Studie
be vraag of de 145 km. polderwegen
R> Texel aan de gemeente moeten
worden overgedragen is onderwerp
van studie bij zowel de gemeente als
het Waterschap. Aanleiding voor de
discussie is de in 1982 door de mi
nister van verkeer en waterstaat in
gang gezette reorganisatie van het we-
genbeheer in Nederland. De bedoeling
is dat de waterschappen zich niet
meer bezig houden met wegenbeheer,
omdat dit primair als een taak wordt
gezien van rijk, provincie of gemeente.
Het geld dat de beherende instantie
nodig heeft voor het onderhoud van
de wegen zal niet meer als doeluitke
ring worden verstrekt via de bekende
wet Uitkering Wegen maar als deel
van de algemene middelen, die via
provincie- en gemeentefonds worden
uitgekeerd. Om practische redenen zou
De gemeente heeft overeenstemming bereikt met een gega
digde die bereid is de exploitatie van bioscoop De Vergulde
Kikkert voort te zetten. Het is de heer W. Poortinga uit Gro
ningen, directeur van Springers Recreatie, de besloten ven
nootschap die ook hotel De Lindeboom in eigendom heeft.
Poortinga wil in eerste instantie uitslui
tend films vertonen in het gebouw on
der dezelfde voorwaarden die de ge
meente heeft gesteld aan de Stichting
jfeater Retaet, die naast het draaien
ran films ook theaterprodukties
bracht. Deze opzet was dermate ver
liesgevend dat het niet meer mogelijk
was de financiële verplichtingen na te
komen. Door uitsluitend films te draai
en, kunnen de kosten beperkt blijven.
Poortinga betaalt dezelfde erfpacht aan
de gemeente als Retaet: ƒ18.000,— per
jaar. Het is niet waarschijnlijk dat de
nieuwe erfpachter persoonlijk de bios
coopexploitatie zal behartigen. Moge
lijk gaat Rob Valkenburg dit werk
doen, maar de contacten hierover tus
sen Valkenburg en Poortinga zijn nog
in een zeer pril stadium. De gemeente
is blij met de nieuwe pachter. De raad
scommissie voor financieel econo
misch en technisch beleid is vertrou
welijk van de jongste ontwikkelingen
op de hoogte gesteld. Daarbij is te
vens aan de orde geweest die financië
le regeling die moet worden getroffen
als Retaet het recht van erfpacht aan
de nieuwe exploitant overdraagt. In
het bijzonder betreft het hierbij de ver
goeding van de door de stichting aan
gebrachte bouwkundige verbeteringen
(tot een bedrag van ƒ40.000,— en
overname van de inventaris die van
belang is voor de voortzetting van de
exploitaite (10.000,— In de sanerings
regeling die aan de schuldeisers is
voorgesteld, zal tevens een deel van
de achterstallige erfpacht (canon) als
niet inbaar moeten worden be
schouwd; laatstgenoemd bedrag kan
worden gedekt uit de exploitaite van
het erfpachtcomplex. Het bedrag van
ƒ50.000,— dat de gemeente (als de
raad ermee akkoord gaat) in de bios
coop wil steken kunnen ten laste wor
den gebracht van het fonds Ontwikke
ling en Sanering als zijnde een onren
dabele investering. Uit het bovenstaan
de blijkt dat B en W een minnelijke
weg willen volgen bij de afhandeling
van de zaak. De gemeente zou ook
het faillissement kunnen aanvragen en
zou er dan zelf financieel gunstiger uit
springen. Daar wordt echter nadrukke
lijk vanaf gezien, vogens wethouder
Klaas Barendregt, om morele redenen.
Afgezien van de ƒ50.000,— vergoeding
voor de verbeteringen die in het ge
bouw zijn aangebracht, wordt de Ver
gulde Kikkert voor de gemeente geen
bron van kosten. We konden de nieu
we pachter niet vragen hoe hij bij de
exploitatie van de bioscoop in de prak
tijk te werk zal gaan, want hij is met
vakantie.
het wegenbeheer in de drie Westelijke
provincies echter bij de Waterschap
pen kunnen blijven, voor zover dat nu
al het geval is, als de betreffende wa
terschappen en de gemeenten dat ten
minste nadrukkelijk wensen. Per 1
maart 1988 moest de stuurgroep die
zich met deze problematiek bezig
houdt, weten voor welke wegennetten
deze uitzondering zou moeten worden
gemaakt, afgezien van een beperkt
aantal wegen op en langs waterkerin
gen die in elk geval bij de Waterschap
pen zouden moeten blijven. In nauw
overleg met de gemeente is door de
technische dienst van het Waterschap
Texel een rapport opgesteld waarin
een beeld wordt gegeven van het we-
gennetbeheer zoals dat door Water
schap en gemeente wordt uitgevoerd.
Het wegennet van het waterschap op
Texel bestaat uit bijna 125 km quartaire
weg, 16 km verharde niet plan-wegen
en 4,5 km onverharde wegen. Daarvan
is 23 km gelegen op en langs dijken.
Verder heeft het waterschap nog 10
km dijkweg en 14,5 km buitenberm"
met beperkte openbaarheid in beheer
en onderhoud.
Efficiënt
De gegevens in het rapport maken
duidelijk dat met name de technische
dienst van het Waterschap (naast het
kader bestaat dat uit drie gemaal
machinisten en tien mensen die alle
voorkomende werkzaamheden kunnen
verrichten) buitengewoon practisch en
efficiënt functioneert. Met weinig
mensen wordt veel gedaan. Veel werk
wordt in eigen beheer uitgevoerd (in
tegenstelling tot de gemeente die gro
tere werken doorgaans uitbesteedt)
waardoor de papieren rompslomp
(bestekken en tekeningen zijn niet no
dig) beperkt kan blijven. Door de
plaatselijke kennis is controle en bege
leiding ook geen probleem en omdat
haast iedereen alles" kan, kan soepel
worden ingespeeld op weer- en terrein
omstandigheden. Als het weer niet
Lees verder pagina 2
Gistermiddag heeft in Dieren de
crematie plaatsgevonden van Mr.
W.H. Sprenger, die donderdag in
zijn woonplaats Gorssel na een
langdurige ziekte is overleden. Hij
werd 74 jaar. Mr. Sprenger was
tien jaar burgemeester van Texel,
van april 1968 tot april 1978.
Willem Herman Sprenger werd op 18
maart 1913 geboren in Amsterdam,
slaagde in 1931 in Breda voor het HBS-
diploma, deed een jaar later staatsexa
men en in 1937 doctoraal examen Ne
derlands recht. In 1937 en 1938 was hij
in militaire dienst en bekleedde sinds
dien gemeentelijke functies, onder an
dere als chef van de secretaris in
Moordrecht. In 1944 dook hij onder,
tot de bevrijding en was ook nadien
actief bij de Binnenlandse Strijdkrach
ten te Moordrecht. Hij was onder
meer lid en secretaris van de Commis
sie van vrijlating (van politieke delin
quenten) voor Gouda en omstreken. In
1947 werd hij burgemeester van Geer
vliet en Heemvliet en per 1 september
1954 burgemeester van het 5800 inwo
ners tellende Oostvoorne. Per 1 april
1968 werd hij tot burgemeester van
Texel benoemd als opvolger van burge
meester C. de Koning. Aan dat ambt
waren tal van andere functies verbon
den, zoals voorzitter van de raad van
bestuur van het Luchtvaartterrein, lid
van de culturele raad Noord-Holland,
gedelegeerd commissaris van de TEM
(tot 1973 toen de TEM door de provin
cie werd overgenomen en bij gemeen
telijke afgevaardigde werd in de N.V.
Texelstroom). Verder was hij onder
meer voorzitter van de raad van com
missarissen van de AOT en voorzitter
van de Stichting Cultureel Werk. Het
burgemeesterschap van Texel viel sa
men met een explosie van economi
sche en daarvan afgeleide activiteit op
Texel, vooral veroorzaakt door het toe
risme. Van de grond kwamen onder
meer het recreatiebasisplan en het
bestemmingsplan voor het buitenge
bied evenals het Natuurrecreatiecen-
trum. Het was burgemeester Sprenger
die leiding moest geven aan de mara
thonraadsvergaderingen en omvangrij
ke inspraakbijeenkomsten, waarbij te
gengestelde belangen tegen elkaar
moesten worden afgewogen, een pro
ces dat Texel in die mate nooit eerder
had beleefd. Dank zij de inzet van Mr.
Sprenger kon Texel een van rechtswe
ge erkend beleid ontwikkelen om de
tweede woningen binnen de perken te
houden. Bijzonder actief was oud-
burgemeester Sprenger ook op cultu
reel gebied, met name de muziek
waarvan hijzelf een enthousiast beoe
fenaar was. De periode Sprenger was
er een van enorme expansie van het
gemeentelijk apparaat als uitvloeisel
van de maatschappelijke ontwikkelin
gen. In die tijd kwam het nieuwe raad
huis tot stand en kreeg Texel toestem
ming een derde wethouder te benoe
men. De crematie in Dieren werd
gistermiddag ook bijgewoond door
veel Texelaars, die gebruik maakten
van een speciale bus.
Het kangoeroewijfje wacht eenzaam op haar spoorloos verdwenen minnaar op het terrein
van de ,,Parei van Tessei".
Wandelaars die bij een frisse tocht
door de Texelse duinen een kan
goeroe tegen het lijf lopen, hoeven
zich niet in de arm te knijpen. We
liswaar vertoont de eilandelijke na
tuur weinig overeenkomsten met
Australische steppen, maar er is al
lerminst sprake van een droom.
Van een omheind terrein bij recrea-
tiebedrijfDe Parel van Tessei" bij
Den Hoorn is namelijk afgelopen
weekend een exemplaar van het
veerkrachtige buideldier spoorloos
verdwenen. Eigenaar Frank Berk
hout, die de kangoeroe vrijdag
naar Texel bracht, staat voor een
raadsel.
Berkhout: Dit kèn niet. Het hek was
absoluut hoog genoeg. Normaal
gesproken is 1 meter 20 voldoende en
de omheining die hier staat is nog ho
ger: 1 meter 50. Dat is tweemaal zo
hoog als het dier zelf. Het is geen reu
zenkangoeroe, waarvoor je een hek
van tien meter hoog nodig hebt. Deze
kangoeroesoort springt wel ver, maar
niet hoog. Nee, de enige verklaring die
ik er voor heb is dat de één of andere
gestoorde het hek heeft opengezet".
Berkhout's echtgenote, de uit Australië
afkomstige Radmilla, voegt er ech
ter aan toe dat een in het nauw gedre
ven kangoeroe rare sprongen kan ma
ken ,,Als een kangoeroe in paniek is,
gaat hij dwars door alles heen. Ra
zendsnel is hij dan". Toch houdt Frank
Berkhout het op hulp van derden.
Sterke aanwijzingen daarvoor heeft hij
niet. Zaterdagavond zat het dier nog
buiten. Toen Berkhout zondagochtend
om een uur of negen weer een kijkje
nam, was ,,Skippy" gevlogen. ,,We
hebben er niets van gemerkt. De hond
slaat altijd aan als iemand op het erf
komt, maar die heeft niet geblaft. Ook
de geitjes waren niet onrustig. Ik heb
zondagochtend meteen de politie ge
beld, maar die heeft tot dusver nog
geen tips binnengekregen. Van een
eventuele dader heb ik geen sporen
aangetroffen. Het toegangshek was
gewoon dicht. Er zat toen nog geen
ketting om, die heb ik er pas na de
verdwijning omheen gedaan", aldus
Berkhout. Hij vervolgt: Ik geloof niet
dat iemand hem heeft meegenomen.
Dat dier laat zich niet zomaar pakken".
Berkhout heeft nog één exemplaar in
zijn bezit: een wijfje van dezelfde
soort. De voortvluchtige kangoeroe is
een mannetje. Beide dieren zijn
Bennet-kangoeroes. Zij zijn van een
middelgroot type en kunnen ongeveer
85 centimeter lang worden. De kan
goeroes zijn beide anderhalf jaar oud.
Het wijfje is drachtig van een ongeveer
half jaar oud kalfje, dat in haar buidel
te voelen is. Berkhout verwacht dat
het jong eind mei in het stadium is ge
komen dat het in en uit de buidel
wipt. Het staat nu al vast dat er een
tweede kangoeroebaby zal volgen. Zo
dra het kalfje de buidel heeft verlaten,
ontwikkelt zich een volgend embryo,
dat pas volgend voorjaar een kijkje
over de rand van moeders buidel zal
nemen.
Winterhard
Wat moet iemand met kangoeroes op
Texel, en dan nog wel in dit gure jaar
getijde? In het wild komen deze dieren
slechts voor in Australië en Nieuw-
Guinea.
Volgens Berkhout is de Bennet één
van de weinige soorten die „winter
hard is. „Winterhard" wil zeggen:
bestendig tegen het Hollandse klimaat
en zelfs erger. „Twintig graden vorst is
geen probleem". In Nederland worden
meer Bennets gehouden. De door de
Hoornder ondernemer gekochte dieren
zijn gefokt in Engeland, in een wild
park. Een Nederlandse relatie heeft ze
voor Berkhout uit Engeland meegeno
men. „Op de eerste plaats is beesten
houden een hobby van me. Ten twee
de is er natuurlijk mijn bedrijf. Het
kinderboerderij-gedeelte groeit steeds
verder uit. Dit jaar zijn er veel jonge
dieren bijgekomen. Vorig jaar had ik al
een lama gekocht. Die is nu trouwens
weg, naar de kinderboerderij De Mient
van Willem Kikkert Hier was er geen
ruimte meer voor. Ik probeer te berei
ken dat de kangoeroes zó tam worden
dat ze uit je hand eten. Of dat met
deze dieren nog wil lukken is onwaar
schijnlijk. Maar met de twee jongen is
dat denk ik goed mogelijk.- Ik ben van
plan kangoeroes te gaan fokken, zodat
ik er over een aantal jaren een stuk of
tien heb rondlopen".
In buurt van mensen
Maar Berkhout's grootste zorg is voor
lopig het vinden van het met de noor
derzon (of liever gezegd: de noord
wester storm) verdwenen mannetje.
A/s het dier vrij rondloopt, waar zal
het zich dan verborgen houden?
Berkhout: „Ik vermoed in de buurt
van woonhuizen. Het dier is een gras
eter en schuw, maar gewend dat het
zijn voedsel van mensen krijgt. Aar
dappelen, brood en schapenkorrels".
Wat moet iemand doen a/s hij of zij
het dier ontdekt?
„Met rust laten. Niet proberen te van
gen of op te jagen, dat maakt hem al
leen maar wilder. De kangaroe probe
ren neer te schieten met een verdo
vingsspuitje is helemaal uit den boze.
Hij heeft een dunne huid en het spuit
je zou diep doordringen en de inge
wanden perforeren. Voor mensen bete
kent hij geen gevaar, wél kan hij met
zijn sterke achterpoten met scherpe
Piet van Leersum deed een bijzonde
re ontdekking in zijn juist gekochte
woning Herenstraat 20 in Den
Hoorn. Bij het slopen van een
kastenwand op de bovenverdieping
kwam achter het laagwand een
ruimte vrij, die in de oorlog werd
gebruikt om naar de Engelse radio
te luisteren. Er stond een in zeer
vervallen staat verkerende radio, er
lag een exemplaar van Het Parool uit
1945, touw dat van parachutezijde
was gemaakt, een boekje met mor
setekens en aan de wand hing een
kaart van Europa waarop in potlood
de vorderingen van de geallieerden
waren aangetekend. De ruimte was
via een luik in de achterwand van
de kast te betreden. De vorige eige
naar van het huis heeft daar nooit
iets van geweten. Bij navraag bleek
dat het huis in de oorlog werd be
woond door de familie De Jong-
Boon. De heer W. de Jong (overle
den in 1951) luisterde hier regelmatig
naar de radio en bekenden uit de
buurt kwamen er ook wel eens, zo
vertelde ons mevrouw De Jong, die
al sinds 1950 in Den Burg woont.
Het schrappen van de Wet Investe-
rings Rekening met ingang van
gisteren is ook op Texel aanleiding
geweest om in het weekend snel
investeringen te regelen en aldus
nog te kunnen profiteren van de
premie. In het notariskantoor had
men het er druk mee.
Daar was men zaterdag, zondagmid
dag en zelfs zondagavond nog in touw
met het opmaken van actes, die het
bewijs moesten vormen dat bepaalde
bedrijfsaankopen vóór de fatale maan
dag hun beslag hadden gekregen. Het
ging om investeringen die onderhands
al rond waren, betrekking hebbend op
vrachtauto's, installaties, bedrijfspan
den en andere bedrijfsinkopen. Dankzij
de vroegtijdige bestelling komt ook Te-
so's tweede dubbeldekker nog voor de
WIR-premie in aanmerking. Dat
scheelt 10 a 12 miljoen gulden. Direc
teur Th. Hoogerheide: „Naast het ver
krijgen van rijkssubsidie uit het fonds
voor de Zeescheepsnieuwbouw, was
ook de onzekerheid over de toekomst
van de WIR voor ons aanleiding om
het schip alvast te bestellen. Ik vind
het eigenlijk wel leuk dat die WIR nu
inderdaad is opgeheven".
nagels een pijnlijke trap uitdelen. Het
beste is om mij te bellen, telefoon
02226-485"
Hoe denkt Berkhout het dier te
vangen?
„Met z'n tweeën en een net. Tien
mensen is teveel, dan raakt het dier in
paniek Als ik weet waar de kangaroe
is, kom ik nog niet meteen, maar laat
hem eerst een dag zitten. Als hij een
maal een plekje heeft gevonden, blijft
hij daar. Dus is het het beste om hem
eerst tot rust te laten komen."
Hoe groot is de financiële schade a/s
hij niet wordt teruggevonden?
„Dit dier heeft me ongeveer ƒ1100,—
gekost, maar met transportkosten en
zo erbij moet je ongeveer ƒ1500,— re
kenen. En die prijs valt nog mee, want
in de winter liggen de marktprijzen
niet zo hoog."
f A v
Eigenaar Frank Berkhout waagt zich er voorlopig nog niet aan om toenadering te zoeken
tot de schuwe kangoeroe, die in er in een flits vandoor gaat zodra iemand te dichtbij komt
