Sint Jan oogst lof voor gewaagde keus Zuid-Eierland: succes met voorspelbare lol "Traag tempo helaas struikelblok Groter aantal vliegbewegingen Ruit ingegooid Acht koren werken mee aan zangavond 'A"ÏVRIJDAG 4 MAART 1988 TEXELSE COURANT PAGINA 7 In de vorige krant stond dat het lucht verkeer voor Texel Airport mag groeien tot maximaal 20.000 vliegbewegingen per jaar. Dit was fout, de maximale capaciteit mag 80.000 100.000 vlieg bewegingen per jaar bedragen. Het aantal van 23.000 vliegbewegingen dat in 1986 werd geteld, blijft dus ver on der de toegestane norm. In het afgelopen weekeinde werd bij de Amro-bank aan de Binnenburg een groot raam naast de draaideur inge gooid. De politie heeft inmiddels de dader kunnen achterhalen. Het bleek een 19-jarige inwoner van Den Burg te zijn op wie de schade, die enkele dui zenden guldens bedraagt, zal worden verhaald. Tevens werd proces verbaal opgemaakt. Woensdag 9 maart werken acht Texel se koren meer aan een gezamenlijke uitvoering in de R.K. kerk in Den Burg, aanvang 20.00 uur. Het betreft de jaarlijkse avond, georganiseerd door het Contactorgaan voor zang en mu ziek. Het Programma: 1. The Messen gere o.l.v. J. van der Slikke. a. Scha- dows William Daily; b. Redeemed Medley arr. Cam Floria. 2 Texels Vrou wenkoor o.l.v. A. Groen. a. Adoramus G.P. da Palestrina; b. Observant la loi suprème G. Fauré; c Het creupelken A. de Klerk; d. Free at last bew. A. Groen. 3. Kinderkoor de Waddensin- gere o.l.v. W. van den Berg-Kooi. a. Panis Angelicus; b. I don't know how to love Him; c. Do-re-mi. 4. Roomska- tholiek Dameskoor o.l.v. D. van Sambeek-Schrama. a. Requiem Missa Pro Defundis; b. Attende Domine; c. Agnus Dei Missa Tertia. 5 The Sin gers of the Lord o.l.v. N. Schreur- Visser. a. Eens zal de dag vol glorie zijn, muziek A. Pronk; b. Ik hoor een lied, muziek J. Eijkman; c. Geprezen zij de Heer. 6. De Gospeltrain o.l.v. H. Kievits. a. Over dit huis ontferm U Heer; b. Deep blue sea baby arr. P. Shaw (Schotland); c. I'm so glad, ne gro spiritual arr. O. Nusslé. 7. Advendo gemengde zangvereniging, a. Waarvan gaan de boeren bew. L. Toebosch; b. Der rote Sarafan (Duits bew. Russ. volkslied), bew. B. Diekerhof; c. Brant- chor A. Lortzing. 8. Soli Deo Gloria o.l.v. J. Beijert. a. Onze Vader L. van der Leiden; b. Adoramus Orlando di Lasso; c. Halleluja, weest verheugd. 9. Alle medewerkenden o.l.v. W. van den Berg-Kooi. Ode aan Texel tekst en mu ziek mevr. W. van den Berg-Kooi, har monisatie I. Roos-W.v.d. Berg-Kooi. bergen; een vrouw die lijdt aan een moedereyndroom en met een babypop in de armen haar dagen slijt. Kortom, vijf karakters die voldoende ingrediën ten bevatten voor een smeuig stuk. Kolderiek zou auteur John Patrick het echter nimmer laten worden; fraaie teksten (waaronder werkelijk enkele „beauties" van uitspraken) kregen voorrrang boven maffe toestanden. Excentriek Het verhaal verder: de patiënten krij gen gezelschap van excentriek ogend dametje. Zij wordt door haar geldzieke kinderen zogezegd in het gesticht gestopt", omdat met haar geen land is te bezeilen en ze de familie tot schan de maakt met haar dwarse gedrag. Bovendien komt uit dat zij het familie kapitaal van tien miljoen dollars heeft omgezet in een stapeltje aandelen en dat ergens heeft verstopt. Ze zeult een grote speelgoed beer met zich mee en wat iedereen vermoedde kwam uit: de aandelen waren in de beer verstopt. Maar dan valt het licht uit, de aande len verdwijnen van tafel en in het laatste bedrijf is de vraag: wie heeft ze nu? Geen eenvoudig probleem bij jninstens vijf „gekken" van wie het waarheidsgehalte van de beweringen dubieus is. Marian Zegere speelde de meest omvattende rol als het excen trieke dametje Ethel Savage. Leven secht, vlot en vooral met het juiste ge voel voor spanning hield zij het publiek in haar ban. Was aan haar ook een steekje los, of speelde zij juist een slim spelletje? Het duurde lang voordat de zaal erachter kwam dat het laatste het geval was. Emotioneel In het laatste bedrijf had zij een be langrijk aandeel in het emotionele hoogtepunt van de avond. Haar liefde volle aanwezigheid had zóveel bij de andere bewoners losgemaakt, dat zelfs de stuurse mevrouw Paddy (subliem vertolkt door Rika Rijk) na twintig jaar het stilzwijgen doorbrak: „Ik heb aan Daar komen de aandelen tevoorschijn ..V.l.n.r. Joost Coutinho. Lie van Sambeek, Jolende van allies en iedereen een hekel... maar niet aan U". Een moment om een traantje bij weg te pinken, en dat mag eeen compliment heten voor de ge loofwaardige wijze waarop de Sint- Jan-spelers de lang niet eenvoudige karakters hebben uitgebeeld. Zonder tekst volhardde Rika Rijk consequent in haar verwarde en verwilderde ge laatsuitdrukking; zij boeide met dit stil le spel. Lia van Sambeek dartelde als een natuurtalent over het toneel als het zenuwachtige typetje Fairy May Op haar spel viel zaterdagavond wer kelijk niets aan te merken; ze ging to taal in haar rol op en bleef geweldig, doorspelen als ze geen tekst had. Gooitzen Kedde moet aan het eind van de voorstelling een lamme arm hebben gehad als de „verminkte" oud- oorlogsvlieger Jeffrey. Ook hij kwam geloofwaardig over, maar had best iets meer overdrijving in zijn rol kunnen leggen. 'n Beetje zoals Murdock, in „The A- team" met een donkere zonnebril of iets dergelijks. Jolanda van Tunen als „moeder" Florence was bij vlagen goed, maar wist haar personage iets te weinig karakter mee te geven, het typetje bleef wat vaag Niettemin een verdienstelijk debuut. de Sint Jan-spelers Ruud Beers. Gea Doeven, Tunen. Gooitzen Kedde en Josien Huigens De meeste uitstraling had ongetwijfeld Joost Coutinho als de „violist" Hanni bal. Dat hoofd alleen al.... Alsof hij al le ellende van de wereld diende te tor sen, zo keek Coutinho de zaal in, van af verschillende plaatsen op het toneel waardoor het effect nog werd ver sterkt. Bovendien had hij de mooiste teksten; prachtige wijsheden die een relativerende uitwerking hadden. Ge rard Zijm als de senator Titus (zoon van mevrouw Savage)bewoog zich nogal onzeker over de planken. Als se nator zou hij vermoedelijk weinig stemmen werven. Het leek alsof zijn rolkennis tekort schoot, maar bij na vraag bleek dat niet het geval. Jam mer, want Zijm kan veel beter acteren. „Gortdroog" is de kwalificatie die van toepassing is op Ruud Beers. Zonder veel te zeggen kreeg de routinier de la chers op zjjn hand als zoon Samuel, de slapjanus van de familie. Debutante Gea Doeven was de keiharde, egoïsti sche dochter Lily Belle. Inderdaad wist zij hooghartig over te komen, maar zakte af en toe even weg. Zij is zonder meer een aanwinst voor de vereniging. Josien Huigens was een heerlijke lieve zuster, die als het moet streng kan zijn. Een beheerst gespeelde rol. Ook invalster Saepke Dotinga maakte lang Gerard Zijm, Saepke Dotinga. Marian Zagers. geen slecht debuut als de dokter van het sanatorium. Deze dokter was geen sterke persoonlijkheid, maar dat moest volgens het script. Haar verstaanbaar heid liet soms te wensen over. Tenslot te was er een minirol zonder tekst weggelegd voor Eline Zijm (dochter van Gerard) als het kind John Thomas in de verrassende slotscène. Regisseur Paul van Hoof krijgt de eer te hebben ingezien dat hij met „Dwaasheid" een juweeltje in handen kreeg en daar „zijn" acteurs langzaam maar zeker van wist te overtuigen. Wat de uitvoe ring betreft had hij er echter méér uit kunnen halen Zo speelden zich op een propvol toneel dialogen geheel achterin af, wat de duidelijkheid niet ten goede kwam. Ook was de scène waarin het licht uitgaat en de aandelen verdwijnen niet verwarrend genoeg en in elk geval niet éf. Assistent regisseuse was Loes Smit, souffleuse Janny de Haan, Aad Zegere verzorgde licht en geluid (sfeervol en goed geti med), het team decorbouwers bestond uit Wim Smit, Henk van Veen, Koos Doeven, Joop Huigens en Aad van de Snepscheut. Toke Graaf verzorgde de kleding en actrices Josien Huigens en Lia van Sambeek namen ook de grime voor hun rekening. Het succes van een klucht lijkt in hoge mate samen te hangen met de voorspel baarheid van het plot. Hoe eerder het publiek een bepaalde situatie doorheeft en hoe beter de afloop zich laat raden, hoe meer plezier het publiek heeft, als het geboden spel tenminste aan bepaalde eisen voldoet. Dat laatste is echter be langrijk en het is dan ook een misverstand dat met een klucht makkelijker succ- ces wordt geoogst dan met een ander stuk. Er is dan ook geen blijspelacteur te vinden die zijn werk eenvoudig vindt. Dat ook de opvoering van een klucht zonder enige pretentie een avond ple zier kan verschaffen bewees de toneel groep Zuid-Eierland die vrijdag en za terdag in de kapel aan de Muyweg het stuk Engeltje" van B. Westra en F. Drost opvoerden. Zoals gewoonlijk ge beurde dat voor een uitverkocht huis. Het publiek was niet alleen toe gestroomd vanuit de polder maar van allerlei plaatsen op Texel, een gevolg van de zeer speciale reputatie die de club de laatste jaren heeft weten op te bouwen. Spartaans Het toneelgenoegen dat Zuid-Eierland biedt is niet te danken aan een perfec te accommodatie, dure decors, fraai gedrukte programma's of bal na, in te gendeel. Het gaat er in de eenvoudige houten kapel uiterst sober en puur toe en dat is nog zwak uitgedrukt. Zittend op stoelen en banken van de meest uiteenlopende soort en bij de zinderen de warmte van een grote oliekachel genoot het mudvolle zaaltje ziendero gen van de verwikkelingen rond boer Nelis Dorenbos, zijn knecht Joost Spinner en huishoudster Tonia Krab- benbeek. Als afgevaardigde van de to neelgezelschappen van de andere dor pen waren gekomen om hun Eierland- se broeders op een foutje te betrap pen, dan zijn zij daarin niet geslaagd, want souffleuse Sisca Bakker had maar weinig te doen en, zo ze al iets deed, was dat onmerkbaar en niet te horen. Maar het publiek wekte aller minst de indruk uit te zijn op kritiek. De stemming was opperbest. Naarma te de avond vorderde leefde men zich meer en meer in in de gespeelde figu ren en de reactie's vanuit de zaal, kwa men dan ook, hoewel zelden, nauwe lijks onverwacht. De titel van het stuk, deed denken aan een stuk met lief desperikelen. Mannen die geen vrouw kunnen krijgen, weduwnaars die treu ren om hun verdriet of hemelse vrou wen, die ongenaakbaar over het podi um rondlopen, door iedereen aanbe den en door niemand te benaderen. In dit stuk niets van dat alles. Iedere fi guur had zijn eigen betekenis voor het woord. Waren het voor boer Nelis Do renbos de meisjes, die hij consequent met Engeltje aansprak, behalve die ene keer dat de ware liefde om de hoek kwam kijken, voor zijn knecht Joost Spinner betekende het niets anders dan een glas van zijn eigengestookte, glasheldere jenever. Jenever die zo hel der was dat zelfs veldwachter Vroman (Piet Druif) zich voor de gek liet hou den en zich liet afschepen met een fles kraanwater. Het verhaal De inhoud van het stuk is snel verteld: Nelis Dorenbos en Joost Spinner, twee vrienden, boer en knecht, de een jong, de ander al wat ouder, beheren in naam de boerderij die Nelis van zijn vader heeft geërfd. Maar Nelis heeft de liefde voor zijn land verloren en stort zich in het avontuur met schaars- geklede Katja, de dochter van de veld wachter. En Joost geniet van zijn ei gengemaakte jenever, die hij met forse teugen naar binnen werkt. Het is ver bazend te zien dat een man die in zo'n rap tempo zijn glas weet te ledigen, aan het eind van de avond nog nuch ter genoeg is om zijn tekst te zeggen. Tussen deze twee mannen beweegt zich Tonia Krabbenbeek, de huis houdster. Zij werkt al vijfentwintig jaar op de boerderij, ook nog onder de ou de boer. Zij ziet met lede ogen het be drijf ten onder gaan in de drankzucht van Joost en de avonturen van Nelis met ,,die dweil van Vroman". Maar hoe zij ook opspeelt, de heren weige ren haar raad op te volgen en blijven zich rustig met hun hobby's bezighou den. Maar Tonia is niet voor een gat te vangen. Zij nodigt haar nichtje Saartje uit om te komen logeren, een stevig, hardwerkend meisjes dat het boerenleven duidelijk gewend is en wacht haar kans af. Die komt als Nelis zijn geliefde Katja vraagt de stal voor hem uit te mesten. Als ze weigert, omdat ze zichzelf niet als dweilmeid ziet, roept Nelis Idie niet helemaal nuchter meer is) tot drie keer toe uit: ,,Wie de stal uitmest, daar trouw ik mee". Als Katja blijft weigeren, springt Tonia naar voren en neemt de uitda ging aan. Zij zal nog diezelfde dag de stal bezemschoon krijgen. Geen spriet je, geen halmpje, niets zal blijven lig gen. En als beloning zal ze trouwen met de (veel jongere) Nelis Dorenbos. Uiteraard lukt haar dat en de boer weet zich geen raad meer. Eerst vlucht hij in de drank, maar later voelt hij zich daar ook niet meer veilig en gaat als een bezetene aan het werk, om To nia maar niet onder ogen te hoeven komen. Hierin wordt hij bijgestaan door Saartje, het nichtje van Tonia. Al snel bloeien er edele gevoelens voor dit lieve meisje op en op het laatst durft Nelis haar zijn liefde te betuigen, maar het lijkt al te laat. Tonia lijkt haar zin door te willen drijven en het verlo vingsfeest komt dichterbij. Pas op het allerlaatste moment blijkt het allemaal zo opgezet te zijn en treedt Saartje met Nelis in het huwelijk. Verder heeft Tonia het stookoventje van Joost in de vaart laten verdwijnen zodat de veld wachter, die Joost al meerdere malen bijna te pakken had, nu helemaal geen bewijs meer heeft. En zo komt, dankzij de kranige Tonia, alles op zijn pootjes terecht. Nelis trouwt met Saartje, Joost stookt geen jenever meer en Katja wordt door haar vader duchtig onderhanden genomen, want hij ziet nu wel in dat zijn opvoe ding hier en daar tekort heeft gescho ten. Voor zover bij al deze verwikkelin gen al van een hoofdrol gesproken kan worden, was deze zeker weggelegd voor Gees Verra, die als Tonia de boer derij en waarschijnlijk ook een paar le vens van de ondergang redt. Als een kenau snauwt zij de mannen af, als een moeder gaat ze om met de nieuwsgierige, maar bedeesde Saartje en de weerbarstige Katja en als vol maakte echtgenote leidt ze de veld wachter om de tuin. De rollen in dit stuk waren in zwaarte" vergelijkbaar hoewel niet allemaal even groot. Nelis Dorenbos, de boer die zijn liefde voor het land kwijt is en vlucht in drank en vrouwen, werd goed neergezet door Chris Meijer terwijl Kees Wetsteen te kende voor de rol van de dronken knecht Joost Spinner, die alleen maar liefde schijnt te koesteren voor zijn ei gen Engeltje. Hoe regisseur Kees Oosterhof het voor elkaar gekregen heeft, lijkt een raadsel, maar het stuk leek de spelers op het lijf geschreven. Allen konden volledig zichzelf zijn en „Dwaasheid heeft haar eigen kracht" was beslist een van de interessantste stukken die de laatste jaren oo de Texelse toneelplanken is gezet. Toneelvereni ging Sint Jan heeft er een zeer zware kluif aan gehad, en moest zaterdagavond in De Lindeboom alle talenten aanspreken om het tot een goed einde te bren- gen. Helaas lukte dat niet in alle opzichten. Over het algemeen werd goed geac teerd, van sommingen was het spel zelfs voortreffelijk, maar in zijn totaliteit kwam de uitvoering niet goed uit de verf. Struikelblok was het tempo, dat te vaak niet hoog genoeg was. Geesteszieken In de zaal was het warm maar onder het to neel was het ijskoud. Om te voorkomen dat ze verkleumde, moest souffleuse Sisca Bak ker telkens een slaapzak aantrekken alvo rens ze in haar hokje afdaalde. (foto Pi eter de Vries) niemand hoefde zich in enge bochten te wringen om zijn tekst natuurlijk te laten overkomen Dat was weer een voordeel voor grimeur Gerard Moonen, die nu van de gezichten geen mom- bakkessen hoefde te maken, wat zeker in zo'n kleine zaal erg zou zijn opgeval len. Nu kon hij volstaan met het ac centueren van de eigen trekken van de spelers. Ook omdat de spelers zo goed in hun rol pasten, kwam alle tekst er vlot en zonder haperingen uit, hoewel de toon, vooral in de wat gevoeliger scènes af en toe te theatraal was. Er zullen maaar weinigen ontevreden huiswaarts zijn gekeerd. Zoals in zoveel kluchts ontbraken de nodige blote be nen en verkleedscénes niet, wat bij droeg aan de vreugde. Het korte rokje van Katja was noodzakelijk voor haar rol als vrouw van de wereld en het on dergoed van Saartje, dat even in beeld kwam toen ze haar boerenjurk moest verwisselen voor haar verlovingsjurk, duidelijk de goedkeuring van het pu bliek wegdragen. Dat gold ook voor de emmer water, die op het allerlaatste moment toch maar niet over Tonia werd heengestort. Alles gebeurde met mate. Het mocht niet te gek worden, want, zoals in de tekst stond: Boeren zijn degelijke mensen. Ze mogen dan graag jenever stoken en een schuil plaats bouwen onder het bureau en daarvandaan alle gesprekken in de ka mer afluisteren, zodra de veldwachter zijn gezicht laat zien door het achter raam, gedragen ze zich weer keurig zoals het hoort. De toneelgroep Zuid- Eierland leverde met dit stuk een avond bijzonder vermaak, een' avond zonder boodschappen, zonder preken, zonder dubbele bodems, maar een heel bepaald soort ouderwets amuse ment in een unieke entourage. zwaar aan te rekenen. Per slot van re kening mocht evenmin te vlót worden geacteerd, omdat dan juist veel van de onderhuidse lading vroegtijdig tot ont ploffing zou worden gebracht en er dus eveneens veel spanning verloren zou gaan. „Dwaasheid" was dan ook een voortdurend balanceren op een smalle, geraffineerde scheidslijn, en stelde hoge eisen aan concentratie en tekstvastheid. Wat dat laatste betreft: dat zat wel snor. Verder mag niet wor den vergeten dat Sint Jan drie debu tantes in de gelederen had, van wie eentje zelfs pas halverwege de voorbe reiding als invalster een rol overnam. Hun aandeel heeft de totaal-prestatie echter allerminst nadeling beïnvloed. Joost Coutinho steen krempechtig in het niets. Plaats van handeling was de recreatie zaal van het sanatorium voor geestes zieken „Het Klooster". Stelt u zich het volgende gezelschap voor: een met krampachtig gezicht de zaal instarende „violist", die vroeger statisticus is ge weest en daarvan met regelmaat blijk geeft: een in het leven teleurgestelde vrouw, die uit kwaadheid al twintig jaar niets meer heeft gezegd, overal een hekel aan heeft en in het bijzonder aan electriciteit; een nerveus meisje dat iedereen wil helpen, maar slechts het tegenovergestelde effect bereikt: een oud-oorlogsvlieger die een zware crash overleefde, maar een blijvende shock heeft overgehouden van het feit dat al zijn bemanningsleden daarbij het leven verloren. Hij verbeeldt zich dat zijn gezicht is verminkt en houdt daar om één hand voortdurend tegen de wang gedrukt om het litteken te ver- „Dwaasheid" kenmerkte zich door uit muntende dialogen, teksten en situa- tie's waarbij gevoel voor understate ment een belangrijke rol speelde. Hier tegenover stonden weinig verwikkelin gen, die bovendien redelijk voorspel baar waren (op de surrealistische slot- scène na). Om de spanning voelbaar te houden mocht dus niet te traag worden geacteerd, maar dat gebeurde dus helaas wél. Het zou niet helemaal eerlijk zijn om dit acteurs en regie al te

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1988 | | pagina 7