„Ecomare" draait straks
voor de helft op wind
THIJSSESCHOOL STARTTEMOLEN AARSACTIE'
Palmpasen in De Koog
Tbssen dijk en
duinenrij
Goeie ouwe tijd
1] .VRIJDAG 25 MAART 1988 TEXELSE COURANT PAGINA 7
WfNDENERCiE
VROIGEf
Het affiche dat bij alle Nederlandse basisscholen is bezorgd
van de actie
,Schoonstroom".
Molenlied
Groep zeven van de Thijsseschool
heeft zich de laatste tijd intensief met
natuur- en milieuproblematiek bezig
gehouden. De leerlingen hebben onder
meer een tentoonstelling in elkaar ge
zet en die is momenteel te zien in
„Ecomare". Onderwijzer Wim Loning
gaf dinsdag een toelichting bij deze
expositie, die in het restaurant is op
gesteld. Hij introduceerde ook het lied
,,Een windmolen" dat speciaal voor de
actie door muziekconsulente Tonneke
Tellegen-Eissens is gemaakt en dat
door de leerlingengroep meteen ten
gehore werd gebracht. Een van de
couoletten: ..Een windmolen, een
windmolen, is dat geen goed idee? Je
geeft hem dan een mooie plaats, een
plaatsje dicht bij zee. Het waait daar
toch altijd zo hard, het waait er altijd
voor twee. Het waait daar toch altijd
zo hard en de molen draait dan wel
mee".
In de door de leerlingen gemaakte ten
toonstelling is de zilvermeeuw Klieuw
(uit het boekje van Van Tinbergen over
een meeuw op Texel) het leitmotiv".
Dit dier toont wat hij zwevend met
windenergie doet, bewijst met zijn ve-
renpak hoe door isolatie energieverlies
kan worden voorkomen. De vele soort
genoten van Klieuw eten van de vuil
nisbelt en vestigen daardoor de aan
dacht op de weggooimaatschappij met
zijn grondstoffen en
Speciaal voor de officiële start van de
actie had ODE een kleine, electriciteit
opwekkende, windmolen geïnstalleerd
bij de zeehondenbassins van Ecomare.
Het was een zelfbouwmolen van het
type Kleine Beer" (genoemd naar
ontwerper Fons de Beer) met een
wiekdoorsnee van drie meter. Het
moest lijken alsof de molen de water
pompen in werking stelde, waardoor
een der aanvankelijk droge bassins met
wachtende zeehonden vol zeewater
werd gepompt. In werkelijkheid werd
de molen niet door de wind aan het
draaien gebracht, maar door de gene
rator met gewone PEN-stroom te be
krachtigen, maar dat was niet zo be
langrijk. Het ging om de symboliek en
het tafereeltje, waarvan de organisato
ren hadden gehoopt dat het door vele
foto- en filmcamera's van de media
zou worden vastgelegd. Dat viel een
beetje tegen, want slechts een handje
vol fotografen was ingegaan op de uit
nodiging op de start van de actie mee
te maken. Een tegenvaller was vooral
dat het NOS-journaal geen interesse
had getoond, hoewel het onderwerp
toch in alle opzichten voldeed aan de
eisen die voor het jeugdjournaal wor
den gesteld. De organisatoren hebben
echter nog meer pijlen op hun boog
en twijfelen er niet aan dat de actie
nog veel landelijke publiciteit zal krij
gen. De inzameling voor de scholen
molen sluit in juni.
windmolen (links) draait terwijl het water in het bassin stroomt.
De groep leerlingen tijdens het zingen van het speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde molenlied. Op de achtergrond een deel van
de milieu-expositie.
Ook in De Koog wordt zondag weer
palmpasenoptocht gehouden. De start
is om 11.30 uur bij de Luberti-school
en muzikale medewerking wordt gege
ven door de ,,SOS-band". Dit is een
26 personen tellende drumband die
onlangs is geformeerd en die de plaats
inneemt van de verdwenen band
Voorwaarts Mars".
door Klaas Bonne
Blonde Greetje was een meisje
Uit een grote grauwe stad
Waar zij met haar beide ouders
Op een bovenwoning zat
Maar ieder jaar met schoolvakantie
Kwam zij veertien dagen lang
Bij haar opa te logeren
Op de boerderij in Spang
En 's morgens vroeg ging zij met opa
Naar het onbespoten land
Waar zij speelde bij het slootje
Aan de heldere waterkant
Als zij dorst had dronk zij water
Uit haar half versleten klomp
En als zij thuis kwam dronk zij later
Bij de staldeur uit de pomp
Maar toen kwam de waterleiding
En hing zij meestal aan de kraan
En dan sprak zij, lieve opa
Waar komt dat water nou vandaan?
Kiek, zei opa, hier op Texel
Weten wij wel hoe het moet
We barsten van het zoute water
En dat maken wij hier zoet
Want zie je dèèr die hoge schoorstién
Bij de Ouweschilder diek
Nou, dèèr maken wij dat water
Samen met ons el eet riek
Maar opa is reeds kassiewei/e
De oude hoeve is gesloopt
En Greetje komt niet meer naar Texel
Omdat zij wat moeilijk loopt
En de tijden zijn veranderd
Ons paradepaard verdween
En we zakken langzaam koppie onder
Door 't B/oemendaa/se ketelsteen.
Iedere zaterdagochtend haalt Scouting
Texel oud papier, lompen en oude
schoenen op. De mensen worden ver
zocht deze spullen vóór 10.00 uur aan
de straat te zetten, zodat ze vlot kun
nen worden ingeladen. Bij de oud
papier-wagen kunt u ook gereedschap
voor de derde wereld kwijt.
Komende zaterdag wordt het oude pa
pier etc. opgehaald in de volgende
straten:
7. Wilhelminalaan, Thijsselaan,
Drijverstraat, Binsbergenstraat,
Brouwerstraat, De Mars.
toonstellingen. De scholen worden ook
opgeroepen een bezoek aan Texel te
brengen. In Ecomare is een kleine per
manente tentoonstelling over duurza
me energie.
Stichting
De „scholenmolen" zal ƒ150.000,—
vergen, inclusief bijkomende kosten.
Als van 500 scholen de hoogste groe
pen meedoen is dit geld binnen. Komt
er te weinig geld, dan zal onder meer
een beroep op sponsors worden ge
daan en komt er méér dan voor de
molen nodig is, dan zal dit extra geld
met inschakeling van een kinderjury
aan een ander milieuproject worden
besteed. Voor het molenproject op
Texel is een aparte stichting in het le
ven geroepen. Een van de bestuursle
den van deze in Amsterdam gevestig
de „Stichting scholenmolen" is
Ecomare-directeur Jan Kuiper. Die ver
telde dinsdag dat de molen op Texel
wordt gezet omdat daar veel wind is,
zodat er veel opbrengst is te verwach
ten. De plek op het havenhoofd garan
deert dat veel mensen, waaronder de
500,000 toeristen die Texel jaarlijks be
zoeken, de molen zullen zien. Inmid
dels is gebleken dat van alle betrokken
instanties (gemeente, Rijkswaterstaat,
Teso) medewerking is te verwachten
en het ziet ernaar uit dat ook de
Werkgroep Landschapszorg akkoord
gaat met een molen op deze plaats.
Dat zou veel moeilijker liggen als men
de scholenmolen in de duinen bij Eco
mare zou willen zetten. Voor Texel als
plaats voor de scholenmolen is ook
gekozen in verband met de aanwezig
heid van Ecomare, een centrum dat
het geven van informatie over natuur
en milieu als doelstelling heeft en in-
gsteld in op het ontvangen van scho
lieren. De milieuproblemen (zoals zure
De scholenmolen" die het komende najaar op het zuidelijke
havenhoofd van 't Horntje wordt gezet, belooft een belangrij
ke bron van inkomsten te worden voor „Ecomare". De molen
zal namelijk 150.000 200.000 kwu per jaar opwekken. Dat is
ruim de helft van de electriciteitsbehoefte van dit centrum
voor Wadden- en Noordzee.
Het is niet de bedoeling dat „Ecoma
re" de door de molen opgewekte
stroom zelf rechtstreeks gebruikt, maar
dat deze tegen een door het PEN te
betalen vergoeding in het gewone
electriciteitsnet wordt „gepompt". Veel
belangrijker is echter het propagan
distische en educatieve effect dat van
dit project zal uitgaan De door de Ne
derlandse basisscholen te betalen mo
len op Texel is het spectaculaire onder
deel van de actie „Schoonstroom"
van de Vereniging Milieudefensie. Deze
actie is erop gericht een zodanige
energiebesparing tot stand te brengen
dat de bouw van kolen- en kerncentra
les overbodig wordt en Nederland uit
sluitend met gasgestookte centrales in
zijn electriciteitsbehoefte kan voorzien
tot het moment dat ook deze kunnen
worden afgedankt en alle benodigde
stroom kan worden gemaakt met
wind, zon en eventuele andere schone
„duurzame") energiebronnen.
Thijsseschool
Het werd allemaal haarfijn uitaelead
tijdens de dinsdagochtend in „Ecoma
re" gehouden persconferentie, die sa
menviel met de officiële start van de
actie om het geld voor de molen bij
elkaar te krijgen. Groep zeven van de
Jac. P. Thijsseschool in Den Burg viel
de eer te beurt de actie ten doop te
mogen houden. De leerlingen gaven
iet goede voorbeeld voor de 10.499
andere Nederlandse basisscholen, door
alvast een bijdrage van f250,— te over
handigen. Verder zongen ze een speci
aal voor deze gelegenheid gemaakt
molenlied en stelden bij de zeehonden-
nassins een klein model windturbine in
werking waarmee een der bassins vol
water werd gepompt Op dezelfde dag
rregen de Nederlandse basisscholen
het informatiemateriaal in de bus
waarmee ze worden opgeroepen om
san de actie deel te nemen, waaron
der een groot affiche met de kreet
.Wordt ook molenaar! Met jouw hulp
een windmolen voor het eiland Texel".
De bedoeling is dat de kinderen ieder
twee gulden geven. De leerkrachten
worden verzocht coördinerend en or
ganiserend op te treden. De leerlingen
worden opgeroepen ook hun ouders te
informeren en ze worden uitgenodigd
een mooie naam voor de Texelse mo
len te verzinnen. Het door de leer
krachten ingezamelde geld moet wor
den overgemaakt op rekening
212150200 van de Triodos-bank te Zeist
(een bank die zich vooral met financie
ring van projecten met een ideëel ka
rakter bezighoudt) en gewezen wordt
op diverse mogelijkheden om voor het
goede doel méér in te zamelen, bij
voorbeeld door het organiseren van
jeen sponsorloop. Milieudefensie heeft
voor scholen die in lesverband aan
dacht willen besteden aan de energie-
problematiek veel materiaal beschik
baar, zoals het scholierenblad „Schone
stroom uit het stopcontact" en een
lespakket voor de leerkrachten over
electriciteit en windenergie. Milieude
fensie en de Organisatie voor Duurza
me Energie (ODE) zullen zoveel moge
lijk publiciteit geven aan de voortgang
van de actie. In juni ontvangen alle
deelnemende scholen een suprisepak-
ket met lesmateriaal, informatie over
de stand van zaken en over de ten-
regen) zijn voor een belangrijk deel te
wijten aan de wijze waarop electriciteit
thans nog wordt opgewekt. Het is een
goede zaak om niet alleen in woord en
beeld deze problemen aan de orde te
stellen, maar ook te wijzen op een
tastbaar alternatief in de directe
omgeving: de scholenmolen. Daardoor
zal duidelijk worden gemaakt dat er
wat te doen is aan die milieuproble
men als de mensen het zelf maar wil
len. De kinderen zullen het gevoel krij
gen dat zij gangmaker moeten zijn
voor een andere aanpak van de ener
gievoorziening. Zij hebben er ook het
meeste belang bij want het gaat om
hun toekomst. Bovendien kan Ecoma
re het geld dat met de molen wordt
verdiend, best gebruiken voor andere
leuke dingen, ook in het belang van
natuur en milieu.
Coöperatie
Het idee om grotere aantallen mensen
geld bijeen te laten brengen voor een
molen waarvan men gezamenlijk ge
bruik maakt, is niet nieuw. De Organi
satie voor Duurzame Energie stimuleert
volgens dit beginsel windmolencoöpe
raties, waarvan er in het land al diver
se van de grond zijn. Kees Jan Hooge-
lander van de ODE maakte dinsdag
met voldoening melding van de vlotte
medewerking die bij het scholenmolen-
project wordt ondervonden van de
Texelse instanties. De betrokkenheid
van de Nederlandse jeugd bij schone
electriciteitsopwekking is van veel be
lang voor de politieke meningsvorming
over deze zaak in Nederland. Thans
ziet de regering nog weinig in energie
opwekking op andere dan de tot dus
verre gebruikelijke methoden. Er zijn
plannen voor twee nieuwe kolencen
trales. Die zouden er niet moeten ko
men omdat ze een nieuwe aantasting
van het milieu en verspilling van
grondstoffen zullen betekenen.
Vogens ODE moet het mogelijk zijn
dat Nederland in het jaar 2030 prac-
tisch al zijn energie van de wind en de
zon betrekt en in de tussentijd uitslui
tend gasgestookte centrales gebruikt.
Door verspilling terug te dringen is dat
mogelijk en dat is dan ook het doel
De Thijsseschool-kinderen overhandigen het geld dat in een fraai miniatuurmolentje is gestopt.