Zondagsschilder Kuiter
idealiseerde zijn jeugd
ëel nachtelijke meters
Dor zwemclub Beilen
gressieve en informatieve
erken op Toer-in expositie
Asfalteren eerder
eede plaats voor TX '71
sseltoernooi '88
Vergeten
Grafschennis
SCHILDERENDE SMID IN „SCHOLERIE"
Softbalsters weer
naar winst
Eerste kookboekje
voor burgemeester
jOAG 28 JUNI 1988
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
Sommige schilderijen doen zelfs kin
derlijk aan. Eén probleem heeft hij
zelfs z'n hele leven niet kunnen oplos
sen: hij kon geen perspectief tekenen.
Dat is vooral opvallend bij de in zijn
werken voorkomende dieren. Vaak
klopt hun grootte geheel niet met de
objecten in de omgeving. Zoon Henk:
„Ach, dat heeft in elk geval één voor
deel: je kunt precies zien welke vogels
het zijn". Volgens Henk Kuiter heeft
zijn vader na 1925 jaren niets aan zijn
hobby gedaan: „Ik kan me niet herin
neren dat ik hem ooit heb zien schil
deren vroeger bij ons thuis. Hij was
smid en werkte tot het donker werd
Voor andere dingen was geen tijd".
Pas na zijn pensionering pakte Kuiter
senior de draad weer op. Dat was aan
het eind van de jaren vijftig. Schilde
ren gebeurde in eerste instantie alleen
op zondag, want de smid bleef nog
even doorwerken. Slechts in het najaar
liet hij de verf in de tubes, in dat jaar
getijde was hij niet produktief. Dan
ook werd Kuiters atelier- de bijkeuken
te koud en in de woonkamer werken
was te lastig. Met etenstijd moesten
alle spullen aan de kant. Tijdens de
winter was Kuiter wél zeer actief tegen
de Sinterklaastijd en Oud en Nieuw.
Hij schilderde zich bijkans wezenloos
om met 5 december zijn kinderen en
kleinkinderen schilderijen cadeau te
doen met de onderwerpen die zij zo
leuk vonden. Hoewel Kuiter vrijwel uit
sluitend jeugdherinneringen schilderde,
was hij bij dergelijke gelegenheden al
tijd bereid om bijvoorbeeld een moder
ne kotter in de woeste golven te situe
ren, in plaats van een klipper met
klapperende zeilen.
Specialiteit
Hoewel hij meestal landschappen
schilderde, was het uitbeelden van de
zee een specialiteit van Kuiter. Ook zijn
luchten waren levensecht, terwijl te
vens besneeuwde landschappen prach
tig uit de verf kwamen. Door zijn
prestaties op hoge leeftijd bracht Kui
ter een collectie tot stand die vele ma
len groter is dan wat thans in Zuid-
Eierland is te bezichtigen. Daarvan is
niets te koop. „Als iemand hem
vroeg: wil je wat voor me maken, dan
deed hij dat. Hij was al lang blij als de
materiaalkosten eruit waren", aldus
Henk Kuiter. Hij herinnert zich verder
dat zijn vader weliswaar elke dag aan
het schilderen was, maar dat hij dat
slechts enkele uren per dag deed. Re
gelmaat was dus het geheim. „Hij
was ook heel perfectionistisch. Zijn
schilderijen waren nooit èf, hij had al
tijd de drang om ze nog hier en daar
bij te werken. Zelfs aan een oud schil
derij uit 1915 wilde hij nog gaan knoei
en, maar dat hebben we gelukkig
steeds kunnen verhinderen".
Jacob Kuiter in 1976.
De expositie-ruimte is geopend van
donderdag tot en met zondag, van
10.00 tot 17.00 uur. De toegangsprijs
is f2,50; voor kinderen f1,50.
De Schilderweg zou maandag a.s.
worden afgesloten in verband met as-
falteringswerkzaamheden, maar omdat
de werkzaamheden elders vlot konden
worden afgewikkeld wordt donderdag
al begonnen. De Schilderweg is daar
om donderdag en vrijdag vanaf de be
bouwde kom van Oudeschild tot aan
de Middellandse weg afgesloten voor
alle verkeer, uitgezonderd fietsers en
voetgangers.
nacht van zaterdag op zondag
in zwembad Molenkoog weer de
ks terugkerende nachtmarathon
uden. In totaal deden tien ploe-
nee die van acht uur 's avonds
cht uur 's ochtends moesten pro-
i zoveel mogelijk meters bij elkaar
remmen. Iedere ploeg bestond uit
deelnemers (enkele ploegen had-
wat meer zwemmers meegeno-
die dus ieder drie keer geduren-
b hele nacht moesten zwemmen.
Pansier gaf om 20.00 uur het offi-
startschot, waarna de eerste kilo-
rvreters het water ingingen. Een
il leden van de Texelse muziek-
ol zorgde tot ongeveer half elf
een goed stuk muziek. Twee
therapeuten waren aanwezig, te
n Ben Zegenen en Freerk
kstra (die overigens zelf ook mee
nl. Zij hielden gedurende de hele
t de spieren van alle zwem
sters soepel. De activiteitencom-
e van Tx '71 zorgde voor de in-
lige mens. De deelnemers konden
consumptiebonnen allerlei etens-
n halen, zoals soep, broodjes, kof-
hee, chocolademelk, enz. Dit alles
mogelijk gemaakt door de steun
IBS, VEM, Drijver Bouw BV,
Tesseltoernooi '88 dat dit jaar
r de derde maal door Tennisve-
Iging Deuce wordt gehouden,
weer een groot succes te zul-
worden. Er zijn nu al zo'n 150
hrijvingen binnen. Vorig jaar
cn 113 mensen mee. Het toer-
li wordt van 16 tot en met 24 ju-
'houden op de banen bij spor-
Ons Genoegen.
Couthino, voorzitter van de toer-
commissie: „Het is fantastisch,
de inschrijvingen in dit tempo blij-
hinnenstromen zullen we ruim
de sluitingsdatum van 8 juli het
imum van 200 inschrijvingen heb-
bereikt". Opvallend bij de aanmel-
®n is het grote aantal C-spelers
waardoor een hoog spelpeil lijkt
sarborgd. Tot nu toe hebben zich
maar weinig Texelaars aangemeld,
dat kan natuurlijk nog verande-
Couthino hoopt dat zij zich snel
'en, voordat het niet meer kan.
Texelse Autocentrale, Gemeente Texel
en Super Maas.
Scorebord
Dat er vanaf het begin hard werd ge
zwommen werd al snel duidelijk toen
enkele leden van de „Spatters" uit
Beilen een afstand van maar liefst
2350 meter op het scorebord bij lieten
schrijven. Maar ook de Texelse zwem-
clubleden lieten vaak 2000 meter op
schrijven. Verantwoordelijk hiervoor
waren: Adriaan Verkaart (3 x 2050),
Norbert Eelman (2 x 2000, 1 x 1950),
Peter Haker (2 x 2050 en 1 x 2000) en
Freerk Broerstra (1 x 2100, 1 x 2050,
1 x 2000). Ook de overige leden
zwommen heel goed.
Het Molenkoog-record staat op naam
van H.A.C. uit Heiloo. Lang zag het er
naar uit dat deze afstand 151.350 me
ter) zou worden verbeterd. Velen
zwommen hun baantjes en kregen als
herinnering een vaantje en consump
tiebon. Ook in de B-ploeg van TX '71
werd uitstekend gezwommen. Uit
schieters waren Esther Hut (2 x 1750),
Sander Schouwstra en Ronnie Witte.
Toen het zondagochtend tegen achten
liep vertelde een blik op het scorebord
dat de ploeg uit Beilen „De Spatters"
eerste was geworden. Maar ook dat
de Texelse ploeg een heel goede twee
de plaats bezette. Om 8.30 uur was de
afsluiting. Iedere ploeg kreeg een leuke
herinnering mee naar huis. Voorzitter
Dik Haker bedankte de grote groep
vrijwilligers die van deze negende ma
rathon weer een zeer geslaagd evene
ment hadden gemaakt.
Da uitslag luidde: De Spatters, Beilen 50.500
m., ZPC TX '71 45.900 m„ C.Z.V. Enkhuizen
44,900 m-, Watervrienden IJmuiden 44.500 m.,
Aquarius, Schagen 42.950 m., Oude Veer, Bree-
zand 40.850 m., De Stem, Midswoud 39.200
m., ZOC TX 71 B 38.800 m., Triathlon Texel
31.900 m Normerven Wieringen (zij moesten
helaas om 03.30 uur opgeven) 22.600 m.
In de lijst van geslaagden van de RSG
is iemand vergeten: ook Wilma
Sytsma slaagde voor het Mavo
diploma.
Op de algemene begraafplaats aan de
Kogerstraat zijn in de nacht van vrijdag
op zaterdag enkele grafstenen omver
en losgetrokken. De politie verzoekt
eventuele getuigen zich te melden, te
lefoon 02220-2644.
stond uit een actiegroep tegen de
sloop van een aantal historische
vestingwerken. Deze stichting houdt
zich bezig met vestingbouwkunde, mo
numentenzorg en de geschiedenis van
verdedigingswerken. Ook worden ad
viezen over eventuele restauratie van
vestingen gegeven. „De Schans van
Texel staat voor volgend jaar op het
restauratielijstje", aldus Gerrits. Niet al
leen oude verdedigingswerken hebben
de aandacht van de stichting, ook de
nieuwere, zoals bunkers uit de Tweede
Wereldoorlog. Gerrits benadrukte de
verschillen in de expositie die hij open
de. „ledereen heeft het op zijn manier
opgevat. Ik zie heel agressieve stuk
ken, maar ook heel oubollige en ty
pisch Texelse. Sommige gaan over de
verdediging tegen de zee, andere over
vestingswerken". Er hangen foto's, te
keningen, textielschilderijen en
werkstukken die met andere technie
ken zijn vervaardigd, na het bezichti
gen van de expositie kan iedereen een
papiertje invullen met zijn of haar favo
riet voor de publieksprijs. Daarnaast
zal een kwaliteitsprijs en een aanmoe
digingsprijs worden toegekend door
een jury van vertegenwoordigers van
de Culturele Raad Noordholland en de
gemeentlijke adviescommissie Kunst
en Cultuurbeleid.
Gezicht op Oost rond 1915. Typerend voor Kuiters werk.
jeugdherinneringen te visualiseren. Dat
betekende: veel dorpsgezichten (bijna
zonder uitzondering Oost en Ooster
end) en landschappen (in dezelfde
buurt). „Vroeger was het daar veel
mooier", placht Kuiter menigmaal te
gen zijn kinderen en andere bezoekers
te zeggen. Door middel van zijn schil
derijen leek Kuiter dat nadrukkelijk te
willen bewijzen. Het wemelt van de
fleurig in bloei staande tuunwaollen,
schapen in de fris groene weiden,
eendjes in onvervuilde sloten, vogels
in een halfbewolkte, helderblauwe
lucht, bomen in de knop en keurig on
derhouden witgekalkte huisjes.
In 1891 werd Jacob Kuiter geboren in
een huisje aan de Kerkstraat in Ooster
end, waar nu de supermarkt van Koot
staat. De jonge Kuiter wilde het liefst
gaan varen maar zijn vader verbood
hem dat. Zodoende stapte hij in de
voetsporen van zijn grootvader Jacob
Bruin, die smid was en zijn bedrijf had
aan de Koetebuurt. Jacob Kuiter
vestigde zich een straat verderop: hij
nam de smederij van Breman aan de
Peperstraat over. Op dat moment, we
schrijven omstreeks 1925, was het zo
goed als afgelopen met zijn hobby:
schilderijen maken. Getuige de nu nog
resterende werkjes moet hij jarenlang,
vanaf de lagere school tot circa 1925,
vrij fanatiek hebben geschilderd. De
expositie in „De Scholerie" toont en
kele exemplaren uit deze vroege
periode.
Ontwikkeling
In kwaliteit lopen deze enorm uiteen;
het is duidelijk dat Kuiter zich in die
periode nog aan het ontwikkelen was.
Voor het eerst sinds een paar we
ken weer een volledig programma.
De honkballers van H.S.V. Texla
verloren kansloos in een matig
gespeelde wedstrijd van koploper
Odiz Frogs: 6-26. De softbalsters
zijn echter weer terug op het goe
de spoor, door Alcmaria Victrix
met 14-24 te verslaan.
De twee weken rust hebben het honk
balteam geen goed gedaan. Het team
miste alle scherpte en speelde vooral
verdedigend zwak. Het trof Odiz Frogs
uit Zaanstad, een team dat elk foutje
ogenblikkelijk attent afstrafte. Boven
dien presteerde Odiz aan slag erg
goed. Aanvallend werd weer eens be
wezen, dat een team dat niet goed
draait het geluk niet kan afdwingen.
Texla wist de bal wel het veld in te
brengen, maar had de pech steeds op
de man af te slaan. Alleen David
Wolff met een homerun, Fred Stan
daar met een 2-honkslag en Erik
Schneider met 2 honkslagen wisten
zich te onderscheiden. Op de training
van komende week zal hard gewerkt
moeten worden voor de volgende
wedstrijd. Betere berichten van de
softbalsters: een keurig herstel na de
nederlagen van de laatste weken. Alc
maria werd via de tussenstanden 5-6,
7-9, 11-16 maar een 14-24 nederlaag
gespeeld. Nog wel te veel veldfouten,
maar die werden vooral veroorzaakt
door een agressievere manier van spe
len op de honkloopsters. Wat dit be
treft zit het team in een overgangsfase
en zal binnen afzienbare tijd succes
gaan boeken.
Catcher Minke Kramer verzorgde voor
het eerst met een prima aangooi op
Judith Hin een „uit" op het tweede
honk. Aanvallend viel er aanvankelijk
weinig eer te behalen op werpsters die
veel 4-wijd gooiden. In de tweede
helft van de wedstrijd kwam het team
los, met 2-honkslagen van Renate Kra
mer, Judith Hin en Minke Kramer.
Margriet Zwart spande echter de
kroon, door een gave 3-honkslag in
het rechtsveld te slaan. Al met al kan
het team het restant van de competitie
met vertrouwen tegemoet zien.
,t verdedigingswerk van het
huis, de atoomvrije schuilkel-
iS tot en met 14 juli de toer-in
isitie „Verdedigingswerken" te
Zeventien Texelaars hebben
onderwerp op de meest ulteen-
nde manieren geinterpreteerd,
t een zeer gevarieerde ten-
stelling is ontstaan met zowel
ssieve, driedimensionale wer-
sls boeiende informatieve do-
entatie. De expositieruimte is
und op werkdagen van 9.00
2.30 uur en van 13.30 tot 17.00
in Noord Holland is een provincla-
nifestatie. Op Texel wordt in het
daarvan altijd een tentoonstelling
ierk van Texelse kunstenaars ge
in. Wethouder Zegers en verdedi-
ierkendeskundige G. Gerrits
[en vrijdagmiddag het openings-
louder Zegers refereerde aan de
Tonstelling van verleden jaar, toen
|lf model stond voor een foto.
Aan de expositie is ieder jaar een pu
blieksprijs verbonden. Omdat het
werkstuk met de wethouder erop deze
niet had gewonnen, vond Zegers het
tijd worden zelf eens een inzending in
te sturen. Hij vertelde over de Tweede
Wereldoorlog toen het internaatsge
bouw waar hij woonde door de bezet
ters werd geconfiskeerd en hij met zijn
klasgenoten tot twee maal toe in een
kasteel werd ondergebracht. Het
kunstwerk van de wethouder was een
glazen potje met water, dat toen werd
gebruikt als verdedigingswerk te
gen...de vlooien. Het ongedierte dat
men ving werd erin verdronken. „Dat
ontbreekt er nu aan, vandaar dat mijn
werk niet af is en dat onderscheidt mij
ook van een echte kunstenaar, want
die moet niet alleen het idee hebben,
maar het werk ook afmaken".
Actiegroep
G.Gerrits ging in op de geschiedenis
van verdedigingswerken. Hij is verbon
den aan de in 1932 opgerichte Stich
ting Menno van Coehoorn, die ont-
Leerlingen van de Thijsseschool
hebben met hun feestmarkt op het
schoolplein en de verkoop van het
door hen gemaakte kookboekje
f1965,— ingezameld voor het wees
huis te Ceribon in Indonesië. Over
dat bedrag komt nog 20% gemeen
tesubsidie, dus in totaal gaat er on
geveer f2400— naar de
weeskinderen.
Burgemeester Schipper kreeg zaterdag
om 10.00 uur het eerste exemplaar van
het kookboekje overhandigd door Han
Lindeboom (voorzitter van de ouder
raad) en leerling Teun van Slooten. De
burgemeester was er blij mee. „Ik
weet namelijk helemaal niets van ko
ken en hiermee kan ik eens oefenen".
Hij wist dat de kinderen al de hele
week in de lessen aandacht hadden
besteed aan het goede doel waarvoor
ze de actie hielden. „Het boekje kost
maar vijf gulden en ik weet zeker dat
dat geld zeer goed terecht komt," al
dus de burgervader, die voor deze ge
legenheid officieel zijn ambtsketen had
omgehangen.
De deelnemers aan de feestmarkt kon
den voor f2,50 een standplaats huren
en dat geld kwam ten goede aan de
actie. De opbrengst van de verkochte
waar mochten ze zelf houden. Gerard
Rijk gaf de opbrengst van zijn miniker-
mis echter spontaan af voor de Indo
nesische weeskinderen.
Burgemeester Schipper iaat zich door Teun van Slooten wegwijs maken in het
kinderkookboekje.
Jacob Kuiter (1891-1984) was letter
lijk en figuurlijk 'n zondagsschilder.
Het grootste doei van zijn arbeidza
me leven (hij was smid in Ooster
end) nam hij slechts op zondag
penseel en pa iet ter hand. Pas op
77-jarige leeftijd, toen hij van een
welverdiende oude dag ging genie
ten, intensiveerde Kuiter zijn hobby
en schilderde alsnog een fraaie col
lectie bijeen. Veertig van die werk
jes - vrijwel alles privé-bezit van
zoon Henk Kuiter uit Oost - is van
af heden tot 7 augustus te zien in
,,De Scholerie" van bliek Welboren
in Zuid-Eierland.
De expositie is de tweede in een reeks
van drie deze zomer, ter gelegenheid
van het 10-jarig bestaan van Welbo-
rens expo-atelier. Daarbij gaat het er
de Texelse kunstschilder niet om pre
tentieuze overzichtstentoonstellingen
te houden. „Deze jubileum-exposities
bieden gewoon een aantal weken kijk
plezier. De mensen moeten hier wat
aardigs te zien hebben, dat is alles",
relativeert Welboren. Wat dat betreft
heeft hij in Kuiter de juiste figuur ge
troffen. „Op heerlijk naïeve wijze"
heeft Kuiter gedurende de laatste
zestien jaar van zijn leven getracht zijn
agressieve.
bijvoc
men i
een k
bereil
n
et u.
een
