Hoe lang nog wachten
>p nieuwe zandsuppletie?
Weer trainingskamp
met Gerrie Mühren
anttekeningen RWS-hoofd Reeder bij kustafslag
oefcursus
ekanovaren
Feiten inzake
kustafslag Texel
Zambiaanse jongeren
in IMH kerk Den Hoorn
Zon, maan en hoog water
Aanrijdingen
BER 1 JOAG 14 OKTOBER 1988
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
)e krachtige westerstorm van eind vorige week heeft Texel
veer een stukje kleiner gemaakt. Tienduizenden kubieke me
ers zand verdwenen in een nacht tijd in de golven. Niet al
en zand van de laatste zandsuppleties (1984 en '85), maar
10k ging „bestaand duin" verloren. Vooral ten noorden van
)e Slufter is de situatie ernstig. Ernstig genoeg om nieuwe
andsuppletie op korte termijn te rechtvaardigen? Of zijn
itrandhoofden toch beter? In elk geval heeft „Den Haag" al
erkondigd dat Texel in 1989 niet op nieuwe maatregelen ter
erdediging van de westkust hoeft te rekenen. Moet de poli-
iek nu hardhandig worden wakker geschud? J. Reeder,
loofd van de dienstkring Texel van Rijkswaterstaat, geeft zijn
isie.
I bedreigend is de nu ontstane si-
der: „Gevaar voor de veiligheid
de bevolking is er absoluut niet,
ir er zijn zoals bekend ook econo-
he en natuurbelangen in het ge-
In de noordpunt is de duinenrij
de Mandenvallei behoorlijk aan-
ist. Zonder dat er momenteel risi-
ZIEf iestaat c'at d't stukje
r lurgebied onder water loopt, is er
VtkJ degelijk sprake van schade. Af-
veroorzaakt namelijk een veria
van de zoetwaterbei in het duin,
irdoor de grondwaterstand nega-
wordt beïnvloed. Het gebied
<£>gt uit, waardoor stuifzand vrij
krijgt en de vegetatie in de vallei
It aangetast. We zullen er extra
jacht aan moeten besteden in
onderhoudsbestek voor de ko
lde tijd."
1 soortgelijke situatie kan ont-
n bij de duinen tussen paal 25
!6, daarachter ligt namelijk even
een smalle vallei. Ter preventie
en we het afgelopen jaar van die
en een stukje van de top afge-
en naar binnen geschoven, zo-
een minder hoog maar breder
h is ontstaan. Daarvan is nu ech-
Iweer zes meter afgeslagen. Het
hter heel moeilijk te zeggen
eer precies de natuurwaarden te
worden aangetast. We hanteren
aide normen, er is een zeker mi-
im duin nodig om nog een su-
itorm te kunnen overleven,
raard wachten we niet op dat
ent, maar trekken al vroegtijdig
Imatig aan de bel."
<e situatie tussen paal 18 en 24?
suppletie bij De Koog is inder-
smal geworden, maar het duurt
wel eventjes voordat camping
rstrand wordt bedreigd. De eer-
[bedreiging is stuifgevaar. Dat is
reeel als de top van het
aand duin wordt aangetast. Maar
ritten nog maar aan het begin
het stormseizoen, er kan nog van
gebeuren voor februari."
het noordelijkste deel was
ilijk al in 1988 een suppletie
izakelijk. Waarom worden er dan
1989 nog geen maatregelen ge
len?
r de minister is de veiligheid van
evolking de doorslaggevende
[weging om wel of geen geld
zandsuppletie beschikbaar te
Haar budget is uiteraard niet
Ier grenzen. De minister heeft
volgend jaar andere, hogere
iteiten elders in het land, zoals
erzwaring van de rivierdijken."
Texel staan ook natuur- en eco-
«sche belangen op het spel.
„Dat is niet de eerste zorg van de
minister van verkeer en waterstaat,
maar allereerst een zaak van haar
collega's van landbouw en visserij,
VROM en economische zaken, 'n Po
litieke kwestie dus. Stel dat minister
Smit-Kroes te lang zou wachten met
een nieuwe zandsuppletie bij De
Koog. waardoor er kans is op een
doorbraak naar de camping. Dan nog
is er voor de inwoners van De Koog
geen risico, want de tweede duinenrij
-de rij tussen camping en dorp- is de
officiële Deltakering. De minister
beslist uiteindelijk en dat is een poli-
tiekebelangenafweging. Overigens:
officieel staat een nieuwe zandsup
pletie voor De Koog voor 1994 op
het programma. Zelf denken we ech
ter aan 1992; deze mening is bij het
ministerie bekend."
Signalen
Oefent de dienstkring Texel ook op
die andere ministeries druk uit?
,,ln principe hebben wij alleen te ma
ken met de minister van verkeer en
waterstaat, die onze werkgever is.
Wij gaan gewoon door met het geven
van signalen aan de mensen van het
ministerie. Dat betekent dat we ze op
de hoogte houden van de ernst van
de situatie, niet alleen wat de veilig
heid van de mensen aangaat, maar
ook wat betreft de ernst met betrek
king tot andere zaken. Omgekeerd is
er van hogerhand ook duidelijke inte
resse voor de Texelse situatie. Maan
dagochtend werd door de provinciale
directie van Rijkswaterstaat direct
geinformeerd naar de gevolgen van
de storm. Daarnaast hebben de in
stanties die op lokaal niveau die an
dere belangen in de gaten moeten
houden, hun eigen kanalen. Staats
bosbeheer is bijvoorbeeld ook partij
en kan aan de deur kloppen bij het
ministerie van landbouw en visserij.
Idem geldt voor de gemeente Texel,
die de vrijheid heeft om eventueel
zelf actie te ondernemen."
Kan niets worden ondernomen in sa
menwerking met de gemeente?
„De minister is mijn baas, dus die
mogelijkheid heeft RWS Texel niet.
Maar met de gemeente bestaat een
prettige samenwerking. Wij zorgen
dat de ambtenaren goed op de hoog
te zijn; wat ze met die informatie
doen, is een zaak van de gemeente.
Ik moet zeggen dat de gemeente
zich duidelijk zorgen maakt, kijk maar
naar de aanbevelingsbrief bij de be
groting. De pogingen om minister
Smit-Kroes te over te halen tot een
werkbezoek aan Texel, zijn daarvan
een uiting
Zouden de andere belanghebbende
ministeries ook kunnen bijdragen in
de kosten, zoals destijds in het zoge
heten „Sibas-rapport" al werd aan
gegeven?
„Ja, dat zou je je kunnen afvragen.
Ik weet niet of achter de schermen
al door de ministers met elkaar hier
over is gesproken. In elk geval heb ik
geen signalen ontvangen die in die
richting wijzen."
Hoog tempo
Het gesuppleerde zand verdwijnt in
een hoger tempo dan verwacht. Zelfs
nog sneller dan op grond van de er
varingen met de suppletie van '79
mocht worden aangenomen. Wat zijn
daarvan de oorzaken?
„Die zijn zeer moeilijk aan te geven.
Momenteel wordt daarnaar intensief
onderzoek verricht. Het feit dat de
kustafslag zich nog sneller voltrekt
dan bij de eerste suppletie, is een te
ken dat op zee bepaalde stromingen
aan de gang zijn die het afslag
proces beïnvloeden. Dat zit ontzet
tend ingewikkeld in elkaar. Je zou het
zand eigenlijk in een bepaalde kleur
moeten schilderen, dan weet je waar
het blijft. Wellicht dat we dat aan de
hand van de mineraalstraling kunnen
nagaan, maar dat is nog toekomst
muziek."
„Een ander ding is dat we extra
kwetsbaar zijn omdat er geenmooi
„zomerstrand" is. Zo noemen we de
natuurlijke ophoging van het strand
door transport van zand naar de kust
en ophoging van de duinvoet onder
invloed van zon en wind. De oorzaak
daarvan is dat we twee slechte zo
mers achter de rug hebben, met veel
zuidwestenwind. Het is tekenend dat
we al met stormen zoals die van vo
rige week zoveel afslag hebben. Wat
moeten we wel niet verwachten als
Texel een zware noordwester met
drie meter verhoging voor de kiezen
krijgt?"
Van paal 9 tot en met paal 17 bevei
ligen strandhoofden de kust. In welke
mate voldoen die?
„Het effect daarvan is positief. De
strandhoofden hebben de kustafslag
aanzienlijk vertraagd. Dat geeft ons
de gelegenheid om in de zomer duin
voeten te maken, die als buffer fun
geren. Zo kun je weer wat zand
terugwinnen en een evenwichtssitua-
tie bereiken. Dat lukt redelijk."
Meer strandhoofden?
Waarom maken we dan niet pieren
langs de hele kust?
„In de eerste plaats is dat een finan
ciële kwestie. Misschien klinkt het
wat vreemd, maar zandsuppletie is
de goedkoopste methode. Strand
hoofden kosten jaarlijks een groot be
drag aan onderhoud, groter dan
menigeen denkt. Hoe meer pieren we
aanleggen, hoe meer het jaarlijks
kost. Een nadeel van strandhoofden
r
J. Reeder: ..Gewoon doorgaan met het geven van signalen aan Den Haag.
is voorts dat je je vastlegt op een be
paalde kustlijn. Bovendien mag aan
het effect van strandhoofden aan de
noordzijde worden getwijfeld. Daar
staat een onderstroom die het zand
direct afvoert. Dat is een van de re
denen dat de afslag in het noorden
zo snel gaat. Bij De Koog blijft dat
zand eerst voor de kust liggen, zodat
een drempel wordt opgeworpen. De
eerstvolgende storm wordt daardoor
in zijn vernietigingsdrang geremd.
Maar strandhoofden of suppletie is
en blijft een keuze. Niet onbelangrijk
is dat bij de Rijkswaterstaat-theoretici
de strandhoofden slecht in de smaak
vallen."
Zandsuppletie was relatief goedkoop
uitgaande van een bepaalde levens
duur en het feit dat het zand dichtbij
Inamelijk het Eierlandse Gat) te halen
was. Daarin is echter verandering ge
komen.
„Inderdaad. De kustafslag gaat in
een hoger tempo dan was berekend.
En inmiddels heeft de minister een
duidelijke uitspraak gedaan, op aan
drang van de Waddenvereniging:
geen zand meer uit het Eierlandse
Gat (Steenplaat) halen. De transport
kosten zullen daarom waarschijnlijk
hoger uitvallen."
Baggerlobby
Gezegd wordt dat een lobby van de
bagger-industrie debet is aan de keu
ze voor zandsuppletie.
„Of dat een reden is voor de minis
ter, betwijfel ik. Maar dat de bagger
bedrijven graag willen suppleren,
moge duidelijk zijn. Ze beschikken
over uitstekend materieel en de bag-
germarkt is momenteel slap."
Ziet u een manier om een volgende
zandsuppletie langer op zijn plaats te
houden?
„Je zou eigenlijk met zwaarder zand
moeten suppleren, zoals bij Callant-
soog is gebeurd. Daar is zand met
een groterekorreldiameter gebruikt,
afkomstig uit het Schulpengat. Voor
Callantsoog lekker dichtbij, maar voor
Texel is dat een gigantische transpor
tafstand. Een pijpleiding? Ja, dat zou
ideaal zijn, maar ook ontstellend
duur."
Strandpaviljoen op de rand van de afgrond, geen onbekend verschijnsel langs de Texelse westkust. Op de foto Paviljoen Drie bij De Koog na de
westerstorm van eind vorige week. (Foto: Dirk Kuiter)
Ten noorden van De Slufter heeft tot
tweemaal toe een suppletie plaatsge
had: in 1979 en 1985. Totale kosten:
f21,5 miljoen. Op de meeste plaatsen
is het gehele opgehoogde strand in
middels weer op het oude niveau en
wordt het duin aangetast. Ook voor
afgaand aan de laatste suppletie in
1985 was de zee al aan het
„bestaand duin" gaan knagen. Tus
sen paal 25 en 26, waar de suppletie
van '79 het smalst was, werd toen
liefst 31 meter van het oude duin af
geslagen. De noordpunt was met
liefst 60 meter verzwaard, maar zelfs
daar was de suppletie geheel ver
dwenen en ging nog 4 meter duin
verloren. In totaal Idus zandsupple
ties inclusief duinafslagI werd sinds
1979 ten noorden van De Slufter
over de hele lengte 90 tot 110 meter
weggeslagen. Oftewel een tempo van
12,5 meter kustafslag per jaar. Een
nieuwe zandsuppletie zal op dit ge
middelde moeten worden gebaseerd.
De stand van zaken na de laatste
storm: het ernstigst is de kust ten
noorden van paal 29 er aan toe. Het
duinmassief dat de uit natuur-
oogpunt waardevolle Mandenvallei af
schermt, heeft inmiddels 16 meter
duin aan de zee moeten afstaan (10
meter vrijdag en 6 meter met de
septemberstorm). Tussen paal 27 en
29 was tot vrijdag nog een deel sup
pletie aanwezig (variërend van 0 tot
10 meter); in de nacht van vrijdag op
zaterdag sloeg gemiddeld zes meter
weg, zodat ook daar het bestaand
duin is aangetast. Direct ten noorden
van de Sluftergeul (paal 25) was de
suppletie reeds verdwenen, en is nu
in totaal 9 meter van het duin ver
zwolgen. De suppletie van 1984 tus
sen paal 18 en 24 is nu
angstwekkend smal geworden. Van
het veertig tot vijftig meter brede
stuk opgespoten zand, resteert min
der dan een kwart. Bezuiden paal 18,
waar de kust wordt verdedigd met
strandhoofden („pieren") sloeg vorige
week gemiddeld 4 meter af van de
eerste duinenrij. Rond paal 9, waar
het in het begin van dit decennium
nog ontzagwekkend kon spoken, is
na de aanleg van twee strandhoof
den twee jaar geleden, de relatieve
rust wedergekeerd.
herfstvakantie wordt op de
denzee een proefcursus zeeka
ren gehouden. Het betreft een
iteit van het nog jonge „Zeeka
ntrum Texel". Avonturiers uit
iele land zullen deelnemen.
tiefnemer Jos Engelvaart van
(eekanocentrum spreekt nadruk-
van een proefcursus. „Het zon-
■ooraf eisen stellen aan de
mg van de deelnemers, is een
riment waar wij graag lering uit
1 trekken." Dit betekent niet dat
aar wat wordt aangerommeld,
endeel, er is een strak program-
pgezet, dat wordt begeleid door
ïrvaren docenten (H. Houwer, L.
Ier Vaart en W. Wolkers). Engel-
is belast met de algehele orga-
ie. De deelnemers dienen zelf
een vrij uitgebreide uitrusting te
o.m een zeekano, peddel en
ivest. De kano's dienen aari be-
e eisen te voldoen, tweeper-
skano's zijn toegestaan. De
deelnemers worden ondergebracht op
vakantiecentrum De Krim, waar een
deel van de camping voor hen is ge
reserveerd. In het campingrestaurant
zijn voor hen tevens warme maaltij
den beschikbaar. De deelnemers wor
den zaterdagochtend op het eiland
verwacht, om in de loop van de dag
met elkaar en de docenten kennis te
maken. Zondagochtend gaan ze voor
het eerst naar zee Een week later,
zondag 23 oktober, wordt het kamp
weer opgebroken en is de proefcur
sus ten einde.
In de Hervormde kerk van Den Hoorn
wordt zondagavond een extra dienst
gehouden, waaraan wordt meege
werkt door een twintigtal jongeren
uit het Afrikaanse land Zambia. De
aanvang van deze dienst is 19.30
uur. Het programma bestaat uit een
ontmoeting tussen Texelaars en Zam-
bianen, waarbij onder het genot van
een kop koffie vragen kunnen wor
den gesteld, en het gezamenlijk zin
gen terwijl de Afrikaanse gasten
muziek maken. De Afrikanen verblij
ven in Nederland in het kader van
een uitwisselingsprogramma tussen
Zambia en ons land. Na het optreden
in Den Hoorn blijft het gezelschap
nog een kleine week op Texel.
De zon komt 16 oktober op om 7.06
en gaat onder om 17.43 uur.
Maan: 18 oktober E.K.
Doodtij: 20 oktober
Hoog water te Oudeschild:
Vrijdag 14 oktober 10.18 en 22.27
Zaterdag 15 oktober 10.39 en 22.25
Zondag 16 oktober 10 48 en 22.52
Maandag 17 oktober 11.08 en 23 36
Dinsdag 18 oktober 11.54 en
Woensdag 19 oktober 0.44 en 13.19
Donderdag 20 oktober 2.05 en 14.48
Vrijdag 21 oktober 3.47 en 16.43
Zaterdag 22 oktober 5.12 en 18.08
Laag water valt gemiddeld 6.15 uur na
hoogwater.
Aan het strand is het een uur eerder hoog
water
Voor de tweede keer organiseert SV
Texel een driedaags trainingskamp
voor zijn jeugd van 7-18 jaar oftewel
de A-junioren tot en met de F-
pupillen. Op woensdag 19, donder
dag 19 en vrijdag 21 oktober zullen
ze zich vermaken met training en
ontspanning onder leiding van Gerrie
Mühren en Wim Kwakman van F.C.
Volendam, volgens een programma
dat nog uitgebreider is dan de vorige
keer.
Leuk is dat de hele Volendamse C-
selectie (15 man) ook naar Texel
komt en het hele programma mee
maakt. Ze spelen onder andere drie
wedstrijdjes en worden onderge
bracht bij gastgezinnen
Donderdagavond is op het SV Texel-
veld mooi voetbal te beleven want
dan speelt de Al-selectie van Volen
dam een lichtwedstrijd tegen A1 van
Texel. Publiek is daarbij van harte
welkom; de toegang is gratis.
Zwemmen
Naast de wedstrijden en andere trai-
ningsaktiviteit is in het programma
veel andere gezamenlijke ontspanning
en ontmoeting opgenomen. De 140
deelnemende SVT-ers gaan met hun
Volendamse gasten naar de bioscoop,
gaan samen zwemmen, doen mee
aan een dropping, etc. Woensdag
avond om 20.00 uur wordt gezamen
lijk in de kantine gekeken naar de
wedstrijd Duitsland-Nederland op een
scherm met een doorsnee van 1,60
meter. Ook andere SVT leden zijn
daarbij welkom.
Het trainingskamp wordt georgani
seerd door het jeugdbestuur onder
leiding van trainer Martin Land. De
deelnemers doen gratis mee want
het evenement wordt bekostigd met
sponsorgeld van Hordifood en van de
zg. „Club van honderd", de anderhalf
jaar geleden opgerichte vereniging
waarvan de ledenzich verplichten SV
Texel elk jaar met f 100,- te steunen.
De goede contacten met Volendam
(Mühren wees graag andere aanbie
dingen van de hand om op Texel het
trainingskamp te kunnen leiden) heb
ben inmiddels tot de afspraak geleid
dat het eerste elftal van FC Volen
dam volgend jaar naar Texel komt om
te voetballen tegen Texel 1.
Dinsdag vond een aanrijding plaats
toen een 53-jarige vrouw uit Den
Burg vanaf de Beatrixlaan de Emma-
laan opreed en daarbij geen voorrang
verleende aan een vrachtwagen,
bestuurd door een 38-jarige Ooste-
render. De auto raakte total loss, de
vrachtwagen had slechts lichte
schade.
Op de Duinreep gebeurde woensdag
morgen een aanrijding toen een
56-jarige vrouw in een Volvo achter
uitreed tegen de Ford van een
74-jarige man uit Uden, die net van
een uitrit kwam. Beide wagens liepen
plaatschade op
