,Piet Brouwer, wat heb
je ons nou aangedaan...!
Oosterender familiebedrijf stopt na 178 jaar
izamenlijke avond
et Marjan Berk
rijdagavond start-
'ampex in SVT-keet
Overkapping asfaltcentrale
kan 1,5 meter lager
Discussie over „Vrouw
door de eeuwen heen"
„Texelse el" voor
Oudheidkamer
Illegale werknemers
Rijden
zonder rijbewijs
Geslaagd
Ander dak op
NlOZ-aquarium
„Amateurtje" treedt
op in „Wielewaal"
R 1» JSDAG 25 OKTOBER 1988
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
irijfster-cabaretièro Marjan Berk
Amsterdam geeft donderdag-
nd a.s. een lezing tijdens een ge-
nenlijke avond van de afdeling
i Burg van de Plattelandsvrouwen
het Katholiek vrouwengilde, aan-
ig 20.00 uur in de aula van de
isscholengemeenschap.
avond is voor leden gratis toegan-
jk. Anderen betalen f 5,- entree,
rjan Berk (561 was lange tijd
rkzaam in de wereld van cabaret,
sical, toneel, radio en televisie,
n de belangstelling voor cabaret
igliep en ze voor toneel en tv rol-
kreeg die haar vaak niet aanston-
i („Ik speelde de ene huishoudster
de andere; het kwam me de strot
'I ging ze zich toeleggen op
dag om 17.30 dienen de 103
ilnemers aan de achtste Texelse
mpex zich in de SV Texel-kantine
rerzamelen. Gewapend met een
s, enkele hoognodige spullen en
:hts een kwartje per persoon,
'den zij een uurtje later op pad
fuurd voor een circa twintig uur
ende uithoudingstocht over het
nd (en eventueel omstrekenl. In-
tiviteit, conditie, kennis van het
ad en natte opdrachten zullen ook
leze editie van de Weekend Amp-
sche Expeditie weer een voorna-
'ol spelen. Gebruikmaking van
a's is ten strengste verboden, op
'ffe van uitsluiting. De door vrijwil-
's gerunde organisatie wordt
teund door diverse bedrijven en
liculieren, alsmede de Stichting
ilse Sportraad.
schrijven. Eerst voor radio, televisie
en toneel; later ging zij korte verhalen
en romans maken. Samen met Je
roen Krabbé schreef ze in 1980 het
„Bezuinigingskookboek", een jaar la
ter volgde „Berend's Binnenwereld".
Vanaf 1981 kwam er elk jaar een
boek: de verhalenbundel „Liefde en
haat", de romans „De dag dat de
mayonaise mislukte" en „De femi
nist". Verder de bundel „De blonde
rat", de roman „De zelfvergrootster"
en het gedeeltelijk autobiografische
„Rook in de ribben".
De firma Ooms B.V. heeft aangekon
digd dat de voorgenomen overkap
ping van de asfaltcentrale op de
haven van Oudeschild 1,5 meter la
ger kan worden dan in eerdere plan
nen was voorgesteld.
Hiermee komt de firma tegemoet
aan de wensen van enkele
raadsleden.
De Werkgroep Landschapszorg Texel
(WLT) heeft bezwaar gemaakt tegen
de overkapping van de asfaltcentrale
omdat de tijdelijke bestemming zou
zijn gewijzigd in een permanente en
omdat het gebouw inbreuk zou ma
ken op het landschap, zowel vanuit
het land als vanuit de Waddenzee ge
zien. Het college acht deze bezwaren
ongegrond. In het bestemmingsplan
„Oudeschild-haven" is de asfaltcen
trale opgenomen en tijdens de in
spraakprocedure van dat plan is door
de werkgroep nooit bezwaar ge
maakt. Er is ruggespraak gehouden
met de directeur ven de ministerieële
afdeling „Landbouw, Natuur en
Openluchtrecreatie" die ook geen
problemen had met de overkapping.
Hoe hebben mensen in het verleden
geleefd? Waar geloofden ze in? Hoe
leefden ze samen en wat was de rol
van de vrouw in de samenleving?
Hebben de vrouwen vroeger gestre
den en waarvoor? Op deze vragen
wordt dinsdagavond a.s. ingegaan
door mevrouw Gerda Hageman, die
in ,,De Buureton" een inleiding
houdt en een discussie leidt onder
het motto ,,De vrouw door de eeu
wen heen".
In het jaarprogramma van de organi
serende vereniging, de Vrouwenbond
FNV, is het een bijzondere avond die
van belang wordt geacht voor de
emancipatie en daarom wordt
gesteund met gemeentelijke subsidie.
Gerda Hageman spreekt niet alleen
over het verleden. Ook de sociale en
economische positie van de vrouw in
de hedendaagse samenleving komt
uitvoerig aan de orde, waarbij conclu
sies voor de toekomst getrokken zul
len worden. Na afloop van de lezing
is er gelegenheid voor vragen stellen
en discussie.
Gerda Hageman, coördinator van het
Educatief Centrum in Schagen, is op
Texel geen onbekende. Ze heeft hier
De Stichting Texels Museum kan een
zg. „Tesselse el" kopen, dat is een
ellemaat van 72 centimeter, die
f300,- kost. Dat bedrag zal door de
gemeente beschikbaar worden
gesteld. De Tesselse el is ruim drie
centimeter langer dan de Amster
damse el, waar de oudheidkamer al
een paar exemplaren van heeft. Ook
is er al een kwart Tesselse el.
in het verleden de zg. VOS-cursussen
("Vrouwen Orienteren zich in de Sa
menleving"! geleid. Ze studeerde ge
schiedenis (met als specialisatie
vrouwengeschiedenis) en is betrok
ken bij veel cursussen en politieke
scholing voor vrouwen.
Het bestuur van de FNV-
vrouwenbond stelt het op prijs als
ook niet-leden aan de avond
deelnemen.
Bij een bloembollenbedrijf bij De
Cocksdorp zijn donderdag door de
Texelse politie in samenwerking met
de dienst Inspectie Arbeids Verhou
dingen drie Tamils aangehouden. Zij
beschikten wel over een geldige ver
blijfsvergunning, maar hadden geen
tewerkstellingsvergunning. Zowel te
gen de drie zwartwerkers als tegen
de werkgever is proces verbaal op
gemaakt.
Op het Hoornderslag is zondag een
22-jarige inwoner van Den Burg aan
gehouden, die in een auto reed ter
wijl zijn rijbewijs sinds augustus was
ingevorderd wegens rijden onder in
vloed. Hij had de wagen geleend van
een 22-jarige man uit Den Hoorn. De
auto is in beslag genomen. Het hangt
van de officier van justitie af wan
neer de eigenaar deze terug krijgt.
Oud-Texelaar Jacob Jan Ottens uit
Roden studeerde af aan de
Landbouwuniversiteit te Wageningen,
richting tropische veeteelt en land
bouwwetenschappen.
Oost en een deel van polder Het
Noorden, dinsdag de rest van Het
Noorden, Spang en Dijkmanshuizen,
woensdag Den Burg, Donderdag Ou
deschild en het Horntje en vrijdag en
zaterdag Oosterend. Volgens kille
economische berekeningen kan dat
bezorgen in zo'n uitgestrekt gebied fi
nancieel niet uit, maar ook die rede
nering acht Piet Brouwer niet van
toepassing op de situatie waarin hij
altijd heeft verkeerd. Dat bezorgen
hield de band met de klantenkring op
in stand. Het is toch fantastisch dat
een vriendelijke vent telkens stipt vol
gens bestelling je levensmiddelen
komt bezorgen, waar je ook woont
op Texel? Dat mag best een paar
centen meer kosten. Het is trouwens
zeer de vraag of een boerin die met
de auto naar Den Burg gaat om te
gen bodemprijzen in een supermarkt
boodschappen te doen, wel zo voor
delig uit is.
Piet Brouwer had het gevoel dat hij
in een behoefte voorzag en dat was
zeer motiverend. Hij was zelfs niet te
beroerd om speciaal op pad te gaan
als „een oud mens" tussentijds om
een paar levensmiddelen verlegen
zat. „Ze zeiden wel eens tegen me:
daar moet geld bij. Maar ik wist dat
het geld dubbel en dwars terug
kwam, niet direkt maar op den
duur".
Familiebedrijf
De situatie in huize Brouwer stond
model voor die van het ouderwetse
middenstandsgezin: hard werken en
iedereen meehelpen. Familieleven en
zaken doen waren totaal met elkaar
verweven. Diverse leden van de fami
lie Brouwer hebben in de kruideniers
zaak hun mannetje gestaan.
Allereerst Piets vrouw Annie. „Ze
werkte mee totdat het niet meer
kon", vertelt Piet. „Een jaar of tien
geleden moest ze aan haar rug wor
den geopereerd. Dat was een zorge
lijke tijd. Ze is wel dertien keer in het
ziekenhuis geweest. Er zijn binnen de
familie wel meer dingen gebeurd, die
ik graag anders had gezien. Maar dat
hoort bij het leven. Je wordt erdoor
gevormd, je leert incasseren en im
proviseren en er zijn gelukkig genoeg
dingen waarvoor ik dankbaar kan
zijn. Mijn gezondheid bijvoorbeeld. Ik
ben al die jaren nooit ziek ge-
weest.We hebben vijf jongens. Die
wonen allemaal in Oosterend en ze
hebben allemaal werk. Dat is toch
prachtig? Het was ook mooi om in
moeilijke tijden te ondervinden dat er
je heen altijd weer mensen waren om
je te helpen".
Recordhouder
Wat haast niemand op Texel weet is
dat de zaak van Piet Brouwer het
oudste familie-kruideniersbedrijf was
in Nederland. „In vergelijking met ons
is Albert Heijn nog maar een broe-
Piet Brouwer temidden van ..struunende" klanten tijdens de opheffingsuitverkoop. (Foto Pieter de Vries).
kie", zegt Piet Brouwer grijnzend.
Het begon in 1810 toen Pieter Brou
wer Jzn de visserij verliet en een
winkel begon, precies op de plaats
waar het bedrijf nog steeds is. In
1860 werd de zaak overgenomen
door zijn zoon Jan Brouwer Pznen
diens zoon Piet zette het bedrijf in
1896 voort. In 1930 nam Jan Brou
wer Pzn de scepter over en de huidi
ge Piet Brouwer kwam in 1955 aan
het bewind, als medefirmant van zijn
vader.Dat de oudste zoon opvolger
werd van de vader, was vanzelfspre
kend en stond niet ter discussie. Piet:
„Daar was geen dwang bij. Ik wilde
het graag. Als 5-jarig jongetje ver
kocht ik al blokjes chocola van de fir
ma Grootes uit Westzaan, voor vijf
cent per stuk"
De opvolgende zoons werden dus
steeds naar de grootvader vernoemd.
Piet de Laatste vindt het jammer dat
inmiddels ook achter die traditie een
punt is gezet.
Gat?
Mensen die na jaren hard werken
plotseling niets meer om handen heb
ben, raken wel eens in de problemen.
Ze vallen in een gat, zoals dat heet.
Piet Brouwer is daar niet bang voor,
maar hoe hij zijn vrije tijd gaat invul
len weet hij nog niet. „Ik ga eerst
maar eens uitrusten en dan zie ik wel
verder. Ja, ik zal het werk wel mis
sen, maar vroeg of laat zou ik toch
moeten stoppen en deze kans kon ik
niet laten lopen. We hebben de zaak
best verkocht, dus ik heb goede
hoop dat ik het tot mijn 65e uit
houd". Met de winkel verliest de fa
milie tevens het woonhuis. De
Brouwers verhuizen naar de Oran
jestraat, waar ze gaan inwonen bij
broer Jan, die de laatste jaren halve
dagen in het bedrijf meehielp.
Organist
Piet Brouwer heeft één hobby waarin
hij zich al sinds zijn prilste jeugd he
lemaal uitleeft en waarmee hij tot
zijn laatste snik wil doorgaan: orgel
muziek. Sinds 1968 is hij de vaste
organist van de Gereformeerde kerk
van Oosterend, wat betekent dat hij
in elke dienst present moet zijn. 's
Zomers is dat twee keer op een zon
dag, vroeger zelfs drie keer, maar
Piet Brouwer vindt dat helemaal geen
belasting. „Héérlijk vind ik het. Elke
zaterdag hoor ik van de dominee wat
er de volgende dag gespeeld moet
worden, 's Avonds ga ik dan naar de
kerk om me voor te bereiden. Ik
speel dan een vol uur. Het dreunt te
gen de muren, fantastisch! Dat is
voor mij pure ontspanning. Al heel
jong heb ik orgelspelen geleerd van
mijn opa en later van mijn oom Jan
Bakker, die vanaf 1908 zestig jaar or
ganist van de kerk is geweest. Opa
wilde graag dat iemand uit de familie
hem zo opvolgen en ik was zijn enige
hoop. Alle dagen kreeg ik les. Ik
MOEST het leren. Ik zal nooit verge
ten dat ik voor het eerst in de kerk
speelde. Het was nummer 87 uit Jo
hannes de Heer „Hoor naar Jezus'
rede". Opa luisterde en huilde van
ontroering. Het moet een van de
mooiste momenten in zijn leven zijn
geweest"
Er staat definitief een punt achter het
kruideniersbestaan van Piet Brouwer.
De opheffingsuitverkoop heeft vele
oude bekenden naar Oosterend ge
trokken, die niet alleen kwamen
„struunen" in de tot voor kort altijd
overvolle en gezellig-drukke winkel
van met meer dan 22 vierkante me
ters, maar ook Piet en zijn vrouw
kwamen bedanken voor alle dienstbe
toon. Sommige klanten waren echt
een beetje verdrietig. „Piet, wat heb
je ons nu aangedaan?"
Het aquariumgebouw van het Neder
lands Instituut voor Onderzoek der
Zee in 't Horntje krijgt een ander
dak. De grote puntige lichtkappen
worden momenteel gesloopt en ver
vangen door een plat dak waarin
drie „lichtstraten" worden aange
bracht in de vorm van platte
kunststof kappen.
Verwijdering van de ramen was nodig
omdat ze in slechte toestand verkeer
den; er was veel lekkage. Bovendien
was het type constructie in de prak
tijk minder functioneel gebleken, zo
dat besloten werd de punten niet
opnieuw aan te brengen. Het ge
bouw wordt daardoor bijnatwee me
ter lager.
Het aquarium is het hoogste (12 me
ter! gebouw van het NlOZ-complex.
Door zijn opvallende verschijning was
er destijds veel kritiek op. Volgens de
oorspronkelijke plannen zou het
hoofdgebouw van het NIOZ nog veel
hoger worden, maar daarvan werd
afgezien. Er kwam een nieuw ont
werp waarbij de ruimte veel meer in
de breedte werd gezocht.
De werkzaamheden aan het 40 x 13
meter grote aquariumdak worden uit
gevoerd door het Bouw- en timmer
bedrijf Visser uit Oudeschild.
Toneelvereniging ,,'t Amateurtje"
brengt zaterdagavond a.s. in dorps
huis „De Wielewaal" in De Waai het
stuk „Het Verrassingspakket" van J.
Hemmink-Kamp.
Gezicht vanuit de bouwkraan op het dak van het aquariumgebouw, waar een deel van de oude
lichtkappen inmiddels is weggesloopt. Tegelijk wordt Irechtsl het nieuwe dak aangebracht om
het gebouw, waarin de wetenschappelijke proefnemingen gewoon moeten doorgaan, zo kort-
mogelijk open te laten zijn.
Ondanks dat plezier houdt kruidenier Piet Brouwer (57) het voor
lezien. Wie nog wil profiteren van zijn opheffingsuitverkoop (alles
oor de halve prijs) is te laat, want donderdag was de winkel op
de hoek Kerkstraat-Peperstraat voor het laatst open. Vrijdag a.s.
wordt het pand overgeschreven en wordt de buurman, de altijd
fel bestreden concurrent Gé Coot, eigenaar. De schaalvergroting
e kei gaat door, zelfs in Oosterend.
pal in
plaat
24
ar a
Het was altijd hard werken maar ik heb het 43 jaar met veel
olezier gedaan. Ik geloof dat ik er nooit een dag de pest in heb
gehad. Ik kijk terug op een prachtig leven!"
g va at laatste is geen spot want het
n aa rinkelbestand in het ruim duizend
n hefiwoners tellende Oosterend heeft
ich tot dusver aardig weten te
n ve andhaven. Er zijn in de loop der jaren
erhui iken verdwenen, maar minder dan in
ndere, niet op de recreatie leunen-
e dorpen. Voor Piet Brouwer ligt de
srklaring voor de hand. „De nor-
len die voor andere plaatsen gel
en, zijn hier veel minder van
lepassing. De mensen hier kijken
iet alleen naar de laagste prijzen en
e grootste sortering maar ze willen
kaar ook nog begunstigen. Ooste-
mders zijn klant van elkaar omdat
i als het ware één grote familie
R Rjrmen. Maar ook andere mensen
3n ei nden het leuk om op een persoon-
og, k ke
man er geholpen te worden in
jmrn sn winkel met een beetje gezellig-
eid. In 1971 is een onderzoek ge-
eest van de Middenstand. Ze
iet g igen voor mij geen toekomst. Ze
lerhi ,iden dat 'k moest fuseren. Ik vond
astr< st n'et nodig en ik voelde er dan
Dk niets voor. En dat bleek wel,
ent ik heb me al die jaren erna im-
lers steeds prima gered?"
Even achterom
et Brouwer staat ons te woord in
kamer achter de winkel. Dat kan
wel even, ondanks de uitverkoop-
drukte. De klanten worden geholpen
door de 19-jarige dochter Marjan, die
de laatste jaren vaste kracht was in
de winkel en nu dus naar wat anders
moet uitkijken. Vader Brouwer heeft
er alle vertrouwen in dat dat ze aan
de slag komt. „Een voordeel is dat ze
van aanpakken weet. Ze zoekt onge
veer hetzelfde soort werk. Bediening
van mensen dus. Liever niet alleen
maar achter een kassa zitten, maar
echt de mensen helpen en adviseren.
Dat vindt ze leuk en dat heb ik ook
altijd prachtig gevonden. Het contact
met de mensen. Iets voor ze beteke
nen, service bieden. Ze wisten dat ze
bij mij ook wel na sluitingstijd konden
aankloppen als ze een of andere
boodschap vergeten waren. Dan
kwamen ze even achterom. Ik heb
dat nooit erg gevonden". Die instel
ling verklaart waarom Piet Brouwer
tot op de dag van vandaag bood
schappen is blijven rondbrengen, niet
alleen in Oosterend maar over heel
Texel. Hij heeft heel wat kilometers
afgelegd met zijn vrachtautootje, via
een uitgekiende route waarbij tegelij
kertijd zowel bestelboekjes werden
opgehaald als boodschappen werden
bezorgd. Maandag (om kwart voor
vier 's morgens het bed uit! deed hij
it uiterlijk ven het winkelpend op de hoek Kerkstraet-Peperstreet is in vijf generaties Brouwer
uwelijks veranderd. (Foto Dirk kuiter).
boui
erin;
