I
Huishoudgeld overhouden
Een MAGNETRON
BAKKER
siPiEicimw
Schaalmodel van bunker
voor museum in Delft
Voor het weekend
van 24 en 25 december 1988
Een brok Texelse geschiedenis"
Gemeentesubsidie voor
verhuizing Lichtboei
Gemeentelijke bijdrage
brandpreventieinstituut
Een kaars voor
vrede
Ledenvergadering
Schapenhouderij
Kerkdiensten
Artsen
Groene Kruis
Tandartsen
Gezinsverzorging
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 23 DECEMBER 1
Ben van Leersum llinksl toont Gerrit Gerrits hoever het model al is opgeschoten.
De 32-jarige Ben van Leersum
maakt, in opdracht van het Delftse
Leger- en Wapenmuseum, een open
gewerkt schaalmodel van één van de
bunkers bij de Rommelpot. Hij maakt
gebruik van tekeningen uit oude ar
chieven en verricht zelf metingen.
Hij wordt bijgestaan door Gerrit Ger
rits, die naar eigen zeggen „bunker-
gek" is.
De bunker aan de Rommelpot is van
Nederlandse makelij en dateert uit
1938 of 1939. Hij maakt deel uit van
een „indirect richtende batterij", dat
wil zeggen dat vanuit de bunkers de
zee niet was te zien. Daarom waren
er ook nog twee of drie meetposten
in de duinrand en een grote comman
dopost op Loodsmansduin. Het is de
tweede batterij 15L35 (Den Hoorn)
van het regiment Kustartillerie. De ge
gevens die nodig waren voor een
goed gericht schot werden verzameld
in een werkkamer. Voor de soldaten
waren betonnen onderkomens. Alle
gebouwen waren door telefoon met
elkaar verbonden. Al deze bunkers,
voor zover ze er nog zijn, staan op
de Provinciale Monumentenlijst. Het
exemplaar dat nu op schaal wordt
nagemaakt heeft twee grote vertrek
ken, een kleinere kamer waar de mu-
nitielift in stond, een ruimte voor de
telefonist en een trapopgang. Alleen
het uitwendige van de bunker kan „in
het echt" worden bekeken. De in
gang is namelijk afgedekt met beton
platen om te voorkomen dat iemand
een doodsmak naar beneden maakt
en vervolgens verdrinkt in de ander
halve meter modderwater die er in
staat. Slecht voor het gebouw, aldus
„bunkerdeskundige" Gerrit Gerrits.
Het gevaarte is echter zeker niet
bouwvallig. „Ze werden indertijd ge
bouwd voor de eeuwigheid. Ik schat
dat je de eerste 500 jaar weinig van
verval zal merken", verzekert Gerrits.
Modelbouw
Ben van Leersum is een verwoed mo
delbouwer en maakte al meerdere
natuurgetrouwe kopieën op schaal
van bunkers op Texel. Hij gebruikt
daarvoor waterbestendig plaatmateri
aal. Hij schreef zelf naar het Leger
en Wapenmuseum in Delft en bood
zijn diensten aan. Men vroeg hem
een opengewerkt schaalmodel aan te
leveren, waardoor bezoekers van het
museum een goed inzicht wordt ge
geven hoe het inwendige van een be
staande bunker eruit ziet. Als het
werkstuk van Van Leersum bevalt,
zullen meer opdrachten volgen. Van
Leersum wil in ieder geval de com
plete batterij bouwen. Hij hoopt dat
enkele van zijn werkstukken in de
toekomst een plaatsje kunnen krijgen
in het museum dat men bij het Vlieg
veld wil realiseren.
„Een opengewerkt model is natuurlijk
veel moeilijker dan alleen een buiten
kant. Alle vertrekken én het interieur
moeten goed zichtbaar zijn", aldus
Van Leersum.
Er zijn nog maar een paar overblijfse
len van de Nederlandse kust artillerie
in IJmuiden, Hoek van Holland en
Den Helder. Op Texel zijn op één na
alle gebouwen van de batterij er nog.
Van het gebouwtje dat is gesloopt
(één der meetposten in de duinen),
hebben Gerrits en Van Leersum een
tekening kunnen achterhalen.
„Het leek ons leuk om hier een mo
del van te maken, omdat er nog zo
veel van over is", verklaart Gerrits.
Hij hoopt dat door een serie model
len de samenhang tussen de verschil
lende betonnen objecten duidelijk kan
worden gemaakt. De aandacht voor
bunkers en ook voor oude forten is
de laatste jaren gestegen. Men krijgt
steeds meer oog voor deze historisch
belangrijke bouwwerken.
De tekeningen die Van Leersum en
Gerrits in de archieven van het Bu
reau Registratie Verdedigingswerken
te Den Haag hebben gevonden, klop
pen lang niet altijd. Maar door de
metingen van de restanten van de
bunkers ermee te vergelijken, komen
ze er wel uit.
Het Bureau Registratie Verdedigings
werken heeft in 1947 en 1948 alles
opgemeten wat aan bunkers was ge
bouwd. Er werd geen onderscheid
gemaakt tussen Nederlandse- en
Duitse bunkers. De registratie gebeur
de „met een natte vinger". Gerrits:
„Het interesseerde de mensen toen
niet, ze hadden de pest aan Duitse
bunkers. Wat kon het die man sche
len of die muur twee of drie meter
was".
Vergelijken
Het is moeilijk om Duitse bunkers
met Nederlandse te vergelijken. De
Duitse zijn afgeleid van die uit de
„Westwall" die in 1934 en de jaren
daarna is gebouwd tegen Frankrijk.
De Duitse bunkers op Texel zijn voor
al van na 1942, toen de spanning be
gon op te lopen. De Nederlandse
bunkers zijn niet naar aanleiding van
een voorbeeld gebouwd.
Gerrits en Van Leersum hebben ook
veel houvast aan foto's die zijn ge
maakt van inmiddels gesloopte bun
kers. De batterij waarvan ze nu één
bunker tot schaalmodel verwerken,
was bemand met soldaten uit Noord
holland. Het duo hoopt in contact te
komen met mannen die daar in die
tijd hebben gezeten. „Verhalen en fo
to's hopen we te vinden", vertelt
Gerrits. Hij heeft al ontdekt dat de
voormalige commandant van de bat
terij die in de bunkers bij de Rommel
pot zat, kapitein Bijlsma, vier jaar
geleden is overleden. Hij heeft brie
ven gestuurd naar Bijlsma's dochters
die in Canada en Australië wonen,
maar heeft nog geen antwoord ge
kregen.
Ben van Leersum is niet zozeer beze
ten van bunkers als wel van model
bouw. „Die bunkers zijn leuk om te
doen, maar het gaat mij vooral om
het bezig zijn. Een ander besteedt z'n
geld in de kroeg, ik ben uren thuis
bezig en daar steek fk m'n geld in".
Donderdag 22 december
Om 19.00 uur begint in de Hervorm
de kerk van De Waal een kerstviering
met medewerking van de leerlingen
van de Redmer IJska-school.
De raadscommissie voor financieel,
economisch en technisch beleid heeft
in het raadhuis een openbare verga
dering. Gesproken wordt onder ande
re over een vergelijkend overzicht van
gemeentelijke lasten in diverse ge
meenten in het gebied van de Kamer
van Koophandel (Hollands Noorder
kwartier) en over de mogelijkheid tot
het samenvoegen van de gemeentelij
ke belastingen tot één heffing. Aan
vang 19.30 uur.
Vrijdag 23 december
In Cinema Texel draait om 20.00 uur
„Big Business". In een plattelandszie
kenhuis krijgen twee vrouwen -
zusters van elkaar - bijna tegelijk niet
op elkaar lijkende tweelingen. Boven
dien worden ze allebei Rose en Sadie
genoemd. De ene vader is rijk; de an
dere met. De verwisseling van de ba
by's in het hospitaal vormt niet
alleen de basis van het verhaal maar
blijft de twee sprekend op elkaar lij
kende zusters achtervolgen totdat zij
er 25 jaar later achter komen wie
wie is. De twee vermogende zussen
willen het concern van hun vader op
een aandeelhoudersvergadering ver
kopen aan een industrieel. De dorpe
lingen, onder aanvoering van een van
de andere twee zusjes, zijn er tegen.
Dus gaan ze op hoge poten naar
New York waar zij nietsvermoedend
op het vliegveld de industrieel in de
armen lopen die die denkt dat hij
met de „echte" zussen heeft te ma
ken. Ze worden tegen wil en dank in
een dure slee gehesen en afgezet in
het sjieke hotel waar een suite is ge
reserveerd op naam van het „echte"
tweetal. Wanner deze twee ook arri
veren, ontstaat een dolle situatie. De
hoofdrollen in deze komedie zijn in
handen van Bette Midler en Lily
Tomlin.
Zaterdag 24 december
Om 19.00 uur begint een kerstsa
menkomst met muziek, samenzang
en declamatie rond de kerstboom op
het dorpsplein in De Koog.
In de Hervormde kerk van Den Burg
wordt de kerstnachtdienst gehouden;
22.30 uur.
In Cinema Texel draait om 20.00 uur
„Big business"
Zondag 25 december
Om 16.00 uur begint in de Hervorm
de kerk in Den Burg een kerstviering
voor de kinderen van de zondags
school en de kindernevendienst; aan
vang 16.00 uur.
Maandag 26 december
In manege Akenburg wordt de kerst-
bokaalwedstrijd gehouden, aanvang
9.30 uur. Het programma vermeldt
dressuur, springen (14.30 uur) en
tuigpaarden onder het zadel (16.00
uur). De prijsuitreiking is om 17,00
uur. Toegang gratis.
Muziekvereniging „Excelsior" geeft
om 12.00 uur een kerstconcert in de
Hervormde kerk te Oosterend. De
toegang is gratis; bij de uitgang
wordt een collecte gehouden ten ba
te van het Rode kruis-werk in Bang
ladesh.
Om 15.30 uur begint in 't Kamphuis
(Zuidhaffel 27) een kerstviering voor
jong en oud.
In Cinema Texel draait om 20.00 uur
„Big Business"
Dinsdag 27 december
In manege Akenburg wordt de
kerstbokaal-wedstrijd voortgezet, aan
vang 9.30 uur. Springen om 14.30
uur en prijsuitreiking om 17.00 uur;
uitreiking kerstbokaal om 17.30 uur.
Toegang gratis.
In De Lindeboom begint om 13.00
uur een dam- en schaaktoernooi. In
schrijving senioren kost f2,50; junio
ren f 1,50. Deelnemers worden
ingedeeld naar speelsterkte
Woensdag 28 december
Om 10.00 uur beginnen in hotel „Op-
duin" demonstraties houtgraveren,
poppen maken, patchwork, kantklos
sen, schilderen en spinnen, verzorgd
door een groep onder leiding van me
vrouw Y. van der Werf uit Den Burg,
die de afgelopen zomer voor het 25e
jaar op de folkloremarkt stond met
haar handwerkdemonstraties.
Donderdag 29 december
Van 14.00 tot 16.30 uur geeft SVC
in het Eierlandsche Huis in De Cocks-
dorp een leuke middag voor alle
jeugdleden met o.a. levend gan
zenbord.
Cabaretliefhebbers kunnen hun hart
ophalen in theater-restaurant „Klif
12" in Den Hoorn waar Bert Visscher
een voorstelling geeft van zijn nieuwe
programma „Een tango aan de
Dnjepr", aanvang 20.15 uur. Vischer
Zieken- en bejaardenomroep De
Lichtboei krijgt f1000,- voor de ver
huizing van de studio in de biblio
theek naar de SLOT-studio in de
Buureton. Per brief was door voorzit
ter Gelein Jansen verzocht om
5000,-.
Daar het budget voor incidentele
subsidies maar f6000,- bedraagt,
wilde het subsidie-adviesorgaan niet
meer dan f1000,- toezeggen. Daar
komt nog bij dat men het geraamde
verhuisbedrag aan de hoge kant
vond.
Gemeente Texel zal, op voorstel van
brandweercommandant Groote, per 1
januari 1989 ieder jaar f140,- be
schikbaar stellen voor het Nationaal
Brandpreventie Instituut. Deze instel
ling stuurt geregeld publikaties over
brandpreventie en maakt het mogelijk
folders over dat onderwerp bij hen
tegen kostprijs te bestellen. Voor dat
bedrag krijgt de gemeente tevens een
kwartaaltijdschrift van het Instituut.
heeft jaren deel uit gemaakt van de
cabaretgroep „Filter" die in 1981
deelnam aan het cabaretfestival in
Delft. Vischer zelf veroverde daarbij
de persoonlijkheidsprijs. Sinds 1984
geeft hij solovoorstellingen, eerst met
„Desnoods geblinddoekt aan een
been" en van 1986 tot heden met
„Bij Parijs linksaf". Visscher is op de
bühne buitengewoon actief. Hij holt,
forceert zijn stem, springt, verkleedt
zich, gooit met water, danst ballet en
is de hele avond in de weer met at
tributen, daarbij een onnavolgbare rij
van allerlei typetjes presenterend.
Ook dit derde programma (try out)
zit vol kolder, geraffineerde ontroering
en totale chaos. Vischer leidt het pu
bliek via weinig voor de hand liggen
de lokaties naar de meest absurde
gebeurtenissen. Al snel zal blijken dat
de verschillende types (schoon-
rijdster, flamengodanser, verslaafde
biljartspeler, etc.) vaak net even hun
dag niet hebben. Of er ook werkelijk
een tango aan de Dnjepr aan tepas
komt, is de vraag...
Alle kinderen van Texel worden in het
kader van een vredesproject dat deel
uitmaakt van een Internationaal Kin
der Vredes Beraad, opgeroepen op 1
januari om 9.00 uur een kaars aan te
steken. Deze oproep is geplaatst in
de schoolkrant van de Lubertischool
te De Koog. Deze wereldwijde actie
begint om 9.00 uur plaatselijke tijd in
Nieuw Zeeland, als het hier nog
nacht is. Men hoopt dat in de loop
van de dag in alle landen kaarsen
worden ontstoken als symbool voor
vrede, licht en liefde op aarde.
De Belangenvereniging Schapenhou
derij Noordholland houdt haar tweede
ledenvergadering op donderdag 12 ja
nuari om 10.00 uur in café De Roode
Leeuw, Markt 15 te Schagen. Na een
huishoudelijk gedeelte, volgen vijf
korte inleidingen met als thema: „In
hoeverre sluit het fokdoel in de stam
boekfokkerij aan bij slachtlammeren-
productie". Na de gezamelijke lunch
is er een forum met discussie, geleid
door M.W. Meinsma.
De bijeenkomst zal tot ongeveer
14.30 uur duren. Alle schapenhou
ders zijn welkom.
HERVORMDE GEMEENTEN
Zaterdag 24 december.
Den Burg 's avonds 22.45 uur
Kerstnachtdienst. Koor: The Sin
gers of the Lord. Dienst van Geref.
en Herv. kerk. Uitzendig via de
Lichtboei.
Zondag 25 december.
Den Burg 9.30 uur ds. Ter Haar
16.00 uur: kerstfeest van de Zon
dagsschool.
Zaterdag 24 december.
De Waal 21.00 uur: ds. J. Kok,
m.m.v. The Singers of the Lord.
De Koog 22.45 uur: ds. J. Kok,
m.m.v. Advendo.
Zondag 25 december.
De Waal naar De Koog.
De Koog 9.30 uur: Dhr. Wieten.
Den Hoorn 10.00 uur: ds. J. Kok,
m.m.v. fanfare D.E.K.
Zaterdag 24 december.
Oosterend 22.30 uur ds. Donker,
m.m.v. Het Mannenkoor.
Oudeschild: 22.30 uur ds. De
Jong, m.m.v. Soli Deo Gloria.
De Cocksdorp naar Oosterend.
Zondag 25 december.
Oosterend 9.30 uur ds. De Jong,
m.m.v. De Waddensmgers en cate-
chesanten.
Oudeschild naar Oosterend.
De Cocksdorp 11.00 uur ds. De
Jong, m.m.v. Blazers van Exelsior.
GEREFORMEERDE KERKEN
Zaterdag 24 december.
Den Burg, 22.30 uur ds. Ter Haar
en drs. Salakay, gezamenlijke
nachtdienst in de Herv. kerk,
m.m.v. de Singers of the Lord.
Oosterend 22.30 uur drs. J. Don
ker, gezamenlijke kerstnachtdienst
in de Herv. kerk, m.m.v. Texels Chr.
Mannenkoor.
Oudeschild 22.30 uur ds. C. de
Jong, gezamenlijke kerstnacht
dienst in de Herv. kerk m.m.v. Soli
Deo Gloria.
Zondag 25 december.
Den Burg 10.00 uur drs. Salakay,
m.m.v. de Messengers.
Oosterend 10.00 uur drs. J. Don
ker, gezinsdienst m.m.v. alle kinde
ren van de nevendienst.
19.00 uur kerstdienst die verzorgd
wordt door een groep oudere
jeugd.
GEREFORMEERDE GEMEENTE
in kerkgebouw Schoolstraat te
Oosterend, 10.00 en 16.00 uur
dienst
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Ned. Herv. kerk te De Waal,
16.15 uur dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Vrijdag 23 december.
Den Burg, 15.30 uur kerstviering
jeugdclub 1.
19.30 uur kerstviering jeugdclub)
Zaterdag 24 december.
14.00 uur Generale repetitie kin
derkerstfeest.
22.30 uur kerstnachtviering in dt
N.H. kerk. Ds. Salakay, preek; Ds
Ter Haar, liturgie, m.m.v. The sin
gers of the Lord.
Zondag 25 december.
10.00 uur kerstviering Ds. Knip-
scheer. Uitzendig via de Lichtboei
16.00 uur kinderkerstfeest.
BAPTISTENGEMEENTE
In Eben Haëzer, Julianastraat 11,
Den Burg 10.00 uur: voorganger
Joh. lênsen.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Zaterdag 24 december.
Den Burg: 19.00 uur Herder
tjesmis, 23.15 uur gemengd koor
De Koog 21.30 uur
Oosterend: 21.30 uur.
Oudeschild: 23.15 uur.
Zondag 25 december.
Den Burg: 10.45 uur gemengd
koor.
De Cocksdorp: 10.45 uur.
St.Jan: 9.30 uur kerkkoor De
Koog.
Maandag 26 december.
Den Burg: 10.45 uur The
Gospeltrain.
Oosterend: 9.30 uur gezinsviering
JEHOVA'S GETUIGEN
Koninkrijks zaal, Schilderend.
10.30-11.20 uur Openbare lezing
Beslis nu ten gunste van goddelij
ke heerschappij.
11.20-12.30 uur Wachttorenstudiij
Wie zal door Jehovah worden
goedgekeurd.
Uitsluitend voor spoedgevallen
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
zondagmorgen 8.00 uur.
Dokter Coutinho.
Schilderend 40, Den Burg, tel.
02220-12023.
Consult uitsluitend na telefonische
afspraak.
Van zondagmorgen 8.00 uur tot
dinsdagmorgen 8.00 uur.
Dokter Eissen
julianastraat 9, Den Burg, tel.
12039.
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
zondag 8.00 uur.
Henny Hilgers.
Van zondag 8.00 uur tot dinsdag
8.00 uur.
Marja Keyser.
telefoon (02230) 23024.
Avond- en weekenddienstregeling
Tandartsen. Uitsluitend voor
spoedeisende hulp.
Tandarts J.G. de Winter, tel. 13911.
B.g.g. via semafoondienst 12323.
Prothesereparaties 12069.
Spreekuur op zaterdag, zondag en
2e kerstdag om 18.00 uur precies.
Hogereind 10, De Waal.
In het weekend kan op zaterdag
en zondag tussen 17.00 en 19.00
uur gebeld worden met mevr. B.
Dijkstra, telefoon 02220-18832
Opgaven voor vermelding in de
lijst „Voor het weekend" moeten
dinsdags vóór 12.00 uur ingele
verd worden.
Texelaars met een magnetron
houden vaak geld over. Een
magnetron kookt immers veel
economischer. De grootte van
de porties zijn beter te be
palen, opwarmen van een
"prak" kan gemakkelijker en
sneller, en als magnetronbe-
zitter kunt u bijvoorbeeld voor meerdere dagen tegelijk koken. Zeker
weten dat dat geld bespaart.
Geldbesparende
magnetrons koopt u bij
Den Burg - Weverstraat 15
tel. 02220 12346
