CjTocu r/warLrJexels in het harL, Gaat buitenland mineralen winnen uit Texels zand? Georgische minister reageert positief Samenwerkings-overeenkomst voor ongevallenbestrijding op de Waddenzee Contact Texel-Mzcheta HOTEL DE LINDEBOOM )r. Rob de Meijer: Kennis over erosie s veel belangrijker" elefoonverkeer 3 op z'n kop waar gewonde bij fngeval in De Koog Nette insluipers Wijziging programma CDA na amendement Nachtelijk bermbrandje Peter de Hoogh weg bij de MST Weekendlijst in Recreatiekrant Gezellige dansavond Tanz-Abend met live-orkest opgericht 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.399 TEXELSE VRIJDAG 21 JULI 1989 COURANT ihv advertenties, abonnementen, etc. geveld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg, 02220-12741 Telefax 02220 - 14111 Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon 5520-12741 werktijd deze week tot en met dinsdag a.s.: Tessa de Graaff, Pater Sem 3, 1791 DP Den Burg, telefoon 02220 - 15639. telefoon (dictie: Verschijnt dinsdags en vrijdags. Abonnementsprijs /20,20 per kwartaal; los 1\,— Postgiro 652. Bankrelaties: Amro Bank nr 46 99.17.636 Rabobank nr. 36.25 01.742; NMB nr. 67.34.60.398. Een buitenlands bedrijf waarvan de naam niet kan worden ont- I heeft belangstelling voor de kostbare mineralen die op en jj Texel in het zand zitten. In samenwerking met de Rijks Geolo- e Dienst wordt momenteel een onderzoek ingesteld dat duidelijk moet maken of rendabele winning mogelijk is. 2o js de stand van zaken, een jaar udat op het Texelse strand een on- kuoek begon naar de aanwezigheid en kostbare mineralen die zich in reenlopende concentraties in het md bevinden. Het daadwerkelijk tinnen van deze miljoenenschat ligt tn nog niet in het nabije verschiet. Mar toch zijn de onderzoekers vol «Touwen Dat zouden ze trouwens pk zijn als zou blijken dat exploita nt helemaal niet mogelijk is. want la inmiddels vergaarde kennis zou ito Nederland en in het bijzonder M wel eens veel kostbaarder kun- »n zijn dan de mineralen. Die ken- is kan namelijk worden toegepast jhet tot staan brengen van de «stafslag. inroept vraagtekens op, maar ge-, ékig hoort dr Rob J. de Meijer van n Kernfysisch Versneller Instituut sde Rijksuniversiteit in Groningen Ide wetenschappers die bereid en istaat zijn om begrijpelijke uitleg te tin aan gewone nieuwsgierige «en Straling mineralen in het zand zijn niet al- inmet het blote oog waarneem- telefoonverkeer in de kop van urdholland en op Texel heeft dins- gavond vanaf ongeveer 17.00 uur li gelegen. Dit leverde vooral voor Kl toeristen die naar de overkant rlden bellen problemen op. Pas te il 24.00 uur werd de storing ver span. oorzaak van de storing is een »rt in de programmatuur van de iputergestuurde PTT-installatie in taaar. Men was daar bezig met trading. oor de problemen kon vanaf Texel it worden gebeld naar de overkant. Wf de overkant was het al vrij tolwèl mogelijk Texel te bereiken. 0 het eiland zelf kon wel worden ebeld. «oieam van specialisten is de hele 1*1 aan het werk geweest om de 'Nemen op te lossen. Dit was ech- 'i4 gecompliceerd dat er enige tijd aheen ging. "dertussen kwamen veel toeristen 4t klachten bij de Texelse politie te- wt Voor noodgevallen was een iziemng getroffen, zodat contact de overkant mogelijk was. Er de- P zich echter geen ernstige proble- ei voor. sn 27-jarige Spaanse toeriste moet ""thijnlijk haar been missen als J van een ongeval woensdag ss op de Badweg. Zij raakte on- ",n vrachtwagen. Couw, die met de bruine vloot feel was gereisd, fietste in een Svan de steile helling van de Weg. Achter haar reed een 'wagen van een Texels bedrijf. onbekende oorzaak kwam ze J 6 domper van de wagen te- '- waardoor ze ten val kwam. De .Ne chauffeur uit Den Burg rem- Jsr door het blokkeren van de Set h VVefd bet been van de vrouw 8 Wagen uit over de straat ge- !ifÜ Waarna de vrachtwagen er overheen ging. tl,en'dat tot op het bot was a'" j,Jn' raakte zó zwaar beschadigd °8t vermoedelijk niet eer kan '">e Spaanse, die de „J °'i kennis is gebleven, is met naar het ziekenhuis vervoerd. baar in de vorm een een bruin-paarse verkleuring maar verraden zich ook omdat zij zeer licht radioactief zijn, zodat zij met een gammastralingsme- ter makkelijk zijn op te sporen, waar bij ook het gehalte aan mineralen kan worden bepaald. Dat heeft De Meijer het afgelopen jaar zeer regelmatig op Texel gedaan, samen met zijn collega professor Olaf Schuiling die als geo- chemicus is verbonden aan het Insti tuut voor Aardwetenschappen van de Rijksuniversiteit van Utrecht, Dr L.W. Put en de student Hermen Lesscher van hetzelfde instituut alsmede pro fessor Mark B. Greenfield (en zijn vrouw Sandy) van de universiteit van Tallahassee in Florida. Minstens eens per maand trok het gezelschap naar Texel waar metingen werden gedaan, steeds op dezelfde plaatsen op het strand. Ze werden geholpen door Rijkswaterstaat (opdrachtgever en fi nancier van het onderzoek) waarbij mensen van de Dienstkring Texel, zo als Dirk Maas en Kees Smit, er tel kens voor zorgden dat de hooggeleerde heren met een terrein voertuig naar hun soms wat afgele gen meetstekjes werden gebracht. De metingen moesten leren hoe het zand en de daarin zittende mineralen zich gedroegen onder de invloed van wind en water. „Dat is aardig ge lukt", vertelde De Meijer ons desge vraagd toen hij onlangs bezig was met zijn zoveelste serie metingen op de uitgestrekte Hors. „Het eind van ons onderzoek op het strand komt in zicht. We hopen alleen nog op een paar flinke stormen, omdat we graag willen weten wat de invlioed daarvan is op het zand en de mineralen. Wat dat betreft hebben we een slechte Een bewoner van de Bernhardlaan zag in de nacht van dinsdag op woensdag hoe drie jongens via een container door een raampje d'ouwe Ulo binnendrongen. Ze bleken daar chips en bier te hebben genuttigd, maar hadden wel geld om hun con sumpties te betalen op de bar achter gelaten. De politie kon hen achterha len. Het ging om een inwoner van De Waal en twee jongens uit Den Burg. winter gehad, want er was maar één storm. Daarom gaan we wat langer door dan eerst de bedoeling was; we nemen de komende winter er nog bij". In zee Op dit moment is overigens sprake van een vooronderzoek dat zich uit sluitend op het droge afspeelt. Minstens zo belangrijk wordt het voortgezet onmderzoek dat in zee vlak voor de kust wordt uitgevoerd. Het staat vast dat zich daar belang rijke concentraties mineralen bevin den. Door te meten hoe en onder welke omstandigheden deze minera len zich verplaatsen, wordt ook dui delijk hoe het zand wordt getransporteerd en waar het zand dat er nu zit, oorspronkelijk vandaan komt. Deze gegevens zijn van groot belang omdat mede aan de hand daarvan kan worden bepaald wat de meest effektieve manier van kustbe- houd is. De resultaten van het onder zoek kunnen op langere termijn belangrijker en wellicht meer kosten besparend zijn dan de winning van mineralen bij zandsuppletie. Het geld voor dit voortgezette onderzoek is overigens nog niet beschikbaar gesteld. Wel wordt momenteel door Rijkswa terstaat en de Rijksgeologische Dienst bekeken of zandsuppletie in combinatie met mineralenwinning economisch haalbaar is. Als de uit slag daarvan positief is, zou zandsup pletie voor Rijkswaterstaat een stuk goedkoper worden omdat de miljoe nenopbrengst van de mineralen er te genover staat. De prijsvorming van mineralen is echter nog geen duidelij ke zaak. Gebleken is dat veel onder nemingen die zich met mineralenhandel bezig houden in kar tels zitten. Een Nederlandse bagger- maatschappij die geïnteresseerd was in mineralenwinning als nevenaktivi- teit is daardoor kopschuw geworden en heeft zich teruggetrokken. Kort daarop heeft zich echter de eerderge noemde buitenlandse gegadigde aan gediend. Ontdekkingen De Meijer, Schuiling en de andere wetenschappers die bij het onderzoek betrokken zijn voelen zich echter geen schatgravers en vinden de ge gevens die van nut zijn voor het kustbehoud veel belangrijker. Eén van de gegevens die het onderzoek letter lijk boven water heeft gebracht is dat aan de hand van een met mineralen De minister van buitenlandse zaken van Georgië G. Javakhishvili heeft positief gereageerd op de plannen om samenwerking en uitwisseling tot stand te brengen tussen Den Burg en het nabij Tbilisi gelegen stadje Mzcheta. Hij heeft het ge meentebestuur van Texel geschreven dat zijn ministerie een bemiddelende rol wil spelen. Zoals bekend werden de ideeën voor culturele en zakelijke uitwisseling tus sen Den Burg en Mzecheta gelan ceerd door het Architectenbureau Mzcheta. De voormalige politieke commissaris van het Georgische ba taljon Eugeni Artemidze en zijn doch ter Gulia waren onlangs op Texel om er gemeentelijke steun voor te vra gen. B en W lieten daarop per brief aan de minister van buitenlandse za ken van Georgië weten in principe positief te staan tegenover het initia tief. De minister heeft zich nu dus in soortgelijke zin uitgelaten en laat ver dere stappen over aan het architec tenbureau, dat nu met gedetailleerde voorstellen moet komen inzake de aard van de samenwerking en uitwis seling. Zoals bekend zijn daartoe al tal van ideeën geopperd, waaronder het stichten van een Georgisch cultu reel centrum op Texel en het organi seren van uitwisselingsreizen. Commerciële contacten werden daar bij nadrukkelijk genoemd. Ook minis ter Javakhishvili is daarvan blijkbaar niet afkerig want hij wil dat in de de legaties die bij elkaar op bezoek gaan ook vertegenwoordigers van de za kenwereld zitten. Loladze Het gemeentebestuur heeft ook be richt ontvangen van G. Loladze, eer ste secretaris van het districtscomité van de communistische partij van Mzcheta, tevens voorzitter van het uitvoerend comité. „Wij zijn verheugd over uw positieve houding ten aan zien van een vriendschaps- en sa menwerkingsverband tussen Den Burg en Mzcheta", aldus loladze. „De eerste stappen worden nu genomen in deze niet geringe aangelegenheid van vriendschap tussen Holland en Georgië". Ook Loladze verwijst naar het archi tectenbureau als de instantie die de volgende stappen zal nemen en hij gaat er blijkbaar van uit dat spoedig een Texelse delegatie een bezoek aan Georgië zal brengen om de zaken verder te bespreken. „Informeert u ons over het tijdstip van uw bezoek. Uw komst is gewenst tot november. Wij wachten op uw gegevens in ver band met het aanvragen van de visa' Dr De Meijer tlinksl noteert de krecht van de radioactieve straling op het meetveid van de Hors. Rechts zijn Amerikaanse collega Greenfield en In het midden Sandy Greenfield, die het meetapparaat bedient en afleest. „besmet" monster zand is vast te stellen waar dat zand vandaan komt: van Texel zelf of van en stuk zeebo dem een stuk verderop. Verder is veel duidelijk geworden over het gedrag van lichte en zwaardere mineralen tij dens het door de wind verplaatsen van zand. Opgetogen zijn de weten schappers ook over hun ontdekking dat bij zandverplaatsingen een zeer bepaald golfkarakter ontstaat. Het zand legt zich bij voorkeur neer in Een amendement van CDA Texel, op de partijraad van vrijdag sterk be pleit door afgevaardigde Leo van der Geest, heeft ervoor gezorgd dat in het verkiezingsprogramma van het CDA een wijziging wordt aange bracht. De toevoeging gaat over kustverdediging. CDA Texel stelde bij monde van de afgevaardigden mevrouw Riet Huite- ma en Leo van der Geest tijdens een bijeenkomst van de provinciale kring Noordholland voor, om het verkie zingsprogramma van het CDA aan te vullen met een passage over de kust verdediging. De tekst die werd voor gesteld is; „We richten ons tenminste op hetgeen staat vermeld in de dis cussienota „Kustverdediging na 1990" van Rijkswaterstaat over het handhaven van de huidige kustlijn". Kring Den Helder nam het amende ment aan en deelde het in voor op name in het nationale partijprogramma. Niet mee eens Het hoofdbestuur was het er echter niet mee eens. Men vond dat de maatregelen voor kustverdediging al voldoende waren verwoord in het partijprogramma. Er werd verwezen naar de passage: „maatregelen wor den voorbereid om een eventuele zeespiegelrijzing als gevolg van het broeikaseffect tijdig te kunnen op vangen". Vrijdag heeft Van der Geest voor de partijraad nogmaals sterk het punt over de kustverdediging bepleit en dit werd uiteindelijk tóch opgenomen, zij het dan niet helemaal in de vorm zo als CDA Texel had voorgesteld. De toevoeging is geworden: „Met bijzon dere aandacht voor handhaving van de kustlijn in het kader van het zoge naamde dynamische kustbeheer". heuvels van 4, 8 of 20 meter lengte. Dat is belangrijk voor het kustbehoud omdat het theoretisch en misschien ook practisch mogelijk is om door bepaalde technische werken deze golfbeweging uit de doven dan wel te versterken, wat neerkomt op vast houden of verlies van kostbare zee bodem vlak voor de kust. Niet gevaarlijk Wie in het openbaar praat of schrijft over „het radiactieve zand van het strand van Texel" loopt kans op ruzie met de VVV. Want de milieubewuste toerist denkt al gauw dat hij bij een strandwandeling kanker of andere stralingsziekten zal oplopen. Zelfs de keiharde verzekering dat het om zeer lichte achtergrondstraling gaat, stelt hem niet echt gerust want er is al zóveel straling en dat beetje extra op Texel kan net fataal zijn... De Meijer en Schuiling hebben nagegaan wat er gebeurt als iemand een jaar achter elkaar op dat Texelse stralende zand zou gaan liggen. Ze kwamen tot de konklusie dat zo'n persoon dan waar schijnlijk beter af is dan dat hij thuis was gebleven, want uit de bodem in het algemeen komt een radioactief gas (radon) vrij dat binnen woningen een veel grotere stralingsdosis ver oorzaakt... Dinsdagavond werden brandweer en Staatsbosbeheer gealarmeerd omdat een strook droge begroeiing langs de Bosrandweg in de buurt van „De Turkse tent" in vlammen stond. Toen de vuurbestrijders arriveerden was het vuur echter al bijna gedoofd door mensen van „De Turkse tent" en voorbijgangers. Om te voorkomen dat het opnieuw zou oplaaien werd het terrein met de spuit flink natge maakt. Peter de Hoogh, trainer bij de Meersportenvereniging Texel (MST), verruilt per 1 september zijn huidige werkkring voor een nieuwe baan bij de basketballbond afdeling Amster dam. Hij wilde zelf het eiland verla ten en heeft om overplaatsing gevraagd. De Hoogh is in dienst van Sporttechnika, een uitzendbureau voor sportleraren. De MST zal, samen met de Sport raad, een sollicitatieprocedure starten om, weer via Sporttechnika, een nieuwe trainer aan te trekken. De rubriek „Voor het weekend", die gewoonlijk wekelijks in de Texelse Courant staat, ver schijnt in het zomerseizoen in de Recreatiekrant. Opgaven en wijzigingen voor deze weekendlijst kunnen tot uiterlijk donderdag een week vóór verschijning worden opge geven bij Langeveld en de Rooy, telefoon 12741. Na die tijd zijn veranderingen niet meer mo gelijk. Er moet een samenwerkingsovereen komst voor ongevallenbestrijding in de Waddenzee komen tussen het mi nisterie van Verkeer en Waterstaat en de provincies en gemeenten die grenzen aan dat gebied. Er bestaat wel een rampenwet, maar daarin wordt niet aangegeven hoe moet worden gehandeld bij een „gewoon" ongeval. De samenwerkings-overeenkomst is van belang voor het voorkomen, be perken of ongedan maken van scha delijke gevolgen door ongevallen. Het is natuurlijk moeilijk om de grens aan te geven wanneer iets een ongeval dan wel een ramp is. Dit kan alleen worden gedaan door bevoegde ge zagsdragers als een burgemeester, de commissaris der Koningin of de mi nister van Binnenlandse Zaken. De samenwerkings-overeenkomst treedt vanzelfsprekend niet in wer king bij ongelukken die door een par tijen zelf kunnen worden opgelost. Een goed meldings- en alarmerings schema is belangrijk. Bij twijfelgeval len zal tóch informatie moeten worden gegeven. De kustwacht moet het „search and rescue"-werk coördi neren. Bij een ongeval op het water wordt meestal hulp verleend door particulie re bergers tegen betaling, in opdracht van de eigenaar van een schip of de beheerders van de vaarweg waar het ongeluk plaatsvindt. Ook als de samenwerkings-overeenkomst van kracht wordt, mogen particuliere ber gers worden ingeschakeld door ge meenten, vooral als hierdoor sneller hulp kan worden geboden. Als een partij de hulp inroept van een andere participant van de samenwerkings-overeenkomst, dan gebeurt dat niet op basis van „geslo ten beurzen" als de schade op der den is te verhalen. Hiervoor kunnen beide partijen overleg voeren en eventueel advies inwinnen bij het Bu reau Schaderegelingen van Rijkswa terstaat. Alles dat in de samenwerkings overeenkomst staat, wordt nader uit gewerkt in een uitvoeringsregeling. In deze meer in details tredende rege ling staat welke taken tot wiens ver antwoordelijkheid behoren. Aanvang 21.00 uur Iedere zaterdagavond t/m 2 september Jedem Samstagabend bis zum 2. September Groeneplaats 14 1791 CC Den Burg

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1989 | | pagina 1