Cjrom "ZwarLsJexeh in het harL,
nmuniteit zeehonden
eïnvloed door PCB's
elatie met virusziekte?
„Drempels tussen scholen
moeten geslecht worden"
Aydin (16) dood
teruggevonden
Steekpartij
HUIS KOPEN?
Rabobank E3 Texel
NEDERLAND HAALT
HOGEDRUKREINIGING IN HUIS
elders jacht
ist bij Texel
Diefstallen
KIMOV-voorzitter J. Kamminga:
GESLOTEN
vrij. za.
15 16 sept.
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1989
jrtftenties, abonnementen, etc.
4d& De Rooy B.V.. Postbus 11, 1790 AA Den Burg.
„02220-12741. Telefax 02220 - 14111
rarKstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
•12741.
werktijd deze week tot en met dinsdag a.s.: Harry de Graaf, Peli-
175, De Koog, telefoon 02220 - 17266.
Postgiro 65.2.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.^
Abonnementsprijs ƒ20,20 per kwartaal; los f\
De 16-jarige Aydin Songör, die don
derdagmiddag spoorloos verdween,
is dood. Gisterochtend werd zijn li
chaam gevonden in het bos nabij de
Grensweg. Hij had zich door ophan
ging van het leven beroofd.
De in Turkije geboren jongen die
sinds 1977 in het Duitse Oberhausen
woonde, maakte deel uit van een
groep leerlingen van een scholenge
meenschap die een vakantieweek
doorbracht op „Dennenoord". Om
streeks drie uur donderdagmiddag
verliet hij met een gehuurde fiets het
vakantiecentrum en kwam niet meer
terug. Toen hij de volgende dag nog
spoorloos was begon een uitgebreide
zoekaktie. Het signalement van Aydin
werd via dagbladen, de kabeltelevisie
van Den Burg en de lokale radio be
kend gemaakt. De ouders, andere fa
milieleden en vrienden van Aydin
reisden naar Texel om te helpen met
zoeken en verspreidden pamfletjes
met een foto van de vermiste. Hoe
wel er rekening mee gehouden werd
dat de jongen het eiland had verlaten
(zijn vader ging later ook op het
vasteland navraag doen) schakelde
de politie zondag zelfs een helicopter
in de hoop een spoor te ontdekken
van de scholier of de fiets die hij bij
zich had.
Op wrede wijze kwam gisterochtend
een eind aan de onzekerheid. Een po
litieman uit Nijmegen die op Texel
met vakantie was, deed de gruwelijke
vondst bij toeval tijdens een wande
ling. De inmiddels naar Obberhausen
teruggekeerde moeder van de jongen
kon snel op de hoogte worden
gesteld; enige uren later werd de nog
in Noordholland zoekende vader
bereikt.
In een nachtbar in Den Burg is in de
nacht van zaterdag op zondag een
jongen uit Anna Paulowna in zijn buik
gestoken door een op Texel werkende
Italiaan. Deze laatste had eerder op
de avond al ruzie, maar dat werd ge
sust door de portier. De Italiaan liep
even later tegen iemand aan en gaf
deze persoon een klap Hij kreeg ech
ter een mep terug en pakte daarop
een mes, waarmee hij dreigend
zwaaide. Daarbij raakte hij toevallig
de jongen uit Anna Paulowna, die
zich onder doktersbehandeling moest
stellen. De verwonding viel mee
Kijk éérst elders in deze
krant.
HOGEDRUKREINIGING
IS MEER DAN EEN
DICHTGEKNEPEN
TUINSLANG
Auto. boot, caravan, terras, tuinmeubelen, ge
reedschap, huis, fiets, brommer, alles wordt
sneller en beter schoon met de nieuwe K.E.W
Hobby. Dé hogedrukreiniger voor privó-
gebruik. Compact, krachtig en onderhoudsvrij
Standaard uitgerust met het geavanceerde en
unieke K.EW schuimsysteem. Topkwaliteit
dus. Lastige tijdrovende schoonmaakklussen
met borstel en tuinslang behoren met de
K.E.W Hobby definitief tot het verleden
DE NIEUWE SENSATIONELE
K.E.W. HOBBY
De erkende K.EW dealer
Bakker's Uzerhandel b.v.
telefoon 12346
Peter Reijnders: ,,Als we allemaal willen kón de vervuiling worden gestopt'
s (polychloorbiphenylen) hebben een nadelige invloed op de
jelheden vitamine A en schildklierhormoon bij zeehonden,
stoffen zijn belangrijk voor het afweersysteem van de die
egen ziektes. Peter Reijnders van het Rijks Instituut voor
urbeheer (RIN) maakte deze onderzoeksresultaten onlangs
nd. In mei volgend jaar start een groot proefproject om te
roeken of PCB's iets te maken hebben met het beruchte
jndenvirus. Autopsie op slachtoffers van deze ramp heeft
u/ezen dat het gehalte aan PCB's erg hoog was.
interview met de Canadian
listing Corporation (CBC)
,k Peter Reijnders deze nieuwe
telingen in het onderzoek
(effecten van verontreiniging.
C had de studio van Radio
■idag even na het middag-
raakte het jacht „Prinses
griet" van de Marine
itclub uit Den Helder vast
„Bosplaat", ca vier kilo-
r ten Oosten van de elec-
ieitscentrale bij Oudeschild.
ehjk als gevolg van de har-
rind, hadden de opvaren-
Wie opweg waren naar
ind) het baken niet gezien
mee de ondiepte is aange-
i. Ben noodsein werd ge-
i in de vorm van een
pijl, die door een ander
werd gezien. Vanaf dit
j werd via de radio alarm
igen en dat hoorde schip-
hap Groen van de red-
boot van De Cocksdorp.
ihipperploeg uit De Koog
dzich met de rubberboot
de Prinses Margriet, maar
kwam het jacht op eigen
lit los. De whipperploeg
leidde het scheepje naar
even van Oudeschild, waar
duiker constateerde dat
i schade van betekenis
ontstaan. De foto van Bert
ig toont de Prinses Mar-
met de begeleidende
fee redders bij het binnen-
i van de haven.
Texel gehuurd en de bandopnamen
van het telefonische vraaggesprek
dat in het Engels werd gehouden,
zijn naar Canada gestuurd.
Peter Reijnders bezocht onlangs een
bijeenkomst in Duitsland, waar werd
bekendgemaakt dat na de virusepide
mie nog 4500 zeehonden in leven
zijn in de Waddenzee tussen Den
Helder en Esjberg. Als de ziekte niet
zou zijn uitgebroken waren dat er
naar schatting 12.000 geweest.
De verspreiding van de ziekte door
de Waddenzee ging razendsnel.
De zeehonden die nu nog leven in de
Waddenzee hebben tot verrassing
van de onderzoekers niet allemaal an
tistoffen tegen het virus. Hieruit kan
worden geconcludeerd dat niet alle
dieren met de ziekte (die door de
zeehonden onderling wordt doorgege
ven! in aanraking zijn geweest.
Uit het Eierlandse Huis is woensdag
een witte GTS intergraalhelm gesto
len. Deze was eigendom van een
16-jarige Cocksdorper.
Vorige week woensdag is van de Bin-
nenburg een mini-container met het
nummer 201636 verdwenen.
In de nacht van vrijdag op zaterdag
is een kentekenplaat (DH-74-HJI met
APK-sticker van een VW Golf gesto
len van een terrein aan de Lange-
veldtstraat in De Cocksdorp.
Afgelopen weekend is de witte vlag
die bij het Arbeidsbureau hing
gestolen.
Uit een nachtbar in Den Burg is vori
ge week een zwart leren jack van
een Oosterender gestolen. De jas had
een waarde van 7425,-.
„Beroepsonderwijs en algemeen vor
mend onderwijs moeten vloeiend in
elkaar overgaan. De drempel tussen
beide soorten onderwijs moet wor
den geslecht". Aldus J. Kamminga,
voorzitter van het Koninklijk Neder
lands Ondernemers Verbond, tijdens
een spreekbeurt die hij vrijdagavond
hield in ,,De Lindeboom".
De niet mis te verstane oproep aan
de Texelse betrokkenen om over te
gaan tot het samenvoegen van de
beide scholengemeenschappen, werd
door Kamminga gemotiveerd door er
op te wijzen dat deze schaalvergro
ting goed is voor het instand houden
van zoveel mogelijk opleidingsmoge
lijkheden binnen die ene school.
Minstens zo belangrijk is het verdwij
nen van een psychologische drempel.
Thans wordt nog vaak neergekeken
op het LBO als vorm van voortgezet
onderwijs. Na fusie zal dat onder
scheid vervagen en zal de aantrekke
lijkheid van een beroepsopleiding
toenemen. Het zal geen ramp meer
zijn om van de Mavo naar het be
roepsonderwijs te gaan. Kamminga
draaide er niet om heen dat de on-
dernbemers daarbij puur zakelijk be
lang hebben: het midden- en
kleinbedrijf heeft afgestudeerden van
het beroepsonderwijs hard nodig. Er
zijn in deze sector thans 65000
structurele vacatures en als gevolg
van de zich herstellende economie
komt er steeds meer vraag. Maar
LTS-ers zijn haast niet te krijgen, met
onder andere het gevolg dat bedrij
ven bij elkaar mensen trachten weg
te kopen en dat geeft weer onge
wenste loonopdrijving.
Reclame
Kamminga kon meedelen dat de rijks
overheid dat nu blijkbaar ook inziet.
Er komt zelfs reclame voor het be
roepsonderwijs, in de stijl van de be
kende spotjes „meisjes, kies exact".
De spreker erkende dat fusie van
scholengemeenschappen pijnlijke pro
blemen kan oproepen wat betreft de
personeelsvoorziening, maar zulke
kwesties zijn ondergeschikt aan het
doel waarom het gaat: breed, toe
gankelijk en zo goed mogelijk on
derwijs.
Kamminga sprak met alleen over on
derwijs, maar ging ook uitgebreid in
op andere actuele problematiek. Deze
periode van kabinetsformatie moet
worden aangegrepen om de positie
van de zelfstandige ondernemer te
versterken, zodat zijn sector nog be
ter kan functioneren als „kurk waar
de economie op drijft" en waar de
afgelopen drie jaar niet minder dan
100.000 nieuwe banen zijn gescha
pen. De KNOV-voorzitter pleitte voor
een veel krachtiger opstelling en be
tere organisatie van de ondernemers
zelf. „Wij moeten niet reageren maar
ageren".
Vragen
Onder andere raadslid Tine Krijnen
maakte gebruik van de gelegenheid
om vragen te stellen en opmerkingen
te maken. Ze zei „om humanitaire re
denen" altijd al te hebben gepleit
voor fusie van LBO en RSG. De hui
dige scheiding noemde ze kunstmatig
en zelfs discriminerend en ze was
dan ook blij met het betoog van
Kamminga. Echter, niet iedereen kan
dezelfde opleiding volgen. De inhoud
van het onderwijs zou meer aandacht
moeten krijgen. De huidige wijze van
lesgeven is vaak te traditioneel. Wel
ke boeken worden gebruikt en welke
nieuwe leermiddelen? De resultaten
van bepaalde opleidingen en metho
des zouden getest moeten worden.
Kamminga noemde in zijn reactie nog
een ander voordeel van geïntegreerd
beroepsonderwijs en algemeen on
derwijs: de leerlingen kunnen kennis
maken met beroepen en daardoor
vroegtijdig kiezen in weike richting zij
verder willen. Het kiezen van een
opleiding of beroep wordt nog teveel
door mode bepaald. Er was een pe
riode waarin massa's jongelui socio
logie gingen studeren. Tegenwoordig
is de trend bedrijfskunde of econo
mie. Velen zullen daar later geen kant
mee opkunnen. De keus zou veel
meer bepaald moeten worden door
de vraag welke vormen van vakman
schap over een jaar of zes het meest
nodig zijn.
Dat riep reactie op van RSG school
decaan A. Studulski die betwijfelde
of het wel zo goed is om leerlingen
in een vroeg stadium al te laten kie
zen. „Dat is een groeiproces dat ja
ren duurt". De spreker zei dat het
best sneller kan als de leerlingen
maar de gelegenheid krijgen kennis
te maken met allerlei beroepen en
dat is mogelijk in zo'n geïntegreerde
school.
Plaatselijk
Wat op deze avond onvoldoende dui
delijk werd, is dat de spreker zich ba
seerde op de gemiddeld landelijke
situatie wat betreft de positie van
het beroepsonderwijs. Op Texel liggen
de kaarten veel gunstiger. Hier gaan
naar verhouding veel kinderen naar
het beroepsonderwijs en het is zeker
niet zo dat alleen zij later kunnen re
kenen op een baan. Uit de cijfers van
het arbeidsbureau Texel blijkt dat de
jonge werkzoekenden die hier zijn in
geschreven, zowel afkomstig zijn van
de RSG als van het LBO. De aantal
len staan zelfs vrij aardig in verhou
ding tot de totale aantallen leerlingen
die door beide scholen worden afge
leverd.
In de discussie over het zeehondenvi
rus is herhaaldelijk gesproken over de
oorzaak. Het vermoeden bestaat dat
waterverontreiniging er iets mee te
maken kan hebben. Reijnders heeft
sterke aanwijzingen dat het PCB-
gehalte een rol speelt. „Er zijn artike
len verschenen waarin de schuld
wordt gezocht bij chloorhoudende
verbindingen die in Delfzijl zijn ge
loosd, maar dat is lang niet zeker.
Wèl zeker is dat PCB's het vitamine
A gehalte van zeehonden aantasten,
waardoor ze eerder bevattelijk zijn
voor allerlei ziekten. Een doodgewone
bacterie, waar ze normaal geen pro
blemen mee zouden hebben, kunnen
ze nu niet meer hebben. De meeste
PCB's komen via de Rijn in zee te
recht" vertelt Peter Reijnders.
Weinig keus
PCB's zitten in allerlei gebruiksvoor
werpen en electrische apparaten. Via
afvalwater komen de schadelijke stof
fen in het milieu terecht. Reijnders:
„We doen het eigenlijk met z'n allen,
maar we hebben niet veel keus. Het
zit nog steeds in veel producten die
we kopen. Het wordt de laatste tijd
iets beter".
Dieren die in een kustzone leven, zo
als zeehonden en bruinvissen, krijgen
meer PCB's binnen dan bijvoorbeeld
walvissen in de oceaan. Op het NIOZ
is door Theo Hillebrand een methode
ontwikkeld om PCB's uit het afval
water te halen. Maar veel van deze
stoffen komen via vuilverbrandingen
in de lucht terecht. Het enige dat
hiertegen kan worden ondernomen is
het bouwen van geavanceerde ver
brandingsovens.
De gewone zeehond is gevoeliger
voor het virus dan andere soorten. Bij
grijze zeehonden en zadelrobben in
Canada is de ziekte ook aangetrof
fen, maar de sterfte-aantallen waren
daar niet zo rampzalig hoog. Volgens
Reijnders kan erfelijke aanleg hier iets
mee te maken hebben.
Veel jongen
Ondanks dat er maar weinig zeehon
den de ramp hebben overleefd, zijn er
meer jongen geboren dan werd ver
wacht. „Het is niet zo dat er ineens
een betere vruchtbaarheid onder de
wijfjes is in vergelijking met andere
jaren. We hadden minder jongen ver
wacht omdat de sterfte door het vi
rus op z'n hoogst was in de paartijd.
We dachten dat de wijfjes die de
ziekte zouden overleven problemen
zouden hebben bij het voldragen van
de zwangerschap. Dat is niet gebeurd
en dat is een goed teken, al zijn het
nog steeds véél te weinig jongen,
maar dat is een kwestie van veront
reiniging", aldus Reijnders.
Voedselpakket
Volgens de wetenschapper geldt de
aantasting van het afweersysteem
Lees verder pagina 2
