e eerste reddingsactie
dappere lieden in eene haringschuit"
Drinkwaterproject Rwanda
krijgt maximale bijdrage
Texelaars presteren goed
bij groepsdressuur in Twisk
Geld voor Tanzania uit
fonds ontwikkelingshulp
L van rncR Aa Chkisjpijn
Alkmaar.
Weer vacatures bij
Texelse brandweer
31 MEI 1990
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
Do verkoping vond plaats in logement De Zeven Provinciën, op deze oude ansichtkaart het grote
statige pand links
zijn werk als postschipper deed bleef
Buijs nauw betrokken bij het redden
van mensen op zee. Een paar voor
beelden; 4 man van het Duitse kof
schip 'Nanija', 1 man van de
Liverpool, een Pruisische bark in
1853, in 1849 negentien mensen van
driemaster 'Agnes'. Kortom een hele
lijst van mensen welke hun leven aan
o.a. Jacob Buijs te danken hebben. In
1904 werd hem door H. M. de Ko
ningin de orde van de Broeder van de
Nederlandse Leeuw toegekend. De
toenmalige ex- burgemeester van
Texel De Jonkheere overhandigde
Buijs een glazen stolp om er deze
schamele oogst van een mensenle
ven reddingswerk, 4 onderscheidin
gen, onder te bewaren. Hierbij was
ook een ordeteken van de koning van
Hannover, Ernst August, voor Buijs'
aandeel bij de actie rondom de Rijm-
dina in 1846. Een trieste bijkomstig
heid was het feit dat Jacob Buijs een
aantal jaren voor zijn dood in 1912
geheel blind werd. Zoals een verslag
gever het vlak na het overlijden van
Buijs schreef, ,,0, als hij vertelde van
zijne ondervindingen op zee en de
medailles toonde, door hem verwor-
tevoren was bepaald dat kopers van
de vaste wal contant moesten beta
len. Texelaars kregen hier drie dagen
de tijd voor.... Dros kocht een maga
zijn vol aardewerken potten, mokken
en schalen. Zou de familie Stiggel-
bout die koperen haard nog in hun
bezit hebben welke voorvader Elenus
voor een paar gulden kocht. Opval
lend veel „vreemden" waren tijdens
deze verkoping aanwezig. Namen als
Johan Gelaaff, Johannes van Sint
Anneland en Marcus Hangjas kun je
nou niet typisch Texels noemen. Ook
de koper van het wrak waarin o.a.
240 spoorrails, ene Van Gelder, zal
wel een overkanter zijn geweest, wat
had een Texelaar trouwens met die
rails moeten beginnen.
De totale opbrengst van de verkoping
bedroeg deze keer f6688.05. Al met
al geen slechte dag voor notaris Kik
kert met zijn 10 procent van de op
brengst. Goed, voor hem was het
ook geen schone winst maar het zal
best een gezellig dagje zijn geweest
daar bij de schenkgrage kastelein van
De Zeven Provinciën.
Het college van B en W heeft beslo
ten f10.000,- beschikbaar te stellen
voor het Unicef drinkwaterproject in
Rwanda. In verband met het 25-jarig
jubileum van het LBO op Texel heb
ben de leerlingen Texel „ingepakt".
De opbrengst van de verkochte stuk
ken touw bedroeg f32.000,-. Dit
geld komt ten goede aan het drin
kwaterproject.
Het verzoek van het organiserend co
mité van de actie om een gemeente
lijke bijdrage uit het fonds
ontwikkelingshulp, wordt - als de
raad er mee instemt - ingewilligd.
Van de f10.000,- komt f2.416,- uit
het fonds ontwikkelingshulp. Het
resterende bedrag komt ten laste van
de pot onvoorzien.
ven, dan was het aandoenlijk hem te
horen zeggen, 'Ik wou dat ik ze ook
nog eens zien kon!"
Kompasfout
En de afloop van de Rijmdina? Nadat
de geredden in De Cocksdorp waren
aangekomen werden zij daar, om wat
op verhaal te komen, in een loge
ment ondergebracht. De volgende
dag gingen zij samen met de zoon
van Jan Zunderdorp, consulair agent
van de koning van Hannover, naar
Oudeschild. Op 18 Februari werd, zo
als gebruikelijk, ten overstaan van no
taris Kikkert het verslag van de
afgelopen reis en de stranding, de
scheepsverklaring opgemaakt. Als re
den van de stranding hielden zowel
schipper Reents als zijn stuurman
Muller het op de deviatie van het
kompas. Naast de variatie, een ver
schil tussen het ware Noorden en het
B en W willen evenals voorgaande ja
ren een bijdrage verstrekken aan een
project in Tanzania van het R.K. Vrou
wengilde. Het project komt in aan
merking voor een bedrag van f644,-
uit het fonds ontwikkelingshulp. Het
Vrouwengilde heeft door middel van
collectes en giften een bedrag van
f1.840,- bijeengebracht.
magnetische noorden is de deviatie
een aanwijzingsfout van het magneti
sche kompas welke onstaat door het
scheepsmagnetisme. Aangezien een
groot deel van de lading uit staven
spoorijzer bestond heeft het kompas
waarschijnlijk een grotere miswijzing
gegeven dan waar men rekening mee
had gehouden. Het resultaat hiervan
was het sturen van een verkeerde
koers waardoor het schip in de Eier-
landse gronden terecht kwam.
Rapport van experts
Door de rechter uit Den Helder wer
den schipper Klaas van der Ster en
„rustend" stuurman Simon Ran aan
gesteld en beëdigd als experts over
het wrak en de lading van de Rijmdi-
na. Nadat beiden naar de stran
dingsplaats waren gezeild zijn zij daar
een aantal dagen gebleven om toe
zicht te houden op de berging van de
restanten van schip en lading.
Doordat het wrak geheel onder water
lag was het te moeilijk om de spoor
rails te bergen. Ook de balen katoen
welke zich er nog in bevonden liet
men zitten daar ze uit elkaar lagen
en waardeloos geworden waren. Wat
wèl in 's Rijksmagazijnen werd opge
borgen waren o.a. 1570 zakjes katoe
nen twist, 13 kisten geel koper, 4
koperen haarden, 267 stuks aarde
werk en een koperen kolenbak.
Verkoping
De 19e maart 1846 was notaris Kik
kert op de havendijk beOosten het
Oudeschild aanwezig om een ieder
de gelegenheid te geven de te verko
pen spullen te bekijken. Om de waar
de van het wrak met inhoud te
schatten hadden de kopers de be
schikking over het eerder genoemde
rapport van beide experts. Onder de
aanwezigen bevonden zich een groot
aantal vaste klanten. Namen als Ver-
berne, Dekker, Rab, Bakker en Kuiper
komen in het verkoop document
weer veelvuldig voor. Nadat alle be
langstellenden de aangeboden kavels
naar kwaliteit en kwantiteit hadden
bekeken begaf het gezelschap zich
naar het logement De Zeven Provin
ciën voor de officiële verkoping. Van
een kranteverhaal uit 1912 wordt gesproken over de „Reme-
In 't Lant van Texsel noemt Van der Vlis haar de 'Rinaldi-
Het was echter het Hannoverse kofschip „Rijmdina" dat op
februari 1846 met stormachtig weer in de Eierlandse gron-
verging. Van de bemanning werden de kapitein en de stuur-
gered. De twee matrozen Johan Philip Tilo en Hinrich
Booten vonden hun graf in de golven. Ziedaar de eerste
itie waaraan de legendarische Texelse redder Jacob Buijs, toen
ig 'n jonge knaap, deelnam.
de 29ste januari tot de 13e fe-
uan had de Rijmdina in een dok in
uil liggen laden. Een grote hoeveel-
ijzerwaren, staal, koper, katoen
twist was aan boord genomen.
Bdat de luiken met dubbele presse-
ngen en kantkleden waren gedekt
ftrok het schip in de vroege och-
fid van de 14e februari met be-
emming Bremen. Onder
odsaanwijzingen zeilde het schip de
umber af waarna men rond het
middajguur in open zee raakte. Nadat
de loods van boord was gegaan werd
met een matige noordenwind al het
doek bijgezet om de dikke vierhon
derd mijl zo snel mogelijk af te leg
gen. Alles had er de schijn van dat
het een voorspoedige reis zou wor
den. Het weer was gunstig zodat de
Rijmdina snel voortgang maakte.
Aanvankelijk werd een kompaskoers
van noord te oosten gestuurd. In de
avond en de daarop volgende nacht
eerder gepubliceerd portret van Jacob Buijs op latere leeftijd.
kromp de wind naar het westen zo
dat een gunstiger oostelijke koers
kon worden gevolgd. Gedurende de
hele volgende dag, zondag de 15e,
werd er goede voortgang gemaakt.
Met de hand loden
Doordat het zicht niet best was
kreeg men geen gelegenheid obser
vaties te nemen. Wèl werd nu en dan
gebruik gemaakt van het handlood.
De, op die manier verkregen informa
tie, als diepte en grondsoort werden
vergeleken met de gegevens in de
zeekaart. In de loop van de nacht
nam de wind in kracht toe zodat nóg
meer snelheid gemaakt kon worden.
Al met al redenen genoeg voor schip
per Folkert Reents en zijn mensen
om tevreden te zijn. Gróót was dan
ook de ontzetting aan boord toen de
Rijmdina in de dageraad van de 16e
hard aan de grond stootte.
Scheef
Doordat de Rijmdina met volle vaart
in de Eijerlandse gronden ramde is op
dat moment een deel van de lading
gaan schuiven. Hierdoor kwam het
schip gevaarlijk scheef te liggen en
werd meteen door „zware stortzeeën
en brandingen overdekt". Om het ge
vaar van omvallen en uit elkaar wer
ken van het wrak te vermijden liet
schipper Reents onmiddellijk de zei
len lossnijden en begon men meteen
met pompen op het ruim. Ondanks
deze maatregelen bleef het schip
zwaar aan de grond stoten en merkte
men „alras dat hetzelve zware lekka
ge bekomen had". In zeer korte tijd
stond er meer dan drie voet water bij
de pompen zodat er aan behoud van
schip en lading niet meer kon wor
den gedacht. Het redden van het
eigen leven was voor de vier beman
ningsleden nu nog het enige wat tel
de. Inmiddels was de wind, en
daarmee de zeegang toegenomen.
Krakend en kreunend werd de Rijmdi
na intussen stukje bij beetje door de
branding gesloopt. Door de overko
mende stortzeeën was de bemann-
ning genoodzaakt voorlopig in de roef
toevlucht te nemen. Daar werd
besloten dat men met de eigen boot
een poging zou doen de wal, waar
van men inmiddels vermoedde dat
het Texel was, te bereiken.
Gevlucht In het want
Op het moment dat de mannen aan
stalten maakten het er op te wagen
zagen ze tot hun ontzetting hoe een
geweldige stortzee de boot uit haar
sjorringen rukte en versplinterd over
boord smeet. Meteen hierna ontdek
ten zij „tot hunne niet geringe
schrik" dat hun schip snel in de bo
dem weg begon te zakken. De enige,
voor dit moment, veilige plaats was
een vlucht in het want. De twee ma
trozen werden in hun vluchtpoging
gegrepen door een overkomende zee.
In machteloze woede zagen de schip
per en zijn stuurman Muller hoe bei
de ongelukkigen hun gevecht tegen
het water langzaam maar zeker verlo
ren. Na een laatste hopeloze kreet
om hulp verdwenen zij in de kolkende
zee.
Terwijl de schipper en zijn stuurman
zich met de moed der wanhoop in
het want vastklemden had men aan
de wal het drama reeds ontdekt.
Snel werd een boot klaargemaakt en
ging men onder zeil op weg naar de
Rijmdina. In zijn later afgelegde
scheepsverklaring vertelt schipper
Reents ontroerd van zijn dankbaar
heid toen hij de „door God gezonden
zeven dappere lieden in eene haring
schuit" zag naderen.
Redders in groot gevaar
Onder deze zeven dapperen bevond
zich de toen 14-jarige Jacob Buys die
het nodig vond zijn vader op deze
reddingtocht te vergezellen. Zijn zee-
doop zal het zeker niet zijn geweest.
In die jaren ging men op veel jongere
leeftijd reeds naar zee. Maar op zijn
eerste reddingtocht ontdekte Jacob
dat dit soort tochten meestal geen
pretje was. Vanuit het Eierlandse gat
zette men koers naar de stran
dingsplaats. In de buurt gekomen luk
te het de mannen niet om de
Rijmdina, mede door het lage water,
dicht genoeg te naderen. Besloten
werd om een paar uur voor anker te
gaan teneinde een hogere waterstanc
af te wachten. Intussen hadden de
twee overlevenden van de Rijmdina
zichzelf in het want vast weten te
binden en hingen daar meer dood
dan levend te wachten op hun red
ders. Rond twee uur in de middag
zag schipper Reents dat de haring
schuit weer zeil maakte om te probe
ren hen weer te benaderen. Tot zijn
grote schrik werd de schuit steeds
opnieuw vol water gegooid. In zijn
eigen beklagenswaardige toestand
zag hij vertwijfeld „dat de zich daarin
bevindende zeelieden, ten getale van
zeven mannen zelve de slagtoffers
van hunne menschlievende pogingen
zouden worden alzoo dezelve schuit
van onophoudelijke zeeën werd over
stelpt". Verbeten vochten ze echter
door om de twee mannen te berei
ken. Na een paar uur knokken wisten
ze naast het wrak te komen waaraan
ze zich met haken vast hielden. On
geveer tien uur hadden de twee Duit
se zeelieden zich aan de grijpgrage
klauwen van de Noordzee kunnen
onttrekken alvorens ze door een
ploeg eenvoudige kerels werden ge
red.
Smaak te pakken
Tijdens deze reis heeft Jacob Buijs
kennelijk de smaak van het reddings
werk goed te pakken gekregen. Be
halve dat hij een groot aantal jaren
Zaterdag en zondag gaven 26 pony
en 7 paardcombinaties van De Klop
pertjes en Waddenruiters „acte de
presence" in Twisk. Het concours
hippique, georganiseerd door de
Koggeruiters, vond plaats onder
ideale weersomstandigheden. Zater
dag reden de pony's en zondag was
het de beurt aan de paarden en de
aanspanningen.
Bij de individuele dressuur werden de
volgende resultaten behaald: zes
pony-combinaties reden zich in de
prijzen en er werden in totaal 7
winstpunten behaald. Harma Eilander
met Valentine scoorde met 127 pun
ten het hoogste, goed voor een
tweede prijs. Ook Annemiek Kooiman
wist met haar nieuwe pony Norton
een winstpunt te bemachtigen. Bij de
paarden behaalde alleen Corrien Duin
een winstpunt.
In de groepsdressuur ging het bij de
paarden aanmerkelijk beter: het vier
tal van de Waddenruiters wist beslag
te leggen op de tweede prijs, 129
punten, één winstpunt dus. Het acht
tal van De Kleppertjes deed het zeker
net zo goed, het behaalde 130 pun
ten, twee winstpunten, goed voor
een derde prijs.
Bij het springen kwamen de volgende
pony-amazones foutloos rond: Tessa
Blom, Vera Blom, Maartje Duin, Lilian
Dijker, Petra Kooiman, Annette Kos-
sen, Sanne Pelgrim, Marleen Roeper,
Chloë Weel en Kirsten Zoetelief. Zij
scoorden hierbij twee winstpunten.
Chloë Weel promoveerde hierdoor
naar de zware klasse bij het sprin
gen, de klasse Z. Bij de paarden re
den slechts Corrien Duin en Jacobien
de Wit een foutloos parcours.
Er zijn slechts enkele minpuntjes te
noemen bij dit tweedaags paarden-
festijn. De organisatie was wat min
der strak dan we bij een concours
van de Koggeruiters gewend zijn: het
programma liep dus nogal uit. Boven
dien was het jammer dat, vooral op
zaterdag de publieke belangstelling
wat tegenviel.
Prijzen individuele dressuur
B-dressuur pony's: 2. Harma Eilander met Va
lentine 127; 3. Harma Eilander met Valentine
124 (2e proef); 4 Cathalijn Makelaar met Chi-
ca 120; 6. Petra Kooiman met Storm 123 Al
len één winstpunt L1-dressuur pony's: 4
Sanne Pelgrim met Shadow Boy 122, 5. Wen
dy Beers met Shadow 121. Beiden één winst
punt. L1-dressuur paarden Corrien Duin met
Barivaal 123, 1 winstpunt.
Prijzen springen:
B-springen pony's: 1 Lilian Dijker met Lady;
Tessa Blom met Lady Daisy. L-springen po
ny's: 5. Sanne Pelgrim met Shadow Boy M-
springen pony's: 1. Chloë Weel met Zamba,
nu Z. L-springen paarden: 6- Corrien Duin met
Barivaal; - Jacobien de Wit met Demsey. Allen
0 fout, voldoende voor stijl en twee winst
punten.
Iedere zaterdagochtend haalt Scou
ting Texel oud papier op. De mensen
worden verzocht deze spullen vóór
10.00 uur aan de straat te zetten,
zodat ze vlot kunnen worden ingela
den. Bij de oud papier-wagen kunt u
ook gereedschap voor de derde we
reld kwijt. Komende zaterdag wordt
het oude papier etc. opgehaald in de
volgende straten:
1. Bernhardlaan, Lieuwstraat, Tjak-
kerstraat. Wilsterstraat
De Cocksdorp
Zaterdag wordt in De Cocksdorp en
omgeving oud papier opgehaald door
de ouders van leerlingen van o.b.s.
Durperhonk. Men wordt verzocht het
papier uiterlijk 8.30 uur aan de weg
te zetten.
's Middags wordt in de rest van de
polder papier opgehaald door de Strij-
bosschool van 13.00 tot 15.00 uur.
Om de Texelse vrijwillige brandweer
weer op volle sterkte te brengen heb
ben B en W ingestemd met het ver
zoek een sollicitatieprocedure in te
stellen voor zes vrijwilligers. In ver
band met de vacatures in 1989 wer
den begin 1990 vier brandweerlieden
aangesteld. Als gevolg van de afkeu
ringen zijn er nu echter opnieuw
plaatsen leeggekomen. Als deze ver
vuld worden, komt de sterkte weer
op 43 spuitgasten.
