'ef
bouw
kijkje op de helling
Teso's „Schulpengat"
Voorlichtingsdag over
de rampenbestrijding
resteert
nog een maand tot tewaterlating
Eilandcompetitie tennis
„Voltreffers" won
boogschiet-toernooi
Geslaagd
Bovenop het schip op de hellinghet eerste autodek in aanbouw.
Smits.
Wngat" op de helling: nu nog volop in de steigers, over een maand te water.
Teso's nieuwe dubbeldekker „Schulpengat": 110.40 meter
lang, 18.70 meter breed, capaciteit 245 auto's, dienstsnel-
heid 13,6 knopen, vier Voith Schneider-propellers van 3.20
meter doorsnede, zes dieselmotoren van elk 1600 kW, ver
doorgevoerde automatisering, bouwkosten (inclusief bouw-
rente en financieringskosten) f 80 miljoen. Het nieuwe vlag-
geschip van de Texelse veerdienst overtreft de huidige
dubbeldeksveerboot „Molengat" in alle opzichten. In hoog
tempo is het personeel van de Verolme Shipyard in het
Noordbrabantse Heusden bezig met de voltooiing van het
casco. Tijdelijk werken er liefst driehonderd man tegelijk aan,
want de werf resteert nog slechts een maand tot de tewa
terlating (28 juli a.s.). Tussen de bedrijven door maakte werf
directeur G. Smits voor de Texelse Courant een halve
ochtend vrij voor een exclusieve rondleiding door de „cata
comben" van een schip in aanbouw.
groot: hoe gemakkelijker de dubbel
dekker in de haven kan
manoeuvreren, hoe groter (alweerl de
bedrijfszekerheid.
Opzichter E. Jongepier van het Bu
reau voor Scheepsbouw (BvS) in
Bloemendaal noemt de verdubbeling
van het aantal VS-propellers een be
langrijke innovatie Karakteristiek is
volgens hem de ver doorgevoerde
automatisering. Jongepier houdt da
gelijks toezicht op de bouw, samen
met Jaap Broersma, eerste machinist
in dienst van Teso. Wekelijks vinden
zogeheten „afstemmingsvergaderin
gen" plaats, waarbij Verolme, BvS en
Teso bekijken of ze bij de uitvoering
op één lijn zitten. Voor problemen
wordt in overleg naar oplossingen ge
zocht. Van het concept, zoals uitge
werkt in de uiterst gedetailleerde
bouwtekeningen, is niet afgeweken.
Alleen wordt de inrichting van de sa
lons aangepast aan de uitkomsten
van de enquete die naar aanleiding
van de proefopstelling van zitjes is
gehouden. Daarin is een advies van
een kleuradviesbureau verwerkt.
„Maar dat is een detail in de afwer
king."
Fabricagehal
Op twee bouwplaatsen tegelijk wordt
aan het nieuwe schip gewerkt. Op de
helling wordt de complete onder
bouw (tot en met het eerste auto-
dekl vervaardigd en elders op de
kade staat de bovenbouw (tweede
autodek en salons) in de steigers.
Daarnaast wordt in de reusachtige
fabricagehal naarstig voorarbeid ver
richt voor de „Schulpengat". Daar
wordt het stalen plaatwerk op maat
gesneden en gelast. De onderbouw
is gereed, momenteel wordt aan de
bovenbouw gewerkt. In het midden
van de hal lopen we het casco van
de brug tegen het lijf, nauwelijks her
kenbaar omdat het omgekeerd op de
grond ligt. Ook herkennen we delen
van de salon en het bovenrijdek. Dét
ziet er wel even anders uit dan we
aan boord van de „Molengat" ge
wend zijn! „In totaal hebben we voor
deze order 2500 ton staal in bewer
king", vertelt de heer Smits. Momen
teel werken driehonderd van de
vierhonderd man werfpersoneel aan
het schip. Sinds november, toen de
feitelijke kiellegging plaatsvond, is er
dagelijks aan gewerkt.
elke dag. Bij de bouw op de helling
worden drie kolossale kranen ingezet,
die zich over rails aan weerszijden
van de bouwplaats voortbewegen.
Twee kranen helpen bij het grote
werk, de ander bij het plaatsen van
„fijnere" onderdelen.
Het onderwaterdeel van de romp is
inmiddels helemaal klaar. Vier ronde
gaten wijzen aan waar de VS-
propellers zullen komen. Als wij ko
men kijken is men juist bezig met het
zogeheten „kotteren": uiterst nauw
keurig bewerken van de fundatie
waarop de propellers zullen worden
geplaatst. Twee medewerkers verrich
ten het karwei met behulp van een
soort grote draaibank. Eén van de
vier gaten is klaar, het totale karwei
neemt een paar dagen in beslag.
We lopen over het toekomstige eer
ste autodek, over keurig aan elkaar
gelaste, ruwe stalen platen. Lassen
gebeurt niet op de traditionele wijze,
maar onder C02. Corrosie en vervor
ming van het staal wordt zo voorko
men, bovendien is deze methode
sneller, vertelt „gids" Smits.
Motorkamer
Langs vrij steile trappen en onver
wachte op- en afstapjes bereiken we
de motorkamer. Zowel voor- als ach
terin het schip zijn drie generatorsets
gepland. Beide motorkamers zijn
identiek. Als de ene machinekamer
uitvalt, kan zo op de andere worden
overgeschakeld. Het is nauwelijks
mogelijk jezelf verstaanbaar te ma
ken; het geluid van boormachines
vult de ruimte. De machinerie is vrij
wel geïnstalleerd, men is nu bezig
met de afwerking. Wat opvalt is de
zware isolatie, gemaakt van brand-
bestendig materiaal. Het effect is di
rect merkbaar als we een deur verder
zijn: geluid vanuit de machinekamer
dringt nauwelijks nog door. „Wat zijn
dat?", vragen we, wijzend op dikke
kabels in de machinekamer. Het blij
ken hoogspanningskabels te zijn, die
vanaf deze plaats voor voeding van
de VS-propellers zorgen. „Ja", zegt
Smits, „voor een leek mag het chao
tisch lijken, wij zijn tevreden. Ons
principe is dat de werf schoon moet
zijn. We gebruiken zelfs stofzuigers in
de hal. Als alles ordentelijk is, komt
dat ten goede aan zowel de kwaliteit
van de produkten als onze medewer
kers. Inderdaad, het verkleint de kans
op ongevallen."
Hoog
We klimmen nu zeer hoog en belan
den voor ons gevoel bovenop het
nieuwe schip. De plaats waar we uit
komen blijkt echter pas het eerste
autodek te zijnDe overeen
komsten met de huidige dubbeldek
ker zijn duidelijk, alleen zijn de
afmetingen wat groter. Het valt moei
lijk een exact beeld te vormen, om
dat de indrukken worden vertekend
door het wijdse uitzicht op het land
aan de oevers van de Bergse Maas,
waaraan de werf is gelegen.
We gaan weer een stukje naar bene
den en wandelen door de voorraa-
druimte (met twee biertanks reeds
ingebouwd), c.v.-hok en personeels-
verblijf. Na inspectie van het onder
waterdeel, waarbij we tot diep onder
het schip (rechtop) doorlopen, verla
ten we de helling en lopen naar de
tweede bouwplaats.
Bovenbouw
De bovenbouw blijkt verder gevor
derd dan we dachten. Het bovenrij-
Blik op de bouwplaats waar bovendek en salons in aanbouw zijn.
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
dek is, compleet met (brom)fietsdek,
grotendeels klaar. Met de (alweer be
hoorlijk steile) trap gaan we een eta
ge hoger, naar wat de salon moet
worden. Nu is het nog het dak van
de bovenbouw. Aangezien in de hal
de voorgefabriceerde wanddelen al
klaar lagen, zal niet lang zo blijven.
We lopen naar het uiteinde van de
werkvloer. „Hier", wijst Smits,
„houdt de salon op en komt het zon
neterras." We knikken en genieten
van het uitzicht. Onvergelijkbaar met
het Marsdiep met het in de zon
glinsterende Gouden Boltje aan de
einderWe dwalen af.
„Texel mag zich gelukkig prijzen met
zo'n goed geoutilleerde veerdienst",
zegt Smits, als de rondleiding achter
de rug is. „Dat er vaak kritiek is, kan
ik me desondanks voorstellen. Er is
een bepaald spanningsveld doordat
iedereen de neiging heeft Teso te be
schouwen als publiek eigendom, als
een stukje van zichzelf. Je moet ech
ter oog houden voor het bedrijfseco
nomische aspect. Er wordt vaak
verdraaid gemakkelijk voorbij gegaan
aan het feit dat dat heel belangrijk is
voor de continuïteit van een goede
veerdienst."
Zondagochtend 1 juli:
Deuce
D. de Wit-T. Witte
Heri Hodie
H. Schraag-W. Vos
Ard Saal-R. vd. Bent
R. Zoetelief-R. Wielinga
Oosterend
S. Amende-R. Buitenweg
Zondagavond 1 juli:
Heri Hodie
P. de Bloois-B. Trap
H. Maas-H. de Brok
M. Bos-C. Kooiker
Deuce
M. Arkenbout-M. v.d. Bent
Den Hoorn
N. Bertrand-E. Ooyevaar
Maandagavodn 2 juli:
Deuce
B. vd. Vis-J. Zoetelief
F. Visser-J. Warnaar
T. Visser-A. Saai
Attentie
Wegens blessures van: Leo Saai, Arjen Saai
en J. vxj. Linde zijn al hun wedstrijden verval
len. De volgende wedstijden zijn opnieuw
gepland.
R Wielinga-A. Steenhuizen 29 juli; D. de Wit-
P. Barendregt 5 aug.; N. Boon-Ard Saai 5
aug.; H. Pastoor-H de Brok 5 aug.; W. Vos-A.
Rijs 12 aug S. Amende-Ard Saai 12 aug., Ard
Saal-N. Boon 26 aug.
Aan het veertiende „Texelronde"-
toernooi, dat zondag op de speelwei
de aan de Ploeglanderweg werd ge
houden, namen in totaal 53 schutters
deel. Mede dankzij het prachtige
weer en de vlekkeloze organisatie
kan worden teruggeblikt op een
geslaagd evenement. De wisselbeker
voor de vereniging die het hoogste
aantal punten scoorde, werd gewon
nen door „Voltreffers" uit Schagen.
Van de overkant waren zes verenigin
gen gekomen: drie uit Den Helder, en
verder clubs uit Schagen, Heiloo en
Santpoort. Zij presteerden zó goed,
dat de „thuisploeg" van de Eiland-
schutters naast de prijzen grepen. De
persoonlijke prestaties van de dertien
deelnemende Texelaars waren:
Henk Witte (498), Paul van Heerwaarden
(463), Peter Boon (443), E. van Bockom-Maas
(437), Ed Vermeulen (420), Han Keijzer (414),
Merijn Drijver (401), Jaap Keijzer (390), Theo
Kikkert (379), Ewoud Huisman (355), Maar
ten Hoogenbosch (337), Vincent Bakker (262)
en Herko van Heerwaarden (250).
Aan de Rijks Middelbare Agrarische
School in Alkmaar slaagden de vol
gende Texelse leerlingen:
Voor het diploma A-opleiding
landbouw:
Johannes van Kleeff uit Oosterend,
Jacobus van Leeuwen uit Den Hoorn,
Frank van der Linde uit De Cocks-
dorp, Jacob Roeper uit Den Burg,
Marco Vlaming uit Oosterend en Ma-
thias Smit uit Oosterend.
Voor het diploma B-opleiding
landbouw:
Jan Jacob Keijser uit Den Burg
10.00 u.
10.00 u.
9.00 u.
10.00 u.
10.00 u.
20.00 u.
19.00 u.
20.00 u.
19.00 u.
19.00 u.
19.00 u.
19.00 u.
20.00 u.
Bouwkranen
Over rampenbestrijding is weinig be
kend. Daarom wordt op 11 juli een
voorlichtingsdag met diverse de
monstraties verzorgd.
In geval van een ramp of een groot
ongeval kan het gebeuren dat de
plaatselijke brandweer of de ambu
lancedienst andere hulpverlenende in
stanties van de overkant te hulp
moet roepen. Om iedereen een in
druk te geven van de mogelijkheden,
taken, materieel en hulpmiddelen van
die instanties wordt samen met de
Stichting Folklore een voorlichtings
dag gehouden.
Hieraan werken mee: de Rode Kruis
Kolonne Texel, de Ambulancedienst,
de Basisgezondheidsdienst, de Regio
nale brandweer (met inbegrip van de
waarschuwings- en verkennings-
dienst), de Lotusgroep en de Texelse
brandweer.
Vanaf 14.00 uur kan men in het
raadhuis terecht voor een ten
toonstelling, waarbij voorlichtingspa
nelen, videopresentatie en uitgestalde
hulpmiddelen een goede indruk geven
van het werk van de hulpinstanties.
Aanwezige deskundigen zullen mon
deling toelichting geven.
Naast voorlichting over de rampen
bestrijding, wordt ook aandacht
besteed aan brandpreventie en ande
re taken van het Rode Kruis, zoals de
Welfare. Ook is het brandwondencen
trum vertegenwoordigd.
Op de Groeneplaats zullen diverse
wagens en materialen worden op
gesteld en daar zal eveneens deskun
dig commentaar worden gegeven.
Het meeste van dit materiaal zal om
19.00 uur daadwerkelijk worden ge
bruikt bij een demonstratie van red
dingen, opvang en verzorging van
slachtoffers en brandbestrijding in en
voor het raadhuis. De Rode Kruis Ko
lonne en Brandweer Texel zullen ge
zamenlijk de gevolgen van een
explosie aanpakken. Leden van de Lo
tusgroep treden hierbij op als slacht
offers. De demonstratie duurt tot
ongeveer 20.00 uur.
Het is de eerste keer dat op deze
wijze wordt samengewerkt. De orga
nisatie is in handen van brandweer
commandant H. Groot en de
commandant van de Rode Kruis Ko
lonne M. den Boer.
Op de helling is te zien dat de
„Schulpengat" nu op lengte is. In
hoogte groeide hij tot voor kort nog
otteren" bewerking van de ronde gaten waarin de VS-propellers komen) is een karwei
ote nauwkeurigheid vereist.
bouw is redelijk op schema".
Smits terwijl hij door het raam
lijn kantoor een blik op de hei-
werpt. Déér verrijst momenteel
Schulpengat": elke dag wordt
ter een stuk aangelast, zodat
raam maar zeker de contouren
een echte veerboot waarneem-
worden. „Het schip is op leng-
bosdle installatie van de
arkamers is ver gevorderd. Het
dat tegen zit, is de vertraagde
«ring van de Voith
leiders. We zullen de laatste we-
daarom nog hard moeten wer-
om de voorgenomen
(aflating op 28 juli te kunnen
men."
rerf voert betrouwbaarheid en
beid hoog in het vaandel en wil
gdeze goede naam behouden,
i, enigszins dramatiserend:
ia reputatie staat op het spel."
11 het genot van een kop koffie
we even terug in de tijd. naar
lind van de jaren zeventig, toen
scussie over het in de vaart
en van een dubbeldekker op
voor hoog oplaaiende emoties
„Nu blijkt een tweede dub-
iker nodig. Teso nam destijds
in verstandige beslissing". oor-
Smits.
Lof
vol lof over de Texelse booton-
iing: „Van een afstand bekeken
it Teso met kop en schouders
andere Nederlandse veer-
in uit. De efficiency is groot en
kampt nauwelijks met storingen.
de zware stormen van afgelo-
muari en februari bleef de Texel-
it gewoon dienst doen, in
lelling tot andere veren. Den
J-Texel gaat dan ook door voor
leer betrouwbare verbinding."
vsch mankeert er ook nauwe-
Ials aan, vervolgt Smits: „Ook
herhaaldelijk lekkage van de VS-
irs optrad, is de Molengat
mt de vaart gegaan. Voor der-
pech was een reserve inge-
d. Niet alleen het schip zelf is
oonbeeld van betrouwbaarheid,
ie walvoorzieningen. De opstel-
A Jritinrichtingen getuigen van een
rj lacht concept. Nu er een twee-
M ibbeldekker bij komt, hoeft niet
arden geïmproviseerd."
Betrouwbaar
jfszekerheid is volgens Smits het
■ale uitgangspunt bij de bouwop
dracht van Teso. „Grondigheid, zeker
heid, betrouwbaarheid. Dat vind je
op allerlei manieren weer terug in het
ontwerp. Extreem? Nee, wel op een
verantwoorde manier." Als voorbeeld
noemt Smits de machinekamer, die
bestaat uit twee identieke waterdich
te compartimenten. „Dat lijkt veilig,
maar tussendeuren vormen de onze
kere factor. Die kunnen door mense
lijke fouten open blijven staan. Zulke
vergissingen sluit je uit door een trap
in te bouwen, zodat de mensen eerst
omhoog moeten om van het ene
naar het andere compartiment te
gaan."
Vergeleken met de „Molengat" is het
concept gehandhaafd, maar dan wel
volgens de laatste stand der tech
niek. Overigens was ook de „Molen
gat" tien jaar geleden al geavanceerd
te noemen. Revolutionair zelfs, omdat
de machinekamer vanuit de brug kon
worden bediend. Een werktuigkundi
ge op de brug, dat was nog nooit
vertoond! „Ja, de Molengat was heel
duidelijk trendsettend. Bepaalde de
tails zijn terug te vinden in vaartuigen
die later werden gebouwd", aldus
Smits.
Voith Schneider
De „Schulpengat" zal met vier VS-
propellers worden uitgerust, waar de
„Molengat" er over slechts twee be
schikt. De propellers van Teso's nieu
we schip hebben per stuk minder
vermogen, maar in totaal méér. „Wat
betreft het toerental is dit het opti
male concept", verklaart Smits.
De Voith Schneider-propeller is niet
het goedkoopste voortstuwings
systeem, maar wel het meest effec
tieve. De wendbaarheid van het 110
meter lange schip wordt erdoor ver-
Werfdirecteur G.
