KORT TEXEIS
VAH HET RAADHUIS
Uitslagen GVT
flMDERDAG 18 OKTOBER 1990
TEXELSE COURANT
Hl- I'MlT - Tg-~ <r WÉ f. fi t -»l' T TTti mm
aan w(^en m0nsen van en naar hefeiland gebrachtmet de hijskraan en precies volgens de
schriften van de scheepvaartinspectie.
wo srreweg de kostbaarste. Dat komt
:ja dat het zand waarmee het strand
nu idt opgehoogd nu niet afkomstig
w Pt een naburig deel van de Wad-
n®i izee, maar uit de Noordzee op een
tand van 14 kilometer uit de kust.
'h nkan daarom niet volstaan met
aar idrijvende zandzuiger die het zand
anl itstreeks vanaf de winplaats naar
W strand perst, maar moet werken -,r
Te* [sleephopperzuigers, die het zand
t iet wingebied opzuigen, er zo ver
coi jelijk mee richting Texel varen en j
aat daar via een koppelboei afleveren r. l avT
ooi ;en hefeiland, waarop pompen 'fNi?
in die het zand via een zinkerlei- 4
3af jvan 3700 meter naar het strand
an ;en.
De ..stort" Hier wordt het zand op het strand gespoten en door de shovelmachinisten op de juiste plaats geschoven. Meeuwen doen zich te
goed aan schelpdieren, visjes en garnalen die ook uit de zandpijp komen. Soms zitten er mooie grote tongen en andere platvissen tussen, die
door strandbezoekers dankbaar worden meegenomen
ÏX zandstroom en het rijdende materieel
V\ te komen.
Geen drijfzand
Het mengsel dat uit de pijp op het
strand stroomt, bestaat voor onge
veer de helft uit water. Zodra het is
neergekomen, bezinkt het zand en
het water stroomt terug naar zee.
Dank zij het grove en schone karak
ter van het zand, loopt het water er
zeer snel uit. Je kunt dan ook direct
op het nieuwe strand wandelen. Dat
was bij vorige suppleties toen het fij
ne en slibrijke zand uit de Waddenzee
werd gebruikt niet het geval. Er ont
stond toen drijfzand waarin je diep
kon wegzakken zodat het in de buurt
van het „stort" streng verboden toe
gang was.
het zand niet meer uit de Wad
zee wordt gehaald heeft twee re
en. Gebleken is dat zandwinning
ar slecht is voor het natuurlijk
Eu Het is een van de bedreigin-
van dit natuurgebied. Bovendien
laat het sterke vermoeden dat
de ontstane gaten in de wadbo-
leen zuigwerking uitgaat, waar-
Ir het opgespoten zand extra snel
ppoelt en weer in de Waddenzee
cht komt.
Telkens als een stuk strand „klaar" is
wordt de zandpijp verlengd. Als het
vlot gaat, gebeurt dat bijna elk half
uur. Het is een routineklus waarbij
een laadschop een nieuw stuk pijp
aanvoert en in de juiste positie voor
het oude brengt, de gaten in de flen
zen recht tegenover elkaar. Twee
mannen brengen pennen en enkele
bouten aan, leggen een waterkerende
pakkingsring tussen de flenzen en
maken tenslotte de verbinding met
24 bouten stevig vast. De afsluiter in
de leiding, die intussen de
zandstroom naar het tweede stort-
punt heeft geleid, kan dan weer open
en Texel kan opnieuw een beetje
groeien. Het zand wordt met shovels
en bulldozers in een laag tot 4,5 me
ter plus NAP zo hoog mogelijk tegen
de afgekalfde duinrand aangebracht.
Het gewenste geleidelijke verloop
naar het water ontstaat later vanzelf
onder invloed van de zee. Bij de over
gang van het nieuwe strand naar het
oude duin, worden rietschermen ge
zet om het stuiven van het zand in
juiste banen te leiden.
Verre zandbron
door Rijkswaterstaat aangewezen
iwaar het zand mag worden
Behaald is een stuk Noordzee
13x5 kilometer en een diepte van
peer twintig meter. Hier liggen
ren van mooi grof zand. De zand-
kls meten gemiddeld 350 mu of-
«0,3 mm. Ter vergelijking: zand
de Waddenzee is 200 mu of 0,2
|en bevat bovendien veel slib,
■door het water er na het storten
Bet strand niet snel uitloopt. Bo
nen spoelt dit fijne zand makkelij-
Iweg. Een zandsuppletie van grof
[igaat dus langer mee, een vol-
Me suppletie kan langer wachten.
De koppelboei. die als gevolg van stormgeweld meerdere keren defect raakte, op zijn ligplaats tussen de sleephopperzuiger Ham 310 (achter
grond) en het hefeiland.
Knudsen gehuurde installatie die
sterk doet denken aan een booreiland
en voor allerlei „offshore" karweien
wordt geëxploiteerd. Voordat het
voor de Texelse zandsuppletie werd
ingeschakeld, stónd het - voorzien
van een grote kraan - in Schotland
voor het uitvoeren van heiwerk in
zee.
In Rotterdam werd het in drie weken
voorzien van twee dieselaangedreven
pompen van resp. 2460 en 3600 pk,
waarmee het zand naar het strand
wordt geperst. De pompen kunnen
tegelijk, maar ook apart werken. Het
werkelijk afgegeven pompvermogen
is afhankelijk van de druk die over
wonnen moet worden en wordt ho
ger naarmate het opspuiten van het
strand vordert. Dat gaat allemaal
automatisch: de inkomende druk
wordt voortdurend gemeten en de
gasoliestroom naar de diesels wordt
daarmee geregeld. Op de werkvloer
van het eiland, twaalf meter boven
het water, staat ook een kraan, on
der andere nodig voor het halen en
brengen van de zeven mensen die
hier permanent werken. Voor hen zijn
er ook geriefelijke leefunits, uitge
voerd met geïsoleerde wanden om
het geronk van de pompmotoren bui
ten de deur te houden. Zoals bijna al
le anderen mensen die bij de
suppletie zijn betrokken werken ze
volgens de bagger CAO: een week
aan een stuk door, gevolgd door een
week rust.
betrokken baggeraars deze uit eigen
voorraad gehaald, voor een ander
deel is het nieuw en rechtstreeks
van de fabriek in Duitsland aange
voerd. Wie naast de pijp staat kan
het sissende geluid van het stromen
de zand duidelijk horen. Herhaaldelijk
klinkt ook getik en gestommel: dat
zijn stenen en steentjes die in het
zand zitten. Zand schuurt de maag
maar ook de pijp. Nieuwe pijp heeft
een wanddikte van 20 mm; na afloop
van de suppletie is daar vier mm af.
Dat betekent dat de pijpstukken na
enkele suppleties zo zwak zijn gewor
den (wanddikte 6 mm of minder) dat
ze moeten worden afgevoerd als
schroot. Een wanddikte van 12 mm
is voor gebruik boven water nog
ruimschoots verantwoord. Mocht er
iets breken, dan is reparatie snel uit
gevoerd. „Bij het onderwaterdeel
wordt geen enkel risico genomen
omdat in geval van breuk die leiding
naar boven moet worden gehaald,
een tijdrovende en dus kostbare ope
ratie. Dat deel is dus gloednieuw",
legt projectleider Van Kuijk uit.
Kwetsbaar
We komen nu in een kwetsbare fase
van het zandtransport. De zandzui
gers moeten hun lading overpompen
naar het hefeiland, waarop pompen
staan die het zand via de stalen zin-
kerleiding naar het strand persen.
Daartoe moet telkens verbinding wor
den gemaakt met een koppelboei (die
vast ligt aan drie zeven tons ankers)
waarop de leiding van de zandhopper
dus wordt aangesloten. De (Duitse)
sleepboot „Hasenbüren" moet daar
toe de 120 meter lange drijvende lei
ding die aan de koppelboei hangt,
oppikken en aan de sleephopperzui
ger geven, waar de „klik"verbinding
tot stand wordt gebracht. Ook een
leek zal begrijpen dat zo'n operatie
alleen mogelijk is in betrekkelijk
rustig water. Bij zware deining stam
pen en slingeren de koppelboei en de
betrokken vaartuigen zo hevig dat er
niets van terecht komt en er ontstaat
dan ook gevaar voor de mensen die
de technische handelingen met dit
zeer zware materieel moeten uitvoe
ren. De apparatuur is verder zo flexi
bel mogelijk ontworpen. Het
aansluitpunt op de koppelboei is bij
voorbeeld draaibaar (zoals bij een
„draaitop" stofzuiger) waardoor de
hoppers tijdens het aansluiten en
overpompen voortdurend rond de
boei zouden kunnen draaien zonder
dat de boel in de knoop raakt. Verder
is uiterste wendbaarheid vereist van
de sleepboot die de drijvende leiding
moet oppikken en aangeven. Dat
schip is daarom uitgerust met een
Voith Schneider propeller inplaats van
een gewone schroef, waardoor het
uiterst gecontroleerd net zo makkelijk
vooruit, achteruit als zijwaarts kan
bewegen.
Hefeiland
Het door de hopperzuigers overge
pompte zand gaat nu naar het hefei
land „Jay Robertson". Het is een van
het Amerikaanse bedrijf Morrison
[Hraorraad zand in het wingebied is
Hm. Uit het genoemde stuk zee
Heen laag van twee meter worden
^■gehaald. Dat is tien keer zoveel
voor de nu aan de gang zijnde
p'etie op Texel nodig is. Het be
ende stuk zeebodem is tevoren
3eg wkeurig bestudeerd en in kaart
jj h racht De samenstelling van de
die êm is niet overal hetzelfde. Er zijn
jug ften waar veel grind in het zand
rie en in het gebied zit ook een
del lal wrakken van schepen. Deze
jtel lakeis moeten natuurlijk worden
ron "eden bij het zandzuigen. De
zer itsen zijn precies vastgelegd in
arm electronische plaatsbepalings-
liei eem van de zuigers,
ns I
et ^eephopperzuigers, die elk onge-
75 miljoen gulden hebben ge-
£0' zijn de 133,50 meter lange
jer 310" en de iets kleinere „Vol-
r(j< Delta" Beide kunnen ze 7000
zand laden.
B 'schip zuigt dat zand op via
P 5 pijpen ter weerszijden terwijl
angzaam vooruit vaart, net als
stofzuiger. Als het na drie kwar-
'Ol is heeft het een diepgang van
fieter. De elf kilometer in de
fig van de Texelse kust wordt in
im!i talf uur afgelegd. Op 3700 me-
Sn het strand moet worden
ent fept, anders zou de zuiger aan de
Slopen.
Geen last
Toen bekend werd dat in augustus de
zandsuppletie van start zou gaan was
op Texel iedereen blij. Alleen stran-
dexploitant Piet Zijm krabde zich ach
ter de oren Hij was bang dat „zijn"
strand door de spuitactiviteit afgeslo
ten zou worden voor badgasten en
dat zou vermindering van inkomsten
betekenen. Maar dat viel mee. Alleen
bij de voorbereidingen van het werk
toen de zinkerleiding op het strand
werd gemonteerd en vervolgens in
zee getrokken, was het strand ten
noorden van het paviljoen even af
gesloten. Daarna kon het badleven
onbelemmerd doorgaan zolang het
mooie zomerweer voortduurde. Het
opspuitwerk bleek zelfs als trek
pleister te werken, zodat hij niet echt
rouwif is over de vertraging. Piet
Zijm heeft'zijn eigen verklaring voor
de stomme pech die de zandsupple
tie steeds heeft achtervolgd. „Ja, er
rust een vloek op dat werk. Dat is
eigen schuld. Hadden ze maar niet
op de dertiende moeten beginnen,
dat is immers een ongeluksdatum..
Publiek
Nooit eerder werd een zandsuppletie
zo publieksvriendelijk uitgevoerd. Bij
de strandafgangen van. De Krim en
de vuurtoren heeft de Kombinatie
borden gezet, waarop wordt uitge
legd wat er aan de hand is. Ook is
ervoor gezorgd dat de exploitanten
van de strandpaviljoens foldertjes
hebben die aan geïnteresseerde men
sen worden uitgereikt en de pers
heeft niet te klagen over medewer
king als verslag moet worden gedaan
over de voortgang van het werk en
de problemen die zich daarbij
voordoen
Snelle slijtage
Afgezien van het flexibele beginstuk
is de 3500 meter lange en 80 cm
dikke zinkerleiding naar het strand bij
paal 28 uitgevoerd in staal. Dat geldt
ook voor de op het strand liggende
aftakkingen die dagelijks tientallen
keren worden verlengd met stukken
van twaalf meter naarmate het
opspuiten van het strand vordert. To
taal is ongeveer zeven kilometer pijp
nodig. Voor een deel hebben de drie
Tekst en foto's:
Harry de Graaf.
Wie een kijkje wil nemen op het
strand waar het zand wordt gestort,
is welkom. Wel oppassen dat men
zichzelf en anderen niet in gevaar
brengt door te dicht bij de
Hefeiland met tussenstations
Flexibele
leiding
Zandstort
NAP 4,50 m.
Koppelen aan
drijvende
leiding
Koppelboei
Zinkerleiding
doorsnede 800 mm
gezamenlijke lengte 3700 m.
Vaarafstand
11 km.
winnen
PAGINA 11
MEDEDELINGEN VAN B EN W
De rubriek „Van het raadhuis" bevat
informatie en mededelingen van de
gemeente Texel. Lezers die vinden
dat aan een bepaald onderwerp aan
dacht moet worden geschonken,
kunnen contact opnemen met de af
deling algemene zaken in het ge
meentehuis. Nadere inlichtingen:
toestel 247.
Beheersplan duinen
Op woensdag 24 oktober om 19.30
uur wordt in het gemeentehuis een
hoorzitting gehouden over het be
heersplan Duinen Texel. De mogelijk
heid bestaat om dan mondeling op
het plan te reageren of een toegezon
den reactie nader toe te lichten. In
dien u van deze gelegenheid gebruik
wenst te maken, wordt u verzocht -
in verband met de beschikbare tijd -
dit aan de afdeling ruimtelijke orde
ning (tel. 02220-62121 tst 234) ken
baar te maken.
Bouwvergunningen
Fa. De Muy b.v. voor het uitbreiden
van een winkelpand, Kikkertstraat
11-13 te De Cocksdorp; B. Medema
voor het plaatsen van een garage.
Peperstraat 15 te Qosterend; F. Zegel
voor het gedeeltelijk veranderen van
een winkelpand, Parkstraat 26-30 te
Den Burg; gebr. F.P.C. en R. van der
Star voor het plaatsen van een stal,
Schorrenweg 16 te Oosterend; H.
Arendsen voor het plaatsen van een
serre, Vloedlijn 47 te Den Burg; C.
Wetsteen voor het plaatsen van een
berging, Zanddijk 192 te De Cocks
dorp; W.A. van Gelder voor het ge
deeltelijk veranderen van een
zomerhuis, Gerritslanderdijkje 90 te
De Koog; Ministerie van Defensie
voor het plaatsen van een hoofdge
bouw, Mokweg te Den Hoorn; F.A.
Joustra-Kooger voor het plaatsen van
een dakraam. Ankerstraat 8 te
Oosterend; Directeur Gemeentewer
ken voor het plaatsen van een vuil-
overslagstation, IJsdijk te Oudeschild;
Aankoopcentrale Texel voor het plaat
sen van een geluidswal, Waal-
derstraat/Bernhardlaan te Den Burg;
Aankoopcentrale Texel voor het plaat
sen van een opslagloods (2e fase),
Waalderstraat 53 te Den Burg; Aan
koopcentrale Texel voor het plaatsen
van een opslagloods (1e fase), Waal-
derstraat 53 te Den Burg; A. Nijkamp
voor het vergroten van een woon
huis, Vroonlant 7 te Den Burg; Fa.
Zegers en Zn. voor het gedeeltelijk
vergroten van een schuur, Slufterweg
211 te De Cocksdorp.
Derden-belanghebbenden kunnen te
gen deze beschikkingen ingevolge de
wet AROB een bezwaarschrift indie
nen. Nadere informatie: kamer 205
of telefoon 62125.
De onderlinge wedstrijden van Gym
Vereniging Texel leverden de navol
gende resultaten op.
Jongens 5 en 6 jaar: 1 Jaap Duin 30,30; 2
Boy van der Vis 29,10, 3. Steven van Vliet
28.50; Jongens 7 jaar 1. Jannis Engelvaart
30.0; 2 Etienne Aderlieste 29,50; 3. Alex
Balk 29.20 Jongens 8 jaar 1 Milco Siebert
29,20; 2 Maarten Dogger 27,90; 3. Dennis
van der Wilde 27,20 en Arjan Witte 27,20.
Jongens 9/10 jaar: 1. Joost van Heerwaarden
30,90; 2. Patrick Bakker 30,50; 3. Dirk Jurjen,
Buysman 30,30 Jongens 11/12 jaar 1.
Jasper Keizer 31.10; 2. Dennis Bakker 30,10.
3. Erik Jan Veeger 29,90. Meisjes 6 jaar: 1.
Karin Zwanenveld 28,70; 2 Cisca Hoogen-
bosch 28,60. 3. Marit Hoogenbosch 28.50
Meisjes 7 jaar: 1 Eva Jasper 29,70; 2. Tama
ra de Lang 29,30; 3 Lisa Peet 29,10. Meisjes
8 jaar 1. Jolijn Smit 30.40; 2 Lilian Mal-
schaert 29.20; 3 Suzanne Stiggelbout 29,10.
Meisjes 9 jaar: 1. Eline Zijm 30,70, 2.
Christiene Geense 30,60; 3 Immetje Duin
29,80; Meisjes 10 jaar: 1. Manon Kikkert
30,90; 2. Madeion den Brok 30,70; 3. Daniël-
le Rood 29,80. Meisjes 11 jaar- 1 Marieke
Brommersma 29,90; 2 Mariska Daalder
29,10; 3. Mariam Vonk 29,10; Meisjes 12 jaar:
1. Suzanne Pijlman 30,50 en Vera Kruithof
30,50; 2. Mala Zwieringa 29,90; 3. Renate
Rood 29,50. Meisjes 13/14 jaar 1 Jana Vis
ser 31.10; 2 Nelleke Knipscheer 30,20, 3. Le-
onie Daman 30,10. Aspirant dames 1. Linda
Moor 31,10; 2. Caroliena de Haas 30,10; 3.
Mieke Steenbrugge 29,80 Finale recreatieve
groepen 1. Linda Moor 32,25; 2 Jasper Kei-
zer 31,80; 3. Mala Zwieringa 30,35. Selectie-
groepen: Jongens E.T. B. 1. Pieter Daalder
41,25; 2. Piet Hoogenbosch 39.05, 3. Bas
Buysman 38,65; E.T. Jongens A 1 Mark Jan
Mulder 46,80; 2. Michiel Spitzer 43,15; 3. Ar
jan Zwaneveld 42,45. E. T Meisjes C. 1. San
ne Schoo 29,50; 2. Cyntha van Heerwaarden
28,55, 3. Marlon Witte 28,10. E.T. Meisjes B.:
1. Efaliene Drijver 30,80; 2 Annemieke Moor
29.30, 3 Marlies Koorn 29,25; E.T. Meisjes
A.: 1 Esther Witte 33,30; 2. Suzanne Boeyen
33,00, 3. Liesbeth Brouwer 32,85
Vrije School. De gemeenteraad
wordt voorgesteld geen subsidie te
geven voor de Landelijke Schoolbege
leidingsdienst voor Vrije Schoolonder
wijs, omdat men bij de regionale SBD
(die al door de gemeente wordt ge
subsidieerd) terecht kan. Oftewel: als
de Vrije School een eigen SBD wil,
moet men die zelf maar betalen, al
dus b en w.
Grafzerken. Het college van B en
W wil ƒ360,- beschikbaar te stellen
voor de restauratie van drie grafzer
ken in de Hervormde kerk van Den
Burg. Er was ook om een bijdrage
voor het opknappen van een gedenk
teken in de kerk gevraagd, maar dit
zal worden meegenomen in de alge
hele restauratie van de kerk.
