(jroen ^warL-Jexel s in het hart-,
Nieuwe reddingsboot
oktober in de vaart
Ambassadeur Chili
komt praten over
Texel-Paaseiland
Strop voor mosselvissers
Siegfried Egmundis naar Schiermonnikoog
VRIJDAG OP BEZOEK BIJ GEMEENTEBESTUUR
Door storm en eidereenden
Vrouw ligt lang
gewond op strand
Wijziging tips
Texeltoerist
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.545
DINSDAG 8 JANUARI 1991
Voor advertenties, abonnementen, etc.
Langeveld De Rooy B.V, Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon 02220-12741, na 18.00 uur 14881 Telefax 02220 -
14111
Redactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
02220-12741
Buiten werktijd deze week tot en met dinsdag a.s.
Margreet Berndsen, Wilhelminalaan 58, Den Burg, telefoon 02220-14896
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; N.M.B. nr. 67.34.60.398
Verschijnt dinsdags en donderdags.
Abonnementsprijs ƒ43,95 per half jaar; Los ƒ1,20
De Stichting Koninklijke Noord- en Zuidhollandse Reddingsmaat
schappij (KNZHRM) gaat nog dit jaar over tot aanschaf van een
fonkelnieuwe reddingsboot die de huidige „Siegfried Egmundis"
zal gaan vervangen. Het publiek zal het nieuwe vaartuig, waar
van het prototype „Valentijn" in Noordwijk uitvoerig werd ge
test, waarschijnlijk al in oktober dit jaar in volle glorie kunnen
aanschouwen. Met de aanschaf van het schip is een bedrag van
circa 8 ton gemoeid. Een nieuwe trekker, die de strandreddings-
boot naar zee zal slepen kost nog eens f250.000,-.
De topsnelheid van de gavanceerde
reddingsboot is met 35 mijl per
uur(circa 65 k/m/uur) aanzienlijk ho
ger dan de acht knopen van de Sieg
fried Egmundis. Het reddingsvaartuig
is rondom omsloten met oranjekleu
rige kunststofbuis dat dient als extra
drijfvermogen en bescherming tegen
stoten.
j Naar gelang de omstandigheden kun-
nen deze „tubes" onder de gewenste
I druk worden gezet. De boot is uit
aluminium opgetrokken, waardoor het
'gewicht beneden de 7.5 ton blijft,
j Het ruim is verdeeld in vier water-
I dichte compartimenten, allen afzon-
j derlijk bereikbaar via waterdichte
I luiken. Met 70 centimeter is de diep
gang van het nieuwe schip iets gro-
3 ter dan zijn voorganger. Het oude
schip, dat overigens pas sedert 1986
in gebruik is, werd door onvoldoende
j voorstuwingssnelheid bij hoge
stroomsnelheden, soms dwars op de
huizenhoge golven gezet. Nu kan be
ter voor de zee af worden gevaren.
Ook kan diagonaal tussen golven in
het Eierlandse Gat worden gelaveerd
i waardoor men het doel met hogere
I snelheid kan benaderen. In de oude
situatie vereiste dat soms zeer ge-
j compliceerde stuurmanskunst. Het
I schip was in bepaalde situaties onge
schikt voor het reddingswerk. Het
nieuwe vaartuig blijft door de hogere
kruissnelheid tijdens extreme omstan
digheden, zoals die zich regelmatig
voordoen in de ondiepe geulen van
De Waddenzee, goed bestuurbaar.
Ook in de branding komt de red
dingsboot goed tot zijn recht. Het
kan daardoor bij een scheepsramp
sneller ter plaatse zijn en biedt bo-
vendien een betere veiligheid voor
bemanning en drenkelingen. Door de
grotere diepgang en de ruimere afme
ting van het schip gaat de stabiliteit
er aanzienlijk op vooruit.
Kantelproef
Het nieuwe is schip dankzij een een
dubbelwandig stuurhuisdak, die als
luchtbel dienstdoet, tot een slagzij
Een 23-jarige vrouw uit Weesp heeft
ongeveer drie kwartier met een ge
broken been op het strand tussen
paal 9 en 12 gelegen, alvorens hulp
verleners ter plekke waren. De
vrouw had scheen- en kuitbeen ge
broken toen zij tijdens een wande
ling tegen het duin op sprong en
vervolgens verkeerd terecht kwam.
Het ongeval gebeurde omstreeks elf
uur zondagochtend, halverwege de
twee voornoemde strandslagen. De
vrouw maakte een wandeling in ge
zelschap van haar man of vriend. Het
was erg hoog water en ze speelden
wat met de golven. Toen de vrouw
voor een hoge golf tegen het duin op
vluchtte, verloor ze haar evenwicht
en kwam raar ten val. Ze brak niet
alleen een been, maar werd boven
dien nat van het zeewater. Gelukkig
was het afgaand tij, zodat het water
niet nog hoger op het strand kwam
te staan. In deze belabberde toestand
liet haar partner haar achter en ging
hulp halen in paviljoen Paal 9. De
ambulance kon niet op het strand ko
men, maar de politie kon dat wel. De
onlangs nieuw in gebruik genomen
terreinauto's bewezen direct hun
waarde. Met ambulancepersoneel aan
boord begaf de politie zich naar het
slachtoffer. De vrouw werd achterin
de ruime politiewagen gelegd en
daarna met de ambulance naar het
Gemini-ziekenhuis gebracht.
van 140 graden volledig zelfrichtend.
De kantelproeven van het prototype
verliepen net als de valproef van zes
meter hoogte volgens verwachting.
Het volledig nieuwe type strandred-
dingsboot, deels bedacht en ontwor
pen door de KNZHRM-directeur
Wiebinga zelf,beschikt over twee
Volvo-dieselmotoren van elk 380 pk,
waarmee de Hamilton-waterjets wor
den aangedreven. Dit voorstuwings-
systeem zit ingebouwd in de romp
zodat de boot vanaf het strand ge
lanceerd kan worden. Voor drenkelin
gen betekent dit tevens minder kans
op verwonding door uitstekende
schroefdelen ti|dens het oppikken. De
nieuwe reddingsboot meet 10.60 me
ter lang en 4.10 meter breed en
weegt 7,3 ton en is daarmee iets
groter en zwaarder dan zijn voorgan
ger. Het biedt plaats aan vier beman
ningsleden die via een in
veiligheidshelmen ingebouwd inter
comsysteem in onderling contact
staan. De bemanning zit op speciaal
ontworpen zadels met veiligheidsrie
men. In het dashboard van het stuur
huis is alle apparatuur waterdicht
afgeschermd. Bediening gaat via wa
terdichte microfoons en schakelaars.
Er kunnen 61 geredde personen aan
boord plaats nemen. Dat zijn er bijna
veertig meer als nu het geval is. Door
de grote kunstof stootring waarmee
het schip is omgeven lopen de pas
sagiers niet het gevaar dat ze van
boord glijden. De Valentijn, het proto
type van de toekomstige reddings
boot, dat in Noordwijk naar
tevredenheid dienst doet, werd ge
bouwd bij Damen Shipyards in Gorin-
chem. De KNZHRM verwacht de
offertes voor de bouw van de Texelse
reddingsboot, op verzoek gedaan
door verschillende scheepswerven,
half februari binnen. Aan de hand
daarvan beslist de reddingsmaat
schappij definitief over de aanschaf
van het schip.
Bemanning
Als voorwaarde voor ingebruikname
van het nieuwe schip stelt de
KNZHRM dat het aantal parate be
manningleden van zes man naar
twaalf gaat. Varen met een dergelijk
snel vaartuig vergt eenmaal meer in
spanning. De toekomstige bemanning
zal dan ook niet ontkomen aan een
grondige lichamelijke keuring. De hui
dige bemanning bestaat uit P. Kik
kert, motordriver, P.J. Stolk, T. de
Brave, C. Douwma, E. Daalder, R.
Kuiper als opstappers. P. Kwartel is
de trekker chauffeur, J. Lanting en A.
van Liere techniek, P de Brave en H.
van Wijk als reserve-schippers en
tenslotten Jaap Groen al tien jaar
aan boord als schipper.
Met de Siegfried Egmundis zijn vol-
«tedfó
Het prototype ..Valentijn". op volle snelheid. Het
gens schipper Jaap Groen overigens
een indrukwekkende aantal reddingen
verricht. „Zo kwam op 29 juli 1988
het zeiljacht „Maya" bij windkracht 8
in moeilijkheden. Er was een man
overboord geslagen. Dat was een van
de moeilijkste reddingen die ik heb
meegemaakt. En dit voorjaar liep het
schip van Theo Eilander aan de
grond, dat hebben we vlotgetrokken.
Meestal moeten we in het ondiepe
gebied rond de Eierlandse Gronden in
actie komen."
Navigatie
Het nieuwe, snellere schip kan voor
het eerst het gehele operatie-gebied,
dat tot 55 mijl uit de kust strekt, on-
Lees verder pagina 2
vaartuig kan ruim vier keer sneller dan de Siegfried Egmundis.
De Chileense regering staat positief tegenover het idee om Texel
en het in de Stille Oceaan gelegen Paaseiland bijzondere banden
met elkaar te laten aanknopen. Vrijdag a.s. komt de Chileense
ambassadeur Jorge Antonio Tapia Valdés naar Texel om daarover
met het gemeentebestuur te praten.
De 54-jarige advocaat Jorge Antonio Tapia Valdés. de Chileense ambassadeur in Nederland kan
bogen op een indrukwekkende staat van dienst. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van
Chili, de Standford Law School in Californië. de Yale Law School in New Haven en Inter Univer
sity Centre in Dubrovnik in Joegoslavië. Hij was onder meer lid van de professionele staf van
de senaat van Chili, secretaris van de commissie voor constitutie, wetgeving en justitie, minis
ter van justitie, minister van onderwijs en tussen 1960 en 1973 had hij ook een privé advoca
tenpraktijk. Daarnaast was hij als onderzoeker, assistent-hoogleraar, hoogleraar, onderdirecteur
en gasthoogleraar actief op academisch terrein. Hij heeft zich gespecialiseerd in de problema
tiek inzake macht en recht, politieke, ontwikkeling, autoritarisme en militarisme, nationale veilig
heid. etc. Hij was betrokken bij tientallen seminars en congressen over deze onderwerpen
overal ter wereld, schreef een vijftal boeken en een dertigtal artikelen.
Hij komt samen met Ana Maria Fer-
néndez Parodi, cultureel attaché. Bei
de diplomaten zullen om 11.15 uur in
het raadhuis worden ontvangen door
burgemeester Ton Schipper en wet
houder Tine Krijnen. Bij het gesprek
zijn ook aanwezig de Chileense Isabel
Gonzales-Lira (die werkzaam is bij de
gemeente Texel), Leendert Roggeveen
uit Voorhout, ambtenaar Wout Stam
en Niek Welboren uit Eierland.
Laatstgenoemde heeft de directe
aanleiding gegeven voor het overleg
tussen de gemeente Texel en de Chi
leense ambassade. Zoals bekend is
hij voornemens om een oud contact
tussen Texel en Paaseiland nieuw le
ven in te blazen. Dat contact dateert
van 1972, toen het 250 jaar geleden
was dat de Nederlander Jacob Rog
geveen het afgelegen eiland op
Paasmaandag 5 april 1722 ontdekte.
De burgemeester-gouverneur van het
tot Chili behorende eiland verzocht
het gemeentebestuur van Texel Paa
seiland te willen adopteren als
„zusterstad" omdat Roggeveen (die
voor de Westindische Compagnie op
zoek was naar het onbekende Zuid-
land) destijds vertrokken was van de
Rede van Texel. De gemeente rea
geerde positief en stuurde een oor
konde, wapenschild en vlag van Texel
naar Rapa Nui zoals Paaseiland in de
eigen taal heet. Later zouden beide
(ongeveer even grote) eilanden nader
met elkaar kennis moeten maken,
maar daar is nooit wat van gekomen,
waarschijnlijk als gevolg van politieke
ontwikkelingen.
Afgezant
In mei vorig jaar kwam beeldend
kunstenaar Niek Welboren met het
initiatief om opnieuw contact te zoe
ken met Paaseiland. Hij is zelf altijd
zeer geobsedeerd geweest door het
eiland, dat wereldberoemd werd door
de geheimzinnige beelden die overal
in het landschap staan. Hij wilde er
in de loop van 1991 heengaan om er
een paar maanden te werken. De re
sultaten zouden nadien op Texel ten
toongesteld worden, samen met
meegebrachte kunstvoorwerpen en
andere attributen die met Paaseiland
te maken hebben. Welboren wilde
morele en politieke steun van de ge
meente zodat hij als afgezant van
Texel naar Paaseiland zou kunnen rei-
Lees verder pagina 2
Mosselvissers werden gistermorgen
tijdens het binnenhalen van de net
ten geconfronteerd met een enorme
strop. In drie weken tijd waren nage
noeg alle consumptiemossel- en kok
kelpercelen in het westelijk deel van
de Waddenzee van de bodem ver
dwenen. Vermoedelijk hebben de
zware stormen van de afgelopen pe
riode tot een diepte van twaalf me
ter alle mossels van de percelen
weggevaagd. Eidereenden worden
daarnaast als boosdoeners aangewe
zen. De zuurstof verarming van de
Waddenzee, mede veroorzaakt door
het verhoogde fosfaatgehalte lijkt
vooral op langere termijn, eveneens
invloed te hebben op de mosselpo
pulatie.
Verscheidenen visserschepen hielden
gisteren een inspectieronde langs de
mosselpercelen in het westelijk Wad
dengebied nabij de Texelse kust. Vol
gens de opziener van de visserij in
dit gebied N. Lanos zijn de
consumptiemossel- en in mindere
mate de kokkelpercelen in de lijn
westelijk van Eenschot-Zuidoost Rak
goeddeels verdwenen. De vissers
hadden wel de verwachting dat de
schade in de ondiep gelegen wateren
aanzienlijk zou zijn, maar dat totop
een diepte van twaalf meter de rijke
mosselpercelen totaal waren verdwe
nen was een regelrechte schok voor
de gedupeerde zeelieden.
Op de Waddenzee verdienen onge
veer tachtig vissers hun brood met
mosselvangst. Wat nu gebeurt is be
schrijven zij als desastreus. De finan
ciële strop is dan ook enorm.
Verwacht wordt dat de prijs van een
ton mossels (100 kilo) van ƒ150,- die
het nu opbrengt op zal lopen naar
ƒ300,.
Helaas voor hen kunnen vele vissers,
die soms geen enkele mossel meer in
voorraad hebben, niet meeprofiteren
van deze hausse. Volgens Laros zijn
onder hen visser die afgelopen sei
zoen 5000 tot 7000 ton (één ton is
100 kg) jonge mossels hebben uitge
zet, en die vervolgens vijf tot zeven
weken bovenop hun percelen hebben
gezeten om ze te bewaken tegen
vraatzuchtige eidereenden, alles in
een keer kwijt.
Oorzaken
Als eerste oorzaak noemt hij de stor
men van de afgelopen tijd. Vooral uit
zuid- en zuidwestelijke richtig, wan
neer de waterstand niet extreem
hoog is, treedt veel verlies aan de
percelen. De eidereenden die in grote
zwermen zoekend naar voedsel
neerstrijken op de kunstmatig aange
legde mosselpercelen doen er even
eens geen goed aan, aldus Laros. In
het verleden verspreidden de eenden
zich over een groter gebied en leek
het optreden met zo massaal. Nu zijn
de wilde mossel- en kokkelpercelen
al geruime tijd uitgeput. De kunstma
tige percelen worden de laatste jaren
uitsluitend doordat de visser regelma
tig jong broed uitzetten nog in stand
gehouden. De vogels concentreren
zich door het ontbreken van de wilde
voedselpercelen noodgdwongen op
depercelen die door de vissers wor
den geëxploiteerd. Met de snavel
wroeten ze de banken los, zodat de
stroming eerder vat op de schelpdie
ren krijgt.
Overbevissing
Eidereenden vormen een beschermde
diersoort en mogen volgens de wet
niet bestreden of verjaagd worden.
Nienke Bloksma, als p.r.-vrouw ver
bonden aan EcoMare zegt er het vol
gende over: „Zeeuwse en Wieringer
vissers hebben jarenlang alle mosse
len weggevist en nu ziet het ernaar
uit dat de wilde velden uitgeput ra
ken. De vissers namen van die perce
len het fijne zaad en verspreiden het
over eigen percelen. Die kunstmatige
gebieden exploiteerden zij op groot
schalige wijze. Tijdens de zachte win
ters zijn de laatste paar jaar weinig
jonge mossels en kokkels meer aan
gegroeid. De oorzaak daarvoor is nog
niet bekend overigens. Wel is bekend
dat de „moedermossel" die het jon
ge mosselsbroed produceert groten
deels verdwenen is. Daarnaast is er
twee jaar lang geen mosselzaad ge
vallen, de vermeerdering is gestopt
dus. De instandhouding van de mos
selpercelen wordt daardoor moeilijk.
Lees verder pagina 2
Politie brengt jachtgebieden
in kaart
Brandweer drie keer het dak op
Eendenvangen in de
Korverskooi
Nat begin van het nieuwe jaar
De voorbereiding van het voor
jaarsnummer van Texeltoerist
Magazine, die half maart zal
verschijnen, is begonnen. Om
de vakantiegangers zo com
pleet en correct mogelijke in
formatie te kunnen bieden,
hebben wij de meest actuele
gegevens nodig. Wie wijzigin
gen of nieuwe vermeldingen
heeft voor de rubriek „Tips"
wordt daarom verzocht deze
vóór donderdag 17 januari a.s.
aan deze krant door te geven,
tel. 12741, of fax 14111.
