Cjrocn c2wartsjexeh in het
riendschapsband met
ix-DDR eiland Rügen?
Hongerdood dreigde
voor veel vogels
Nieuwe
volgend
ijsbaan Oosterend
seizoen gereed
ieorgië lijkt buitenspel te staan
Bijvoeren blijft nog even nodig
Gekoesterde
wens na jaren in vervulling
KORT TEXELS
BERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.557
DINSDAG 19 FEBRUARI 1991
advertenties, abonnementen, etc.
\fceveld De Rooy BV., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
Woon 02220-12741. na 18.00 uur 14881 Telefax 02220 - 14111
actie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
20-12741
actie buiten werktijd
ia de Graaff. Pater Witteplein 3, Den Burg, telefoon 02220-15639
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr 46.99.17 636
Rabobank nr. 36.25.01.742; N.M.B. nr. 67.34.60.398
Verschijnt dinsdags en donderdags.
Abonnementsprijs ƒ43,95 per half jaar; Los ƒ1,20
yen voorstellen: Rügen, Duits eiland in de Oostzee, viermaal zo
oot als Texel, 80.000 inwoners. Onbekend? Wellicht zal dat
et lang meer duren, want Rügen is kandidaat voor een jumela-
(vriendschapsband) met Texel. Een groep Texelaars, betrokken
j de werkgroep Conciliair Proces van de gezamenlijke kerken,
eeft contacten met het voormalige Oostduitse eiland en wil de-
graag verder uitbouwen. Ook enkele Texelse scholen hebben
niddels een correspondentie gestart.
Steravond besprak de raadscom-
ssie voor algemeen en organisato-
ch beleid het voorstel. De meeste
-nmissieleden lieten in het midden
inderdaad banden met Rügen
reten worden aangeknoopt. Alleen
Ier Bakker (Groen Links) hapte
r: wat hem betreft kan een jume-
e met Rügen worden aangegaan,
kker wil echter andere vriend-
tapsbanden niet uitsluiten, waarbij
het Paaseiland als voorbeeld
mde. Met name de commissiele-
Eelman-van der Kooi en Zegers-
toonden zich nog weinig en-
iusiast. Zij bespeuren op Texel een
irek aan enthousiasme voor
ndschap met een buitenlandse
lats.
:e standpunten kwamen naar vo-
in een discussie over de criteria
|araan het aanknopen van vriend-
apsbanden moet voldoen. Het
lege van b en w stelt voor om vier
dvoorwaarden te hanteren. Vol
ts b en w moet een jumelage tus-
Texel en een plaats in het
itenland: 1. een permanent karakter
aben; 2.worden gedragen door de
/olking; 3.open staan voor alle la-
1 der bevolking: 4.tot doel hebben
te dragen aan de opbouw van een
land of potentieel EG-land.
Eng
punt 4 kwam gisteravond veel
tiek. Ate Rienstra (CDA) noemde
criterium „te eng" en Gré Zegers
'dA) zei de deur te willen open
uden voor ontwikkelingslanden, die
t tot de EG (kunnen) behoren. Pe-
Bakker drukte zich krachtiger uit:
og maar kort geleden is in Europa
1 muur afgebroken. Ik zou het bij-
ider jammer vinden als we nu een
lur gaan bouwen om het Europa
n de negen." Alleen Erna Eelman
VD) was het met b en w eens. Zij
'wacht dat de Europese Gemeen-
lap nog verder zal groeien, waar-
or het gebied groot genoeg is om
i plaats uit te kiezen. Op de vraag
"i burgemeester Ton Schipper, die
commissievergadering voorzat,
Ike grenzen dan wel moeten wor-
n aangehouden, antwoordde
nstra dat afstand en cultuurver
schillen mede bepalende factoren
zijn. Zowel afstand als cultuurverschil
moet binnen de perken blijven, meent
de CDA'er.
België
Cor Kuip (Texels Belang) wil een ju
melage helemaal dichtbij huis hou
den. In navolging van zijn
fractiegenoot Poster riep hij gister
avond op om banden aan te gaan
met de Belgische kustplaats Bredene,
waar de gemeenteraad afgelopen jaar
een zeer geslaagd bezoek aflegde.
„Toeristisch, kleinschalig, hetzelfde
taalgebied. Dit zou een jumelage op
basis van gelijkwaardigheid zijn. Ik
vind dat je elkaar wat moet kunnen
bieden", aldus Kuip.
Peter Bakker vond dit voorstel maar
niks. „Ik heb geen zin in een jumela
ge met Frankrijk, België of Duitsland.
Met Duitsland hebben we trouwens
al driekwart van het jaar een jumela
ge.... Het cultuurverschil met Bredene
is te klein." Ook wat Erna Eelman
betreft mogen er best wat grotere
verschillen in cultuur zijn: „Dat maakt
een vriendschapsband juist interes
sant."
Georgië
Opvallend was dat de raadsleden
nauwelijks ingingen op het feit dat
de nu genoemde criteria een vriend
schapsband met een plaats in Geor
gië uitsluiten. Afgelopen jaar heeft
het Texel-Georgië Kontakt (TGK) hier
toe herhaalde verzoeken aan het ge
meentebestuur gericht. Deze druk
noopten b en w ertoe om een stand
punt over een jumelage in het alge
meen in te nemen. Dat liet lang op
zich wachten. In de vorige vergade
ring van deze commissie (14 januari)
informeerde Gré Zegers naar het uit
blijven van een antwoord op een ver
zoek van het TGK dat in augustus
was ingediend. Gisteravond nam
slechts commissielid Rienstra het
woord „Georgië" in de mond. „Het
CDA heeft moeite met een plaats in
Georgië, gezien de afstand, de groot
te van het land en de cultuurverschil
len. Het ligt te ver weg om
bereikbaar te zijn voor een groot deel
van de Texelse bevolking", aldus
Rienstra.
De overige commissieleden gingen er
niet op in. Alleen door te stellen dat
men zich niet tot de EG-landen wil
beperken, blijft de weg voor een Ge
orgische plaats in principe open lig
gen. De meningen die tijdens de
discussie werden geventileerd geven
echter aan dat Georgië door de
meeste raadsfracties te ver weg
wordt gevonden.
Paaseiland
Peter Bakker gaf aan dat er niettemin
mogelijkheden zijn voor anderssoorti-
ge jumelages. „Een jumelage hoeft
geen eenheidsworst te zijn Als je
iets doet met Rügen, kun je daar
naast iets met bijvoorbeeld Paasei
land doen. Minder intensief misschien
dan met Rügen, maar toch een be
paalde vorm van samenwerking. Al
Lees verder pagina 2
Kees Dijker strooit voer bij een wak
Nieuw biermerk van Texels graan
EcoMare op video vastgelegd
w Achtien landbouwers bij
kavelruil betrokken
Volop spanning bij
biljartkampioenschap
Conclusie medisch rapport:
Texelse lucht gezond
Oosterenders krijgen, als het weer
geen spelbreker wordt, volgend jaar
pal naast het dorp een uitgestrekte
ijspiste, die bijna tweemaal zo groot
wordt dan de ijsbaan in Den Burg.
Voor IJsclub Oost gaat met dit am
bitieuze plan een jarenlang ge
koesterde wens eindelijk in
vervulling.
Sinds de oprichting, bijna zeventig
jaar geleden, zwierf IJsclub Oost
steeds van het hot naar her. Vier
keer achtereen verhuisde de club
naar een andere locatie, steeds be
dierf het zoute zeewater het ijsplezier
voor de schaatsminnende Oosteren
ders. „Door het brakke water bij
Oosterend was het ijs zelden van op-
Vterenders kunnen vanaf volgend jaar vanuit hun achtertuin de ijsbaan opstappen.
timale conditie", aldus Wieb van den
Berg, voorzitter van de ijsclub, die
met 500 leden de grootste van Texel
is. Oosterenders die de schaatsen
wilden onderbinden konden dit jaar
nog terecht op het dichtgevroren wa
ter van polder „Het Waagejot", een
ingedijkt natuurmonument. Alleen als
het kwik beneden -5 graden Celcius
zakt is de kwaliteit van het ijs daar
voldoende. Bij temperaturen rond het
vriespunt wordt het al snel papperig
en stroef. „Het kostte ons ook enorm
veel moeite om de sneeuwmassa die
vorige week viel van de baan te ve
gen De sneeuw kleefde vast door
het zout op de baan en meer dan
twintig man moesten eraan te pas
komen om de sneeuwmassa enigs
zins op te ruimen", aldus Van den
Berg.
Oplossing
Het bestuur van de ijsclub keek al ja
ren uit naar een geschikt terrein
waarop 's winters kon worden ge
schaatst. Nu lijkt de oplossing dan
eindelijk gevonden. Aan de oostkant
van het dorp ligt een stuk laaggele
gen weiland, De Hopkes, dat eigen
dom is van de Roomskatholieke
Charitas Oosterend. Het kerkgenoot
schap verhuurt het drie hectare me
tende terrein aan agrariër Jaap
Boogaard, die het in de winterperiode
wil afstaan aan IJsclub Oost. Wieb
van den Berg; „Dit perceel, dat zowel
een agrarische als recreatieve be
stemming heeft, hadden we al gerui
me tijd op het oog. We hebben nu
niet alleen zekerheid over de locatie,
maar tevens verwachten we instem
ming en medewerking van gemeente,
Waterschap Texel en Staatsbosbe
heer." Samen met ijsclubsecretaris
Lees verder pagina 2
Veel vogels dreigden de afgelopen
tijd te verhongeren, voederacties van
natuurbeschermers op Texel ten
spijt. Met name voor soorten die le
ven van vis en bodemdieren in de
modder, zoals blauwe reigers, hout
en watersnippen, waren zware tijden
aangebroken. De dooi is voor deze
vogels maar net op tijd ingevallen.
Bijvoeren blijft echter nog even
gewenst.
De plaatsen waar eerder genoemde
soorten hun voedsel vandaan halen
waren enige tijd bevroren. Door de
honger verzwakten de vogels in hoog
tempo. Ze hadden geen kracht meer
om warmere oorden op te zoeken en
vielen door hun trage reactie sneller
ten prooi aan roofdieren, zoals
katten.
„Het is volkomen natuurlijk dat vo
gels in strenge winters sterven", al
dus Adriaan Dijksen van EcoMare.
„De vogels die te lui waren om ver
der naar het zuiden te trekken, liepen
het nu op. Dat is natuurlijke selectie."
Dijksen legt uit dat het per soort ver
schilt hoe lang de vogels in winterse
omstandigheden in leven kunnen blij
ven. „Een houtsnip bijvoorbeeld moet
zijn eigen lichaamsgewicht aan voed
sel eten op een dag, die houdt het
dus niet lang vol."
De vogels rond huis en tuin, zoals
mussen, mezen, vinken, groenlingen,
roodborstjes, merels enz., kunnen de
winterse omstandigheden de baas
met enige hulp van de mens. Bijvoe
ren met vetbollen en oud brood komt
voor deze dieren als geroepen. „En
op grote hoeveelheden van deze klei
ne vogeltjes komen weer roofvogels
af, die van de goede zorgen meepro
fiteren", vertelt Dijksen.
Hoewel de kritieke omstandigheden
nu min of meer voorbij zijn, kunnen
de vogels nog wel een extraatje ge
bruiken. Hun vetreserves zijn namelijk
vrijwel opgebruikt en die hebben ze
juist nodig om in het voorjaar het
broedseizoen goed door te komen.
Dijksen wijst erop dat geen zoute
voedingsmiddelen op de voerplaatsen
moeten worden neergelegd. „Eigenlijk
geldt: wat slecht is voor de mens, is
ook slecht voor de vogels."
Dijksen waarschuwt ervoor niet te
veel voer ineens te geven. „Overblijf
selen gaan rotten en dat trekt ratten
aan."
Ganzen
Volgens Piet Postma van Staatsbos
beheer hebben rotganzen en smien
ten weinig last gehad van de winter.
„De helft is doorgetrokken naar het
zuiden. We telden nu maar iets meer
dan 10.000 smienten, terwijl er vori
ge week wel 20.000 waren." Ganzen
en smienten zijn graseters. Zij zaten
ondanks de sneeuw nog niet geheel
zonder voedsel. „Door de wind was
het gras op sommige plaatsen bloot-
gekomen. Daar streken de vogels
massaal neer. Door de warmte van
de poten ontdooide het gras en werd
daardoor weer eetbaar."
Als de winter te streng wordt voor
deze vogels, trekken ze meestal als
nog weg naar zuidelijker streken.
Maar als de koude en vooral de
sneeuwval lang aanhoudt, is het de
vraag of ze daar de kracht nog voor
hebben. Bijvoeren helpt niet volgens
Postma. „We hebben dat ooit wel
eens geprobeerd met korrels. Maar in
de sneeuw worden die nat en vallen
ze uiteen. Dan eten de ganzen ze
niet meer." Ook hij noemt de vo
gelsterfte als gevolg van de winterse
omstandigheden een volkomen na
tuurlijk proces. „Het enige dat we
nog wel eens doen is met een
sneeuwploeg een stuk gras blootleg
gen. Maar voor de rest laten we de
natuur z'n gang gaan."
Het is een ondoenlijke zaak om tij
dens zo'n sneeuwperiode te proberen
de ganzen in het reservaat Zeeburg
te houden. „Dat red je niet. Daar is
het voer op en ligt alles vol sneeuw."
Zwanen
Afgelopen maanden zijn op Texel erg
veel kleine zwanen en rietganzen ge
signaleerd op percelen bouwland. De
ze soorten voeden zich met resten
bieten en aardappelen. Ze komen hier
hun vetreserves opbouwen en trek
ken tegen het eind van de winter
naar hun broedgebieden in Siberië.
Er zijn in de herfst 1800 rietganzen
geteld, maar na de eerste sneeuwval
was dit aantal gedaald tot 800. Van
de 400 kleine zwanen zijn er nu nog
zo'n 100 op het eiland. „Ook voor
hen viel weinig meer te eten. De
sterkere exemplaren zijn al terug naar
hun broedgebied. Ik denk dat voor de
anderen de dooi wel op tijd is geko
men om zich alsnog even goed vol te
vreten. En zo niet? Tja, de natuur is
hard..."
Werkgroep
De meningen over de noodzaak van
bijvoeding verschillen. De wildbehee
reenheid Texel zorgt al bijna tien jaar
voor bijvoeren van vogels in de win
ter. Hiervoor is een speciale werk
groep ingesteld. Door vrijwilligers
wordt aan vogels „hardvoer" (rogge,
tarwe en gerst) verstrekt zodra er
sprake is van sneeuw en ijs. „Vorige
week dinsdag, na die flinke sneeuw
val zijn we begonnen", vertelt W.
Munmkhuizen, secretaris van WBE
Texel. „We gaan door tot het gras
weer is ontdooid, dus waarschijnlijk
nog tot morgen."
Kaktus. Strandjutter Cor Ellen Is
vanavond te zien als speciale gast in
de Grote meneer Kaktusshow om
18.27 uur op Nederland 1.
