Fusie en overdracht RSG
LBO in stroomversnelling
,Mijn geboorte ging als een
opend vuurtje over Texel"
lly Kortenhoeven: een Oudeschilder rauwdouwer
r
entrale Pleegzorg
)ekt vakantieouders
ogheelkunde op afspraak
Gemini Ziekenhuis
Jaarvergadering
vogelwerkgroep
Postkantoor De Koog
sluit volgende week
DERDAG 14 MAART 1991 TEXELSE COURANTPAGINA 5
el tehuiskinderen zijn, wanneer ze
lens de vakantie niet bij hun
ders kunnen logeren, aangewezen
pleegadressen. De Centrale voor
egzorg zoekt daarom mensen die
in kind of jongere voor een paar
pken in huis willen nemen.
st is volgens de bemiddelingsorga-
satie voor pleeg- en opvangadres-
p een kans voor velen om met de
[egzorg kennis te maken. Voor de
igens en meisjes is het heerlijk om
jeens helemaal „uit" te zijn. Kinde-
fi waarbij de situatie thuis proble-
tisch is, komen op deze manier in
'raking met een normale gezinssi-
'tie. Volgens de organisatie hoeven
'tijdelijke gastgezinnen niet met de
jderen op vakantie, maar kunnen er
''eens met hen op uittrekken. Om
naf maandag 18 maart zijn bij de
<else huisartsen en bij de receptie
n het Gemini Ziekenhuis in Den
'der aanmeldingsformulieren voor
ipraken op de oogheelkundige poli
tiek verkrijgbaar. Na volledige in-
lüng kan het formulier in de
twoordenveloppe worden ver-
Jurd. Na verwerking van de formu-
'en op het afsprakenbureau krijgt
patiënt zo spoedig mogelijk schrif-
'jk bericht wanneer de afspraak is
maakt.
in aanmerking te komen is de burge-
lijke staat van de vakantie-
pleegouder(s) niet van belang, maar
ze moeten niet schrikken als zich
eens een onverwachte situatie voor
doet. Begin april zijn er speciale infor
matieavonden waafvoor men zich
telefonisch kan opgeven, tel.
020-6461461
SBD. Met negen tegen zes stem
men heeft de gemeenteraad besloten
geen gebruik te maken van de dien
sten van een speciale landelijke
schoolbegeleidingsdienst voor Vrije
School-onderwijs. Het merendeel van
de raadsleden was van mening dat
de SBD Kop van Noordholland op
korte termijn voldoende kennis kan
vergaren om de Texelse Vrije School
afdoende van dienst te zijn.
Arco. Radio Noordholland heeft za
terdag in het sportprogramma „In de
bovenhoek" dat van 18.15 tot 19.00
uur wordt uitgezonden op FM 93.9,
een uitgebreid interview met wheeler
Arco de Graaf.
•Zinker gebroken. Pech lijkt het werk
aan de zandsuppletie te achtervolgen,
zelfs nu de zinkerleiding is opge
ruimd. Bij het drijvend transport over
zee naar het Duitse waddeneiland
Sylt voer een coaster over het 800
meter lange leidingstuk heen. De lei
ding brak doormidden en dreigde on
der water te verdwijnen. Door de
gapende openingen vlug af te sluiten
voorkwam de sleepbootbemanning
dit.
De voorbereiding van de samenvoeging van Rijksscholengemeen
schap en Lager beroepsonderwijs en vervolgens de overdracht
van de gefuseerde school aan de gemeente, verloopt razendsnel.
In april zal de gemeenteraad een aantal besluiten nemen, waar
door het mogelijk wordt dat de nieuwe brede" scholengemeen
schap per 1 augustus a.s. van start gaat. Die tussentijd is
nodig, omdat alle betrokken personeelsleden drie maanden tevo
ren ontslag moet worden aangezegd.
Bij leven en welzijn keert al het per
soneel terug in de nieuwe gemeente
lijke scholengemeenschap, want een
der uitgangspunten is dat de veran
dering zich zonder gedwongen ont
slagen zal voltrekken.
De fusie van de twee scholen is vrij
wel rond. In de verdere afhandeling
treden ze reeds als eenheid op.
Decentraal
Over het beheer van de nieuwe com
binatie bestaat volledige over
eenstemming. Het bevoegd gezag
van de school berust weliswaar bij
het gemeentebestuur, maar de
school zal „decentraal" worden ge
leid waarbij veel bevoegdheden aan
de rector worden gemandateerd
(overgedragen) op grond van een ma
nagementcontract. Het gemeentelijke
apparaat geeft slechts bestuurlijke
ondersteuning vanuit het Bureau Edu
catie (onderdeel van de afdeling Wel
zijn). Het komt neer op gemeentelijke
controle achteraf aan de hand van
maandverslagen en kwartaalreporta
ges. De scholengemeenschap krijgt
de positie zoals omschreven in artikel
252 van de gemeentewet en wordt
dus een zelfstandige tak van dienst,
te vergelijken met de sociale werk
plaats De Bolder,
Weinig werkdruk
De extra belasting voor het gemeen
telijke Bureau Educatie (vroeger de
afd. onderwijs en financiën) blijft dus
beperkt. Weliswaar stijgt de formatie
bezetting hier van 1,5 naar 2,6 ar
beidsplaatsen maar die is veel meer
het gevolg van personele reorganisa
tie en verschuiving van taken. De
beslommeringen voor de gemeentelij
ke scholengemeenschap vergen
slechts een kwart formatieplaats. Er
is thans een vacature voor één volle
dige arbeidsplaats (hoofd van het bu
reau) en de resterende halve
arbeidsplaats is reeds intern ingevuld.
Gebouwen
Inzake de overdracht van het RSG-
gebouw is met het rijk een accoord
bereikt. Het complex zal voor niets
worden overgedragen en het rijk zal
nog wat kleine onderhouds- en her
stelwerkzaamheden laten uitvoeren
zodat het in „redelijk aanvaardbare
staat" verkeert. Het gebouw wordt
juridisch eigendom van de gemeente,
Op vrijdagavond 15 maart organiseert
het bestuur van de Vogelwerkgroep
haar jaarvergadering in d'Ouwe Ulo.
Naast huishoudelijke punten zal ook
een film worden vertoond over de
Banc d'Arguin, een waddengebied
aan de westkust van Afrika (Maure-
tanië). De avond begint om 20.00
uur en is alleen toegankelijk voor le
den. Inlichtingen over de Vogelwerk
groep zijn te verkrijgen bij Bob Loos
(tel. 15757) en Dick Schermer
(tel. 14239).
géén economisch eigendom. Dat
laatste betekent dat het rijk weer de
beschikking krijgt over het gebouw
als het zijn functie zou verliezen.
De overdracht van de drie LBO-
gebouwen is nog een probleem, on
der andere omdat het LHNO-gebouw
in vrij slechte staat verkeert. Een lo
cale commissie zal een inventarisatie
maken, waarbij zal worden bepaald
welk „herstelbedrag" nodig is om
het gebouw op te knappen. Het is
niet uitgesloten dat dit zo hoog zal
uitvallen dat het beter is een der an
dere LBO-gebouwen uit te breiden en
de LHNO-school af te danken. Het
ministerie van onderwijs heeft zich
hierover nog niet uitgesproken, de
kans is groot dat deze kant van de
zaaak niet tijdig rondkomt, zodat de
gemeenteraad de volgende maand
wel een reeks op de overdracht be
trekking hebbende stukken ter goed
keuring zal krijgen maar nog niet het
feitelijke overdrachtscontract. In te
genstelling tot eerdere veronderstel
lingen, kan de voormalige
landbouwschool, reeds eigendom van
de gemeente, niet worden gemist.
Het postkantoor van De Koog sluit
op vrijdag 22 maart definitief de deu
ren. Vanaf maandag 25 maart wor
den de postale werkzaamheden
overgenomen door een postagent
schap, gevestigd bij de firma Rekra
van familie Hennink in de
Dorpsstraat.
toe volgeschonken. Optillen was niet
meer mogelijk. In die tijd zetten we
nog een echte ouderwetse pot koffie.
Met de hand opgegoten. De kopjes
hingen nog aan haakjes."
Klompen
De salons waren toen nog ingedeeld
in klassen. Je had eerste („veel
fooi") en tweede klas. Als alle passa
giers van koffie waren voorzien en de
zaak was afgewassen, was er tijd
over. In het halletje boven, vóór de
eerste klas, hing een bordje met het
opschrift „klompen uit". Dat deden
de boeren, die op maandag de markt
in den Burg bezochten, grif. „Wij heb
ben die klompen heel wat keren vol
water gezet. Op het moment dat dit
uitkwam, moesten ze de boot af met
hun vrachtwagentjes. Dan was het te
laat om terug te komen om te schel
den. En als ze om één uur terugkwa
men, waren wij net van dienst
gewisseld. Ziezo."
„Op de Dageraad was het bij storm
achtig weer helemaal feest. Dan
maakte de schuit van die rare slinger
bewegingen, wat flinke gevolgen voor
de dames had. Als die op de w.c. za-
ten, terwijl het schip zo'n slinger
maakte, liepen ze een natte kont op.
Je kon ze horen gieren door de
deurtjes heen. Als ze eraf kwamen,
wisten ze niet hoe ze kijken
moesten. Wij hadden dan dikke pret.
Je zorgde wel dat je dan in de buurt
bleef. Stel je voor dat je iets mis
liep"
Op het dak
In de weekeinden ging Elly met haar
vriendinnen te stappen. Van de ene
naar de nadere gelegenheid. Naar
UDI en naar St. Jan, tot diep in de
nacht. En naar het Casino. Voordat
de Oudeschilder meiden daar naar
binnen gingen, klommen ze eerst
even op het dak, om te zien wie er
allemaal binnen zaten. Tijdens zo'n
avondje uit ontmoette Elly man Fried
voor de eerste maal. „Ik zal het nooit
vergeten. Hij zat in de Oranjeboom,
ik weet nog precies wat hij aanhad.
Hij droeg een bruinige broek, met
een petroleum-kleurig klein polo
truitje. Met drie knoopjes onder z'n
kin. „Wie is dat?" vroeg ik. Ik had
hem nog nooit van m'n leven gezien.
Hij kwam nooit op de boot, ik deed
nooit boodschappen in Den Burg. In
Oudeschild kon je toen bij wijze van
spreken zelfs nog onderbroeken met
zadelkruizen kopen. Maar Fried heeft
gelijk wel indruk op me gemaakt, an
ders zou ik nu niet meer weten hoe
hij er toen uitzag."
Doodeng
„Als ik zondagsmiddags op de fiets
met vriendinnen langs zijn huis reed,
durfde ik beslist niet naar binnen te
kijken. Ik vond het allemaal doodeng.
Toen hij jarig was, vroeg hij of ik wil
de komen. Ik nam al m'n vriendinnen
mee. Later vroegen ze me of ik ge
zien had dat hij z'n baard eraf had
gehaald. Ik had niets gezien, want ik
durfde amper te kijken."
„Tegenwoordig gaat dat allemaal nor
maler. Wij praten met onze kinderen
over alles, maar vroeger had je het
met over die dingen. Ik ben een keer
in volle vaart achter van een brom
mer gesprongen, alleen omdat die
jongen voorstelde te doen „wat die
mensen daar in het gras deden". Er
lag een stelletje te zoenen langs de
kant van de weg. Herejee, ik kreeg
het Spaans benauwd."
Cyclaam
Na een jaar verkering met Fried te
hebben gehad, trouwde Elly met
hem. Haar baan bij Teso, waar zij in
middels zes jaar had gewerkt, gaf zij
eraan. Er lag een nieuw terrein voor
haar open. De bloemenzaak van
Fried. „In het begin was het ontzet
tend wennen, want ik kon de ene
bloem niet van de andere onderschei
den. M'n eerste klant hielp ik toen
we nog verkering hadden. Het was
een politieagent die een kerststukje
kwam kopen. Ik hoorde de winkelbel
luiden terwijl ik stond af te wassen.
Komaan, dacht ik. Eens moet het de
eerste keer zijn. De man wou
een kerststukje met een hyacintje. Ik
pakte er gewoon één die ik mooi
vond en reikte hem aan. Hij stond er
even verwonderd naar te kijken en
zei toen dat dit er één met een cy
claam was. Met „vindt u die niet
Foto's Bert Koning
mooier dan?", heb ik me toen maar
uit de situatie gered."
„Door goed op m'n schoonmoeder
en Fried te letten, heb ik het vak
eigenlijk geleerd. Het is mooi werk.
Maar toen de kinderen nog klein wa
ren, vond ik het wel eens een gemis
dat ik niet zomaar een dag met ze
naar het strand kon gaan. Maar ik
mag niet klagen, want oma Korten-
hoeven deed heel veel."
Zeilen
De vrije tijd werd en wordt nog
steeds voor een belangrijk deel op
het water doorgebracht. Fried heeft
een zeilsloep, waar het gezin al me
nig vrij uurtje de zee mee op is ge
weest. De kinderen weten niet beter.
Dochter Louise ging al mee toen ze
nog in de reiswieg lag, „Later deden
we haar een zwemvest om. Het was
er één met zo'n tuut, waardoor ze
aan boord „de vliegende non" werd
genoemd. De tijd vliegt. Als ik nu
m'n zonen met drie, vier slagen het
zeil zie hijsen, weet ik dat ze groot
zijn geworden."
Het varen zit de familie in het bloed.
Alle vijf broers van Elly voeren, drie
ervan waren kapitein bij Teso, één
was er loods en één voer op een kot
ter. Moeder Schagen werd dan ook
regelmatig boven in de stuurhut ge
roepen. „Daar stond een Siemens ra
dar, met een voor- en een achteruit.
„Goh," zei m'n moeder, „zo'n
wasmachientje heb ik thuis ook,
hartstikke makkelijk". Hadden m'n
broers weer pret. M'n broer Klaas zit
op het ogenblik in Brisbane in
Australië. Die weet niet wat hij ziet
als hij de krant daar openslaat. Ik wil
even van de gelegenheid gebruik ma
ken om hem de groeten te doen.
Mag dat?"
„Ach, we horen allemaal bij het wa
ter en bij Oudeschild. Ik zou er nog
wel willen wonen. Wie weet komt
het er nog wel eens van. Maar wat
er vroeger was, vind je er toch niet-
meer. De tijd is niet stil blijven staan.
Ook daar is veel veranderd."
M.B.
ijn geboorte was voor mijft moe-
en vader, toen 50 en 55 jaar
I, een complete verrassing. Ze
iten niet dat ik op komst was.
a eens gauw iemand halen, want
lijkt wel of ik een kind krijg,"
lijnt m'n moeder vertwijfeld te
iben geroepen. Het nieuws gons-
over Texel. De baby kleertjes wer-
n gelijk uit de hele buurt
igedragen." Elly Kortenhoeven-
ïagen, dochter van Dirkje en Al-
t (Moppie) Schagen uit Oude-
lild, is nu 48 jaar oud en moeder
i drie kinderen. Samen met man
id zwaait ze de scepter over een
emenmagazijn. Haar drukke be
an kan haar er niet van weerhou-
n iedere dag even een bezoek aan
haven of de dijk te brengen,
leer of geen weer. We gaan ge-
on."
haar geboorte woonden nog vier
1 de vijf broers thuis. De onver-
ichte komst van Elly liet hen niet
beroerd. De concurrentie om haar
it te mogen houden was groot,
der Schagen maakte met behulp
1 de wekker een eind aan de ge-
;hten. De broers mochten haar
lere dag drie minuten op schoot en
Ian was het af. De jongste broer
«as veertien jaar, de oudste al ge
luwd. „Voor mij te oud als speelka-
ftraad. Maar alleen ben ik nooit
jeweest, hoor. Er waren heel veel
tiéiden en jongens van mijn leeftijd
n het dorp. En als ik daar niet mee
speelde zat ik naar mieren te kijken.
Die beesten hebben me altijd geïnte-
Kseerd. Ik kan er nu nog uren op
zitten studeren."
Elly beschouwt haar geboortehuis
aan de De Ruyterstraat (naast tim
merman Johan Tromp) nog altijd als
héér huis. „Gek eigenlijk, want er
hebben in de tussentijd alweer drie
Ivier andere gezinnen in gewoond.
Maar ik heb daar m'n hele jeugd
dóorgebracht en het ontzettend naar
m'n zin gehad. Hoewel m'n vader en
moeder veel ouder waren dan de
ouders van de kinderen waar ik mee
omging, heb ik daar nooit wat van
gemerkt. M'n vader trok' veel met me
op. Ging met me fietsen en dat soort
dingen. Als hij naar een „mannen-
beursie" ging, nam hij me ook mee.
terwijl hij zat te praten, liep ik
steentjes te zoeken. En toen hij nog
(riste, mocht ik als klein kind mee als
ée schuit de helling afging. Mooier
«as er niet."
Emmer stront
De Oudeschilder jeugd bestond vol
gens Elly in die dagen niet uit lieverd-
es. „We haalden heel wat uit. Tegen
ie tijd dat het luilak werd, gingen we
net een hele groep meiden dégen
ran tevoren pinksterbloemen plukken.
Daar maakten we dan boeketjes van,
lie we bij aardige mensen aan de
feurkruk hingen. Vervelende mensen
|vamen er minder goed af. Als die
ie deur open deden, viel een door
is met zorg aan de kruk bevestigde
timer stront om."
ok de haven, dagelijks speelterrein,
erd door hen onveilig gemaakt. Met
Jlen en planken die op de haven
stonden werd op een keer, met ver
eende krachten, de haveningang ge
blokkeerd. „ledereen moest
omrijden,dezelfde slag die je nu moet
maken om om de haven heen te kun
nen. De melkauto was het mooist, de
bussen rolden alle kanten heen. Een
paar vlogen er zelfs af. Op zulke mo
menten waren we opeens allemaal
weg. Nergens meer te vinden."
„We waren eigenlijk altijd op de ha
ven aan het spelen. Dat er nooit een
kind is ingevallen, snap je nog niet.
Bij de viskisten van Piet Kaan bouw
den we altijd hutten. Als we thuis
kwamen stonken we een uur in de
wind. Naar de visschubben."
West en oost
De controverse „west en oost"
speelde toen Elly jong was, nog
sterk. „Vlak bij de kerk, in het wes
ten, woonden de 'roemsen', zoals we
dat toen noemden. Die gingen we
met stokken te lijf. Niet echt menens
hoor, want even later gingen we
weer samen met ze zwemmen. De
gevechten gingen geloof ik meer om
het gebaar."
Na de lagere school ging Elly naar de
huishoudschool in Den Burg, waar ze
met volle teugen genoot. „Ik geloof
niet dat ik er nou zo erg veel aan
deed, maar plezier hadden we daar
voor tien. Ik geloof wel dat de mei
den van Oudeschild echte 'rauwdou
wers' waren. We stonden er om
Er haalde niemand geintjes bij hem
uit. Ik heb één keer ijswater op z'n
stoel gelegd en daar was gelijk de
kous mee af. Hij liet me meteen het
kippenhok schoonmaken Als je je
straf had gehad, praatte hij er nooit
meer over. Hij was erg rechtvaardig."
Hoewel ze op de huishoudschool van
plan was visser te worden, liep het
anders af. „Ik wilde eigenlijk hetzelf
de werk doen als m'n vader. Lekker
vissen en netten breien. Mijn hart lag
bij de haven. Maar net in die tijd
werden de ouwe schuiten vervangen
door de kotters. Een verandering die
me niet aansprak. Net voordat ik exa
men zou doen, kwamen ze vragen of
ik als serveerster op de Tesoboot wil
de werken. Dat was me wat. Ik heb
gezegd dat ik het eerst wilde probe
ren, want ik vond het doodeng. In
die tijd kwam je nooit van Texel af.
De eerste keer dat ik meevoer had ik
in Den Helder het gevoel dat ik een
heel eind van de wereld was verwij
derd. Ik was toen toch al zestien,
maar blijkbaar nog enorm aan huis
gebonden."
Teso
Elly trad niettemin in dienst en voer
vanaf Oudeschild viermaal per dag
naar Den Helder. „Je kunt het niet -
meer vergelijken met tegenwoordig.
In mijn tijd ging je eerst vragen wat
de mensen wilden gebruiken, dan het
bestelde brengen en later ging je nog
bekend, het ondeugendst van alle
maal. De aardappels vlogen door het
lokaal. De naailerares zal ik nooit ver
geten. We hebben het een keer ge
presteerd om twee meiden met
hetzelfde werkstuk naar haar tafel te
laten gaan. De één kreeg een acht,
de ander een zes. Ze had zo'n strak
knoetje op haar hoofd. Als we bij
haar tafeltje moesten komen, duwden
we ongemerkt een zelfgemaakt vlag
getje met een speld in die knoet. Op
het eind van de les had ze een hele
parade op haar hoofd staan."
IJswater
Stage lopen hoorde er ook bij. Elly
belandde eerst bij oudere mensen, la
ter bij meester Laan thuis. „Die man
had op school echt de wind eronder.
een keer om je centen. Je liep dus
drie keer. Alleen in het hoogseizoen
vroeg je aan vreemden of je gelijk
mocht afrekenen. Maar bij bekenden
haalde je dat niet in je hoofd. Dat
dorst je niet, dat vond je gek."
„De Texelse spraak heeft ook nog
wel eens aanleiding tot misverstan
den gegeven. Dan zei ik dat er
broodjes met worst en 'kéés' waren.
Begrepen ze niets van. Het was een
heel leuke tijd, er viel van alles te be
leven. Op een dag werd ik geroepen
door een manspersoon. „Zeg, juf
frouw", zei hij, „noemt u dit een kop
koffie?" Ik zag er niets bijzonders
aan, maar hij zei het maar een half
bakkie te vinden. Met een hoofd als
een biet heb ik toen de koffiepot ge
pakt en zijn kopje tot de rand aan
