Vondst muskusrat geen
eden voor paniek
Leids rapport voorbode
vergunningenstelsel?
Rovers en Beumkes
bowlingkampioenen
Invloed bloembollenopmars op vogels onderzocht
Oprichting van club
„Vrienden v.d. Boys"
ikanties Texelse
holen bekend
orronde popfestival
ït twee rockformaties
DERDAG 14 MAART 1991
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
Achtenvijftig bowlers speelden twee
dagen in vier verschillende klassen
om het Texels kampioenschap. Uit
eindelijk bleken Tiny Kok (C/D da
mes), Hans Lobato (C/D heren). Wil
Rovers (A/B dames) en Rob Beum
kes (A/B heren) de sterksten. Zij mo
gen zich Texels kampioen bowlen
1991 noemen.
Al tijdens de voorrondes gooide Tiny
Kok een paar heel mooie games,
twee maal 157 en 170. Tijdens de fi
nale zette zij bovendien nog een
203-game op het bord en kwam uit
op een eerste plaats. Met een kleine
achterstand eindigde Debbie van der
Slikke op de tweede plaats, gevolgd
door Wendy Zutphen op de derde
plaats. Van der Slikke gooide in de fi
nale nog een game van 185 en Zut
phen 170 en 162. Marja Burgman
werd met 201 vierde en Corrie van
der Slikke, die tijden de finale 177 en
170 gooide had net iets teveel ach
terstand en belandde op een vijfde
plaats.
Bij de C/D heren kwam de plaatsing
van aankomend talent Geert Bosscha
als een verrassing. Hij plaatste zich
als zesde en wist deze positie stevig
vast te houden. Tegenstander Simon
Verseput gooide in de voorrondes
nog een mooie 200-game, maar zak
te uiteindelijk van een tweede naar
een vijfde plaats. Marco van der Vis
uit Oudeschild belandde op een vier
de plaats en Ard Plaatsman gooide
zich met een 201 game net vijf pins
tekort voor een tweede plaats, waar
zich toen Marco van der Vis uit Den
Burg nestelde. Hans Lobato gooide
drie mooie games (193, 186, 198)
wat hem een verdiende eerste plaats
opleverde.
Hogere klassen
Bij de A/B dames gooide Gerry Ver
seput tijdens de voorrondes al een
201-game. Tijdens de finales liep het
echter niet zo goed en ze moest ge
noegen nemen met een vijfde plaats.
Corine Plaatsman wist met een
213-game haar vierde plaats te be
houden en de als eerste geplaatste
Mieke Flens gooide constant, maar
wist toch niet hoger te eindigen dan
op de derde plaats. Ingrid Witte gooi
de in de derde game schitterend
233, wat de finale voor het publiek
nog aantrekkelijker maakte. Wil Ro
vers liet zich echter niet van haar
stuk brengen en bowlde zich met
182, 208, 180 en 188 naar het
Texels kampioenschap.
Bij de A/B heren vielen al tijdens de
voorrondes de nodige 200-games.
Dennis Beumkes, Cees Kooiman, Piet
Kok, Rob Beumkes en Rudy Mattner
overschreden allen de grens van 200.
Tijdens de finale vlogen de vonken
van de baan en kon het publiek zijn
hart ophalen. John van Schaik zakte
door gebrek aan conditie van een
derde naar een zesde plaats en Cees
Kooiman eindigde als vijfde. Piet Kok
speelde heel constant en klom van
een zesde naar een vierde plaats, ter
wijl de als vijfde geplaatste Peter
Veldman ondanks games van 234 en
204 niet boven de derde plaats kon
komen. Dennis Beumkes gooide
prachtige games van 202 en 224,
maar moest toch vader Rob met
224, 214 en 220 voor laten gaan als
Texels kampioen.
Ongeveer tweehonderd oud-leden en
donateurs van Texelse Boys hebben
een brief in de bus gehad met het
verzoek lid te worden van de „Vrien
den van de Boys". Een drieman
schap, bestaande uit Hank Witte,
Kick Smit en Piet Zegers, heeft zich
op verzoek van het bestuur van de
voetbalvereniging belast met de
oprichting hiervan. Binnenkort, ver
moedelijk nog deze week, zullen de
aangeschreven personen telefonisch
worden benaderd, zodat spijkers met
koppen kunnen worden geslagen.
De „Vrienden"-club is geen nieuw fe
nomeen, maar is vergelijkbaar met
bijvoorbeeld de „Club van honderd"
van SV Texel en de „Club van vijftig"
van ZDH. De opzet is niet alleen om
meer financiën voor extra activiteiten
te verkrijgen, maar vooral ook om de
betrokkenheid van oud-leden bij
Texelse Boys te vergroten c.q. nieuw
leven in te blazen. Het Boys-bestuur
vindt dat de belangstelling voor het
reilen en zeilen van de bijna 60-jarige
vereniging vermindert, ondanks de
vele activiteiten die jaarlijks plaatsvin
den en de grote inzet van talrijke vrij
willigers. Eén van de dingen die de
„Vrienden van de Boys" willen orga
niseren, is dan ook een minimaal één
keer per jaar te houden contacta
vond. Gehoopt wordt zo de banden
tussen oud-leden en andere be
langstellenden te herstellen. Andere
doelen zijn: activiteiten ontplooien
om spelers en supporters aan de ver
eniging te binden, het aantrekkelijk
maken voor de jeugd om bij Texelse
Boys te komen voetballen, de kwali
teit en gezelligheid van accommoda
tie en spel bevorderen. „Kortom: de
vereniging promoten, een face-lift ge
ven", concludeert het driemanschap.
Voor vijftig gulden per jaar kan men
lid worden van de „Vrienden"-club.
De vereniging „Vrienden van de
Boys" zal los functioneren van Texel
se Boys. Het bestuur van de voetbal
club kan de „Vrienden" hulp en raad
vragen, maar de „Vrienden" kunnen
ook uit eigen beweging het Boys-
bestuur adviseren en helpen.
niet gespaard; ze zitten al op Schier
monnikoog, Ameland en Rottum.
Schadelijk
Muskusratten hebben vlees met een
fijne smaak. In België staan ze op
het menu van menig restaurant, niet
als muskusrat of bisamrat maar als
„waterkonijn".
Muskusratten zouden alom gewaar
deerd worden als ze niet zo'n enorme
schade zouden aanrichten. Ze graven
meters diepe holen en nestkamers in
slootkanten en dijken waardoor hele
oevers worden ondermijnd en zelfs
gevaar voor dijkdoorbraak kan ont
staan. In het Nederlandse polderland
wordt de muskusrat dan ook fel
bestreden. Alleen al in de provincie
Noordholland zijn 19 mensen die zich
met niets anders bezig houden. Vorig
jaar kostte de bestrijdingsactiviteit in
deze provincie anderhalf miljoen gul
den. Volgens het waterschap is het
aan deze voortdurende en tijdig be
gonnen jacht te danken dat Noord
holland de provincie is met het
kleinste aantal muskusratten. In te
genstelling tot andere delen van het
land is de bestrijding hier direct
grootscheeps aangepakt toen nog
maar enkele dieren waren gesigna
leerd. Men had een les getrokken uit
ervaringen in provincies als Utrecht,
waar de bestrijding pas van start
ging toen het al wemelde van de rat
ten.
Verzekering
Dank zij de geringe „ratdichtheid"
van Noordholland werden daar het
afgelopen jaar „slechts" 970 mus
kusratten gevangen. In Utrecht wer
den er in dezelfde periode 70.564
verschalkt, in Zuidholland 62.622, in
Gelderland 45.331 en in Friesland
68.041.
Desondanks neemt het totale aantal
muskusratten in Nederland nog
steeds toe. Volgens Sytske Dijksen
van EcoMare gebeurt dat tegen de
verdrukking in. Zij meent dat de
bestrijding geen enkel effekt oplevert
en spreekt zelfs van een hetze. Daar
is het Waterschap het allerminst mee
eens. Vonk: „Het is waar dat het
waarschijnlijk nooit zal lukken om de
ratten totaal uit te roeien, maar ze
worden door de bestrijding wel bin
nen zekere perken gehouden". Ter
ondersteuning van deze stelling ver
wijst hij naar Noordholland, waar het
aantal ratten het afgelopen jaar zelfs
iets is teruggedrongen.
Dank zij het geringe aantal ratten in
Noordholland, zo redeneert het
bestuur van het Waterschap, is de
-kans dat Texel vanuit die provincie
„besmet" wordt minder groot. Texel
heeft dus belang bij de bestrijding in
Noordholland. Om die reden heeft
het Waterschap zich in 1985 aan
gesloten bij de Commissie Muskus-
rattenbestrijding van de Vereniging
van Noordhollandse Waterschappen
en draagt bij in de kosten van de
bestrijding. Vorig jaar bedroeg die
steun f12.700,-. „Wij beschouwen
dat als een goedkope verzekering",
aldus H. Vonk die namens Texel in
de commissie zit.
Waalenburg. De betrokken waarne
mer was er heel zeker van, maar de
rat is nadien niet meer gesignaleerd
en ook zijn op Texel nooit graverijen
of andere door muskusratten veroor
zaakte sporen gevonden ondanks
naarstig „preventief speuren".
Snel
Het is best mogelijk en zelfs waar
schijnlijk dat in de afgelopen jaren
wel eens een muskusrat op Texel is
aangekomen, maar er zijn er uiteraard
minstens twee van verschillend
geslacht nodig om nakomelingen te
krijgen. Als dat ooit gebeurt, gaat het
hard. Een vrouwtje werpt zeven tot
acht jongen tegelijk en dat gebeurt
drie tot vijf keer per jaar.
Gebleken is dat de uitstekend zwem
mende muskusratten de Westerschel-
de kunnen oversteken, zodat wordt
aangenomen dat ook het Marsdiep
voor hen geen belemmering is. De rat
die zondag bij paal 8 werd gevonden,
kan de oversteek dus op eigen kracht
hebben gemaakt. Het zou ook kun
nen dat hij op een ijsschots of stuk
hout is komen aandrijven. Het gevon
den dier, volgens Sytske Dijksen van
EcoMare een jong mannetje, heeft
wellicht als gevolg van honger of uit
putting de geest gegeven.
Mooi beest
De muskusrat, ook wel bisamrat ge
noemd, draagt de wetenschappelijke
naam Ondatra Zibethicus. De naam
„rat" is feitelijk onjuist want ze ho
ren tot de familie van de woelmuizen.
Het zijn sympathiek ogende, mooie
dieren met een prachtige glanzende
pels, van boven zwart en naar onde
ren bruin tot geelachtig. Ze vallen
nooit mensen of dieren aan, versprei
den - voor zover bekend - geen ziek
ten, dringen nooit huizen of schuren
binnen en houden zich uitsluitend in
of bij het water op, waar ze leven
van allerlei water- en oeverplanten.
Muskusratten kunnen 40 centimeter
lang worden. Daar komt dan nog de
staart van 19 tot 28 cm bij, waaraan
het dier ook door een leek met zeker
heid kan worden herkend. Die dikke,
gespierde zwemstaart is zijdelings
sterk afgeplat en heeft daardoor de
vorm van een paling.
Muskusratten horen oorspronkelijk
thuis in Noord-Amerika. Ze werden
naar Europa gebracht waar ze in
kwekerijen werden gefokt om het
bont: bisam. Dieren die in de jaren
twintig uit kwekerijen ontsnapten ble
ken zich in de vrije natuur goed te
kunnen handhaven en vermeerderen.
Ze verspreidden zich snel over het
continent. Vlak na de oorlog werden
in Nederland de eerste muskusratten
gesigbaleerd. Thans komen ze in het
hele land zeer algemeen voor, vooral
in Utrecht/Zuidholland en Gronin
gen/Friesland. Ook eilanden bleven
t op Texel een muskusrat werd gevonden, betekent niet dat
fier zijn intrede op het eiland heeft gedaan. Wel is het een
wijzing dat muskusratten in staat zijn op eigen kracht naar
te komen, zodat een invasie in de toekomst allerminst is
esloten. We moeten dus waakzaam zijn".
is de nuchtere reactie van H.
l/onk, hoofd technische dienst
het Waterschap Texel op de
1st van een muskusrat, zonda-
itend op het strand tussen paal
9. Het blijkbaar juist gestorven
werd bij de duinvoet aangetrof-
ioor André Smit uit Den Hoorn
net zijn vriendin een strandwan-
ig maakte. Uit de loopsporen in
rand bleek dat de muskusrat uit
chting van de duinen was
imen.
-é bracht het kadavertje naar
,/lare waar het voorlopig in de
zries werd gelegd. De rat zal
worden geprepareerd en in de
EcoMare-collectie worden opgeno
men als de eerste muskusrat die zich
levend op Texel heeft opgehouden.
Eerder?
In het verleden zijn ook wel eens
„Texelse" muskusratten gemeld maar
die berichten riepen twijfel op. Enkele
jaren geleden werd aan de dijkvoet
nabij Oudeschild een overreden kada
ver van een muskusrat gevonden,
maar het is mogelijk dat dit met een
vrachtwagen van het vasteland is
meegekomen. Bij het waterschap is
ook wel eens gemeld dat een zwem
mende muskusrat was gezien, in
fode muskusrat die zondag op het strand bij Den Hoorn werd gevonden.
nieuwe gemeentelijke scholenge-
inschap begint het nieuwe
poljaar op 19 augustus. De basis-
llen en het speciaal onderwijs
ten het schooljaar 1991/1992 een
ik eerder. Voor alle scholen begint
lomervakantie in 1992 op 11 juli.
Scholen hebben telkens gelijktijdig
Intie. De herfstvakantie is van 12
En met 20 oktober, de kerstva-
jie valt in de periode 21 decem-
tot en met 5 januari, de
lusvakantie begint op schrikkel-
(29 februari) en loopt tot en met
lag 8 maart, met Pasen hebben
|cholen slechts kort vrij (van 17
pn met 20 april), maar daar staat
|uitgebreide voorjaarsvakantie
koninginnedag en bevrijdingsdag
hover (30 april tot en met 10
I. Rond Hemelvaartsdag hebben
ihcolen ook vrij (28 mei tot en
[31 mei) en met Pinksterem (6
ïn met 9 juni) uiteraard ook.
ens de voorronde van popfestival
Noordpop breekt door" treden
ondagmiddag 17 maart in Time
de Helderse rockabilly-band
shackles op en de Texelse for-
•e Release It.
'evenement dat in Den Burg
dt gehouden is er één in een
és van voorronden die in Noord
and worden gehouden, waarbij de
r|ng in handen is van popdeskun-
in. Zowel de Texelse band, die op
Skaal gebied een eigen gezicht
l als de Ramshackles spelen elk
set van een half uur. De band
lit de voorronden als beste te
Schijn komt gaat door naar de fi-
die op 29 maart in „De Boerde-
n Schagen wordt gehouden. Het
iden begint om 15.00 uur, de
ïn9 is gratis.
te teeltgebieden gebruikelijke teeltwij
ze -jaar op jaar bollen- geeft meer
verontreiniging. Voor de volksgezond
heid, zo concludeert het onder
zoeksteam, betekent deze wijze van
wisselteelt geen bedreiging. Metingen
in melk en vlees tonen niets aan.
Er bestaat dus een tegenstrijdigheid.
Aan de éne kant een lucratieve ex
ploitatie van grasland, die ontlasting
van het milieu
tot gevolg heeft, aan de andere kant
de verwachting dat bepaalde vogel
soorten worden verdreven.
Praktijk
Jos Timmer, voorzitter van de Texelse
afdeling van Bloembollencultuur,
denkt dat de verwachting die in het
rapport is gewekt niet op Texel van
toepassing is. „Wij gebruiken al jaren
grasland voor de bollen en andersom,
nou, het stikt hier van de vogels." De
bloembollenteler heeft het rapport
nog niet onder ogen gehad, maar
trekt de genoemde stellingen sterk in
twijfel: „De kwekerijen verplaatsen
zich vanuit de intensieve gebieden
naar nieuwe terreinen. Enerzijds ne
men bollen de plaats van bestaand
grasland in beslag, maar op andere
plekken zie je meer gras verschijnen."
De voordelen van verse bollengrond
zijn talrijk: betere opbrengst, minder
bestrijdingsmiddel, minder kunstmest,
een betere grondstructuur en daar
door een betere water- en voedsel-
huishouding. Tal van zaken die zowel
het bodemleven als de vogels ten
goede komen, aldus de bloembollen
voorman.
Gevolgen
Veel gevolgen zal het rapport voor
Texel ook niet hebben, volgens on
derzoeker Frank de Jong. De veelge-
ziene combinatie hier van bollenteelt
in samenhang met akkerbouw heeft
geen invloed, de combinatie gras
land/bollenteelt komt niet zo vaak
voor en gespecialiseerde kwekerijen
zijn ook dun gezaaid hier, aldus de
Leidenaar. „Eigenlijk hebben we nog
te weinig gegevens over Texel."
land aan derden voor veehouders
steeds lucratiever. Bovendien moet
eens in de zoveel jaar het gras toch
worden vernieuwd om aan de kwali
teitsnormen te voldoen. Steeds vaker
wordt deze graslandvernieuwing ge
combineerd met éénjarige bollenteelt.
Tegenstrijdig
Zowel bollenteler als veehouder lijken
dus gebaat bij deze „reizende bollen-
kramen". Daarnaast wordt bij deze
wijze van bollenteelt het zo belangrij
ke milieu door verminderde toepas
sing van grondontsmettingsmiddelen
belangrijk gespaard. De in permanen-
Graslandpercelen die plaats maken voor
oprukkende bollenvelden, volgens Leidse we
tenschappers worden weidevogels er ..tuure
luurs" van.
„De uitslag van het onderzoek is
voorlopig. Vogeltellingen moeten onze
vermoedens nog bevestigen, pas dan
zal de provincie beslissen over even
tuele maatregelen", aldus de Leidse
wetenschapper Frank de Jong, die
toegeeft dat de effecten van
graslandverbetering door boeren in
combinatie met éénjarige bollenteelt
slechts vanachter hun bureau's zijn
bestudeerd.
„We zijn het veld nog niet ingeweest,
er zijn nog geen daadwerkelijke vo
geltellingen verricht." Voor hun on
derzoek baseerden de
wetenschappers zich op de in be
scheiden mate aanwezige literatuur
over dit onderwerp. Volgens Frank de
Jong zijn er feitelijk maar weinig ge
gevens bekend.
Vogelpopulatie
Weidevogels, zoals de grutto, kievit
en tuureluur, zouden door het
„scheuren" (frezen gevolgd door
ploegen) van grasland minder leefge
bied krijgen, bovendien is de ver
wachting dat het gebruik van
bestrijdingsmiddelen nadelige gevol-
Weidevogels kunnen in hun bestaan
worden bedreigd als bestaande
graslandpercelen in toenemende ma
te moeten wijken voor de voort
schrijdende bloembollenteelt. Dat is
de conclusie uit een onderzoek dat
is gedaan door het Centrum voor Mi
lieukunde van de Rijksuniversiteit in
Leiden. Of bollentelers daardoor aan
banden worden gelegd is nog maar
de vraag. Het provinciaal bestuur
moet het natuurbelang nog afwegen
tegen de economisch gevolgen van
een vergunningenstelsel.
gen heeft voor de vogelpopulatie.
„We doelen hier met name op de
gespecialiseerde bollenteeltbedrijven
die op de lichtere kleigraslanden van
Westfriesland en in De Beemster op
grote schaal land huren
van de boeren.
Door het Meerjarenplan Gewasbe
scherming, waarmee het rijk de land
bouwers een verminderd gebruik van
bestrijdingsmiddelen heeft voorge
schreven, zien bollentelers zich
steeds meer genoodzaakt onbesmet
te grond in gebruik te nemen, waar
door de percelen steeds meer
verspreid komen te liggen. Door quo
tering van melk en daling van de
melkprijs wordt het verhuren van
