Alternatieve elfstedentocht in Finland:
Veteraan Takes volbrengt
:oude krachttoer bijna
Het verhaal van tien
kleine negertjes....
iiiiilii
Hoembollenteelt
schadelijk
)or weidevogels
Weer water innemen
uit wezenputten?
SDAG 19 MAART 1991
TEXELSE COURANT
PAGINA 3
47-jarige Theo Takes uit Den Burg heeft in het noorden van
\land meegedaan aan de alternatieve elfstedentocht over
teehonderd kilometer. Hij volbracht de krachttoer in de felle
ju niet: na 150 kilometer werd hij uit de race gehaald in ver-
ind met de tijdslimiet. ,,Maar ik had lichamelijk nog zat over."
sportman in hart en nieren verhaalt over zijn belevenissen.
Takes: ....na 150 kilometer nog conditie over...
!0 Takes is een echte schaatsfa-
it. „Al jaren. Ik heb tien jaar op de
vaart gezeten. Toen raakte het
laatsen een beetje in de versukke-
j. Vijftien jaar geleden ben ik weer
lonnen." Elf jaar geleden verhuisde
gezin Takes naar Texel. Theo is
irkzaam bij het PEN.
de verhuizing begon Takes met
dlopen. „Er is niet elk jaar ijs op
;el. We gaan wel een keer of zes
r Alkmaar en Heerenveen, maar
wordt te kostbaar om daar elke
r naartoe te vliegen. Dus dan
ar lopen in plaats van schaatsen."
res noemt zichzelf een middelma-
schaatser. Hij doet niet mee aan
dstrijden. „Ik ben geen topper, zo-
bijvoorbeeld Kees Kikkert. Die kan
niet bijhouden." Takes heeft echter
I veel „inhoud", hij kan uren ach-
een doorgaan. Lange toertochten
)ben dan ook zijn voorkeur. Hij
s van de partij in de laatste twee
stedentochten in Friesland. „Hon-
'd kilometer of meer, dat vind ik
loi. Duursport."
vind schaatsen leuker dan lopen.
„De omgeving, de kou....het is speci
fiek iets van de winter. Lopen kan je
het hele jaar door. Niet dat ik er op
uitgekeken ben hoor, maar natuurijs
heeft wel een extra grote aantrek
kingskracht op mij."
Volgens Takes is schaatsen net als
zwemmen: als je het kan, verleer je
het niet. En met de conditie zit het
bij hem wel goed, dus als er ijs is,
rijdt hij al snel grote afstanden. Door
de elfstedentochten kreeg hij de
smaak te pakken. Maar koning Thialf
is in Nederland wisselvallig, dus
moest hij uitwijken naar de alterna
tieve versie, die al enige jaren achter
een in Finland wordt gehouden. „Ik
had thuis al eens voorzichtig geop
perd om daarheen te gaan. Maar het
is een kostbare grap, dus ik stelde
het steeds uit." Dit jaar hakte Takes
de knoop door omdat er weer geen
ijs was, na een laatste zetje van zijn
vrouw Gerda. Toen hij alles had ge
boekt, begon het ineens te vriezen....
„Achteraf gelukkig, in verband met
de training. Je moet voor je aan zo
iets begint toch wat kilometers in je
benen hebben. En op kunstijs oefe
nen is het toch niet helemaal. Dat
schaatst heel anders dan natuurijs.
Geen stukken met sneeuw of scheu
ren, je hoeft niet zo op te letten." Ta
kes nam een week vrij om aan de
overkant allerlei tochten te kunnen rij
den. In totaal legde hij tussen de vijf
honderd en zeshonderd kilometer af.
Lapland
De alternatieve elfstedentocht werd
dit jaar gehouden in Rovaniewi, dat
ligt in Lapland. Eerdere versies van
de tocht waren in het veel zuidelijker
gelegen Kiopio. Twee keer kon de
tocht daar echter geen doorgang vin-
den, wegens plotseling invallende
dooi. Om dat risio te vermijden is de
organisatie uitgeweken naar Lapland.
„Daar was het echt winter hoor. Vijf
tien graden vorst", vertelt Takes.
De Texelse schaatsfanaat vloog begin
deze maand naar Helsinki en vervol
gens met een binnenlandse vlucht
naar Rovaniewi. „Je weet niet wat je
ziet, zo mooi. Alles wit, spierwit, het
deed zeer aan je ogen. En hardstikke
koud. De sneeuw knisperde onder je
voeten. Dat gaf me een lekker ge
voel, ik werd er helemaal opgewon
den van." Takes deelde een kamer
met de oudste broer van tweevoudig
elfstedentochtwinnaar Evert van Ben-
them, die zelf ook van de partij was
en de alternatieve tocht dit jaar won.
De dag na aankomst ging Takes met
drie andere schaatsers een oefen
tocht van vijftig kilometer rijden.
„Fantastisch was het. Ik werd er ly
risch van. Tussen die bergen door
met al die sneeuw, we zagen neder-
zettinkjes en rendieren voor lange
sleden. Er was een speciale baan ge
prepareerd op een rivier, die geen
deel uitmaakte van de elfstedentoch
troute. Die hielden ze onder de
sneeuw. Dat diende als bescherming,
want anders zouden er door de harde
vorst scheuren in het ijs springen."
Ook de tweede dag werd getraind en
de derde dag was een voorwedstrijd
van vijftig kilometer. „Ik eindigde in
de middenmoot. Het ging prima, zon
der valpartijen."
Sneeuwsafari
De vierde dag was officieel rustdag.
Takes maakte van de gelegenheid ge
bruik om met een groepje anderen op
sneeuwsafari te gaan. „We hebben
sneeuwscooters gehuurd en zijn er
met een gids een halve dag op uit
getrokken." Volgens de Texelaar zijn
de Finnen wel aardig, maar enigszins
stug. „Ze kijken ook niet erg vriende
lijk. Norse koppen. Als je een tijdje
met ze praat valt het wel mee. Maar
ja, wat wil je ook met die kou. Je
gaat niet voor je lol even de stad in."
Zaterdagochtend was het dan zover.
De tocht is een Nederlandse aangele
genheid waar zo'n honderdvijftig
schaatsers aan meedoen, zowel offi
ciële marathon-wedstrijdrijders als
toerschaatsers. De organisatie is in
handen van de Stichting Alternatieve
n v*r*ntwoGn)r!r>hM<J v»n
weidevogels in hun bestaan wor-
bedreigd door de toenemende
Ttschrijding van de bloembollen-
Ilt, zoals de Leidse wetenschapper
k de Jong in de Texelse Courant
donderdag 14 maart betoogt, is
voor Texel van toepassing. De
nerkingen van Jos Timmer: „Wij
iruiken al jaren grasland voor de
len en andersom, nou, het stikt
r van de vogels" zijn ongenuan-
ird en de suggestie dat dat voor
el niet geldt bestrijden wij.
gens ons verwart de heer Timmer
edvogels met wadvogels. Door de
>ijheid van de Waddenzee zoeken
hoogwater veel steltlopers het
•grenzende weiland op om er te
ten (en zelden bollenland). Dit is
'oorbeeld goed te zien in de Prins
tdrikpolder. Veel steltlopers broe-
i elders.
Ilenland is een van de armste ge-
den die je je kunt indenken, met
rekking tot de weidevogelstand. In
boek „Broedvogels van Noordhol-
d" dat vorig jaar werd uitgegeven,
orden deze gebieden beschreven als
„soortenarme bouwlandvogelgezel-
schappen". De naam zegt al genoeg.
Op Texel zijn er vele gebieden die aan
het predikaat „soortenarm" blijken te
voldoen. Buiten de reservaten zijn er
echt maar heel weinig gebieden die
de naam „rijk" kunnen krijgen. On
danks goede aandacht van boeren en
weidevogelbeschermers voor het leg-
sel van de weidevogels, gaat de vo
gelstand achteruit.
Uit het oogpunt van de bescherming
van de vogels pleiten wij ervoor te
waken dat beslist niet meer grasland
wordt opgeofferd aan de bollenteelt,
waardoor het aantal terreinen waarin
weidevogels kunnen broeden niet
verder terugloopt.
Bestuur Vogelwerkgroep Texel
„Kan met de komst van het VOC-
schip „Batavia" op de rede van Texel
wellicht weer water worden ingeno
men uit de onlangs gerestaureerde
wezenputten?" Erna Eelman-van der
Kooi (VVD) stelde deze vraag in de
rondvraag van de raadsvergadering.
Volgens wethouder Krijnen-Baijs is
een tijd geleden uit watermonsters
gebleken dat de kwaliteit van het
water niet meer zuiver is. De brand
weer heeft de putten daarop geleegd
Elfstedentocht. Takes: „Om half vijf
's ochtends zijn we gaan ontbijten.
Met de bus werden we naar het be
ginpunt van de tocht gebracht. Daar
stonden vier of vijf eskimotentjes,
een soort iglo's van zeildoek. Je
moest er door een slurf inkruipen. Er
stonden wat oude keukenstoelen in
en daar konden we de schaatsen on
derbinden. Apart hoor, want wij kro
pen naar binnen en we zaten net,
toen kwamen Piet Kleine, Evert en
Henk van Benthem binnen, ook krui
pend en ook op een gammele
stoel....Vaak krijgen die als Vips een
luxere behandeling dan wij toerrijders,
maar nu waren we allemaal gelijk."
Slecht ijs
Het startschot viel voor alle deelne
mers om 07.00 uur. Het parcours be
stond uit vier ronden van vijftig
kilometer. „Het eerste stuk was mooi
ijs. We waren met een groepje ver
trokken en vol goede moed." Na
twaalfenhalve kilometer kwamen de
rijders bij een verzorgingspost en
daarna werd het ijs zeer abrupt
slecht. „Sneeuwijs, je zakte er hele
maal in weg. Alle snelheid was eruit
en omdat er veel scheuren zaten, die
je niet zag, waren er veel valpartijen
met de nodige materiaalpech. Het
was een marteling van vijfentwintig
kilometer lang."
Het tweede rondje was Takes voorbe
reid op het slechte gedeelte en paste
hij zijn techniek aan. „Ik ben wat
meer achterop de schaats gaan zit-
De medaille die Takes kreeg voor zijn
prestatie.
ten. Dan glij je er makkelijker over
heen. Ik ben wel een paar maal
gevallen, maar niet ernstig. Ik denk
dat niemand zonder valpartijen van
het ijs is gekomen."
Takes schaatste in een groepje van
vier personen. Na een rondje viel één
schaatser af. Kort daarna volgde de
tweede. Zijn laatste „maat" werd na
honderd kilometer geveld door mate
riaalpech, zodat Takes alleen door-
moest. „Het leek wel het verhaal van
de tien kleine negertjes!"
Kleumen
De organisatie had als tijdslimiet
gesteld dat de deelnemers rond
16.00 uur uiterlijk aan de laatste ron
de moesten zijn begonnen. Takes
deed er alles aan om dit te halen.
„Maar in m'n eentje op dat stuk
slecht ijs kreeg ik in de gaten dat het
niet zou lukken. Twintig over vier
kwam ik binnen. Als het was toege
staan, was ik aan de vierde ronde
begonnen, ik had nog conditie over.
Maar het mocht niet Wel begrijpelijk
hoor. Er staan allemaal Finse vrijwilli
gers langs de baan te kleumen, die
kan je niet voor nog een paar volhou
ders tot in het donker laten staan."
Toch goed
Ondanks dat hij de tocht niet heeft
volbracht is Takes niet teleurgesteld.
„Bij de finish werd ik van alle kanten
gefeliciteerd. „Een geweldige presta
tie", werd gezegd en ik kreeg een
medaille omgehangen. Ik zei nog dat
ik die niet had verdiend, omdat ik
geen tweehonderd kilometer had af
gelegd. Maar het bleek dat ook me
dailles werden gegeven voor het
afleggen van vijftig, honderd of hon
derdvijftig kilometer. Het baalgevoel
verdween snel."
De prestatie van Takes loog er inder
daad niet om, gezien het enorme
aantal uitvallers. Maar 64 deelne
mers, waaronder zo'n twintig semi-
professionele marathonrijders, vol
brachten de tocht. „De schande was
dus niet zo groot. De dag na de
krachttoer werd een gecombineerde
schaats-langlauftocht gehouden en
daarna was een grote feestavond ter
afscheid."
Voor zijn vertrek had Takes opge
merkt dat hij maar één keer aan de
alternatieve elfstedentocht zou mee
doen, gezien de hoge kosten („alles
is twee keer duurder dan hier").
Maar na zijn terugkomst heeft hij
meteen een potje gemaakt om te
sparen voor volgend jaar....
en weer vol laten lopen. „We weten
dus nu dat je voorzichtig moet zijn
en dat er eerst weer monsters
moeten worden genomen."
Lindeboom
Nel Eelman-van 't Veer (CDA) infor
meerde naar de stand van zaken in
zake de schouwburgzaal van De
Lindeboom. Wethouder Krijnen-Baijs
deelde mee dat momenteel onder
zoek wordt verricht op meerdere
fronten. Binnenkort vindt een
akoestisch onderzoek van de zaal
plaats.
Jan Dirkszoord
Gerard van der Kooi (PvdA) stelde de
wateroverlast in het Jan Dirkszoord
aan de orde. Hij wil een onderzoek
hiernaar laten verrichten en op het
investeringsplan zetten. Wethouder
Terpstra antwoordde dat de proble
matiek bekend is en dat wordt beke
ken of op korte termijn maatregelen
kunnen worden getroffen. Volgens de
wethouder moet de oorzaak waar
schijnlijk in de vernieuwing van de ri
olering in de Jonkerstraat worden
gezocht. Terpstra wil met de
„kwestie Jan Dirkszoord" in ieder
geval rekening houden bij het investe
ringsplan voor 1992.
Geheel onverwacht is overleden mijn lieve
zoon, onze fijne broer, zwager en oom
Dirk Toolens
op de leeftijd van 55 jaar.
E. H. Toolens-Buys
T. E. Siersma-Toolens
S. A. Siersma
E. H. Krugers-Siersma
P. Krugers
R. T. S. Siersma
M. van Splunter
Texel, 18 maart 1991
De Zes 2.
Correspondentie-adres:
Kogerstraat 43, 1791 EP Den Burg.
De begrafenis zal plaatsvinden op vrijdag 22
maart om 14.00 uur op de Algemene begraaf
plaats te Den Burg.
Dirk is opgebaard in zijn ouderlijk huis,
Kogerstraat 43.
Gelegenheid tot condoleren aan huis,
Kogerstraat 43, en na de begrafenis in de
Texelse Reede, De Zes 2.
Met grote verslagenheid geven wij kennis van
het plotselinge overlijden van onze mede
bewoner
Dirk Toolens
in de leeftijd van 55 jaar.
Lex Albers
Jaqueline List
Yvonne Bakker
Marjan Michel
Thea Barhorst
Elmy Nieuwenhuizen
Aris Biesboer
Jur Noordijk
Dinus Bol
Terry Noppert
Frans Bos
Bert Pranger
Dineke Dankers
Nico Rijk
Romke Dijkstra
Jan van der Schans
Inge van der Eijk
Gezina Smit
Karei Graaf
Peter Tuitman
Christa v. Heerwaarden
Cora Vendel
Bas Huisman
Trudie de Vries
Ria Jansen
Cees Vlaming
Lia Keyzer
André Witte
Bert Kooijman
Wim Witte
Gerrie Kruiskamp
Esther van Zeylen
Jan Kunst
Dirk, wij zullen je blijven
herinneren als een
fijne huisgenoot.
18 maart 1991
De Texelse Reede, Den Burg,
Rust in vrede
lieve Dirk
ik zal je heel erg missen.
Je vriendin Thea
Met verslagenheid hebben wij kennis geno
men van het plotselinge overlijden van
Dirk Toolens
Wij wensen zijn medebewoners veel sterkte
bij het verwerken van dit zo onverwachte
verlies.
Wormerveer, 18 maart 1991
A.S.V.Z.-Noordholland
V, V
Met droefheid ontvingen wij het bericht van
het plotselinge overlijden van
Dirk Toolens
Ons medeleven gaat uit naar zijn medebewo
ners op de Texelse Reede en zijn naaste
familie.
Wij wensen hen sterkte bij het verwerken van
dit grote verlies.
Namens de ouders en familieleden
van de bewoners,
de oudercommissie van de Texelse Reede
Geschokt hebben wij kennis genomen van
het overlijden van de heer
Dirk Toolens
Onze deelneming gaat uit naar zijn familie.
Biljartvereniging DVO
Den Burg
Met droefheid geven wij kennis van het
overlijden van onze schoonzuster en tante
Lena van Heerwaarden-Gieles
Siem
Hans
Aat en Netty
Door en Huib
neven en nichten
Den Burg, 14 maart 1991.
Met droefheid vernamen we het overlijden
van onze buurvrouw
Lena van Heerwaarden-Gieles
Vooral haar warme belangstelling zullen we
missen.
Onze deelneming gaat uit naar de familie.
Deelneming en bewondering gaat uit naar
Jaap onze buurman die haar zo liefdevol
heeft verzorgd.
De buren
Dankbaar voor alles wat zij voor onze club
heeft gedaan gedenken wij oud-voorzitster
en ere-lid
mevr. L. van Heerwaarden-Gieles
Toneelvereniging St. Jan
Hartelijk dank aan een ieder die ons 12 ft-jarig hu
welijksfeest in het „Molenbos" tot een onvergetelij
ke dag heeft gemaakt.
Frans en Yvonne de Groot
Toos, René, Mikko en Ruben Coltof zijn blij u te kun
nen berichten, dat op 18 maart 1991 hun zoon en
broertje is geboren
Levi Simcha
Strandweg 22, 4328 KK Burgh-Haamstede.
Tijdelijk adres:
AZ Sint-Jan Ziekenhuis, Riddershove, 8000 Brugge.
