'lan voor overdekte kwekerij
)ndernemende Cocksdorpers
jen brood in wormenteelt
loeilijk seizoen voor
rexelse voetbalclubs
Jaarlijkse keuring
geitenvereniging
T II IMBBWiQ - - JBMMMWBW
Wormenkweker Simon Stark bij de kweekbakken waarin het inmiddels krioelt van de langwerpige diertjes.
yDEBDAG^20^JUNM991TEXELSE COURANTPAGINA 9
continu zijn verlicht. Stark: „Want als
het donker is kruipen de wormen
ogenblikkelijk uit de compostbakken."
Dat zou een ramp zijn. Rekening is
gehouden met dit gevolg als de
stroom zou uitvallen. Een noodgene-
rator wordt dan automatisch in wer
king gezet.
Voor de opkweek maakt het bedrijf
uit De Cocksdorp gebruik stapelbare
vierkante kweekbakken zoals die al
jaren hun nut bewijzen bij de produk-
tie van witlof. De oogst van de wor
men gebeurt met behulp van zeven
en uitzoekbanden, zoals ook in de
bloembollenteelt worden toegepast.
Vier ton
Hoewel het plan er veelbelovend uit
ziet is de kwekerij nog geen werke
lijkheid. Aan de heren Stark en Stoop
zal het niet liggen; ze hebben de za
ken professioneel aangepakt. „Dat
moet wel want met het project is
een investering van ruim vier ton ge
moeid." Om iedere betrokkene te
overtuigen van de haalbaarheid
maakten de compagnons een gede
tailleerd investeringsplan en stelden
een begroting op. Aangevuld met fo
to's, tekeningen en beschrijvingen
laat het tweetal in het bijna twintig
pagina's tellende boekwerk geen
vraag onbeantwoord. „Misschien niet
gebruikelijk in agrarische kringen,
maar wij vinden deze aanpak nood
zakelijk", licht Stark toe. Het plan
werd onder andere aan gemeente en
provincie voorgelegd die goedkeuring
moeten geven voor de bouw van de
imposante kweekfabriek. „Het be
oogde bouwterrein bleek een verkeer
de bestemming te hebben die moet
worden gewijzigd. Omdat de worme
nonderneming zo bijzonder is, is de
kans aanwezig dat investeringssubsi
dies aan de neus van ondernemers
voorbij gaan. Daarom heeft het twee
tal de hulp ingeroepen van Mark van
Rijsselberghe en Joke de Boer die
wegwijs zijn in subsidieland. „Zonder
hun hulp zou het investeringsplan er
heel anders uit hebben gezien", aldus
Stark.
Afzet
Hoewel een deel van de wormen aan
de deur zal worden verkocht, belandt
het leeuwedeel van de oogst elders.
Teneinde de afzet te garanderen
heeft Stark een vijfjarig contract af
gesloten met een afnemer die tussen
de drie en vier cent per worm be
taalt. „Waar ze naartoe gaan? Zo'n
driekwart wordt geëxporteerd, vooral
naar Zweden en Italië", verduidelijkt
Stark. „De meeste wormen worden
gebruikt als aas, voor sportvissers.
Dit is een speciaal soort die in tegen
stelling tot de bekende regenworm
ook in zout water goed blijft. Boven
dien bijten de vissen er graag in."
Ook kunnen ze worden ingezet tegen
het mestoverschot. Wormen zijn in
staat de omvang van mest tot veer
tig procent te reduceren. Er ontstaat
dan compost die geschikt is voor de
tuin. Landbouwers, die door een ver
bod op grondontsmettingsmiddelen
geen methode meer weten om para
sieten te bestrijden vinden wellicht
baat bij het restprodukt. Recent on
derzoek wijst uit dat de aandacht
van de insecten door de compost
van de plantenwortels wordt afgeleid.
Het bodemgespuis wordt dus letter
lijk „om de tuin" geleid. Wormen
worden ook door mensen gegeten en
staan met name in Frankrijk op de
menukaart. Op de vraag aan Stark of
hijzelf al eens een maaltje heeft ver
orberd trekt hij veelzeggend een vies
gezicht...
het eerste gezicht lijken de netjes gerangschikte putten op
boerenerf niet zo bijzonder. Dat verandert als Simon Stark
De Cocksdorp een ogenblik later een hand vol moddervette
lenwormen uit een van de vier kweekbakken tevoorschijn
lit. „Nog even dan zijn ze groot genoeg", aldus de onderne-
nde landbouwer, die inmiddels een vaste afnemer heeft ge-
tien. De „fokkerij" is nu nog een proef, maar als het aan
uk ligt verrijst achter zijn boerderij aan de Vuurtorenweg zo
;lmogelijk een grote wormen „fabriek" met een jaarproduktie
i vijf miljoen van deze kronkelende diertjes.
werden gevoerd. Gebruik van gecom-
posteerde groenteresten, afkomstig
van een conservenfabriek die bekend
heid verwierf dankzij Martine Bijl, ble
ken beter in de smaak te vallen bij de
minuscule bodemreinigers. Het onder
nemersduo heeft inmiddels 50.000
exemplaren uitgezet in de buitenbak-
ken. Daarnaast experimenteren Stark
en Stoop met het kweken van wor
men in een afgesloten gedeelte van
de schuur. „Hoewel de kweek buiten
goed verloopt kunnen we de klimaa
tomstandigheden binnen beter aan de
wormen aanpassen. Daardoor gaat
de groei en vermeerdering sneller.
Een worm functioneert nu eenmaal
het best tussen de 11 en 20 graden
Celcius." Tijdens de rondleiding door
kf houdt Stark zich uitsluitend met
organisatie en financiële kant van
project bezig. Plaatsgenoot Johan
Lp zal uiteindelijk bedrijfsleider
Men van de wormenkwekerij. Het
Ivoor deze Texelse noviteit leeft
iruime tijd bij Simon Stark, die
ion met zijn broer Frans een agra-
bedrijf van ruim 56 hectare ex-
leert. Aangemoedigd door de
landbouwproblematiek laat
gedreven landbouwer geen kans
jenut nieuwe markten aan te bo-
„In het verleden introduceerden
de witlofteelt op Texel. Over en-
weken beginnen we met de
pt van een veld ijsbergsla", zegt
rkop wiens landerijen ook nog 21
schillende soorten narcissen groei-
Samen met compagnon Stoop
(t Stark zich inmiddels verdiept in
wormenteelt. Het weetgierige
dal liet zich informeren bij enkele
de 125 wormenkwekers die Ne-
and nu telt, maar dat verliep
sizaam. „Het wormencircuit is
dsbenauwd voor concurrentie,
wel de vraag het aanbod vele
en overtreft. De argwanende kwe-
hielden aanvankelijk de mond
dicht." Het vasthoudende twee-
wachtte echter geduldig tot uit
wijk bruikbare informatie kon
den losgekregen.
de experimentele kweekruimte wijst
hij op een van de twee compost-
kisten. Simon Stark: „In zo'n visbak
worden 230 wormen uitgezet. Nadat
ze eieren hebben gelegd, zo'n zes
weken later, worden de eitjes uitge-
plant in grote, gestapelde bakken die
weinig plaats innemen. Het groeipro
ces van jonge worm tot een van vol
wassen omvang neemt vier tot vijf
maanden in beslag, afhankelijk van
temperatuur en andere omstandighe
den. De wormen die Stark voor ver
meerdering nodig heeft laat hij
uitgroeien tot ze geslachtsrijp zijn.
Wat over is wordt verkocht. Dan be
gint het hele vermeerderingsproces
opnieuw.
Kunstlicht
Als de plannen werkelijkheid worden
zullen in de schuur, die een omvang
krijgt van 900 vierkante meter, elke
drie weken wormen worden uitgezet.
„We beginnen met 50.000 stuks
waarvan de eitjes over 100 bakken
worden verdeeld. Door speciale voor
zieningen in de loods, zoals ventilatie,
een bevochtigingsinstallatie en ver
warming wordt het de wormen zo
veel mogelijk naar de zin gemaakt.
Het inwendige van de schuur zal
Martine Bijl
leelt bleek niet eenvoudig. Gek
peg heeft Nederland ten opzichte
list buitenland op het gebied van
nencultuur een achterstand. Er is
ij kennis voorhanden. Zo bleek
«rmen kieskeurige eters zijn en
iiap namen van het verse
nteafval waarmee ze aanvankelijk
„een ue nanoen voi aan ae opzet van ae eerste lexelse wormenkwekerij.
voetballiefhebbers op het eiland zijn het afgelopen seizoen
lig aan hun trekken gekomen. De eerste elftallen presteerden
de hele linie teleurstellend. Roemloos was het optreden van
11, dat na een 2-jarig verblijf uit de derde klasse KNVB de
leerde. Lichtpuntjes zijn de prima resultaten van een aantal
dteams. Succesvol waren de talentvolle lichting A- en B-
iren van SV Texel en de C-junioren van Texelse Boys. Traditio-
zette onze man van de statistieken, G.J. ten Cate, de
standen van de competitie 1990-1991 op een rij.
1 kon de hooggespannen ver-
tingen na de geslaagde oefen-
agne tegen profclubs en andere
jeplaatste tegenstanders geen
int waarmaken. Geplaagd door
zes in de voorhoede en in het
verstoord door een onvergetelij-
aar vermoeiende trip naar Geor-
elandden de groenzwarten al
in een uitzichtloze positie. Veel-
nd is dat de onevenwichtige
in thuiswedstrijden geen enkele
inning wist te behalen. De kop
a trainer rolde, maar naar ver-
'üjft de selectie in tact. Positief
het vorig jaar gepromoveerde
2 zich uitstekend wist te hand-
in de zware reserve hoofdklas-
3 Boys zakte na een voortva
art na de winterstop ver te-
et jonge team van trainer Piet
miste op beslissende momen-
'aring en stootkracht. Wellicht
arin met de komst van Marcel
KDH) en spits Johan van 't
lOosterend) volgend seizoen
erin9 in komt. Het damesteam
lang mee in de strijd om het
'anschap, maar verloor in de
e teveel punten. Na de terug-
9 van De Koog is dit nog het
lames-veldvoetbalteam. De
'st van het damesvoetbal op
angt nu af van de doorstro-
an jeugd en eventuele verster-
van het Boys-team.
Pleister
'9 maakte een heel wisselvallig
door. Na vorig jaar nogal
'eli9 uit de tweede klasse te
'agradeerd, leek het erop dat
9 opnieuw een gooi naar pro
oi doen. In de tweede sei-
't zakte het team echter af
middenmoot. De Koog 2
voor een pleister op de wond,
door na een tweestrijd met Texelse
Boys 2 verdiend kampioen te worden.
Dat mondde uit in een feest waar
het hele dorp van mocht meegenie
ten.
SV Oosterend bewandelde de omge
keerde weg. Het team bungelde na
een dramatisch slechte start onder
aan op de ranglijst. In de slotfase
herstelde de ploeg van trainer Bep
Vonk zich enigszins; onder meer be
haalden de Gortbuukers een ge
lijkspel tegen de kampioen.
Feestje
Het 60-jarige ZDH had net als vorig
seizoen weer problemen om een
goed eerste team op de been te
brengen. Toen de eerste wedstrijd in
een monsternederlaag eindigde, zag
het er zeer somber uit. De ploeg her
stelde zich wel, maar kwam telkens
net te kort om de punten te pakken,
zodat ZDH op een onderste plaats
bleef steken. Gezien het aantrekkelij
ke jubileumprogramma is de sfeer
binnen de vereniging echter onaange
tast; voetballiefhebbers zijn eind ju
li/begin augustus van harte welkom
op het voetbalfeestje in Den Hoorn.
Eindstanden seizoen 1990-1991
(resp. gespeeld, aantal punten)
KNVB
Derde klasse A:
EVC
Helder
Spirit
SVW
ZAP
Meervogels
Schagen
De Valken
De Rijp
Alkm. Victrix
Texel
West Frisia
23-35
23-33
22-26
22-25
22-24
22-23
22-22
22-22
22-21
22-21
22 7
22- 7
KNVB, afd. N-Holland
Derde klasse A:
Winkel 20-35
Flevo 20-28
Vesdo 20-27
DWOW 20-24
AGSV 20-20
Sint Boys 20-18
Texelse Boys 20-18
Oudesluis 20-14
Kreileroord 20-13
Dirksoord 20-13
N. Niedorp 20-10
Derde klasse B:
Strandvogels 18-29
St. George 18-24
Jisp 18-24
Hauwert 18-23
KSV 18-21
Schellinkhout 18-21
Zuidermeer 18-14
DESS 18-11
Oosterend 18-10
Twisk 18- 3
Derde klasse C:
WMC 18-27
Westzaan 18-26
HOSV 18-24
Knollendam 18-23
Huiswaard 18-22
ZTS 18-19
De Koog 18-18
Apollo 18-11
GSV - 18- 8
ZDH 18- 2
Reserve hoofdklasse A:
Spirit 2 22-34
Grasshoppers 2 22-31
Texel 2 22-25
Meervogels 2 22-25
VVS 2 22-25
WW 2 22-22
Schagen 2 22-21
ZAP 2 22-20
Flamingo's 2 22-18
Berdos 2 22-18
West Frisia 2 22-14
Egmondia 2 22-11
Reserve derde klasse C:
BKC 4 18-30
LSVV 5 18-27
Sint Boys 2 18-23
Callantsoog 2 18-22
Texel 3 18-17
Wiron 4 18-15
Hollandia T 4 18-14
Con Zelo 3 18-11
Vios (W) 4
18-10
Winkel 2
18- 9
Reserve vierde klasse A:
De Koog 2
20-34
Texelse Boys 2
20-28
Watervogels 5
19-25
HRC 6
20-24
JVC 4
20-23
Succes 5
19-20
Call.oog 3
20-17
WGW 4
18-15
Petten 3
20-12
Zeemacht 3
20- 9
Oosterend 2
18- 7
Reserve vierde klasse B:
Watervogels 6
18-30
ZAP 6
18-26
SRC 4
18-24
JVC 5
18-22
AGSV 2
18-18
Geelzwart 3
18-14
LSVV 6
18-11
Hollandia T 5
18-11
Kreileroord 2
18-10
Texelse Boys 3
18-10
Junioren A
Eerste klasse D:
Reiger Boys A1
16-24
Texel A1
16-24
DTS A1
16-24
HCSC A2
16-22
Hollandia A2
16-15
ZAP A1
16-11
RKEDO Al
16-10
JVC A1
16- 8
Victoria (0) A1
16- 6
Dames
Eerste klasse A:
Alkm. Boys
20-37
KGB
19-30
Texelse Boys
20-29
RKEDO
18-21
Woudia
20-21
Winkel 2
20-21
Zeevogels 2
20-18
Helder
20-17
Duinzanders
19-13
HOSV
20- 9
Reiger Boys 2
20- 0
Junioren A
Derde klasse A:
Reiger Boys A2
6-10
KGB A2
7-10
Duinzanders A2
7- 7
Oosterend A1
4- 3
W.meer A2
5- 3
Zwaluwen A2
7- 3
Eerste klasse D:
Winkel Al
11-19
Succes A1
10-16
WMC A2
11-11
Kwiek A1
11-10
Helder A2
11-10
SRC A3
11- 9
Kolping Boys A3
11- 6
Tex. Boys A1
10- 3
Junioren B
Eerste klasse B:
DTS B1
WMC B1
Texel B1
Hollandia T. B1
Schagen B1
W.meer B1
ZAP B1
DWOW B1
SRC B2
Vios (W) B1
HRC B2
Tweede klasse A:
Texel B2
Sint Boys B1
Geelzwart B1
VZV B1
Con Zelo BI
W.waard B1
SVAP B1
WGW B2
Tweede klasse B:
Schagen B2
Winkel B1
Flevo B1
N.Niedorp B1
Succes B1
ZDH B1
Geelzwart B2
Junioren C
Tweede klasse A:
N. Niedorp C1
Con Zelo C1
Tex. Boys C1
Wiron C1
Winkel C1
JVC C2
Petten C1
Sint Boys C1
Tweede klasse B:
Schagen C2
VZV C1
Oosterend C1
Dirkshorn C1
Zeemacht C1
Con Zelo C2
Texel C1
WGW C2
Tweede klasse C:
Watervogels C1
Vesdo C1
Hollandia T C1
HCSC C2
Succes C1
Vios(W) C2
Tex. Boys C2
Winkel C2
Geelzwart C2
Tweede klasse D:
W waard C1
Kaagvogels C1
SRC C2
Helder C2
20-32
20-29
20-28
20-27
20-24
20-21
20-20
20-17
20-12
20- 8
20- 2
9-16
11-15
11-13
10-11
10-11
10- 9
11- 5
10- 3
10-18
9-12
8- 9
8- 8
8- 5
7- 3
8- 3
11-21
11-16
11-16
11-15
11- 8
11- 6
11- 4
11- 2
9-16
9-14
4- 8
10- 8
10- 8
10- 8
8 6
10- 2
10-17
10-16
9-12
10-12
9-11
9- 7
9- 5
10- 4
10- 2
11-21
11-16
10-15
10- 9
Texel C2
Schagen C3
HRC C2
Succes C2
10- 9
10- 6
11- 4
9- 2
Indelingen seizoen 1991-1992
(zondag)
Vierde klasse A KNVB:
Always forward; Andijk; DTS; Hol
landia T; KGB; MFC; SRC; Texel; Vi-
os(W); VZV; West Frisia;
Wieringerwaard.
Reserve hoofdklasse A (zondag)
Berdos 2; Blokkers 2; Duinranders 2;
Flamingo's 2; Grasshoppers 2; Meer
vogels 2; Schagen 2; SVW 3; Texel
2; VVS 2; WW 2; ZAP 2.
KNVB afd. Noord Holland
Derde klasse A (zondag)
Berdos; BKC; Dirkshorn; DWOW; De
Koog; Kreileroord; Oudesluis; Petten;
Sint Boys; Vesdo; ZDH.
Derde klasse B (zondag)
AGSV; Berkhout; Dess, St. George;
Hauwert; N. Niedorp; Oosterend;
Schellinkhout; Tex. Boys; Twisk;
Zuidermeer.
Derde klasse (zaterdag)
Alkm. Boys; Berdos; Blokkers; CSV;
Foresters; HOSV; De Koog; Meervo
gels; OFC; Saenden; Uitgeest; VVZ;
Zaandijk; SDOB.
De Texelse Geitenvereniging houdt
zaterdag de jaarlijkse keuring. In het
Groothandelscentrum in Oudeschild
zullen van 9.30 tot 14.00 uur 70 gei
ten (Toggenburgers, bonte en witte
geiten) worden beoordeeld. Naast de
reguliere keuring zal ook een keuring
en inschrijving voor het stamboek
worden gehouden.
Voor als u zich uit en/of thuis wilt melen:
Kom dan naar Restaurant 't Bikkelement
Kikkertstraat 19. 1795 A4 De Cocksdorp,
telefoon 02220-16547.
