„Kroniek van Den Hoorn"
volledig en afwisselend
4
4
Mooi bewaarde loodswoning
attractie Monumentendag
Gemeente Texel ontvangt eerste exemplaar
Wens: méér open woonhuizen
Arm uit de kom
bij aanrijding
D. Koster maakte
mooiste foto van
Den Hoorn
Bestelbus beschadigd
Alternatieve straf
voor incest-pleger
Alcohol-controle
Klaverjassen in
De Cocksdorp
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1991
TEXELSE COURANT
Jaap Lap. voorzitter van de dorpscommissie Den Hoorn overhandigt wethouder Tine Krijnen-Baijs het eerste exemplaar van de Kroniek van Den
Hoorn" tFoto Margroet Berndsen)
Jaap Lap, voorzitter van de dorps
commissie Den Hoorn, overhandigde
wethouder Tine Krijnen-Baijs vrijdag
middag het eerste exemplaar van het
boek „Kroniek van Den Hoorn". Het
fraai uitgevoerde, 324 pagina's tel
lende boekwerk, is op verzoek van
de dorpscommissie samengesteld
door Anneke Paagman-Bakker, die
zes jaar geleden ook de „Kroniek
van Eierland" schreef. De overhandi
ging vond plaats in het Hoornder
kerkje, onder toeziend oog van een
aantal genodigden.
Anneke Paagman heeft bij het sa
menstellen van het boek veel hulp
ontvangen van de gemeente, met na
me van archivaris Karei van Empel.
Wethouder Krijnen, die de op vakan
tie zijnde burgemeester Schipper ver
ving, zei trots te zijn op het eerste
exemplaar. „In dit boek wordt welis
waar kleine historie geschreven, maar
dat is altijd een weerspiegeling van
de grote wereld." Ook de dorpscom
missie, die het initiatief tot het ma
ken van de kroniek nam, werd door
de wethouder in de hulde betrokken.
Na de plechtigheid in het kerkje werd
de bijeenkomst voortgezet in dorps
huis „De Waldhoorn", waar Anneke
Paagman de originele aquarel van
Jan Bruin, die is gebruikt voor de
omslag van het boek, kreeg aan
geboden.
In maart 1986 kreeg zij de opdracht
de geschiedenis van Den Hoorn in
boekvorm vast te leggen. Op het ge
meentehuis nam de Texelse onder
meer alle bouwaanvragen van Den
Hoorn door en bekeek zij alle jaar
gangen van de Texelse Courant. Oo-
kuit notulenboeken kwam de nodige
informatie boven tafel. Hoewel Anne
ke Paagman het nodige over het rei
len en zeilen van Den Hoorn afwist,
stuitte zij door haar speurwerk op za
ken waar ze geen weet van had.
„Bijvoorbeeld dat er rond 1800 in
Den Hoorn een visafslag was ge
vestigd. Misschien staat dat wel in
Van der Vlis, maar dat heb ik bewust
nooit gelezen, omdat ik me niet wil
laten beïnvloeden. Ik baseer me zui
ver op wat ik zelf aantref. Verhalen
die me mondeling worden verteld,
gebruik ik niet. Ik vertrouw alleen op
feiten, die zwart op wit op papier
staan."
Spinbaan
Anneke Paagman dook ook met veel
plezier in de geschiedenis van de
Spinbaan, die in 1794 in Den Hoorn
werd opgericht. De kroniek vermeldt
ondermeer het volgende: „Alle men
sen die geld, turf of brood kregen
Een 65-jarige man uit Den Helder
werd zaterdagmiddag door een auto
geschept op de „beruchte" fietso-
versteek op de Nieuwlanderweg nabij
„Pomona". De man kwam er redelijk
goed vanaf, want hij had alleen een
arm uit de kom. Hij reed op het
fietspad richting Den Burg, verleende
bij de oversteek wel eerst voorrang
aan een automobilist die richting De
Cocksdorp ging, maar stak vervol
gens over. Een uit richting De Cocks
dorp naderende automobiliste uit die
plaats kon de man niet meer ontwij
ken.
van de diaconie waren verplicht in de
Spinbaan te werken. Zij moesten
spinnen of draaien voor het gefd dat
zij jaarlijks kregen. Ouders waren ver
plicht hun kinderen van 's morgens
acht tot negen uur en 's middags
van één tot twee uur naar school te
laten gaan. Ook moesten zij hun kin
deren laten 'cathegizeeren'. Van mei
tot augustus waren de werktijden
van 's morgens vijf tot 's avonds ze
ven uur."
De gebroeders Kalkoen
De kroniek bevat een schat aan infor
matie, die op afwisselende wijze,
veelal van jaar tot jaar, wordt weer
gegeven. Naast het feit dat de
Hoomders vroeger sterk waren be
trokken bij het water, valt bijvoor
beeld ook te lezen welke Hoornders
in 1896 een paard bezaten, dat Min
ne Goënga op 17 april 1935 een sla
gerij begon en dat op 22 november
1940 een granaat vlak bij Amaliahoe-
ve neersloeg. Ook staat vermeld dat
de Hoornder toneelvereniging in sep
tember 1945 voor het eerst onder de
naam „de Vriendenkring" optrad. Het
stuk dat zij brachten heette „De ge
broeders Kalkoen".
Alles op een rijtje
De kroniek is rijkelijk voorzien van fo
to's en kaarten. „Op die manier heeft
tenminste iedereen er iets aan en
blijft het niet voor een enkeling be
waard", aldus Anneke Paagman, die
ook enorm veel werk stak in het ver
melden van de woningen in en om
Den Hoorn met hun verschillende be
woners. Een gigantische klus, omdat
tussen 1830 en 1930 negen registra
ties plaatsvonden, waarbij de huis
nummering nogal eens wisselde.
„Dat is heel secuur werken geweest,
want je wilt geen fouten maken en
zo compleet mogelijk zijn. Ik heb me
met alleen op archieven gebaseerd,
maar zelfs telefoonboeken geraad
pleegd om er uit te komen. Het was
af en toe verschrikkelijk moeilijk,
maar tegelijkertijd ook een uitda
ging", aldus de samenstelster, die
onlangs door nóg twee dorpen is be
naderd de geschiedenis op schrift te
stellen.
„Of ik daar zin in heb? Ja, het is heel
verrijkend werkwaar je veel kennis
mee opdoet. Bovendien mag ik graag
archieven en notulenboeken naplui
zen."
De „Kroniek van Den Hoorn" is ver
krijgbaar bij Nauta Boek en kost
f72,50.
De fotowedstrijd ter ere van het ver
schijnen van het boek „Kroniek van
Den Hoorn" is een groot succes ge
worden. uiteindelijk brachten 67
deelnemers met 136 foto's heel veel
belangstellenden op de been.
Vanaf het begin op zaterdagmiddag
bleek er grote belangstelling te be
staan voor de totale opzet van het
weekeinde. De foto's werden inten
sief bekeken. (212 stemmen voor het
bepalen van de publieksprijs). De film
„Den Hoorn 1966-1967" was een
voltreffer. Bovendien mocht
schrijfster Anneke Paagman menig
compliment in ontvangst nemen. De
jury, bestaande uit Janneke Goënga,
Harry de Graaf, Anneke Paagman en
voorzitter Arend Nijkamp kwam tot
de volgende uitslag:
Jeugd:
1. Megan Jennes („Vermaning"); 2.
Tjitske Nijdam („Juttershout bij de
kerk"); 3. Rosalie Bakker („Gerrit
Coevert bij het proeflokaal) De prijzen
bestaan uit een ingelijste vergroting
aangeboden door firma Nauta. 4. Rik
Vlaming („Knoppenbuurt") Een ca
deaubon beschikbaar gesteld door de
feestcommissie'
Ouderen: 1. D. J. Koster, 't Horntje
(„Stolpboerderij in de mist"); 2. P. de
Graaf, Den Burg („Rommel-
tjesmarkt"); 3. P. Slot, De Waal
(„DEK in nieuw tenue") Deze prijzen
bestaan uit een ingelijste vergroting
van de bekroonde foto's. 4. extra
prijs, ingelijste vergroting aangeboden
door firma Pieter de Vries, Jan Cupi
do, Den Hoorn („Twee Hoornders").
5. Publieksprijs: Kroniek van Den
Hoorn, aangeboden door de dorp
scommissie. Piet Schneider, Den
Hoorn („Diek met zonnebloemen").
Een aan de Schoonoordsingel gepar
keerde bestelbus is in de nacht van 9
op 10 september met een scherp
zestandig voorwerp beschadigd. Ook
de ruitenwissers werden omgebogen.
De rode VW-bus is eigendom van
een 74-jarige inwoner van Den Burg.
De schade bedraagt f250,-. Getuigen
worden verzocht zich bij de politie te
melden.
Dinsdag 17 september
De vergadering van de raadscom
missie voor welzijnsbeleid gaat
wegens gebrek aan agendapun
ten niet door.
De afdeling Dialect van de Histo
rische vereniging Texel heeft om
20.00 uur een bijeenkomst in
dorpshuis d'Ouwe ULO. Ook be
langstellenden die (nog) geen lid
zijn van de vereniging, zijn
welkom.
In Cinema Texel draait om 20.00
uur „Dances with wolves".
Woensdag 18 september
Om 14.00 uur begint bij voldoen
de belangstelling een kerkentocht
via de noordelijke route. Start
punt is De Schuilhut in De Koog.
Van 14.30 tot 17.30 geven Ger-
rie en Arnold Mühren een voet
baldemonstratie op het ZDH-veld
te Den Hoorn.
De raadscommissie voor ruim
lijk en huisvestingsbeleid heel
om 19.30 uur een openbare;
gadering in het raadhuis. Oen
andere hoorzitting over „het"
openbaar toilet in Den Burg
der wordt gesproken over he
bruik van sportkantines en ov
de toelaatbaarheid van bepat
commercieel gebruik van in
dustrieterrein en haven van 0
deschild.
Donderdag 19 september
Om 14.00 uur start bij voldo
belangstelling bij De Schuilhi
De Koog een kerkentocht lat
de zuidelijke route.
Van 19.00 tot 20.00 uur hot
de jazzgym-afdeling van SVC
stuif in Het Eierlandsche Hu
De raadscommissie voor finj
cieel, economisch en technis
beleid heeft om 19.30 uur a
openbare vergadering in het
raadhuis. Onder andere won)
gesproken over de voorgenot
onteigening van grond om h
bestemmingsplan de Mars vi
te kunnen uitvoeren, het nie,
VVV-kantoor, de juni-circulai
van de regering, de jaarreke
gen 1988 en 1989 en de co
tieve
schol ierenongevallenverzeket
Het gerechtshof van Amsterdam
heeft een 60-jarige Texelaar wegens
het langdurig plegen van incest in
hoger beroep veroordeeld tot een
jaar gevangenisstraf, waarvan zeven
maanden voorwaardelijk, met een
proeftijd van twee jaar. Inplaats van
de vijf maanden die hij in de gevan
genisstraf zou moeten doorbrengen,
mag hij echter een alternatieve straf
ondergaan in de vorm van het verle
nen van maatschappelijk/sociaal
dienstbetoon in twee perioden van
totaal 120 uur.
Dat laatste betekent dat rekening is
gehouden met het pleidooi van de
raadsman van de verdachte, die ge
vangenisstraf in dit geval zinloos en
zelfs schadelijk achtte. Wat betreft
de preciese aard van het dienstbe
toon, mag de verdachte zelf e
voorstel doen. Gebruikelijk isl
gebeurt in overleg met de retl
ring en de instelling(en) waai
werk gesteld kan worden. Als
procureur-generaal met dit vu
accoord gaat, wordt deze alte
straf definitief opgelegd. De u
werd gistermiddag gedaan na
zaak veertien dagen eerder w
handeld, maar liefst bijna twe
na de veroordeling door de Al
se rechtbank.
De politie heeft donderdag ze
bestuurders van motorrijtuige
controleerd op het gebruik v<
hol. Geen van de bestuurder;
teveel te hebben gedronken,
trole had plaats tussen 19.0C
23.00 uur.
Menig Hoornder maakte zaterdag
van de Open Monumentendag ge
bruik om een kijkje te nemen in een
monument in eigen dorp. Hiermee
wordt niet het bekende Ned. Her
vormde kerkje bedoeld, maar een
voor de gelegenheid opengestelde
oude loodswoning aan de Her
enstraat. De authentiek ingerichte
woning was een aanwinst voor de
dag, die op Texel voor de vijfde ach
tereenvolgende maal werd gehou
den. De organisatie hoopt dat
volgend jaar méér monumentale
woonhuizen te bezichtigen zijn.
De uit 1620 daterende woning (Her
enstraat 49) was een welkome aan
vulling op het inmiddels bekende rijtje
opengestelde monumenten (diverse
kerken en gebouwen als De Linde
boom en de molen van Het Noor
den). Voor veel bezoekers zal het een
aangename ontdekking zijn geweest
dat achter de gerestaureerde voorge
vel van de loodswoning een „mini-
museum" was verscholen. Wie zich
over de drempel van de geopende
voordeur waagde, stapte als het ware
een andere tijd binnen.
De woning is verbouwd in 1700 en
later werd alleen nog de voorgevel
vernieuwd; de rest is in tact geble
ven. Aan de smalle, hoge gang, die
doorloopt naar het keukentje aan de
achterzijde, valt af te lezen dat men
indertijd kennelijk niet over een wa
terpas beschikte. Scheef loopt het
pand door tot diep in de tuin, die is
gelegen aan het Lage Achterom.
Bedstede
Zowel de woonkamer als een zijka
mer is uitgerust met bedstedes, in
één geval zelfs compleet met ouder
wetse poppen en knuffeldieren. Bij
zonder is de deur van de woonkamer,
waarop een tekening met een motief
van tropische vruchten is aange
bracht. Vermoed wordt dat een van
de voormalige eigenaars, een
scheepskapitein, het meebracht van
een verre zeereis. De nostalgische
sfeer wordt nog verhoogd door de
aanwezigheid van diverse oude ge
bruiksvoorwerpen, waarvan het on
duidelijk is of ze daar van oudsher
thuishoorden, of dat ze in de loop
der jaren zijn verzameld. Oplettende
bezoekers troffen onder meer een ko
peren waterpomp en een versierde
boekentas aan.
Tweede woning
De loodswoning is eigendom van een
fabrieksdirecteur uit Naarden, die het
pand al sedert de vijftiger jaren als
tweede woning gebruikt. De man
was, in verband met verblijf in het
buitenland, niet persoonlijk aanwezig
om toelichting te geven.
Volgens gemeente-ambtenaar Rob
van 't Noordende, mede-organisator
van de Open Monumentendag, zal
het moeilijk zijn om méér privé-
woningen voor het publiek open te
stellen. Vaak hebben de woningen
slechts aan de buitenzijde monumen
tale waarde; anderen willen liever
niet dat Jan en alleman over de vloer
komt. „Maar het zou mooi zijn als er
nog een paar woningen kunnen wor
den bezichtigd", aldus Van 't Noor
dende Cijfers inzake het totale aantal
bezoekers aan de Texelse monumen
ten kon hij gisteren nog niet geven.
Muziekstuk
De Monumentendag werd 's morgens
in de Ned. Hervormde kerk van Den
Burg geopend met een toespraak van
wethouder Klaas Barendregt en een
orgelconcert van Dyo Wassir
Texelse organist bracht een s
voor de Monumentendag ges
(door de componist Tom Löv
muziekstuk ten gehore, getiti
nument a.u.b.". Het stuk is d;
klanking van de monumentei
molen, de kerk, het kasteel e
briek. Met een beetje fantasi
het handjevol luisteraars dit i
daad uit opmaken. Mede dar
aanstekelijke thema klonk he
prima in de oren. Wassink w
zelf ook over te spreken: „Mi
de akkoorden, maar dit orgel
helaas maar één klavier en rr
van de elf registers zijn bruik
andere vijf worden van het n
restaureerd. Het zou nog vee
Ier kunnen klinken, dit stuk i!
ook eigenlijk geschreven vooi
fanfare."
Klaverjasclub Eierland begint
tember een nieuw klaverjas-:
Nieuwe en oude leden zijn v
welkom in het Eierlandsche I
Aanvang: 20.00 uur.
Interieur van de woonkamer van de loodswoning in Den Hoorn. Het pand werd druk bezocht.
IFoto Frons Hopman!
I
„Bij U Heere schuil
In geloofsvertrouwen is overleden mijn
man, onze dierbare pleegvader en opa
Teunis Slik
echtgenoot van Henderina Stark
in de leeftijd van 79 jaar,
H. Slik-Stark
Peter en Truus
Joost
Michiel
Frank
Anne
Oosterend - Texel, 14 september 1991
Nieuweschild 13, 1794 GG.
Een afscheidsdienst wordt gehouden
woensdag 18 september om 14.00 uur
Nederlands Hervormde Kerk te Ooste
waarna de begrafenis plaatsvindt op de'
mene begraafplaats aan de Achtertune
Gelegenheid tot condoleren is er dinsde
september van 19.30 tot 20.30 uur in de
Herv. Kerk, en na de begrafenis in het Kef
Centrum aan de Peperstraat.
Liever geen bloemen, uw medeleven is
genoeg.
