S
I:
Graan werd onder ideali
omstandigheden geoog;
Uitkijken naar vroege aardappels
Leliebedrijf
Hoogenbosch werpt
zich nu op export
Texelaars lopen
records op baan
Klaverjassen Oudeschild
„BDHV" koestert
leuke dingen in
het landschap
Schouwburgkaarten
„Praise"-avond
..HM WIEMEN HOU i
Tijdverschil!?
Rit met aanspanr
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
DINSDAG 24 SEPTEMBl
Medewerkers bij de spoelinstallatie. Ingebruikname van de installatie zal leiden tot een aanmerkelijke arbeidsbesparing.
VERVOLG VAN PAGINA 1
arbeidsintensieve leliebedrijven is niet
nieuw. Het probleem stak vorig jaar
de kop op. Minister De Vries (Sociale
zakenl vond dat het maar eens
moest zijn afgelopen met het inzet
ten van Poolse werknemers tijdens
de arbeidspiek. Hij was van oordeel
dat Nederland voldoende werklozen
telde om het werk in de bollen uit te
voeren en bovendien kon uit het ar-
„Als de Polen niet meer naar de
lelies mogen, dan moeten de le
lies maar naar Polen toe", aldus
Jaap Hoogenbosch, wiens vin
dingrijkheid geen grenzen kent.
Een deel van de bollen van zijn
snelgroeiende leliebedrijf wordt al
enigetijd in Polen opgeplant. Dit
jaar zo'n drie hectare. „De ar
beidskosten zijn er laag en de er
varing die de Polen in al die jaren
op mijn bedrijf hebben opgedaan
komt goed van pas." Behalve
bollen bracht Hoogenbosch ook
al plant-, rooi- en verwerkingsma
chines naar het voormalige Oost
blokland. Zijn Poolse
medewerkers rooien en reinigen
de lelies. Vervolgens worden de
bollen per vrachtwagen naar het
Texelse bedrijf gebracht en ter
plaatse verwerkt. „De kosten van
één transport van en naar Polen
bedragen ƒ3500,. Dat geld is
snel terugverdiend, want de pro-
duktiekosten liggen in Polen een
stuk lager", aldus Jaap Hoogen
bosch, die oud-medewerker Ma-
ciej Zielinski tot zijn „man in
Polen" promoveerde. Het arbeid
sintensieve schubben van de le
lies -een methode om snel
gezond plantgoed te krijgen- laat
hij inmiddels ook door zijn Poolse
medewerkers uitvoeren. „Het ziet
er naar uit dat mijn areaal lelies
in Polen volgend jaar zal verdub
belen", voorspelt de ambitieuze
teler. Het voormalige oostblok is
volgens hem een veelbelovend
afzetgebied voor Hollandse
bloembollen. Zelf heeft Jaap
Hoogenbosch, in samenwerking
met enkele Polen, een beschei
den export van uiteenlopende
bolsoorten opgezet. „Er is veel
vraag vanuit die landen naar ons
produkt." Het jonge exportbedrijf
is door de snelle omzetgroei nu
al genoodzaakt een grotere
vrachtwagen aan te schaffen.
Een nevenactiviteit die in toene
mende mate tijd en aandacht
opslokt van de Texelse onderne
mer, die verzot is op nieuwe uit
dagingen. Wel zal hij de teelt van
lelies op het eiland zelf in toene
mende mate op contractbasis
uitbesteden aan landbouwers.
beidsoverschot van andere EG-landen
worden geput. De Stichting Bolwerk,
een samenwerking tussen Noordhol
landse arbeidsbureau's waarvan Texe
laar Jan Kuiper projectleider is, werd
opgericht om werkwilligen te verde
len over de leliebedrijven. Alleen in
uiterste nood mochten Polen nog
worden ingezet. Dit jaar lijkt de inzet
van deze werknemers helemaal van
de baan. Jaap Hoogenbosch, die vo
rige week begon aan de oogst van
zo'n derig hectare lelies, waardeert
de inspanning van de stichting, maar
hield desondanks maar enkele men
sen aan het
project over. Een paar reageerden op
zijn advertenties in de Texelse Cou
rant, maar de meeste werknemers
werft de ondernemer in Engeland.
Videofilm
Het land biedt met drie miljoen werk
lozen voldoende perspectief voor de
Texelaar. Vorig jaar schakelde hij
daarvoor een Amsterdams uitzendbu
reau in. Achteraf gezien bleek dat
een teleurstelling. Hoogenbosch: „De
geselecteerde mensen bleken niet
voldoende gemotiveerd en velen ga
ven er snel de brui aan." Dit jaar
gaat het anders en heeft de lelieteler-
de werving uitbesteed aan een En
gelsman, die afgelopen jaar ook op
het bedrijf heeft geholpen. „Die jon
gen weet wat voor werk het is."
Hoogenbosch gaf de jongen een vi
deofilm over zijn bedrijf mee, zodat
de Engelse werkwilligen in eigen land
al op hun taak worden voorbereid."
Gezien de prestaties van een ploeg
van de 17 Engelsen die vorige week
bij Hoogenbosch op de dam arriveer
den lijken de eerste resultaten bevre
digend. In de komende weken rekent
hij, mede gezien de royale premie die
hij de wervende Brit in het vooruit
zicht heeft gesteld, nog op veel men
sen van overzee. Het blijken veelal
werkwillige jongelui, afkomstig uit
steden als Birmingham en Liverpool,
die door een geringe bijstandsuitke
ring in hun vaderland op de armoede
grens balanceren. „Zonder een penny
op zak is het voor sommigen van
hen zelfs moeilijk om voorbij de dou
ane te komen", aldus Jaap Hoogen
bosch. Een telefoontje vanuit
Europoort naar de toekomstige werk
gever brengt de douaniers meestal
wel op andere gedachten.
Huisvesting
Qua werknemers lijkt de bollenkwe-
ker voorlopig uit de zorgen. Nu doet
zich echter een ander probleem voor:
goede, tijdelijke huisvesting voor de
jongeren. De Poolse werknemers die
Hoogenbosch in voorgaande jaren
hielpen stelden geen hoge eisen aan
hun behuizing. De Britten blijken ech
ter wél prijs te stellen op comfort.
Om aan hun wensen tegemoet te ko
men werden de tijdelijke werknemers
ondergebracht in leegestaande vakan
tiehuisjes (huurprijs gem. ƒ1.200,- per
maand), her en der verspreid over het
eiland. „Een bevredigende oplossing.
Wij beschikten over betaalbare behui
zing, de verhuurders hadden een be
ter rendement." Toch blijken diezelfde
logieverstrekkers nu geen interesse
meer te hebben. Niet alleen het druk
ke naseizoen blijkt daarvan de oor
zaak. Hoogenbosch: „Er zaten vorig
jaar enkele raddraaiers tussen die
voor problemen zorgden. Zo werd in
een appartement brand gesticht en
sloopten ze van een ander de
pleisterlaag van de muur. Tot over
maat van ramp vernielden ze ook
nog een telefooncel." Een en ander
leidde tot een schadepost van
ƒ6.000,- voor de lelieteler. Er zijn nog
wel appartementenverhuurders die
met Hoogenbosch in zee willen gaan,
maar dan moet hij de volle mep beta
len. „De kosten zouden de pan uitrij
zen", concludeert Jaap
Hoogenbosch. „Het liefst zou ik de
Engelsen op mijn eigen bedrijf onder
brengen. Dat is ook voor de openba
re orde beter, denk ik. We kunnen
dan zelf een oogje in het zeil hou
den."
Resultaat: hagelwitte bollen.
Diverse Texelse atleten hebben deel
genomen aan de clubkampioen
schappen van s.v. Noordkop in Den
Helder, waarvoor de buurtverenigin
gen ook waren uitgenodigd. De loop
nummers werden gehouden op de
nieuwe kunststof atletiekbaan, waar
op goede prestaties te leveren zijn.
Bijna alle persoonlijke records, voor
zover die bestonden, werden ver
beterd.
Op de 1500 meter finishte Lutz Loh-
se al in 4.15 min. Op de 5000 meter
werd hij zelfs winnaar in 15.29 min.
Theo Franchimon kwam ook goed
voor de dag in 16.58, wat een ge
middelde van 3.24 per kilometer be
tekende. Coby Bakelaar en Tilly
Eelman dreven elkaar op naar een
knappe tijd van 12.40 min. op de 3
km. Ina Gerritsen verbeterde haar 3
km-tijd royaal, van 15.00 min. naar
14.28 min.
Uitslagen Texelaars
1500 meter: Lutz Lohse 4 15, Rien Brouwer
4.43; Herman Ploeger 4.55; Piet Bakelaar 5.10.
3000 meter: Caby Bakelaar 12.40; Tilly Eel
man 12 40; Corrie Witte 14.08, Ina Gerritsen
14.28.
5000 meter: Lutz Lohse 15 29; Theo Franchi
mon 16 58; Herman Ploeger 17 54; Piet Bake
laar 18 26, Martien Baars 19.19; Gerard
Appelman 19.35, George Eelman 23.09
4000 meter: Ina Gerritsen 1.28
Morgenavond worden op de baan bij
Noordkop testwedstrijden gehouden
op de 3000 en 5000 meter. Aan
vang: 19.00 uur (3 km) en 19.30 uur
(5 km).
Klaverjasclub „De Doormars" begint
het nieuwe kaartseizoen met een kla-
verjasdrive voor leden en genodigden.
Elk lid nodigt iemand uit om het be
gin van het seizoen te openen. „De
Doormars" speelt elke vrijdagavond
in dorpshuis 't Skiltje in Oudeschild.
Nieuwe leden zijn vanzelfsprekend
van harte welkom.
Een groepje Texelaars met bijzon
dere interesse voor cultuurhisto
rie, volkskarakter, folklore en
landschap heeft de handen ineen
geslagen. Ze richten een stich
ting „BDHV" op, die als doel
heeft de Instandhouding of het
herstel van interessante gebou
wen en kleinere landschapsele
menten in het buitengebied, in
het bijzonder als deze te maken
hebben met IvroegereI menselij
ke activiteit. De letters in de
Ivoorlopigel naam betekenen Be
houd Drie Hoeks Veldjes, wat
slaat op de driehoekige grasveld
jes die zich veelal bevinden te
midden van wegsplitsingen en
een welkom tegenwicht bieden
aan het aangrenzende dode as
falt. De interesse van de groepe
ring gaat echter evenzeer uit
naar bepaalde karakteristieke ge
bouwen en bouwwerken die in
het verleden een bepaalde func
tie hadden, zoals sluizen en dijk
jes, werkplaatsen, typische
hekwerkenwegverbindingen Izo
als de nauwelijks meer voorko
mende paardenpadenI
meetpalen, kapen, stengen,
bakkers- en stookhokjes bij boer
derijen, dijkwachtershuisjes, Teso-
abri's, strandpalen, vrijstaande
toilethuisjes op boerenerven, e.d.
Instandhouding en herstel is in
het belang van de belevingswaar
de van Texel, zo menen de initia
tiefnemers, die zich ook willen
bezig houden met publicaties om
het toeristische maar vooral ook
het Texelse publiek te informeren
over doel en functie van deze
landschapselementen. Strategie
en middelen die worden toege
past om het doel te bereiken
staan nog volop ter discussie.
Het is de bedoeling dat degenen
die zich bij de stichting aanslui
ten (voor ca. f100,- per jaar) re
gelmatig in gezellige sfeer
bijeenkomen om objecten aan te
dragen en de uitvoerbaarheid te
bespreken. ,,We zijn geen club
die overal tegen is", zegt Hielke
Bruining uit De Koog, één van de
initiatiefnemers. „Het wordt een
uiterst gemoedelijke actiegroep
met het karakter van een socië
teit. Wat niet wegneemt dat het
doel serieus is. We willen Texel
leuk helpen houden. Dat is ook
van economisch belang." Wie
geïnteresseerd is kan contact op
nemen via telefoon 17482.
Dinsdag 24 september
De commissie volwassenenedu
catie heeft in dorpshuis d'Ouwe
ULO een openbare vergadering;
19.30 uur.
In het kader van de Vredesweek
wordt om 20.00 uur in de Witte
Burcht een inleiding gegeven
over het vijandsdenken. Vrije toe
gang voor ieder. Organisatie: in
terkerkelijke werkgroep conciliair
proces.
In d'Ouwe ULO houdt de Histori
sche Vereniging een bibliotheek
avond, uitsluitend toegankelijk
voor leden, aanvang 19.30 uur.
Om 20.00 uur volgt een bijeen
komst van de verzamelaarsaf
deling.
In Cinema Texel draait om 20.30
uur „The hard way".
Woensdag 25 september
Het RK Vrouwengilde opent het
verenigingsseizoen met een H.
Mis in de kerk aan de Mo
lenstraat, gevolgd door een dia
lezing over Georgië in De Witte
Burcht, verzorgd door het Texel-
Georgië Kontakt.
De Klaverjasclub Den Burg houdt
ledenvergadering in „Azië";
20.00 uur.
Cabaretgroep De Types treedt
aanvang 21.00 uur op in theater
restaurant Klif 12 in Den Hoorn.
Entree f 15,
Donderdag 26 september
De sportvissersclub Texel hes
najaarsvergadering in dorpshu
Skiltje; 19.30 uur.
In De Schakel bij de Herv. k«
van Den Burg houdt vredesao
viste Sietje Kruyt een lezing i
het kader van de Vredesweel
„Vrouwen en oorlog"; 20.00;
Vrije toegang voor ieder.
De Stichting Ondersteuning ||j
zijnswerk heeft een openbare
bestuursvergadering in d'Ouw
ULO. Gesproken wordt onder
meer over: reorganisatie, fusie
kindercentra en overdracht va
De Buitelboet.
De Gymnastiekclub Oudeschi
heeft jaarvergadering in dorp;
huis 't Skiltje; 20.00 uur.
Op alle werkdagen tot en me
10 oktober is in het raadhuis
positie van geschilderde port
ten van Henk Noorlander te
zien. Open van 9.00-12.00 e
van 14.00-17.00 uur.
Hoogwater Oudeschilc
Di. 24
Wo. 25
Do. 26
Vr. 27
Za. 28
Zo. 29
Ma. 30
Di. 1
9.46 en 2
10.26 en 2
10.55 en 2
1115 en 2
11.35 en 2
10.57 en 2
11.40 en 2
12.30 en
Aan het strand is het een uur eerdi
hoogwater De zon komt 29 septei
om 06.36 uur op en gaat onder or
18.23 uur.
1 oktober laatste kwartier; 24 sep'
ber springtij.
Bestelde kaartjes voor schouwburg
„De Kampanje" kunnen worden afge
haald bij de SOW-administratie in
d'Ouwe ULO op donderdagmiddag
26 september tussen 14.00 en 16.00
uur en maandagmorgen 30 septem
ber tussen 10.00 en 12.00 uur. Het
betreft kaartjes voor de volgende
voorstellingen:
vrijdag 11 oktober, theatervoor
stelling Herman Finkers;
donderdag 21 november, operette
„Die Czardasfürstin;
maandag 23 december, musical
„Tsjechov";
vrijdag 6 maart, cabaretvoor
stelling Youp van 't Hek;
donderdag 26 maart, toneelvoor
stelling „Hoog Tijd".
Na afloop van deze voorstell
een extra boot varen. Voor d
voorstellingen was helaas te
belangstelling. Telefonische ii
gen: tel. 15582.
De Baptistengemeente houd
kort een zg. „Sing in - Praise
Deze speciale zangavond wc
houden op zondag 13 oktobi
medewerking van een praise
Noordholland. Voorganger is
A. Reurekas uit Zwaag. Jont
zijn van harte welkom bij de;
die op het ongewone tijdstip
18.00 uur begint. De zangav
vangt de gebruikelijke evangi
dienst.
Graszaad, granen en erwten zijn on
der ideale weersomstandigheden ge
oogst. Het droge, warme weer
zorgde ervoor dat vorige week het
laatste graan binnen kon worden ge
haald. Er zijn weinig jaren dat deze
oogst zo voorspoedig verloopt.
Meestal zijn er wel dagen dat regen
spelbreker is, en dat het graan, gras
zaad en erwten met een hoog
vochtgehalte moet worden gedorst.
«M
„Verplicht plassenOp Texel valt
1 april op 19 september!
Dieter Stoll,
Eieriand.
leder jaar is het weer de vraag hoe
de kilogrammen opbrengsten per
hectare zullen zijn. Zo ook in 1991.
Door de droogte en de warmte was
de opbrengstverwachting niet al te
hoog, maar achteraf viel alles enorm
mee. Om te beginnen de oogst van
het graszaad. Afhankelijk van de
soorten werden goede kilogrammen
opbrengsten geoogst. Oorzaken van
de verschillen zijn onder andere ras,
grondkwaliteit, zaaidata, be
mestingstoestand en het wel of niet
spuiten tegen graanziekten. Nu moet
niet altijd worden gekeken naar de
bruto-opbrengsten, want uiteindelijk
gaat het om het saldo. Om een be
paalde opbrengst te halen, kunnen de
kosten van bedrijf tot bedrijf enorm
verschillen. Het is juist het vakman
schap van de agrarische ondernemer
om een zo hoog mogelijke opbrengst
tegen zo laag mogelijke kosten te
verkrijgen. Wintergerst, dat in een
kleine oppervlakte op Texel stond, le
verde opbrengsten van ruim 3000 tot
7000 kg per ha. Zomergerst deed
het naar verhouding nog beter. Hier
waren bij meerdere telers percelen
die 8000 kg korrel per ha gaven.
Wintertarwe scoorde goed, hoewel
de korrel soms wat mager was: op
brengsten tot ruim 9000 kg korrel
per hectare.
Met een nieuw ras rogge werd een
topopbrengst van 6800 kg korrel per
ha. geoogst. De erwten waren nor
maal in hun opbrengsten en wel ruim
5000 kg per ha.
Brouwgerst
Uit informatie blijkt dat van de ge
oogste zomergerst veel partijen ge
schikt zijn voor de brouwerijen. Naast
een erg gunstig eiwitgehalte (tot
11 Vi blijkt het aandeel volgerst
(korrels dikker dan Zi mm) redelijk te
zijn. Voor zover bekend varieert het
volgerstpercentage van de zomer
gerst tussen ruim 65 en 90 procent.
Deze variatie is nog vrij groot en
vraagt nog enige aandacht van de te
lers. Bij een gelijke opbrengst van bij
voorbeeld 7000 kg per ha en 7 cent
prijsverschil tussen voer- en brouw
gerst, betekent dit een verschil van
ongeveer 7150,-. En als bij een lager
volgerstpercentage meer zaaizaad is
gebruikt, kan het bedrag oplopen tot
f 200,— per hectare.
Aangezien de financiële opbrengsten
van het graan minimaal zijn, zijn
kwaliteit en hoeveelheid erg belang
rijk. Texel blijkt aan beide te kunnen
voldoen.
Droogte
De aanhoudende droogte heeft, on
danks 12 mm regenwater, de groei
van de aardappelen voor de verwer
kende industrie en consumptie
aardappelen volledig stop gezet. Er is
geschreven dat deze aardappelen mi
nimaal een doorsnee moeten hebben
van 45 mm, maar dit is onjuist.
Reeds met een doorsnee van 35 mm
kunnen deze aardappelen worden
verwerkt. Desondanks zullen de op
brengsten tegenvallen. Het is dan
ook een vraag waard of onder Texel
se omstandigheden niet uitgekeken
moet worden naar vroege rassen, die
voor de verwerkende industrie ge
schikt zijn. De huidige rassen geven
te vaak (financieel gezien) e
ge opbrengst.
Op enkele percelenen die te
vochttekort hebben na, gee
maïs een goede opbrengst,
vulling is goed. Nu is het w
het afrijpen van de korrels,
kend dat te vroeg oogsten 1
liezen geeft. Oogsten bij eei
droge-stofgehalte van de nm
30% is het meest gunstige
Te rijpe maïs is ook niet goi
de vertering bij het rundvee
der is.
Langpoo
Deze herfst is het gevaar ai
dat in het grasland emelten
zal optreden. Dit door het 8
tal langpootmuggen dat tha
vliegt. Deze muggen kunnei
eieren afzetten op gras, die
der de grasmat emelten gei
trole in de herfst op emelte
mogelijk door graszoden te
in een water-zoutoplossing
houding 1 kg zout op 10 lit
Landbouwvoorlichter Jan K
tot 2 oktober met vakantie
voorlichtingsvragen kunt u
de DLV in Hoorn.
Veehouderij 02290-48444
bouw 02290-48244.
Na de samengestelde men»
van a.s. zaterdag houdt me
ging Tussen Wad en Duin z
rit over het eiland. Naast d<
aan de menwedstrijd zijn al
welkom om mee te rijden.
is manege Akenburg, aanva
uur (wintertijd!). Wie mee
zich opgeven bij mevr. L. Ei
tel. 12746, of mevr. A. Siel
Kooiman, tel. 14464. Opga'
27 september.
