„Tunnel onder Pontweg is
duur en vrouwonvriendelijk
Gevaarlijke overgang Hoornderweg
Relatienota
sgale Polen
euwe projectleider
imerrecreatiewerk
Herfsttoernooi
voor bowlers
ir
Snelle raadsvergadering
Van Asselt wil rem
op verkeer De Koog
DERDAG 14 NOVEMBER 1991
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
ikaan medewerkers lijkt voor leliekweker Jeep Hoogenbosch een jeerlijks terugkerend probleem te worden. Maandag werden op zijn bedrijf
Ut politie twee illegale Polen opgepakt.
VERVOLG VAN PAGINA 1
hiktheid tegen te vallen. Je moet
er wel bedenken dat in het verle-
de ervaringen met Polen ook niet
I even gunstig waren. In vergelij-
met Nederlandse leliewerkers,
rde uitvalspercentages de vijftig
ent kunnen overschrijden, vallen
ijfers dus wel mee." Inderdaad
er van de vier Hollanders die
voor een periode van tien weken
g toegewezen er nu nog één aan
werk te zijn. Dijt zegt grote pro-
ren te hebben bij het vinden van
oende medewerkers. Bolwerk
wel z'n best de vacatures zo
mogelijk in te vullen, maar het
oneelsverloop blijft groot, waar
de tijd ontbreekt om de mensen
werken. Een deel van de men-
blijkt gewoon niet geschikt te
voor het werk", aldus Dijt. Dat
aast Hoogenbosch niets. „De
sen die tijdelijk aan de slag wil-
ibeslissen meestal kort voor aan-
j van het werk. Ook Bolwerk kan
niet op tijd voldoende arbeid-
ibod garanderen." Hoogenbosch
rt zich er mateloos aan dat pas
et begin van de oogst, als blijkt
er een tekort is, de werkvergun-
voor Polen mag worden aange-
igd. „In de praktijk is dat veel te
Afgewezen
ir Hoogenbosch werd bij het Cen-
I Bureau voor Arbeidsvoorziening
A) een aanvraag ingediend voor
Polen. Jan Kuiper van Bolwerk:
ewel wij de Rijswijkse dienst heb-
geadviseerd dertien van de ge-
Igde vergunningen te verlenen,
dde aanvraag afgewezen." Het
(blijft van mening dat er voldoen-
werkwilligen in de EG zijn om het
k uit te voeren. Hoogenbosch
tóe zich door urgent personeels-
tek gedwongen een grote groep
!n bij het werk in te schakelen,
ens de bollenkweker waren over-
sinstanties al tijden bekend met
feit dat op het bedrijf aan de Ro-
lijk op grote schaal illegale werk
ers vertoefden, maar werd dit
tóikend toegestaan,
m van het college van b en w,
ronder burgemeester Schipper
m vorige week gehoor aan de
odiging van Hoogenbosch zich
de |ongste ontwikkelingen op zijn
kijf op de hoogte te stellen. Tij-
is een rondgang door het bedrijf
in de gemeentebestuurders zich
ioerig informeren, waarbij ook de
eidsproblematiek aan de orde
am. Schipper ziet in de gebeurte-
sen van maandag echter geen di
recte aanleiding stappen te
ondernemen. „Het college onderkent
wel dat sprake is van een zorgelijke
situatie die onze aandacht heeft", al
dus Schipper in een eerste reactie.
Hij sluit niet uit dat b en w zich ac
tiever met de sector zal bemoeien,
indien het bedrijfsleven daartoe een
dringend beroep doet op de ge
meente.
Getipt
Op het bedrijf van Hoogenbosch ver
liep mede door de Poolse hulp de le
lieverwerking voorspoedig en zag het
ernaar uit dat komende week de per
soneelsbezetting al kon worden inge
krompen. Dat de inval juist in deze
laatste drukke week heeft plaatsge
vonden is volgens Hoogenbosch wel
te verklaren. „De Dienst Inspectie Ar
beidsverhoudingen heeft het een tijd
door de vingers gezien, maar moest
gezien de druk van bovenaf uiteinde
lijk een daad stellen." Op de Teso-
boot werden de opsporingsambte
naren echter door oplettende Texe
laars gesignaleerd, die deze informa
tie razendsnel aan Hoogenbosch
doorgaven. Twee Polen waren maan
dagmiddag echter niet tijdig vertrok
ken en werden door de speurders
opgepakt. De paspoorten van het
tweetal, dat onmiddellijk het land
moesten verlaten, werden aanvanke
lijk afgenomen maar later op de dag
weer teruggegeven. Hoogenbosch
heeft inmiddels een advocaat inge
schakeld om de weigering van de
door hem aangevraagde werkvergun
ningen aan te vechten. Hij zegt aan
alle voorwaarden, waaronder tijdige
melding van de vacatures, te hebben
voldaan. De kans bestaat dat de lelie
kweker door een rechterlijke beslis
sing alsnog de gewenst
werkvergunningen krijgt toegewezen.
„Helaas zal op dat moment het werk
bij ons grotendeels wel achter de rug
zijn", aldus een teleurgestelde Hoo
genbosch.
Teleurgesteld
Hij en andere Texelse leliekwekerijen
die een bezoek kregen van de vreem
delingenpolitie, zijn behoorlijk van hun
stuk gebracht door de jongste ge
beurtenissen. Collega Hein Dijt be
treurt het incident, juist nu door de
goede opbrengst en gezonde bollen
een goed seizoen leek te worden.
„Kwekers en medewerkers zijn de du
pe van een falend overheidsbeleid."
Uit angst voor nieuwe invallen durft
Hoogenbosch voorlopig geen Polen
meer aan het werk tezetten. Op dit
moment heeft hij daardoor nog maar
zo'n dertien losse krachten in dienst.
„Juist nu het personeel goed is inge
werkt, moeten mensen aan de ver-
werkingslijn handelingen verrichten
die ze niet gewend zijn. Tegen het
IArchieffoto Frans Hopman)
eind van het seizoen vergt dat van
mensen met onvoldoende ervaring
extra inspanning en aanpassingsver
mogen. Het zal onherroepelijk tot
klachten van de afnemers leidden."
Eerder kwam de ambitieuze leliekwe
ker in het nieuws omdat hij één mil
joen gulden had geïnvesteerd om de
efficiency binnen zijn bedrijf te ver
groten. „De ervaring met het spoelen
van de lelies hebben de verwachtin
gen ruimschoots overtroffen. De ver
werking gaat aanmerkelijk sneller en
schoner. Ook de medewerkers weten
dat te waarderen."
Imago
Schone werkomstandigheden en een
goede beloning zijn volgens Kuiper
noodzakelijk voor een goede ver
standhouding tussen werkgever en
personeel en kunnen het imago van
de leliesector aanmerkelijk verbete
ren. Aan deugdelijke afspraken, huis
vesting, geduld en begrip wordt door
de leren meer waarde gehecht dan
de Poolse mensen, die eerder voor
het werk in de lelies werden aange
trokken, aldus de Bolwerk-
coórdinator. Kritiek op de stichting
vindt hij onterecht. „Onze taak is
werkgevers van medewerkers te
voorzien, volgens mij slagen wij daar
afdoende in. Wat mij betreft zal ook
volgend jaar Bolwerk nog bestaan."
Jaap Hoogenbosch meent dat het
werk van de stichting „een druppel
op een gloeiende plaat" is. „Er
moesten in Noordholland duizend va
catures worden ingevuld." Voor de
lelietelers blijft het moeilijk te verte
ren dat de Oosteuropeanen niet meer
aan de slag mogen. „Ze wilden graag
in Nederland werken en kwamen op
het moment wij dat wilden", stelt
Hoogenbosch. Volgens Kuiper neemt
het bedrijf van Hoogenbosch in de
Texelse leliewereld een uitzonde
ringspositie in. „Het oogstseizoen be
gint op een erg vroeg tijdstip,
wanneer nog veel mensen nog in de
horeca werkzaam zijn. Ik hoor vanuit
de overige leliebedrijven op dit mo
ment geen ontevreden geluiden."
Negatief
Kweker Maarten Koorn, die net als
Hoogenbosch ook contractueel aan
de stichting uit Schagen is verbon
den, blijkt echter wél naarstig op
zoek naar mensen. Zijn ervaringen
met de door Bolwerk toegewezen le
ren waren negatief. „Ik heb ze vorige
week de wacht aangezegd, ze had
den meer belangstelling voor feest
vieren dan voor werken." Ook Koorn
was voorgaande jaren deels aange
wezen op Poolse hulp, maar heeft
grotendeels op eigen initiatief toch
voldoende mensen kunnen aan
trekken.
26-jarige Klaas Blaak uit Leeuw
in is de nieuwe projectleider van
recreatiewerk van de Texelse
«traad. Hij is daarmee de opvol
van Klaas van der Weide, die per
iptember een baan in Drente
vaardde. Blaaks functie zal moge-
mede worden gefinancierd door
ministerie van WVC, als gevolg
een uitspraak van de Raad van
te, die vorige week bepaalde dat
rijkssubsidie voor STK-
etionarissen niet mag worden
Pgezet.
s Blaak volgde een opleiding aan
tógeschool Noord-Nederland in
'warden en specialiseerde zich
nadien in recreatiewerk. Drie jaar ge
leden was hij al eens op Texel actief.
Vervolgens liep hij stage bij het Ne
derlands centrum voor recreatiewerk
in Amersfoort. Hij hield zich daar
voornamelijk bezitg met het organise
ren en uitvoeren van diverse trainin
gen en workshops. Na de stage bleef
hij op freelance-basis bij het centrum
werken. Onder meer begeleidde Blaak
recreatieteams in de provincie Lim
burg, Utrecht en Gelderland. Op Texel
zal hij naast het recreatiewerk ook de
jeugdtrainingen verzorgen bij de voet
balverenigingen Texelse Boys en s.v.
De Koog.
„Om in de komende jaren het recrea
tiewerk op Texel in stand te houden,
of -liever- uit te breiden, zal er goed
moeten worden gekeken naar de
groei van de recreatiemarkt aan de
ene kant en de leefbaarheid op het
7 superieure audiosystemen Bang&OlllfSGn
Te zien en te horen bij-
Jan Brouwer
Spinbaan 15. Tel 02220-15130
eiland aan de andere kant", meent
Blaak. Hij verwacht kwaliteitverbete
ring te bereiken door samenwerking
tussen de recreatie-opleidingen en de
Texelse bedrijven die het recreatie
werk afnemen.
De Texelse bowlers hebben afgelopen
weekend bij bowling De Koogel een
herfsttoernooi gehouden. Rob Beum-
kes, Henk Plaatsman en Janny Mets
begonnen vrijdag gelijk met hoge
scores van 238, 215 en 222. Ook
zaterdag en zondag werd er goed ge
gooid. Pas na veel rekenwerk werd
bekend wie zou aantreden in de fina
les. Het verschil tussen het eerste en
het laatste team bedroeg slechts 88
punten.
Na een spannende strijd over drie ga
mes werd de finale beslist door het
team Hotel de Weal (Rob Beumkes
en Henk Plaatsman). Tweede werden
moeder en dochter Van der Slikke en
derde was team Tabacshop 't Cen
trum (Marco van der Vis en Erik
Daalder).
Alle raadsleden waren het het dinsdagavond over eens: er moet
iets gebeuren aan de gevaarlijke kruising Hoornderweg/Pontweg.
Met name voor fietsers. Maar over de manier waarop kon geen
overeenstemming worden bereikt. Vandaar dat wethouder Baren-
dregt onderzoek toezegde naar alle geopperde mogelijkheden.
Hoewel zijn VVD-partijgenote Erna Eelman erop aandrong kon hij
niet garanderen dat hij vóór de begrotingsbehandeling van vol
gende week al enige resultaten op papier heeft.
De raadsvergadering verliep vlot. Om
half tien liet burgemeester Schipper
zijn hamer neerkomen ter sluiting
van de bijeenkomst. Sparen de
raadsleden hun krachten voor vol
gende week?
Gelein Jansen (CDA) zag als oplos
sing van het probleem Hoornderweg
het meest in door fietsers met de
hand te bedienen stoplichten. Een
mini-rotonde bood naar zijn mening
voor deze kwetsbare groep wegge
bruikers geen uitkomst. Cor Kuip
(Texels Belang) wees dit idee van de
hand omdat het hoge energiekosten
met zich mee zou brengen („Zeker
ƒ6000,- ƒ7000,- per jaar"). Hij was
voor een rotonde of een tunnel.
Erna Eelman wees erop dat uitzwaai
ende vrachtwagens op een rotonde
juist gevaar opleveren voor fietsers.
Kuip antwoordde dat het niet de be
doeling is fietsers op de rotonde te
laten komen. Hij wil voor hen een
speciaal pad langs de voorziening
maken. Zijn partijgenoot Poster op
perde elders in het land („in minder
ontwikkelde gebieden dan Texel")
een rotonde te gaan bekijken.
Een tunnel vond Erna Eelman duur en
vrouwonvriendelijk. „En stoplichten?
Nee, ik vind dat één fietser geen
tweehonderd auto's mag laten stop
pen." Ze vroeg zich af onder wiens
beheer de Pontweg eigenlijk valt,
want als de provincie op 1 januari
1993 deze weg overneemt, zal de
gemeente voor die tijd een voorzie
ning moeten hebben gemaakt. Gelein
Jansen zei dat op het vrouwonvrien
delijke aspect van een tunnel in zijn
partij was gewezen door de mannen!
„Ik denk dat het wel meevalt, als we
'm maar breed en licht maken."
Jaap Vlaming van Groen Links vroeg
om een vergelijkend onderzoek van
alle opties en dat idee werd door de
wethouder gevolgd.
Te elfder ure heeft ook onafhankelijk
raadslid Jan van Asselt zijn algeme
ne beschouwing op de gemeentebe
groting ingediend. In een bondig
commentaar schenkt Van Asselt re
latief veel aandacht aan kwesties die
spelen in De Koog. Hij pleit voor
maatregelen tegen het vele verkeer
dat de Pontweg via de Dorpsstraat
het dorp in spuit. Inmiddels hebben
b en w toegezegd dat de verkeerssi
tuatie aldaar onder de loep zal wor
den genomen.
Van Asselt stelt verder vragen over
de aanpassing van Dorpsstraat en
Badweg. „Wordt dit de weg die door
de ondernemers wordt gewenst?" Hij
VERVOLG VAN PAGINA 1
vindt dat de uitvoering (gedeeltelijk)
door de overheid moet worden ge
subsidieerd. Ook informeert Van As
selt naar de stand van zaken in het
tussengebied in 't Stappeland en of
er een oplossing voor het oud papier
in zicht is.
Evenals andere fracties heeft hij be
denkingen over de opbrengst van de
toeristenbelasting. „De tijd is rijp om
toeristenbelasting per bed te heffen",
aldus Van Asselt. „Eventueel met
een differentiatie zoals we die ken
nen bij het omzetten van slaapplaat
sen." Wethouder Terpstra beloofde
deze week dat het inningssysteem
binnenkort kritisch zal worden beke
ken.
Van Asselt wil dat de gemeente met-
agrarische activiteiten uit het buiten
gebied weert. Als voorbeeld noemt
hij bosaanplant en recreatie
uitbreiding in agrarisch gebied.
„Vroeg of laat botsen deze takken
met elkaar. Beter is te streven naar
concentratie. Serieuze, beginnende
agrariërs moeten een reële kans krij
gen, maar hobbyboeren niet."
Realisering van de golfbaan en het
vakantieverblijf voor demente bejaar
den („De Zonnehof") ziet Van Asselt
niet meer zitten. Hij stelt voor om op
zoek te gaan naar andere gegadig
den.
Verder vindt de voormalig Texels
Belang-man dat Texel als visserij
gemeente een standpunt moet inne
men inzake de vangstbeperkingen op
Noord- en Waddenzee. Ook neemt hij
het op voor de burgers, die jaarlijks
zwaarder worden belast. „Al meerde
re jaren gaat het op Texel zo dat in
de loop van het jaar meevallers ko
men aanwaaien. Daar zouden we bij
het opstellen van de begroting reke
ning mee moeten houden."
college er alles aan zal doen om uit
breiding van het relatienotagebied op
Texel tegen te gaan. Desgevraagd
herhaalt hij dit standpunt: „Onze stra
tegie is erop gericht elke meter land
bouwgrond te handhaven. Dat is niet
alleen van belang voor de landbouw,
maar ook voor de totale economi
sche structuur van Texel. Een zwak
kere landbouw leidt tot een
verdergaande eenzijdige ontwikkeling
van de werkgelegenheid, waarvoor bij
de opening van het Pen-
windmolenpark en op de Teso-
aandeelhoudersvergadering ook al
werd gewaarschuwd. Daarnaast kun
nen wij niet accepteren dat hoog
waardige landbouwgrond moet
worden ingeleverd voor natuurontwik
keling."
Eén lijn
De GS-brief moet nog door het colle
ge worden besproken, maar Baren-
dregt kondigt al aan dat b en w één
lijn zullen trekken met de landbou
worganisaties. „We hebben overeen
komstige belangen", aldus de
wethouder.
Teleurgesteld is het college vooral
over het gebrek aan overleg met GS.
„GS gaan niet in op de vraag of de
eerste fase relatienota op Texel eigen
lijk wel is voltooid. Wij vinden dat de
eerste fase eerst moet worden
geëvalueerd. Ook moeten GS uit de
doeken doen wat er met de opmer
kingen van de hoorzitting in het Ha
venrestaurant is gedaan.
Rinus Kuiper windt zich op over de
toon die GS in hun brief aanslaan.
„Ik noem het provocerend wanneer
GS opmerken dat zij het rijksbeleid in
deze van harte ondersteunen. Hoe
kun je zoiets opmerken, als je weet
hoe de kaarten liggen op Texel. Gede
puteerde Tielrooy zou beter moeten
weten. Naast actie en protest op
Texel hebben we ook de moeite ge
nomen om in Haarlem ons standpunt
met argumenten te verdedigen. Ik be
treur het dat GS hierop niet reage
ren."
LEI-onderzoek
Zodra de resultaten'van het onder
zoek door het Landbouw Economisch
Instituut (LEI) bekend zijh, zullen GS
contact opnemen met het Texelse
college van b en w. GS beloven dat
in hun brief aan de gemeente. Ver
wacht wordt dat het onderzoek, ge
richt op de gevolgen voor de
landbouw van invoering van de twee
de fase relatienota, binnenkort is af
gerond.
B en w hadden onder meer kritiek op
het late stadium waarin de gemeente
op de hoogte is gesteld van de plan
nen. De provincie excuseert zich door
te stellen dat overleg met o.a. ge
meenten is voorzien in een latere fa
se. Dat gebeurt pas in het kader van
de door de provinciale commissie Be
heer Landbouwgronden op te stellen
Zes gebieden op Texel zijn door de provincie aangewezen voor tweede fase relatienota of na
tuurontwikkeling. Totaal is 870 ha landbouwgrond in het geding.
geïntegreerde plannen. Texel staat op
de planning voor 1993. „Dit neemt
niet weg dat wij het op prijs stellen
om in de tussentijd met uw college -
als daar aanleiding voor is- van ge
dachten te wisselen", schrijven GS
nu.
Noodzaak
GS gaan voorts in op de vraag welke
noodzaak er is om op Texel verder te
gaan met de toepassing van de rela
tienota. „Het betreft de wens van
het rijk (die door GS van harte wordt
ondersteund) om in twintig tot dertig
jaar een voldoende oppervlakte land
bouwgrond onder de werking van het
relatienotabeleid te brengen. Bedoe
ling is om in dat areaal beheerson-
dersteunmg ten behoeve van natuur
en landschap tot stand te brengen."
Om dit beleid te doen slagen is het
volgens GS nodig om de tweede fase
in één keer aan te pakken. Dan kun
nen over „een breed front" overeen
komsten worden afgesloten en
gronden verworven. GS benadrukken
dat beide zaken op vrijwillige basis
gebeuren.
Bestemmingsplan
„Het aanwijzen van relatienotagebie-
den is als zodanig geen aanleiding
om een bestemmingsplan te herzien",
antwoorden GS op een andere vraag
van b en w. Toepassing van de rela
tienota voltrekt zich binnen de agrari
sche bestemming van de betreffende
gronden. Voor natuurontwikkeling
(waarbij agrarische grond wordt om
gevormd in natuurgebied) liggen de
zaken anders. De GS-voorstellen hier
toe zullen worden afgewogen bij de
herziening van het streekplan Kop
van Noordholland en Texel. Streek
plannen kunnen wel tot wijziging van
bestemmingsplannen leiden.
