]Ne hadden alle duinen
en eigen naam gegeven'
HEMA :goud
KORT TEXELS
ees van der Werve over jutten, torren en planten:
aas Burger boekt
ittige damwinst
irantie voor banen
urtorenwachters
Heren Tevoko
winnen ruim
Themadienst
geloofsopvoeding
Open huis Witte Engel
Basketbal-instuif
in Oudeschild
«DERDAG 28 NOVEMBER 1991
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
veger liep ik me dood voor een
e plank. Tegenwoordig niet
>r, want je doet er niks meer
Iedereen koopt nu nieuw hout.
>nlijk heb ik de laatste twintig
tijdens het jutten niets bijzon-
meer gevonden, maar het blijft
toch trekken." Cees (Cornelis
erI van der Werve uit Den Burg
d 54 jaar geleden geboren in de
landse polder. Als kind stond hij
i org ens om vier uur naast zijn
om te kijken wat er op het
nd lag. ,,lk kende ieder duin, van
Cocksdorp tot aan de Slufter -
Ook in het donker wist ik ze
vos te herkennen. Mijn broer
wens ook. Als ik wat had ver-
if, kon ik hem met een enkel
ird vertellen waar het lag. We
den voor alle duinen een eigen
s van der Werve groeide op in
arbeidersgezin, vlak bij De
ksdorp. Temidden van acht broers
ussen. „Of dat leuk was? Ik
t het niet. Eigenlijk trek je er met
of drie op, de rest is of te groot
klein voor je."
p jonge leeftijd wist hij dat hij
tenkweker wilde worden. Toen
test op de lagere school uitwees
dit beroep geschikt voor hem
stond zijn besluit vast. „In
meer werkten een paar ooms
me in kassen. Als kind ben ik
keer meegeweest met m'n
irs. Zo vaak gingen ze niet naar
faste wal en ze waakten er zorg-
ig voor om steeds een ander
mee te nemen. Ze wilden in
geval iemand voortrekken."
Ie lagere school ging Van der
ve naar de landbouwschool, waar
is had van meester Laan. „Die
kon het leuk vertellen. Hij bracht
op zo'n manier dat je het niet
at. Ik deed er ook nog een tuin-
wcursus bij en werkte de rest
de tijd in de bollen. Bij de fa.
tegen en later bij H. van der Berg
de Vuurtorenweg. Die man liet
aan me over, vooral omdat ik
precies zo wilde doen als hij.
stelde ik eer in. Het waren lan-
agen. Wat we overdag rooiden,
nog diezelfde avond in de
lur verwerkt. Soms was je tot
uur 's avonds in de weer."
De Haneplas
hij twintig was wilde Van der
ve voor zichzelf te beginnen. Om-
de plantkunde op Texel nog on-
jonnen gebied was, besloot hij
in bloembollen te specialiseren,
luurde bij de Slufterweg van ba-
van Tuyl van Serooskerken een
grond, de Haneplas, en ging aan
jang. „Ik heb het altijd met ple-
gedaan, maar sinds een paar jaar
je beter af als je geen bloembol-
hebt. Het is een teelt waar iedere
geld bij moet. De toekomst ziet
Cees van der Werve
er nog beroerder uit omdat je toch
giffen moet gebruiken die iedereen
wil verbieden. Zelf ben ik daar eigen
lijk ook wel voor, maar ik zie nog
geen uitweg zonder gif. Persoonlijk
zou ik wel in de alternatieve land
bouw willen, maar op biologische
wijze kun je geen vuur in bloembol
len bestrijden. Ik heb het een aantal
keren geprobeerd, maar je ziet ze
voortijdig verzieken. Als het bloem
bollenbedrijfschap nou eens geld be
schikbaar zou stellen voor onderzoek,
gebeurde er nog iets zinnigs. Alser
niets op wordt gevonden kun je beter
eeh wereld zonder bloembollen doen,
want bloemen zijn voor de mens
tenslotte maar bijzaak. Mooi in huis,
maar niet nodig. Als je een wereld
zonder vergiffen wilt opbouwen,
moet je zorgen dat alles wat niet di
rect met het leven te maken heeft,
wordt afgestoten. Ik zal dan gewoon
een ander beroep moeten zoeken."
Golfbaan
Van der Werve zit al ruim 30 jaar op
de Haneplas. Hij heeft er in de loop
der tijden veel bloembollen geteeld,
maar specialiseerde zich uiteindelijk
in de narcissoorten „Golden Harvest"
en „Dubbele von Sions".
De Haneplas is al een jaar of twintig
onderwerp van gesprek. Natuurgroe-
peringen doen moeite het fraaie stuk
natuurgebied in handen van de staat
te krijgen en onlangs was de Hane
plas in het nieuws vanwege een plan
voor een golfbaan in dat gebied. Van
der Werve zegt blij te zijn dat het
plan van de baan is. „Het is fout om
iets dergelijks op zo'n mooi stuk
grond aan te leggen. Laat ze maar op
het strand gaan golven. Dat heb ik
laatst eens gezien en dat gaat prima.
Ruimte zat."
Hoewel de zaken in de bollen dus
slecht gaan en de toekomst er zorg
wekkend uitziet, denkt Van der Wer
ve er niet aan de bollen op te geven.
„Er moet dit jaar geld naartoe en vol
gend jaar ook nog. Maar hoe moet je
kappen met iets wat je jaren hebt ge
had? Al je geld zit erin. Als de in
vesteringen er automatisch uitrollen
wanneer je stopt, zou het kunnen.
Maar dat is niet zo. Ik ben al terug
gegaan van tweeeneenhalve hectare
naar een halve bunder en teel alleen
nog maar Von Sions."
Plantverkoop.
Van het heden even terug naar 1955.
In dat jaar ontmoette Cees van der
Werve Joke Benen. Toen ze een jaar
verkering hadden, zei hij dat hij in
mei 1960 wilde trouwen. Dat kwam
uit, op 29 april 1960 traden ze in het
huwelijk Ook Joke bleek belangstel
ling te hebben voor planten en bloe
men. Toen de Van der Werve's in
1967 hun nieuw gebouwde huis aan
de Kogerstraat betrokken, kweekten
zij uit liefhebberij hun eerste plantjes
in een kas. Het huidige tuincentrum
was toen nog een stuk bos. De
plantjes werden door de twee oudste
zonen op een handkar geladen en
gratis uitgedeeld. Het jaar daarop
kweekten de Van der Werve's 1500
lobelia's. „Ze werden prachtig. Toen
we ze aan de coöperatie niet kwijt
konden omdat die een contract met
een bedrijf hadden gesloten, moesten
we de lobelia's zelf zien kwijt te ra
ken. Ik weet de prijs nog precies, 17
cent per stuk en 30 voor f5,-. Het
bord aan de deur deed wonderen.
We waren ze in een mum van tijd
kwijt."
Latijnse namen
De van der Werve's besloten het
nieuw ingeslagen pad verder op te
gaan en Joke haalde alle benodigde
papieren om een tuincentrum te kun
nen beginnen. Het begon al snel te
lopen en legde een steeds grotere
claim op de familie, vooral omdat er
geen extra personeel kon worden
aangetrokken. „Je moet heel wat
plantjes verkopen voor je een knecht
kunt betalen. We moesten dus alles
zelf doen. Daar kwam nog bij dat het
verkopen van planten voor mij hele
maal nieuw was. Ik weet er wel het
een en ander van, maar in het begin
was ik echt benauwd voor de vragen
die mensen me zouden kunnen stel
len. Al die Latijnse namen kon ik so
wieso niet onthouden. Maar tot mijn
opluchting ontdekte ik dat de over
grote meerderheid van de mensen
zelf heel weinig van planten weet. In
de loop der tijd ben ik er toch aardig
ingegroeid en hoef ik zelden te zeg
gen dat ik iets niet weet. Ik verkoop
ook geen bomen of struiken, waar
van ik van te voren weet dat ze het
op Texel toch niet doen. Als ze iets
willen kopen dat geheid dood gaat,
doen ze dat maar bij een ander."
Goed gehumeurd
„Mensen die planten kopen, zijn vaak
goed gehumeurd. Je gaat blijkbaar
niet naar een tuincentrum als je de
pest inhebt Het contact met de
klanten vind ik belangrijk. Daarom
zou een groot tuincentrum voor mij
niets zijn. Ik zou de deur liever slui
ten. De klanten kennen je alleen nog
uit de verte en service kun je haast
niet meer bieden."
In vergelijking met vroeger lijken de
vrouwen volgens Van der Werve bij
het tuinieren steeds meer zelf de
handen uit de mouwen te steken.
„Vrouwen maken uit wat er in de
tuin komt en waar het komt. Vroeger
werden de mannen opgetrommeld
voor het spitwerk, maar sinds een
paar jaar doen veel vrouwen ook dat
zelf."
Eén ding staat voor Cees van der
Werve vast. Hoe aardig het verkopen
ook mag zijn, het blijft een vermoei
ende bezigheid. „Ik word er doodloof
van. Moeier dan van een hele dag
spitten. Je loopt maar wat te drente
len en te kijken waar je nodig bent.
Je kunt je ook niet even terugtrek
ken, je moet er gewoon de hele dag
zijn en opletten. Nu ik een dagje
ouder word, zou het fijn zijn als er
maar vijf dagen in de week gewerkt
hoefde te worden. Daar kan ik echt
naar uitkijken. Voorlopig zit dat er
echter niet in. Ik heb niet eens tijd
om m'n bollen af te dekken."
Torren
Sinds kort zijn de Van der Werve's
overigens niet meer met z'n tweeen,
maar hebben ze versterking gekregen
van zoon Jeroen, die als compagnon
in de zaak is opgenomen. Teveel vrije
tijd hoeft van Van der Werve ook
weer niet, omdat hij dat niet gewoon
is. „Maar ik zou eigenlijk wel wat
meer tijd willen hebben om torren te
bestuderen. Dat is naast het jutten
een andere liefhebberij van me. Ik ga,
als het even kan, iedere zondagmor
gen naar het bos om die beestjes te
bekijken. Je hebt er schitterende
exemplaren bij. Als ik in de duinen
een dood konijn zie liggen, ga ik er
steevast bijzitten om hem om te
draaien en te kijken naar de torren
die er onder krioelen. Die zie je an
ders nooit, ze kruipen ook onmiddel
lijk weg. Er zitten mooie oranje en fel
rode bij. Op het strand barst het ook
van de torretjes, 's Zomers kun je me
om de zoveel meter op m'n knieën in
het zand aantreffen, met m'n neus
bijna op de grond. Prachtige insec
ten."
Hij wil op het strand wel graag een
doel hebben. Zomaar wat lopen is
mets voor hem. „Als ik al van verre
zie dat er niets is aangespoeld, ben
ik met tien minuten bij de strandop
gang terug. Maar als ik wat zie lig
gen, loop ik kilometers ver om erbij
te komen. Ik zal wat hout van het
strand hebben gehaald. Vroeger
maakte ik daar beunen van, voor m'n
bollen. Een jaar of vijftien geleden
heb ik eens een beste strop gehad.
Op een ochtend ontdekte ik een
enorme partij hout op het strand.
Hout dat de strandvonderij zelf had
laten liggen. Dus snel zaag en aan
hanger gehaald en aan het werk. Na
urenlang zagen reed ik met m'n keu
rig afgezaagde hout net het parkeer
terrein af, toen een strandvonder me
aanhield en de hele partij in beslag
nam. Daar had ik flink de pest over
in, want ze waren allemaal op maat.
Ik had de volgende dag zo m'n beun
af kunnen timmeren. Uie gunt een
ander duidelijk niet veel."
Strandvonder
Ook de Hoornder strandvonder Wil
lem Duinker pakte eenmaal hout af
van Van der Werve, maar daar kan hij
met smaak aan terugdenken „Dat
lag anders. Willem Duinker is naast
strandvonder een vriend van ieder
een. Op een dag was ik bezig aan
gespoelde balken op m'n aanhanger
te laden, waar ik hout overheen leg
de om de zaak te verbergen. Eén
balk bleek er niet op te kunnen om
dat hij te lang was. Die schoof ik er
zolang maar onder. Toen ik weer op
het strand stond om te kijken of er
nog wat aankwam, zag ik nog een
man staan te kijken. Achteraf bleek
dat Willem Duinker te zijn, maar die
kende ik toen nog niet. „Zo, eindelijk
weer eens nieuw hout op het
strand", zeg ik tegen hem. Hij bea
amde het. „Kijk, daar komt warempel
nog een balk aandrijven, daar wil ik
nog wel even op wachten." En Wil
lem zei niks. Toen ik op het punt
stond weg te gaan, vertelde ik hem
dat er bij paal 17 ook nog het nodige
aanspoelde en dat hij daar zijn hart
eventueel nog kon ophalen. Waarop
hij zei dat dat zijn strand niet was.
Goed, dan niet. Ik had nog steeds
niets in de gaten. Tot hij me, toen ik
aanstalten maakte om te vértrekken,
vroeg of ik die balk onder m'n aan
hanger, achter wilde laten. „En waar
om dan wel?", vroeg ik. „Omdat ik
toevallig de strandvonder ben", ant
woordde hij. „Nou, dan laat ik hem
toch voor je liggen", zei ik. „Zo kin
derachtig ben ik ook weer niet." Ik
heb die ene balk achtergelaten. Op
de aanhanger lagen er toch nog zat.
Maar die had Willem niet gezien.
Duinker is wel strandvonder, maar
daarbij sportief. Dat kan ik waarde
ren."
Volgens Van der Werve proberen jut
ters elkaar nog steeds de loef af te
steken. „De laatste jaren doe ik het
wat kalmer aan, maar vroeger heb ik
me wel te barsten gereden om het
eerst ergens te zijn. Want degene die
het eerst ter plaatse is, heeft het te
pakken."
Enorm wijnvat
Ooit heeft hij een wijnvat van 400 li
ter gejut. „Het was een enorm geval,
normaal hebben tonnen een inhoud
van 120 liter. We hebben er enorm
veel werk aan gehad het ding van
het strand te krijgen en het van de
Slufter naar de vuurtoren te rollen.
Op het zand ging het nog wel, maar
op de weg moet je ontzettend voor
zichtig zijn. Zo'n vat spat zo uit el
kaar. Hij is uiteindelijk verkocht aan
een collega-jutter, die hem als voer-
ton voor z'n kippen in gebruik heeft.
Maar al vind je de laatste jaren niet
veel bijzonders, je blijft toch kijken.
Want nogmaals, zomaar wat lopen is
niets voor mij."
M.B.
..Een groot tuincentrum is niets voor mij Je raakt het hele contact met je klanten kwijt."
0
IFoto's Margreet Bemdsen)
et onderste deel van de ranglijst
de Texelse damcompetitie tussen
is Burger en Ate Sijtsma. Laatst-
oemde had in een groot deel van
lartij het iniatief. Met een gezon-
chijf méér werd aan het eindspel
onnen. Burger kreeg echter ter
voordeel en kon via een offer de
lijn bereiken. Sijtsma mocht toen
op winst hopen, doch remise
was nog steeds binnen bereik. Op de
valreep ging Sijtsma nog kopje onder,
toen hij een betrekkelijk eenvoudige
slagwending overzag. Burger boekte
daarmee zijn eerste zege en nam te
vens revanche. Adriaan Bruin had in
de beginfase nog niet de juiste con
centratie te pakken. Hij verloor tegen
Rinus Vittali op de zesde zet pardoes
een schijf en kwam dit gemis niet
meer te boven. Hij vocht wel goed
terug, was soms dicht bij de remise,
maar Vittali speelt te sterk om zich
dat te laten gebeuren. Vittali blijft
«ter Hanja Maij-Weggen heeft tij
de begrotingsbehandeling in de
ede Kamer beloofd dat er voorlo-
niet wordt getornd aan de 3,4
lidsplaatsen op de Texelse vuur-
n. Dit is gisteren bevestigd door
^-kamerlid Annemarie Jorritsma.
W-vuurtorenwachter Piet Stam
kreeg dit heuglijke nieuws zaterdag
telefonisch te horen van zijn meerde
re Dhr. Wortel op Terschelling. De ba
nen van de Texelse wachters waren
toch weer in het geding, omdat het
ministerie van Verkeer en Waterstaat
bezig is met een grootscheepse
heroverwegings-operatie.
De minister gaf echter in antwoord
op vragen de verzekering dat gedu
rende deze kabinetsperiode niet meer
zal worden gesleuteld aan de beman
ning van de Texelse toren.
l,,id Annemarie Jorritsma. hier gefotografeerd tijdens een werkbezoek aan Texel, waarbij zij
"d een kijkje nam bij Piet Stam in de vuurtoren. iArchiottotoi
daarmee ongeslagen aan kop. De
concurrenten Jaap van Heerwaarden
en Piet Bakelaar wonnen eveneens,
van Wim Timmer en Wijnand Bakker.
Frans Kuiper en Gerrit Vlaming lever
den een zwaar positioneel gevecht.
Kuiper kwam wel in het voordeel,
maar de winst zat er toch niet in. In
de partij tussen Victor Voskuil en
Frans Bos kwam een hekstelling op
het bord. Dat hieraan veel gevaren
zijn verbonden, toonde Voskuil aan
door een damcombinatie te nemen.
Ook in de analyse kwam het nodige
vuurwerk in beeld. De eerstvolgende
bondswerdstijd, thuis tegen ZDC uit
't Zand, wordt gespeeld op 7 de
cember.
Zaterdag speelde het eerste heren
team van Tevoko tegen De Boemel 2
uit Tuitjenhorn. Tevoko moest win
nen om aansluiting te houden met
koploper SVN. Ondanks blessures
van hoofdaanvallers Mardik Leopold
en Albert Scholl startte de selectie
van coach André van der Vliet uit
stekend. Met de debuterende Mark
Prins als hoofdaanvaller liep Tevoko
al snel uit.
Dankzij goed verdedigend werk kon
den de spelverdelers hun aanvallers
zeer goed bereiken. Er werd veel
door het midden en aan de buiten
kant gescord. na enige rommelige
momenten in de achterhoede van Te
voko kwam De Boemel nog terug,
maar een aantal voortreffelijke blok
keringen van Sander Schouwstra be
lette De Boemel het verdere scoren.
Tevoko kon vervolgens dankzij keihar
de aanvallen veel punten scoren. Met
15-9 was de eerste setwinst een feit.
In de tweede set verving Mardik Leo
pold de goed spelende Mark Prins. Al
snel bleek dat Leopold een waarde
volle speler is. Met bekeken aanvallen
scoorde hij naar hartelust. Tevoko liep
Zondagavond wordt in de Gerefor
meerde, kerk te Den Burg een thema-
dienst over geloofsopvoeding
gehouden. Hoe gaan we daar mee
om en wat bereiken we ermee. Voor
ganger is Ds. J. N. Wilmink uit
Oosterend. Aanvang 19.00 uur.
Maandagmorgen houdt Atelier de
Witte Engel open huis. Men kan ken
nis nemen van de activiteiten van het
atelier en er zijn diverse cursusresul
taten te bewonderen zoals een
kerststal, een seizoenentafel, een
sinterklaas-met-pietjestableau en
handgemaakte poppen en beren. Het
atelier is open van 9.00 tot 12.30
uur en het adres is: Warmoesstraat
52.
Op initiatief van de Gymvereniging
Oudeschild wordt op 30 november in
dorpshuis 't Skiltje een basketbal-
instuif gehouden, waarbij jong en
oud welkom zijn. Deelnemers aan de
trainingen zullen ter plaatse in groe
pen worden ingedeeld. De instuif
duurt van 15.00 tot 17.00 uur, toe
gang is gratis.
al snel uit naar 14-4. Door enkele on
nauwkeurige smashes kon De Boe
mel nog iets terug doen. Een
uitstekende smash van Jan Koopman
bracht de beslissing in de tweede
set: 15-9. In de derde set hielden
beide teams elkaar tot 5-5 in even
wicht. Daarna liep De Boemel, dat
plotseling stukken beter verdedigde,
uit van 5-7 naar 8-10. Een time-out
bood uitkomst. De set werd simpel
uitgespeeld en met 15-11 won Tevoko
verdiend de wedstrijd met 3-0.
Delorean. De zendtijd van radiopro
gramma 't Allegaartje, dat vanavond
wordt uitgezonden en gewoonlijk tot
20.00 uur duurt, is met een uur ver
lengd. Het extra gedeelte staat in het
teken van rockgroep Delorean, die
een CD heeft uitgebracht.
Diefstal. Een 20-jarige jongen uit
Den Helder werd maandag door
agenten aangehouden op verdenking
van diefstal van een suède jas en
een rugzak uit twee zaken in Den
Burg. Nadat de verdachte zijn daad
had bekend werd proces verbaal te
gen hem opgemaakt. Toen de jongen
de gestolen waar, ter waarde van
ƒ649,-, had teruggegeven werd hij
vrijgelaten.
Collecte. De collecte „Geef 's voor
diabetes" die in de week van 10 tot
en met 16 november in Oudeschild
werd gehouden, heeft ƒ499,25 opge
bracht. De opbrengst is bestemd
voor wetenschappelijk onderzoek
naar oorzaken van diabetes en
bèstrijding van de gevolgen.
Kotter. Maaskant Shipyards uit
Stellendam/Bruinisse heeft de nieuwe
kotter TX 1 „Cornelia" van de fa. C.
Vonk en Zn. uit Oosterend opgele
verd. De officiële overdracht vindt
plaats op zaterdag 7 december aan
staande.
Granaat. Op het strand bij paal 8
is door passanten maandag een ex
plosief gevonden. Inmiddels is de gra
naat door de Duik- en
Demonteergroep van de Koninklijke
Marine tot ontploffing gebracht
14 krt. Goud
Armband van figaroschakels
Oorringen, 25 mm
Oorknopies met knoopje
