Cjroen '^tmrLr Jexels in het harL,
Novem roemt beheer
rioolwaterzuivering
Slapende inbreker zet
politie op nieuw spoor
uestion
Resultaten Energieweek stromen binnen
WEEKEND
5^ Transportondernemers
gaan samenwerken
w Elfjes en prinsjes bij
opening Jozefschool
w Droogte en ouderdom
teistert dennenbos
sm Crosskampioenschap
voor hardlopers
sm VVD bepleit „eigen"
ammoniakbeleid
sm Burgemeester wil
geen kievitsei
Provincie wil twee ton
bijdragen aan EcoMare
Container verwijderd
Geen besparingen
meer mogelijk
Twee bijzondere
tropische zaden
aangespoeld
HOUSE VRIJDAG
HOUSE VAN JOOST
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 10661
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1992
Voor advertenties, abonnementen, etc.
Langeveld en de Rooy B.v., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon 02220-12741, na 18.00 uur 14881. Telefax 02220-14111.
Redactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
02220-12 741.
Redactie buiten werktijd
Gerard Timmerman, Schoorwal 11, Den Burg, telefoon 02220-14687.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs 746,20 per half jaar; Los /1.30
UVE"-MUZIEK
Zaterdag 29 februari
MEMPHIS
muziekstyle- Dire Straights.
Rolling Stones etc
toegang gratis
van temperatuur. „Als in de zomer
het water warmer wordt, wordt ook
het bacterieleven actiever, zodat
meer zuurstof nodig is. „We stellen
de mate van beluchting dan bij." Ook
het gehalte aan mineralen blijkt
van invloed op de activiteit van het
microleven.
Zorgvuldig
De Novem-adviseurs zijn nog niet
eerder een zorgvuldiger omgang met
energie tegengekomen. „Dit bedrijf
springt er gewoon uit", aldus de con
sulente. Omdat in de Energieweek
niet alleen aan electriciteitsbeheer,
maar ook aan waterverbruik aan
dacht werd besteed, snijdt bij de No-
vemactie het mes aan twee kanten
voor de rioolwaterzuivering van het
Hoogheemraad Uitwarende Sluizen.
Piet Bakker: „Gemiddeld wordt per
hoofd per dag nu 150 liter water ver
bruikt. Het streven is om die hoeveel
heid in de toekomst met 50 liter te
verlagen. De rioolwaterzuivering krijgt
dan minder te verwerken, zodat ook
minder electriciteit nodig zal zijn. Ik
denk dat de Energieweek een aanzet
heeft gegeven tot een meer verant
woord gebruik van leidingwater."
Fosfaat
Met het fosfaatgehalte in het Texelse
oppervlaktewater gaat het inmiddels
de goede kant op. Bakker: „De ver
vuiling is de laatste tien jaar aanmer
kelijk gedaald." Door een speciaal
reinigingsproces wordt fosfaat uit het
oppervlaktewater gezuiverd.
pen wel gegeten.
Het tweede zaad, een zogenaamde
paardeoogboon (Mucuna), werd op 8
februari gevonden door Sytske Dijk-
sen. Deze is ruim drie cm in diame
ter. Hij is rond, afgeplat, glimmend
bruin met een donkere band rond
ruim driekwart van de omtrek. Deze
boon is afkomstig van een kruidachti
ge klimplant, een aan onze bonen
verwante vlinderbloemige die wijd,
verspreid is in de tropen. De bonen
zitten in grote peulen met slechts en
kele zaden. Determinatie tot op de
soort is bij deze boon niet mogelijk,
daarvoor lijken de bonen van de ver
schillende soorten Mucuna te veel op
elkaar.
Kiemkracht
Beide soorten hebben, net als een
aantal andere langs de kust groeien
de planten, zaden ontwikkeld die
lang in het water kunnen drijven zon
der hun kiemkracht te verliezen. Op
deze wijze kunnen zij zich ver-
Aan de geldstroom richting EcoMare
'ijkt geen einde te komen. Ditmaal
wil de provincie Noordholiand
/200.000,- bijdragen aan het
museum.
EcoMare had de provincie onlangs
i verzocht de participeren in de bouw
van de educatieve vleugel. De toe-
legging van de provincie is nog even
°nder voorbehoud, want de commis
sie Natuur, Landschap en Openluch-
trecratie moet het besluit van het
nollege van gedeputeerden nog goed
keuren. De definitieve beslissing zal
omstreeks 13 maart vallen. Directeur
•Jan Kuiper is echter vol vertrouwen
°ver een goede afloop. „We hebben
^tgeld dan ook hard nodig, want
de totale bouwkosten bedragen drie
miljoen gulden." Zoals de zaken nu
staan moet nog ruim eenderde van
dat bedrag door EcoMare zelf worden
9efinancierd.
Een unieke strandvondst. Links de tropische amandel en rechts de paardeoogboon.
IFoto Gerard Timmerman)
Camping
Aan het licht kwamen verder ver
scheidene inbraken in caravans op
een Texelse camping en diefstal van
een radio uit een motorfiets. De Rot
terdammer was daarbij op dievenpad
met een 15- en een 16-jarige Texe
laar. De politie hield deze jongens
woensdag aan. Het bleek dat zij die
dag wederom actief waren geweest
op dezelfde camping. Ditmaal hadden
ze een stuk of tien caravans openge
broken en geld en kleine goederen,
zoals sigaretten en aanstekers, gesto
len. Daarnaast heeft met name de
De politie heeft proces-verbaal opge
maakt tegen een 47-jarige Texelaar
die in strijd met de geldende verorde
ning een container op zijn land aan
de Hoornderweg had geplaatst. Con
troleurs van de gemeente hadden dit
geconstateerd. De man gebruikte de
mobiele keet voor de verzorging van
schapen. De gemeente heeft het on
derkomen inmiddels verwijderd.
De kwaliteit van het energiebeheer van de rioolwaterzuivering
Everstekoog aan de Pontweg steekt met kop en schouders bo
ven andere bedrijven uit. In een rapport dat de Novem (Neder
landse Maatschappij voor Energie en Milieu) woensdag
overhandigde aan bedrijfsleider Piet Bakker roemt het adviesbu
reau de inspanningen van de beheerders. „Na uitvoerig onder
zoek van de installatie zien we geen verdere
besparingsmogelijkheden", aldus consulente mevrouw A.M.C.
Griffioen.
Tijdens de Energieweek die in no
vember op Texel werd gehouden was
de rioolwaterzuivering bij De Koog
één van de negentig bedrijven waar
van Novem het energiebeheer onder
de loep nam.
„Met electriciteitskenners van het
PEN hebben we onderzocht of bij het
zuiveringsproces nog energie kon
worden bespaard." Tot hun verbazing
werd nagenoeg elke suggestie al in
de praktijk toegepast. „De beheer
ders gingen buitgewoon kritisch rhet
energie om", aldus mevrouw Griffi
oen. Bedrijfsvoerder Piet Bakker ver
klaart waarom. „In tegenstelling tot
veel ander bedrijfstakken, is bij wa
terzuivering energie de grootste
kostenpost." Afvalwater wordt name-
lijke gezuiverd door een biologisch af
braakproces. Op Texel gebeurt dat
met vijf installaties, waarvan Everste
koog de grootste is. „Een kwart van
de electriciteit die we gebruiken is
nodig om het vuile water in de cir
cuits te pompen."
Microleven
Bacteriën in het water verwijderen de
verontreiniging. Voor een optimaal af
braakproces door deze micro
organismen is een goede beluchting
van het instromende water nodig.
Ongeveer driekwart van het energie
gebruik wordt gebruikt voor zuursto-
faanvoer." Hoewel de zuivering van
water een doorgaand proces is, is de
toestroom sterk aan schommelingen
onderhevig. „Dit is vooral te wijten
aan seizoensinvloeden."
Om ook tijdens het toeristenseizoen
over voldoende capaciteit te beschik
ken beschikt Everstekoog over twee
zuiveringscircuits, waarvan er in de
winter één wordt uitgeschakeld. Een
buffermogelijkheid is er niet, zodat de
verwerking per dag kan verschillen.
„Door de wisselende hoeveelheid wa
ter schommelt ook de behoefte van
zuurstof voor de zuivering." Dagelijks
wordt daarom het zuurstofgehalte ge
meten. Omdat de installatie is ge
automatiseerd, wordt de beluchting
indien nodig direct aangepast. „Zo
gebruiken we niet meer energie dan
noodzakelijk is voor een optimale zui
vering van het water."
De zuurstofbehoefte van de bacteriën
in het vuile water is ook afhankelijk
Wegens succes nog steeds
geprolongeerd dus
vrijdag a.s. gespecialiseerde
IEDERE
VVD-kamerlid Blaauw
verkent de Vliehors
vanuit de lucht
Tijdens zijn bezoek aan Texel op
maandag zal VVD-kamerlid Jan Dirk
Blaauw een rondvlucht maken boven
de Vliehors. Als voorzitter van de
vaste kamercommissie defensie zal
de liberaal tijdens zijn spreekbeurt 's
avonds terugkomen op het Structuur
schema Militaire Oefen- en Schiette-
reinendie dat onlangs is verschenen.
Als specialist buitenland gaat de poli
ticus ook in op de gevolgen van het
uiteenvallen van de Sovjet Unie. Zo
als bekend heeft de republiek Georgië
zich niet aangesloten bij het Gemen-
beste van Onafhankelijke Staten
(GOS). Op Texel rijst nu de vraag
welke gezagdragers tijdens de doden
herdenking op 4 mei op de Georgi
sche begraafplaats zullen verschijnen.
De (openbare) spreekbeurt houdt
Blaauw maandagavond in hotel Re
becca in De Waal, aanvang 20.00
uur.
Kort na elkaar spoelden deze maand
op het Noordzeestrand bij Paal 12
twee tropische zaden aan. Naar alle
waarschijnlijkheid stammen deze za
den uit Midden-Amerika, Zuid-
Amerika of het Caraïbisch gebied. Zij
hebben na een lange reis van 1 a 2
jaar, geholpen door de wind en de
Golfstroom, onze kust bereikt.
Het ene exemplaar, een ruim vijf cm
lange ovale afgeplatte noot met een
vezelige buitenwand, werd op 6 fe
bruari gevonden door Hans Cadée.
Het is een zogenaamde Tropische
Amandel. (Terminalia catappa). Hij
komt van een tropische boom die
oorspronkelijk alleen in Indonesië en
omgeving voorkwam, maar nu is aan
geplant over de hele tropische gordel.
Deze „amandelen" worden in de tro-
Novem-consulente A.M.C. Griffioen complimenteert Piet Bakker van rioolwaterzuivering Everstekoog. tijdens de overhandiging van het rapport.
(Foto Gerard Timmerman)
Samen met adviseur W. Adam en J.
Boddéus van het PEN besprak het
gezelschap woensdag de resultaten
van het Novem-onderzoek. Ook gege
vens die men over EcoMare het kan
toor van Waterschap Texel had
verzameld werden tijdens het bezoek
overgedragen.
Aan het totaaloverzicht van het
energiebeheer op het eiland wordt
momenteel de laatste hand gelegd
door de Novem. „Eind maart zijn alle
gegevens bekend en weten we wat
de energieweek op het eiland heeft
opgeleverd."
spreiden.
Beide zaden spoelen meestal aan op
tropische kusten, maar op Europese
kusten zijn ze beslist niet algemeen.
Van de tropische amandel is dit de
tweede bekende vondst van de Ne
derlandse kust en de derde uit Euro
pa. Van de paardeoogboon spoelden
er meer aan, het is de tweede van
Texel; de eerste werd rond 1960 ge
vonden. Het is de zesde gerappor
teerde vondst van de Nederlandse
kust. Op kusten die gemakkelijk wor
den bereikt door de Golfstroom spoe
len vaker paardeoogbonen aan. Van
de Engelse en Ierse kust zijn er sinds
begin vorige eeuw zo'n 100 bekend.
Tot in Noorwegen en IJsland zijn ze
aangespoeld.
Mogelijk zijn er meer tropische zaden
aangespoeld op Texel. Gerhard Cadée
(NIOZ) is hier bijzonder in geïnteres
seerd, mochten dus interessante
vruchten of zaden op het strand zijn
gevonden, dan stelt hij het zeer op
prijs als men contact met hem
opneemt.
ZATERDAG
Bij onderzoek van een café in Den
Burg waar de afgelopen dagen tot
tweemaal toe werd ingebroken, trof
de politie de dader slapend op zolder
aan. De inbreker, een 21-jarige Rot
terdammer, bleek nog meer op zijn
kerfstok te hebben. In verband hier
mee hield de politie nog twee jeugdi
ge Texelaars aan.
De aanhouding van de Rotterdammer
gebeurde dinsdagmiddag omstreeks
kwart over twaalf, nadat de caféhou
der aangifte had gedaan van de
tweede inbraak. Vorige week was er
bij een inbraak in zijn bedrijf ruim
duizend gulden buitgemaakt. Dinsdag
was er op het eerste gezicht geen
geld gestolen, maar wel was gepro
beerd een speelautomaat open te
breken en kennelijk verkeerde de in
breker in een hongerige bui, want er
was ook gegeten. Toen de politie het
bedrijf doorzocht troffen ze in een af
gesloten zolderkamer een slapende
man aan. Bij verhoor op het politie
bureau bekende de man beide inbra
ken te hebben gepleegd. Met behulp
van sleutels, die in zijn zakken wer
den aangetroffen, had de Rotterdam
mer geld uit de speelautomaten
ontvreemd. Het gestolen geld had hij
in de tussentijd alweer uitgegeven.
Tevens gaf de Rotterdammer toe dat
hij geld en goederen van zijn Texelse
ex-werkgever had gestolen. De werk
gever, een restauranthouder, miste di
verse malen geld uit de kassa en zijn
portemonnee. De Rotterdammer, die
zich op deze wijze met enkele dui
zenden guldens had verrijkt, was op
grond van deze feiten ontslagen.
15-jarige jongen zich de afgelopen
tijd schuldig gemaakt aan diefstallen
van geld en van sigaretten en
computer-diskettes uit een ander
Texels bedrijf. Ook in dit geval gaat
het om enkele duizenden guldens. De
schade aan de caravans is nog niet
bekend. Alle drie verdachten werden
gisteren nog in het politiebureau
vastgehouden. De politie heeft het
onderzoek nog niet afgerond.