Ontdekker van PCB's
op Texel voor congres
Muziek- en dansschool
studeert op uitvoering
Regenboog in De Koninghal
Felle duels tijdens
motorcross MAB
Geen promotiekansen
voor heren Tevoko
Volop spanning
bij zaalvoetbal
Auto total loss
na stuurcorrectie
B en w: panden
museum alsnog
geheel overdragen
Jexelstroom" alleen
na vertrek Marsdiep
Insluipers maken
portefeuille buit
Lubek en Haker
zwemspektakel
1» 1
DINSDAG 7 APRIL 1992
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
Professor Jensen bij de zeehonden die zo te lijden hebben van de PCB-vervuiling.
/Foto Tessa de Graaft)
Jolien Scholte
te houden
Het weer tijdens de tweede motor
cross van de MAB, afgelopen zondag
was goed, de rijders hadden er zin in.
'Liefst 24 inschrijvers waren van de par
ti Zoals gewoonlijk werden er twee
manches verreden. De 80cc en de
125cc jeugd startten gelijk. Bij de 80cc
waren het Egbert van de Werf en Pablo
Brandenburg die de eerste en tweede
plaats bezetten. Ben Rentenaar was
goed in vorm .en wist tweemaal een
derde plaats te bemachtigen, terwijl
Willem Johan Bakker deze keer Christi-
Voortgetrokken door een marine
sleepboot legde de veerboot het eer
ste traject in de haven af. Na de
doortocht door de Zeedoksluis tussen
de oude haven en de buitenhaven
ging kapitein Sietse Broersma op
eigen kracht verder. Tijdens de tocht
over het Marsdiep kregen hij en zijn
bemanning escort van een sleepboot
van rederij Waterweg, maar zonder
problemen werd het schip in de veer
haven 't Horntje afgemeerd. Oostelijk
van de havenfuik wacht de „Mars
diep" nu op een nieuwe eigenaar.
IFoto Dirk Kuiter)
aan Landman voorbleef. Bij de 125cc
junioren won Sander Witte beide man
ches. Siebrand Lups wist de eerste
manche Stephano Siebeling voor te
blijven, maar zag in de tweede manche
toch zijn tweede plaats verloren gaan.
De klasse 125cc senioren en de 250cc
en hoger gaf een volle startlijn te zien
met zestien rijders. Bloedstollende
sprongen en felle duels a la „Eurosport
life" zorgden voor een enthousiast pu
bliek. Bij de 125cc senioren vochten
Kees Pol en Ronald Zijm om de eerste
twee plaatsen. Dit duel viel in het voor
deel van Ronald uit. Ruud Keijzer reed
naar een derde plaats. Nanning Kikkert
en Remco de Beer konden het tempo
(nog) niet volhouden. Bij de 250cc en
hoger ontbrak Nico Bakker. Het werd
zo een overkantse aangelegenheid,
waarbij de top vier vlak bij elkaar bleef.
Na frequent stuivertje wisselen wist
Martin Hin nog net voor Eric Pater te
eindigen. De volgende cross op 26
april - aanvang 14.00 uur op het MAB
terrein tegenover Hoofdweg nr. 28. In
formatie MAB club, tel. 13911.
Het eerste herenteam van Tevoko
heeft in de afgelopen week de kleine
kans die er nog was op het kam
pioenschap in de eerste klasse vol
leybal verspeeld door met 3-1 van
SVN te verliezen. SVN werd door dit
resultaat kampioen en mag het het
volgend seizoen in de Promotieklas
se proberen.
Tevoko was met een grote selectie
afgereisd naar Winkel voor de beslis
sende wedstrijd tegen medekoploper
SVN. De eerste set ging gelijk op tot
6-6 in een gelijkwaardige strijd. Toen
was het SVN dat met 12-9 en zelfs
met 14-11 op voorsprong kwam. Te
voko toonde veerkracht en kwam te
rug tot 14-14, waarna de set toch
nog met 14-16 werd gewonnen. In de
tweede set was Tevoko een periode
van zes punten niet bij de les en dat
kostte de tweede set, 15-6. Tevoko
moest nu nog twee sets winnen om
kansen op het kampioenschap te
houden. De derde set startte hoopvol
en de Texelaars kwamen met 6-11
voor. Deze voorsprong ging echter
vlot verloren door een reeks van on
nodige fouten. SVN won deze set
notabene met 15-11. Daarmee was
het Kampioenschap voor SVN een
feit. Om voor de tweede plaats in
aanmerking te komen moest Tevoko
toch nog proberen twee,punten uit
deze wedstrijd te slepen. Ook de
vierde set ging echter verdiend met
15-10 naar SVN.
Uitspelen
Op zaterdagmiddag moesten de he
ren van Tevoko naar Tuitjenhorn om
Professor Sören Jensen, verbonden
aan de universiteit van Stockholm,
was afgelopen week twee dagen op
Texel. De ontdekker van de polych-
loorbifenylen (PCB's) hield in hotel
Opduin een lezing voor het congres
van ecotoxicologen, dat voor het
vierde jaar op het eiland werd ge
houden. In EcoMare woonde Jensen
enige lezingen bij.
In de jaren zestig raakte Jensen be
trokken bij het onderzoek naar een
onbekende stof, die was gesignaleerd
bij verschillende diersoorten. Aange
toond werd dat snoeken in zuidelijke
delen van Zweden veel van de
vreemde stof bevatten, terwijl die uit
noordelijke, afgelegen delen van het
land lage concentraties vertoonden.
Dit deed Jensen vermoeden dat de
stof te maken had met menselijke,
vervuilende invloeden.
Pesticiden
„Om uit te sluiten dat de stof een
nog twee afgebroken wedstrijden te
spelen tegen respectievelijk Harpoen
2 en De Boemel 2. De eerste wed
strijd tegen Harpoen (naaste concur
rent voor de tweede plaats) begon bij
een stand van 2-1 in drie sets en een
9-6 voorsprong in de vierde set voor
Harpoen. Voor Tevoko leek er dus
een kleine kans om deze wedstrijd
nog te winnen, wat noodzakelijk was
voor de tweede plaats die recht geeft
op het spelen van promotiewedstrij
den. In een nerveuze sfeer kwam Te
voko echter heel snel op 9-9 zodat
alles weer open was. Bij een 12-9
voorsprong voor Tevoko leken de kan
sen gekeerd. Harpoen kreeg toen
echter de geest en stoomde door
naar een 14-12 voorsprong. Een time
out van coach André v.d. Vliet hielp
even en het werd 14-14. Uiteindelijk
scoorde Harpoen de laatste twee
punten bijna rechtstreeks uit services
en won deze korte pot daardoor met
3-1. Tot hun eigen verbazing waren
ze na dit resultaat onbereikbaar ge
worden voor Tevoko dat dus na een
goed seizoen alsnog met lege handen
bleef staan. De 17-16 overwinning te
gen de Boemel in een ralleypoint-
vijfde set kon daaraan ook niets
meer veranderen. Met twee punten
uit drie wedstrijden in drie dagen
kunnen de kansen snel keren. Tot af
gelopen donderdag had Tevoko nog
geen wedstrijd verloren.
Snooker. Het tweede snooker-
handicaptoernooi in het Snookercen
trum werd gewonnen door Gerrit-Jan
Booy. Tweede werd Ben Schabat Egal
en derde Jan Duin. De eerste plaats
in de verliezersronde was voor Pieter
Duin,» terwijl Egal en Mark Prins met
18 punten de hoogste break noteer
den. Het volgende handicap single-
toernooi is op zaterdag 25 april.
Met gemiddeld nog vier wedstrijden
te spelen is het kampioenschap in
de hoofdklasse van het Texelse zaal
voetbal nog steeds niet beslist. Casi
no behield één punt voorsprong op
Gamma, door Mantje met 5-3 te
verslaan. Gamma, dat nog twee
wedstrijden moet inhalen, versloeg
Jeileboog met 3-0.
Hekkesluiter De Koog maakte het
Texel erg moeilijk, maar moest uitein
delijk toch met 3-2 het hoofd buigen.
Opvallend in de reserve-hoofdklasse
is het feit, dat alle wedstrijden in een
gelijkspel eindigden. Koploper Klif 2
speelde gelijk tegen Gamma 2. Het
op de tweede plaats staande Texel 2
kon van deze halve misstap niet pro
fiteren en kwam tegen Jeileboog 2
niet verder dan 2-2. In de tweede
klasse heeft Jeileboog 3, dankzij
puntverlies van het op de tweede
plaats staande De Koog 3 aan de
volle winst in hun volgende wedstrijd
genoeg om het kampioenschap bin
nen tehalen.
Een 56-jarige Duitser reed zijn auto
vrijdag total loss, doordat hij bij De
Waal de macht over het stuur was
kwijtgeraakt. De man bleef zelf on
gedeerd.
Op de Laagwaalderweg, ter hoogte
van de Polderweg, raakt de auto de
rechterberm. De chauffeur stuurde
daarop naar links, maar raakte in de
slip en schoot met zijn wagen in de
sloot rechts van de weg. Uiteindeljk
kwam het voertuig, in omgekeerde
richting zwaarbeschadigd op de rij
baan tot stilstand.
De gebouwen die de Stichting Texels
Museum (STM) tot dusver beheert,
zouden geheel in eigendom van de
stichting moeten komen. B en w
hebben dit standpunt ingenomen,
naar aanleiding van kritische gelui
den vanuit de gemeenteraad.
Het college komt daarmee terug op
afspraken, die zijn gemaakt bij de
verzelfstandiging van de stichting,
een jaar of twee geleden. Toen werd
besloten dat alleen een economische
overdracht zou plaatsvinden, zodat
de gebouwen in bezit van de ge
meente bleven. Bovendien konden
dankzij deze constructie de kosten
van juridische overdracht (notaris-
kosten, btw, overdrachtsbelasting),
geraamd op circa ƒ40.000,-, worden
uitgespaard. Om de STM nu tege
moet te komen, stellen b en w voor
dit bedrag broederlijk te delen. In de
betreffende panden zijn EcoMare, het
Maritiem en Juttersmuseum en de
Oudheidkamer ondergebracht.
Teso-veerboot Marsdieplichtte
gisterochtend het anker en liet de an
dere enkeldekker „Texelstroom" al
leen achter in de Helderse
marinehaven. Voor het eerst in tien
maanden maakte de Marsdiep
iveer eens de overtocht tussen Den
i Helder en Texel. Het oudje deed het
j naar behoren. De motoren startten in
één keer, wat niet zo verwonderlijk
was, omdat het schip in de „stilligpe-
node" aan regelmatige controlebeur
ten werd onderworpen.
meter vrije slag dames 35 jaar en ouder:
^sé Huisman 3.45.6; 2. Judy Witte
10 meter vrije slag heren 25-35 jaar:
™er Haker 2.25..2; 2. Mark Peter Graaf
•"■o; 3. Adriaan Verkaart 2.35.8.
meter wisselslag jongens onder 14 jaar:
'wen Zoon 1.29.4; 2. Merlijn Adema
«•4; 3. Arjan Zwaneveld 1.42.4.
meter wisselslag meisjes onder 14 jaar:
jolien Ran 1.42.2; 2. Ilona Keijser 1.47.7
Monique Kuiper 1.53.7
"«meter vrije slag heren 16-25 jaar.
fe.T de Konin9 2.27.2; 2. Robert Jan
L°3 2.39.3; 3. Martijn Eelman 3.54.4
meter vrije slag meisjes onder 12 jaar:
uura Witte 1.28.2; 2. Mireille Zijm 1.35.6;
madeion den Brok 1.40.6.
meter vrije slag jongens onder 12 jaar:
e astman Ran 1.00.6; 2. Jefferson van
Jq6" 2-05.7; 3. Robin Adema 2.06.5
meter schoolslag meisjes onder 10 jaar:
=«3 Brugge 2.00.1; 2. Britta Fokker
3. Karin Zwaneveld 2.15.5
Wisselslag jongens onder 16 jaar:
[We« Zoon 3.22.1
roeter vrije slag dames:
,_9Wvan Lubek 24.19.4; 2. Erna Kuip
3. Natascha van der Vis 25.41.8.
1 Pt,.meter vrije slag heren:
2217 g' ,aker 22.04.8; 2. Olivier de Koning
3: 3. Adrian Verkaart 23.13.4
gevolg was van het gebruik van mo
derne pesticiden, heb ik veren van
opgezette witstaartarenden van 1888
tot 1960 uit een natuurhistorisch mu
seum bestudeerd. Na gebruik werden
die veren trouwens keurig terug ge-
plaats hoor", vertelt Jensen. De
exemplaren vanaf 1933 vertoonden
de ongeïdentificeerde stof. „De eer
ste pesticiden werden echter pas in
1941 gebruikt, dus die mogelijkheid
konden we uitsluiten."
Door enkele dieren uit een voedselke
ten te onderzoeken, zoals kleine vis
sen, vogels en zeehonden, bleek dat
de hoeveelheid van de vreemde stof
toenam bij dieren die hoger in deze rij
staan.
Begin 1966 werd met behulp van
een nieuw onderzoeksapparaat door
professor Jensen ontdekt dat de het
om PCB's ging. Jensen: „Maar de
aanwezigheid van PCB's in een dier
zegt op zich niets over de risico's
van het spul. Uit grafieken viel wel af
te leiden dat er een relatie was tus
sen de hoeveelheid geboorten bij zee
honden en de concentraties DDT en
PCB's in die dieren. Tot die tijd werd
afnemende geboorten echter toege
schreven aan DDT."
Om met zekerheid vast te stellen hoe
schadelijk de PCB's waren, werd een
experiment opgezet, waarbij enkele
wezels werden gevoerd met toevoe
ging van DDT, terwijl andere wezels
voer met PCB's kregen. De dieren
met de DDT kregen evenveel jongen
als voorheen, terwijl de PCB-wezels
nagenoeg geen nakomelingen meer
ter wereld brachten. „Dat was een
bijzondere ontdekking. Ik realiseerde
me pas hóe bijzonder, toen de pers
zich massaal op me stortte."
Dennenaaiden
Omdat hij weer terug werd verwacht
in Stockholm, verliet Jensen woens
dagochtend het eiland alweer. „Een
kort bezoek, waar ik met plezier op
terug kijk. Dit centrum (EcoMare-red)
is veel groter dan ik me had voor
gesteld. Ik wist niet dat hier ook zee
honden werden gefokt", aldus de
professor, die momenteel een wereld
wijd onderzoek doet naar luchtvervui
ling, waarbij belangrijke gegevens
worden ontleend aan veranderingen
in de waslaag van dennenaaiden.
Onbekenden hebben uit de slaapka
mer van een 78-jarige Cocksdorper
spullen gestolen. De gedupeerde ont
dekte de diefstal, nadat zijn bank
merdde dat zijn geldpasje was gevon
den. Via een openstaand dakraam
verschaften de daders zich toegang
tot het huis aan de Molenlaan, waar
na ze de woning doorzochten. Ze
gingen er onder andere met een por
temonnee (inhoud ca. ƒ10,-) vandoor.
De aankleding is dit jaar verzorgd
door Yildau Trooster. „Maar ik had
het niet gered zonder alle hulp van
moeders en andere vrijwilligers." In
overleg met Jolien Scholte zijn er
kostuums ontworpen, die niet alleen
passen bij de dans, maar ook bij de
totale uitvoering. Aan de uitvoering
zitten de nodige kosten verbonden.
De muziek- en dansschool kon echter
rekenen op financiële steun van de
Rabobank, „daar zijn we echt
hardstikke blij mee. Anders hadden
we nooit iets van dit formaat kunnen
opzetten", aldus Trooster.
Kaartjes voor de uitvoering zijn in
voorverkoop verkrijgbaar bij het VVV-
kantoor, Nauta-boek en de admi-
nistratie van de muziek- en dans
school. De toegang bedraagt ƒ5,-.
Het publiek wordt een half uur voor
aanvang in de LBO-kantine onthaald
op koffie en een optreden van Jan
Bakker op accordeon (zaterdag) of
het accordeonorkest (zondag).
a werd in Zwemparadijs Cailu-
na het eerste Texelse zwemkam-
pioenschap gehouden waarbij Ingrid
van Lubek en Peter Haker als win-
uit de bus kwamen. Zwem- en
poloclub TX '71 zorgde voor de or-
janisatie; Calluna stelde het zwem-
)ad ter beschikking.
foor een 70-hoofdig publiek werden
iverse afstanden in verscheidene
ieftijdscategoriën afgelegd, ledereen
nerveus. Dat werd vooral duide-
Moor de vele valse starts in het
egin van de wedstrijd. Niemand
rerd echter gediskwalificeerd. Een
ompliment moet worden gemaakt
an de zwemmers, die weinig tot
ooit trainen, maar toch de strijd dur
en aan te gaan. De olympische ge
achte „meedoen is belangrijker dan
'innen" stond voor hen voorop.
'oor Dik Haker werden wisselbekers
eschikbaar gesteld voor de winnaars
an de 1500 meter vrije slag voor
ames en heren. Bij dames won In-
rid van Lubek. Bij de heren was het
an spannende strijd. Tot enkele ba
an voor het einde was het een nek-
an-nek-race tussen Olivier de Koning
n Peter Haker. Peter bleek uiteinde-
k de langste adem te hebben,
met al een geslaagd evenement
at zeker een vervolg zal hebben,
'aarbij de organisatie hoopt dat er
meer belangstelling voor deelna-
le zal zijn.
Buiten was het stralend voorjaars
weer. Binnen, in de Burgemeester
De Koninghal werd zaterdag de hele
dag hard gerepeteerd voor de grote
uitvoering van de muziek- en dans
school, getiteld „Voorbij de regen
boog". De première is zaterdag
aanstaande om 19.30 uur, waarna
zondag om 14.00 uur een tweede
opvoering volgt.
Balletdocente Jolien Scholte kijkt een
beetje moedeloos naar het groepje
giechelende meisjes, verkleed als
werkstertjes. Ze staan onwennig op
het grote toneel en laten zich hevig
afleiden door de blazers van het or
kest, die het plezier in hun hobby to
nen met gekke danspasjes en rare
sprongen. „We kunnen helaas niet
vaker repeteren in deze zaal", vertelt
muziekschooldirecteur Hendrik Jan
Trooster. „We moeten ervoor betalen
en we hebben een beperkt budget."
Hij is het met de andere medewer
kers aan de uitvoering eens dat De
Koninghal behelpen blijft. „Wat je ook
doet, het blijft een gymlokaal. Kan
het vuurtje onder die actie voor een
nieuwe podiumvoorziening niet weer
wat worden opgestookt?"
Samenvoeging
Terwijl muziekdocenten Jan Kuhne en
Betty Bakker proberen hun jeugdige
musici in toom te houden, legt
Trooster uit dat de uitvoering „Voorbij
de regenboog" een aaneenschakeling
van optredens is, die onder één titel
is samengevoegd. „Vorig jaar heeft
de muziek- en dansschool een inge
wikkeld project gebracht. Zoiets kan
niet elk jaar. Nu zijn we uitgegaan
van verschillende dansen. Voor de
begeleiding zijn muziekensembles
met leerlingen en docenten samen
gesteld. Het is absoluut geen preten
tieus project, maar het is wel een
hele klus."
De losse optredens hebben allemaal
op één of andere manier met elkaar
te maken. Er is gebruik gemaakt van
bestaande muziek en speciale arran
gementen. In totaal doen zo'n 190
leerlingen mee. De artistieke leiding
van het project is in handen van Jo
lien Scholte en Betty Bakker.
