Kw/nAstukje
Elke goede expositie
is een drama
Nog een fotolab
in het centrum
La Morena" nieuwe
uitgaansgelegenheid
in het hoge noorden
longe ondernemer durft:
BEDRIJVIGHEID
BERICHT UIT DE RUIMTE
De langste dag
WEEKEND
BEDRIJVIGHEID
Clownsact tijdens
voorspeeluur
LaG 19 JUNI 1992
PAGINA 11
Door Cees Ribbens
Zondag is het 21 juni en dat betekent
de langste dag van het jaar. Men noemt
het ook de dag van de zomerzonne-
wende, of met een mooi woord zomer
solstitium. Tot nu toe klom de zon elke
dag een beetje hoger aan de hemel en
verdween hij elke dag een beetje later
en een beetje verder naar het Noorden
onder de horizon. Dat is nu voorbij, de
zon keert weer terug op zijn schreden.
En dat tijdstip markeert het officiële
begin van de zomer.
Op de baan van de aarde rond de zon
zijn vier markante punten aan te wij
zen. Op 21 juni wijst het Noordelijke
deel van de aardas zo dicht mogelijk in
de richting van de zon. Sterrenkundigen
zijn natuurlijk niet tevreden met een da
gaanduiding en berekenen het preciese
tijdstip, voor dit jaar is dat 4 uur 12.
Over precies een jaar zijn we weer op
dat punt aangeland maar dat valt dan
iets later op de dag, namelijk rond 10
uur. Zoals U weet duurt een jaar 365 en
een kwart dag, vandaar. Elk jaar bijna
zes uur later op de kalender dus; toch
wordt het nooit 22 juni want op tijd
wordt er een schrikkeldag ingevoegd. In
het jaar 2100 vervalt bij uitzondering de
schrikkeldag en tegen die tijd zou zo-
merzonnewende wel eens een keer op
20 juni kunnen vallen.
Het tweede markante punt is de winter
zonnewende op 21 of 22 december. Het
Noordelijke deel van de aardas wijst
dan juist zo ver mogelijk van de zon
vandaan. We beleven dan de kortste dag
van het jaar. Dat de datum hier wisselt
tussen 21 en 22 december komt doordat
het preciese tijdstip over de datumgrens
kan schuiven voordat de schrikkeldag
de zaak weer korrigeert. Op het mo
ment van winterzonnewende begint of
ficieel de winter.
De twee andere speciale data zijn de
voorjaarsequinox op 21 of 22 maart en
de najaarsequinox op 22 of 23 septem
ber. De aardas staat dan precies loo
drecht op de lijn aarde-zon. Deze data
markeren respektievelijk het begin van
de lente en van de herfst.
HOEVEEL ZON
Hoe lang duurt de langste dag?
Volgens de gegevens in de kranten ko
men de eerste zonnestralen op zondag
aanstaande boven de horizon om 5 uur
19 en het laatste glimpje zon verdwijnt
weer om 22 uur 3. Maar die gegevens
gelden voor de stad Utrecht. Op Texel
wonen we echter Westelijker en Noor
delijker dan in Utrecht en dat betekent
dat die tijdstippen voor ons eiland iets
anders liggen. De zon komt hier op om
5 uur 15 en gaat onder om 22 uur 11. In
Utrecht duurt de langste dag 16 uur en
44 minuten, op Texel profiteren we 12
minuten langer van de zon.
ZOMER
Eigenlijk vreemd dat men het begin van
de zomer plaats op het moment dat de
dagen al weer beginnen te korten. Maar
ja, men heeft dat nu eenmaal, in het ver
re verleden zo gedefinieerd. Maar, als
we het belangrijkste kenmerk van onze
zomer bekijken, namelijk de hoge ge
middelde temperatuur, dan is het ook
weer niet zo gek. De hoogste gemiddel
de dagtemperatuur valt in ons land pas
eind juli. Door de nabijheid van de zee
ijlt de temperatuur wat na op de ka
lender.
HOEVEEL ZOMER
Wist U dat de vier seizoenen niet even
lang duren? Dat wordt veroorzaakt
doordat de aardbaan niet precies een
cirkel is maar de vorm heeft van een el
lips. Dat betekent dat de afstand van de
aarde tot de zon niet altijd even groot is.
Die afstand is het kortst in begin januari
(we noemen dat punt het perihelium)
en het langst in begin juli (en dat heet
het aphelium). In de tekening is dat,
voor de duidelijkheid, een beetje over
dreven weergegeven. Als de afstand kor
ter is beweegt de aarde wat sneller in
zijn baan; is de afstand groter dan ge
middeld dan is de snelheid kleiner. Het
gevolg van één en ander is dat de lente
en de zomer langer duren dan de herfst
en de winter. Mooi meegenomen toch?
De verschillen zijn overigens niet zó
groot.
Lente: 92 dagen en 18,5 uur
Zomer: 93 dagen en 15,5 uur
Herfst: 89 dagen en 20 uur
Winter: 89 dagen en 0 uur.
21/22 mrt
22/23 sept
Door Henk Arend sen
vaste pokertafels bevestigd, alles uiter
aard uitgevoerd in hetzelfde kajarood
en messing. De zaak is verder ingericht
met een grote hoeveelheid ronde tafelt
jes en stoelen, een biljart en een enorm
videoscherm waarop MTV muziekvi
deo's vertoond kunnen worden.
Muziek speelt een belangrijke rol in La
Morena. Het wordt iets harder af
gespeeld dan praatniveau, „voor men
sen die meer willen dan een discotheek
en meer dan een gewone bar", zoals op
de uitnodigingen stond voor de opening
die woensdag heeft plaatsgevonden.
Bij de inrichting is, niets aan het toeval
overgelaten, over elk detail is nage
dacht. Aan de geluidsisolatie is erg veel
aandacht besteed. Alle muren en het
hele plafond zijn geïsoleerd en in de
glazen voorpui, met schuifdeuren, zit
het dikste glas dat er te koop was.
UITDAGING
Een nieuwe uitdaging was een reden
om deze zaak op poten te zetten plus
het feit dat er in het dorp ruimte was
voor nog een café.
Bij de verbouwing, die in eigen beheer
werd gedaan, zijn werkzaamheden ver
richt door het CVI, Veldkamp, Westerla-
ken, Vissers bouwbedrijf, Graaf
schilders, VEM, Nauta video en het lo
go is ontworpen door Ralph Grabowski.
Foto's TC3
door
March Heijnen
De tweede tentoonstelling van galerie
Het Posthuys stelt teleur.
De hooggespannen verwachtingen
voor de tweede tentoonstelling van de
eerste echte galerie op Texel worden
niet ingelost. De 'upgrading' zet voor
alsnog niet door. De vijf uitverkoren
kunstenaars werken allen op een min
of meer konventionele manier met tra
ditionele onderwerpen. Ze leveren
smaakvol werk af dat over het alge
meen nergens verrast en derhalve niet
beklijft. Mooi zolang je er voor staat.
Mooi en smaakvol zijn niet de enige kri-
teria waaraan kunst en dus ook een ten
toonstelling moet voldoen, sterker nog,
het zijn géén kriteria. Zeker in de we
reld van de beeldende kunst kom je niet
ver als je als tentoonstellingsmaker kiest
voor schoonheid. Het enige kriterium is
kwaliteit. Naast het bijhouden van de
ontwikkelingen in de moderne kunst
zal er tijd, geld en moeite moeten wor
den geïnvesteerd om die kwaliteit weten
te ontdekken. Smaak legt je vast en be
grenst je gebied van keuzemogelijkhe
den.
DRAMA
Elke goede expositie is een drama. Het
moet ontroeren, schokken, verwarren,
prikkelen, doen hopen, onzeker maken,
onteigenen, afbreken, nieuwsgierig ma
ken, toevoegen, tegenstrijdig zijn, ont
vluchten, doen verlangen, nieuw zijn,
agressief maken, inkonsekwent zijn, or
denen, ontregelen, blij maken, bevesti
gen, voor gek zetten, een spiegel
voorhouden, rijker maken, tegen spre
ken, aan het denken zetten en de zin
nen prikkelen.
Arno Overdevest (1958), beeldend
kunstenaar en leraar handvaardigheid,
is op schildersgebied autodidakt. Hij
werkt naar thema's die hun oorsprong
hebben in zijn jeugd rond de boerderij.
De thema's die hier te zien zijn vallen
onder de noemers hobbelpaarden en
hanen. Hoewel de schilderijen van
Overdevest prominent aanwezig zijn in
de galerie is zijn werk het minst van
kwaliteit van alle exposanten. Het
eigenlijke thema in zijn werk is bewe
ging. Als we beweging in de beeldende
kunst bekijken dan zien we dat het afge
zien van de kinetische kunst een vorm
van illusie betreft. Uit een stroom van
momenten en houdingen wordt de
meest representatieve gekozen om de
beoogde beweging uit te beelden. Kiest
de kunstenaar in plaats van één moment
een aantal fasen samengevoegd in één
beeld dan gaat het niet on het cruciale
moment, maar om een vloeiende
stroom waarin beweging, tijd en ruimte
samen gaan. Een aantal momenten wor
den in één beeld samengevoegd. In de
beeldende kunst vinden we dit effekt in
futuristische werken.
Ook Overdevest kiest voor die samen
voeging, vooral in zijn hanengevechten.
Maar bij hem is er geen sprake van een
harmonisch samengaan van beweging,
tijd en ruimte, maar van vormen die hij
bijna geheel laat verdwijnen in een wir
war van rondtollende lijnen. Zijn vech
tende hanen doen door die draaikolk
van lijnen sterk denken aan stripteke
ningen van vechtende figuren waarin
schematisch beweging wordt uitge
beeld. Alleen door de kluwen lijnen
moet in zijn werk snelheid worden ge
suggereerd, maar door deze oppervlak
kige en gemakkelijke manier van
werken die al gauw voor stijl wordt aan
gezien, dezelfde expressie krijgt als cen-
trifugeschiderijen die iedereen op de
kermis kan maken.
De vormen van zijn hobbelpaarden
worden ook al in een cirkelvormige
kompositie gedwongen en krijgen iets
weeigs omdat de karakteristieke lijnen
van het paard verdwijnen en de kontou-
ren worden vervaagd. Waar dit effekt het
minst doorwerkt, nl. bij de tweedelige
schilderijen waarbij het hobbelgedeelte
gescheiden van het paard wordt afge
beeld, krijgt het werk direkt meer dyna
miek.
Werk dat met kop en schouders boven
dat van de rest uitsteekt is het keramiek
H: r Marija Westerlaken
bij het aanzicht van La Morena valt
nond even open. Een knallende pui,
id met wit, een zeer on-Texels ge
il. Woensdag opende de voormalige
Hoop in de Kikkertstraat in de
(lidorp.
oy(28) en Patrica (25) Kuijper zijn
«beslissers. Ruim zes weken gele-
sbesloten ze Herberg/restaurant De
cple kopen. Twee dagen later was
(looprond en kon worden begonnen
ideverbouwing tot bar/café/biljart,
feweken tijd is het pand ingrijpend
iuwd. Het blauw/witte interieur
plaatst moeten maken voor een
geheel.
wisten precies wat we wilden. Die
i:ood, kersenrood, en het hele in
terieur hebben we al die tijd voor ogen
gehad, het is fantastisch al je ziet hoe
dat gerealiseerd wordt", aldus Patricia
Kuijper.
Kaja interieurs uit Rijssen heeft hun
wensen verwezenlijkt in kersenrood,
aangevuld met messing details en
melkglazen lampen. Het geheel ademt
een zuidelijke sfeer, maar schuwt ook
art deco details niet. Door het hele
pand, 150 m2, is een rode houten lam-
brizering waarboven de muur rookbruin
is gesponsd. Aan de achterwand die 18
meter breed is, staat een 13 meter lange
bar, uitgevoerd in kajarood houten mes
sing. De barkrukken zijn bijpassend
rood met messing voetensteunen. On
geveer in het midden van de ruimte is
een hekwerk met spijlen waaraan drie
van Matthieu Gelissen (1954). Zijn kera
mische plastieken kenmerken zich door
abstrakte samenstelingen van organi
sche vormen. De objekten hebben een
mysterieuze aantrekkingskracht en ma
ken nieuwsgierig naar de leefvormen uit
de oertijd die model gestaan zouden
kunnen hebben. Het werk oogt stevig
en robuust met als tegenhanger kleine
uitstekende vormen die voor de nodige
verfijning zorgen. Verrassend is ook de
soms gebruikte kombinatie van kera
miek en lood wat als accentuering van
vormen gebruikt wordt. Sommige vor
men zijn zo opgebouwd dat ze hoewel
in evenwicht staand, weg lijken te wil
len springen. In een enkel geval doet de
al te grote herkenbaarheid van krabbe-
scharen afbreuk aan het geheel en krijgt
daardoor een onbedoelde surrealistisch
trekje en lijken de twee grote plastieken
in de kelder een te willekeurige stape
ling van verschillende vormen.
RAKU
Woensdag wordt weer een voorspee
luur in de voorspeelruimte van de Texel
se Muziek- en Dansschool gehouden.
De voorstelling begint om 19.15 uur, de
toegang is gratis.
Het belooft een zeer afwisselende en
speciale avond te worden. Het program
ma zal namelijk door drie clowns word-
ne gepresenteerd en tussen de
verschillende onderdelen zullen ook zij
het een en ander laten zien. De volgen
de instrumenten worden ten gehore ge
bracht: piano, gitaar, dwarsfluit,
keyboard, accordeon en marimba. Ver
der zullen het schoolorkest en een klari
netkwartet voor het voetlicht treden.
Ook zullen twee docenten een duo
voor dwarsfluit en klarinet uitvoeren.
die associaties zouden moeten opwekk-
ken van archtektuur uit de oudheid
maar dat door hun eenvormigheid niet
doen.
BRONZEN
ges waar Kooiman steeds vaker voor
wordt gevraagd. „Dit is ook een ver
lengstuk van mijn kantoor. Als mensen
een trouwreportage door komen praten,
moet je ze wel een beetje kunnen ont
vangen." Kooiman heeft eigen ideeën
over de uitvoering ervan. „Er komt een
aparte hoek in de zaak waar klanten
een hele trouwreportage door kunnen
nemen. Ik regel alles - de kaarten, het
drukwerk (dit in samenwerking met Brü-
gemann) de foto's en het fotoboek. Een
gróót boek, ik vind dat een trouwboek
niet in de boekenkast hoort."
Geen concurrentie van Simon„Die
heeft het hardstike druk bovendien
hebben we verschillende manieren van
werken. We zitten niet in eikaars vaar
water." Kooiman is er van overtuigd dat
er bruidsparen zijn die zijn onconventi
onele manier van fotograferen waarde
ren. (Voor de kenners: hij gebruikt een
20 mm-lens, waardoor interessante ver
vormingen optreden. Nogmaals: je
moet maar durven).
Ook in de babyhoek kan men bij hem
terecht voor geboortekaartjes en derge
lijke. Edo Kooiman zelf blijft naast zijn
werkzaamheden in zijn eigen zaak ook
nog verbonden aan de Helderse Cou
rant, waarvoor hij al een aantal jaren
werkt als persfotograaf en redacteur. Een
basisinkomen is hiermee gegarandeerd
- dit verklaart enigszins de stap naar on
dernemer op A-lokatie.
Wat verder opvalt in zijn werk is een
goede beheersing van het raku-stoken.
Dit is een Japanse stooktechniek waar
bij de objekten uit de gloeiende óven
worden gehaald en daarna worden
gesmoord in zaagsel. Door deze plotse
linge temperatuur daling ontstaan fijne
zwarte haarscheurtjes, craquelures, die
het werk een doorleefd karakter geven.
Plaatselijk wordt door Gelissen het
zaagsel stevig aangedrukt zodat contro
le ontstaat over de mate vam craquele-
ring en de kleur ervan. Ook door Ben
Gorlitz (1958) wordt de raku-techniek
toegepast in werk dat wordt gekarakteri
seerd door metronoomachtige vormen
TROUWEN
gel'f T,
trekt langrijke reden voor het begin-
eind 0vanzijn zaak zijn de trouwreporta-
:pnti'
Els Rignalda (1958) die hoofdzakelijk in
de tuin exposeert, maakt statische bron
zen beelden van mensen in traditioneel
gegoten vormen die als ze worden ver
geleken met het werk van Alberto Gia-
cometti waar ze aan doen denken
onmiddellijk gedegradeerd worden tot
hobby werk. Op een onopvallend plaats
je boven staan van Evert van Hemert een
drietal bronzen beelden die verder ook
niet opvallen behalve misschien omdat
ze een tikkeltje uit balans staan.
zou hij de volgende dag pas
lar ach, maandag marktdag,
drukte voor de deur en alle
in huis. Waarom ook niet,
en opende zijn nieuwe zaak,
Je moet maar durven; een
een A-lokatie met de hete
n de concurrentie, van twee
n je nek. Edo Kooiman (27)
Voor een goeie is altijd plek."
bloemisterij naast de
Kooiman fotoservice. Servi-
Kwaliteit voor alles, zegt Edo Kooi-
M Er is een aantal pijlers waarop
■prijn zaak laat rusten. Uiteraard het
y bikkelen van fotorolletjes waarvoor
enodigde apparatuur is aange-
Daarnaast verkoopt hij een bon
kaarten en posters: van
pzeiker-kaarten tot romantische
^taferelen en semi-moderne wand-
gingen. Bij de inkoop hiervan
Mij de hulp ingeroepen van Arjan
l van kaarten en posterzaak „Ar-
in Den Helder. Het is een col-
kun! «die voor elk wat wils biedt, maar
narkt moet nog worden afgetast",
"Kooiman, die zich hiermee vooral
«Texelaar richt.
