r
ANDERE TEXELAARS
RIMLACH
WEEKEND
Texelse deelname:
Wereldconferentie
Baha'i in New York
SS»
8 t/m .o1
Gewijzigde openingstijden
Gallery Het Posthuys
De volgende ronde!!
Jaarmeterkaart voor
behoud van het milieu
Jeugdcollecte
„Jantje Beton"
Racket avond
Ludiek hockeyteam
eert Sieme Luitse
HORSZEL
Slap
Cursus over gedrag
en vertrouwen
DIEREN
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1992
31
Maartje Habraken uit De Koog vertrekt
binnenkort naar New York om een we
reldcongres bij te wonen dat van 23 tot
en met 26 november wordt gehouden.
Samen met 30.000 andere Baha'i uit de
hele wereld zal de 17-jarige Texelse
deelnemen aan het grootste evenement
dat ooit door de internationale Baha'i
gemeenschap is georganiseerd.
Het wereldcongres in New York omvat
onder meer lezingen, muziek en audio
visuele presentaties. Ook is er een klas
siek concert in Carnegie Hall met pro
minente musici en een openbaar
optreden van jazzmusicus Dizzy Gil
lespie, die zelf Baha'i is. De sluiting van
het congres zal per satelliet in alle we
relddelen zijn te volgen. Tijdens de sa
tellietuitzending op 26 november
zullen over de hele wereld een tiental
conferenties rechtstreeks contact heb
ben met New York. Naar schatting zul
len op deze wijze vijf miljoen Baha'i
verbonden zijn met elkaar. Dat sluit
nauw aan bij de doelstelling van het ge
loof; de eenheid van de mensheid.
GEEN SEKTE
„Het is geen sekte", zegt Maartje na
drukkelijk. Ze is van huis uit opgegroeid
met het Baha'i geloof en diep overtuigd
van de waarheid van de boodschappen
die Baha'u'llah, de stichter van het ge
loof, aan zijn volgelingen gaf. „Het is
een soort universeel geloof", aldus
Maartje. „Zowel Jezus als Mohammed
en Boedda worden erkend. We geloven
in God, maar dan als een soort groter
samenvattend geheel". Eenheid in ver
scheidenheid is een belangrijk uitgangs
puntvan het Baha'i geloof en een thema
dat tijdens het congres uitgebreid aan
de orde zal komen.
ZENDELINGEN
De familie Habraken uit De Koog en
nog twee mensen uit Den Burg zijn de
enige Baha'i op Texel. In Nederland zijn
er ongeveer duizend die worden gead
viseerd zich zoveel mogelijk te versprei
den. Het is echter niet de bedoeling
andere mensen opdringerig kennis te la
ten nemen van de jongste, onafhankelij
ke wereldgodsdienst die is gericht op de
problemen van deze tijd. De familie Ha
braken kwam naar Texel omdat er prak
tisch geen Baha'i woonden. Geen
zieltjes winnerij. Gewoon, mensen ken
nis laten nemen van. Maartje: „Mijn
moeder organiseert altijd bijeen
komsten, dan kunnen mensen vrijblij
vend bij ons thuis komen om er meer
over te horen." Tot dusver is de respons
op Texel niet groot. „Er komt bijna nooit
iemand", zegt Maartje die dat toch wel
een beetje sneu voor haar moeder
vindt.
Het vooroordeel dat het hier om een
sekte gaat of dat het met Bhagwan te
maken heeft wil Maartje graag wegne
men. Morgen (zaterdag) organiseert ze
een multiculturele avond voor jongeren
ten huize van de Fam. Habraken in De
Koog. Er wordt een spel gespeeld.
„Geel- en Blauw land" is een soort spel
vorm waarbij jongeren in discussie ra
ken over thema's als racisme. „Ik heb de
hele school uitgenodigd" zegt Maartje
en ze hoopt dat er een aantal zullen ko
men. „De klas is in ieder geval gemte-
resseert, de meesten zijn ook heel
belangstellend over New York."
Bijna iedereen kent wel iemand met diabetes
mellitus, suikerziekte.
Het zijn er dan ook zo'n 300.000 in Nederland.
Strakke leefregels en dieet kunnen complicaties
niet altijd voorkomen Daarom blijft
wetenschappelijk onderzoek hard nodig.
U steunt dit onderzoek door een gift aan
het Diabetes Fonds Nederland te
Amersfoort. 0^9
:isvooR
koop
Dit laatste verhaal gaat over een gezin
op de vlucht. Asad is een Syrische
Koerd, zijn vrouw Ekaterina, Katja, is
van Bulgaarse afkomst. Asad streed voor
het verdreven, ontkende en gediscrimi
neerde Koerdische volk en tegen al het
onrecht dat hen werd aangedaan.
Sinds wij ons land (Koerdistan) kwijt
zijn is het Koerdische volk versnipperd
en verscheurd. Er zijn Syrische, Iraakse
en Turkse Koerden maar we hebben
geen eigen plek. Overal worden we ver
dreven, we mogen onze eigen taal niet
spreken, onze feesten niet vieren - we
worden systematisch onderdrukt." (Om
het wat dichter bij huis te brengen: ver
gelijk de situatie met Nederland-
Friesland, waaarbij de meeste Friezen
tweetalig zijn.) Asad was politiek actief
betrokken - in de beginjaren '80 be
stond zijn hoofdactiviteit eruit om Koer
den te helpen vluchten. Wegens zijn
bekendheid met het grensgebied van
Syrië en Irak bracht hij hele gewinnen il
legaal de grens over. Ook hielp hij bij
de verspreiding van een vijftal soorten
illegale kranten. Daarnaast was hij aan
gesloten bij de verboden Democratisch
Koerdisch Syrische Partij. Deze partij
streed voor de erkenning van de be
staande Koerdische natie, voor vrijheid
van meningsuiting, voor het uitoefenen
van scholing in eigen taal en eigen cul
tuur en het legaliseren van de partij. De
partij zorde er ook voor dat hij in 1980
een studiebeurs kreeg en in Sofia (Bul
garije) een studie kon volgen aan het
Hoger Chemisch Instituut.
1 vef'|
1 CC
In Sofia leerde hij Katja kennen, verlos
kundige, en tevens werkzaam als ver
pleegster in het ziekenhuis. In 1987
trouwden ze en snel daarna kwamen de
kinderen.
In 1988 was er voor de Iraakse ambassa
de in Sofia een demonstratie tegen de
gifgassen die Saddam Hoessein enkele
dagen ervoor had losgelaten op de
Koerden in Irak. Asad demonstreerde
ook, werd opgepakt en gearresteerd.
In 1990 kwam hij opnieuw in aanraking
met de geheime politie. Zij weigerden
zijn verblijfsvergunning te verlengen in
verband met zijn betrokkenheid bij een
verboden organisatie. Dat jaar vluchtte
het gezin Achmed uit Bulgarije naar Sy
rië. De situatie was er niet beter op ge
worden. De Koerden hadden nog steeds
geen recht van spreken en de Bulgaarse
Katja werd door de regering totaal ont
kend. Asad's politieke betrokkenheid-
werd sterker en in '91 werd hij opnieuw
lid van de verboden Koerdische Partij.
Na de Golfoorlog was de hele wereld
getuige van Saddams terreur tegen de
Koerden toen er opnieuw gifgassen wer
den uitgestoten over de onschuldige
hoofden. Asad werd weer gearresteerd.
Bij zijn vrijlating deed de geheime poli
tie hem het aanbod voor hen te spione
ren in Bulgarije. Hij had weinig keus -
het werd hem duidelijk gemaakt dat bij
weigering zijn vrouw en kinderen in ge
vaar kwamen. Asad bedong anderhalve
maand bedenktijd, precies de tijd die
het gezin nodig had om het vertrek voor
te bereiden. Asad was niet in het bezit
van een paspoort; de partij regelde de
benodigde papieren, het geld en ver
voer. Asad en Katja wisten dat ze ergens
in West-Europa terecht zouden komen.
Het maakte ze niet veel uit waar, als het
maar ver weg was en ergens waar ze po
litiek asiel konden aanvragen. Het werd
Nederland.
U0LGT<
Er bestaat een misverstand dat zowel door de eilanders als de
buitenwacht in stand wordt gehouden, namelijk dat er op Texel
geen buitenlanders zouden wonen. „Wij hebben maar één Ma-
rokaan en die is heel erg geintegreerd", heeft menig Texelaar te
gen ongelovige overkanters uitgeroepen. Mis. Er wonen wel
degelijk 'vreemden' op het eiland - natuurlijk overkanters maar
ook mensen die uit een voor ons vreemde cultuur komen. In
en serie gesprekken worden deze mensen belicht. Wat voor
soort leven hadden zij in hun vorige woonplaats en hoe hebben
zij de overstap ervaren? Hebben ze het gevoel dat ze volledig
door de Texelaars geaccepteerd worden? Op verzoek van de
Werkgroep Anti Discriminatie publiceert TC3 een serie portret
ten met als motto: wat van ver komt hoeft niet altijd vreemd te
zijn.
De laatste in de inmiddels 13-delige serie zijn Asad (31) en Eka
terina (29) Achmed.
DE REIS
„In augustus 1991 gingen we illegaal de
grens oyer met Irak waar we ongeveer
anderhalve maand bij familie verbleven.
Daarna gingen we per auto naar Turkije.
We passeerden de Turkse grens illegaai
en verbleven gedurende zes weken bij
verre familie. Drie december dat jaai
gingen we per vrachtauto naar Istan-
boel. We zaten, zoals dat gebruikelijk
is, met veel mensen in de open achter
bak. Andere Koerden hielpen ons met
valse visa en dergelijke. In een bus re
den we gelijk door - via Roemenië,
Hongarije, en Duitsland naar Neder
land. Het viel niet mee, vooral niet voor
de kinderen (één en vier jaar oud). Ze
waren uitgeput, sliepen af en toe in de
bus en huilden veel. Nederland was het
eindstation, daar zijn we uitgestapt. Het
was 14 december 1991." In Heerlen wer
den ze opgevangen door de vreemde
lingenpolitie. Een dag later werden ze
doorverwezen naar een opvangcentrum
in Zwolle waar ze een paar maanden
verbleven, daarna werden ze tijdelijk in
een centrum in Udenhout geplaatst.
29 Juni '92 kwam er een ROWA-huis (re
geling opvang asielzoekers) vrij op
Texel. Asad en Katja waren blij dat er
eindelijk een plek was waar ze rustig
konden verblijven, waar ook wat meer
ruimte was want al die tijd had het ge
zin op één kamer geleefd. Nu wachten
ze vooralsnog hoe de asielaanvraag zal
verlopen.
Het wonen op Texel bevalt heel goed.
Eindelijk is er rust en regelmaat in het
gezin. De oudste dochter gaat naar
school, Asad zit op Nederlandse les,
houdt zich regelmatig op bij het Vluch
telingen Werk waar hij koffie drinkt en
andere mensen ontmoet en werkt drie
ochtenden per week bij een technische
dienst.
Marija Westerlaken
De afgelopen maanden zijn er mensen van diverse nationaliteiten aan het
woord geweest. We spraken met een Duitser, een Poolse, een Roemeens stel,
een Zweedse, een Spanjaard, een Israëlische, een Colombiaanse, een Filipijn-
se, een Somalische, een Chinees en met dit laatsteSyrisch-Bulgaarse echtpaar.
Er wonen hier nog meer nationaliteiten, meer dan de meeste mensen denken.
Er zijn mensen uit onder andere Italië, Finland, Estland, Turkije, Brazilië en
Chili. Wij willen alle geïnterviewden bedanken voor het in ons gestelde ver
trouwen en het vertellen van hun verhaal. Ook Mieke Rietveld willen we har
telijk bedanken voor haar meedenkwerk en alle informatie die zij ons heeft
gegeven. We hopen dat door deze serie duidelijk is geworden dat ook op het
eiland meerdere culturen samenleven en dat er een wat breder beeld ontstaat
over onzeandere Texelaars". Wijzelf hebben er een heel rijk gevoel aan over
gehouden.
March Heijnen en Marija Westerlaken.
Met ingang van 9 november gelden
voor Art Gallery Het Posthuys de
volgende openingstijden:
Dinsdag en donderdag van 14.00
tot 17.00 uur en van 19.00 tot 21.00
uur; Zaterdag van 14.00 tot 17.00
uur; Zondag van 13.30 tot 17.00 uur.
De inwoners van Noord-Holland kun
nen vanaf heden een jaar lang op een
makkelijke manier een bijdrage leveren
aan het behoud van het milieu. De
Noordhollandse energie- en waterlei
dingbedrijven hebben gezamenlijk een
nieuwe meterkaart ontwikkeld: de jaar
meterkaart. Deze kaart is een uitste
kend hulpmiddel om energie en water
te besparen.
De kaart die huis aan huis wordt ver
spreid bestaat uit twee delen. Aan de
ene kant staat de nieuwe jaarmeterkaart
én aan de andere kant de bekende (lan
delijke) kaart voor de actie zunig sto-
ken/zuinig-aan.
Van 1 tot en met 7 november zullen
weer duizenden verenigingen op pad
gaan om te collecteren voor het jeugd
werk in ons land. Dat gebeurt in het ka
der van de Nationale Jeugdcollecte
„Jantje Beton". De helft van de op
brengst is voor collecterende groep, de
andere helft wordt door het Nationaal
Jeugdfonds besteed aan zinvolle projec
ten. Ook op Texel wordt dit jaar weer
gecollecteerd en wel door de volgende
groepen: Scouting Texel, Drumband
D.E.K., GYVO De Koog, KOTEX Kinder
boerderij, Drumband Excelsior, de
Speel-o-theek, Peuterspeelzaal De Koo-
terkeet. Deze groepen rekenen ook dit
jaar weer op uw bijdrage!
In sport- en evenementencentrum 't
Stappeland wordt iedere donderdag een
racketavond gehouden, onder leiding
van een tennisleraar. Het begint om
19.00 uur en de kosten voor deelname
bedragen f10,- per persoon.
Op woensdag kunnen kinderen van 6
en 7 jaaftennisles krijgen in de Stappe-
landhal. De lessen beginnen om 14.00
uur en de kosten zijn ƒ10,- per kind. Op
geven hiervoor kan telefonisch via
27000.
Familieleden van de vroegere Koger
strandjutter Sieme Luitse herdachten
onlangs op ludieke wijze hun legenda
rische voorvader. Dertien telgen van de
huidige generaties Luitse, die allemaal
aan de overkant wonen, traden op een
hockeytoernooi van WMHC in Wage-
ningen aan als een team jutters. De te
nues waren gemaakt van jute, waarop
schelpen waren genaaid en iedere hoc-
key(st)er droeg een oud-Hollandse pet.
Bij aanvang van elke wedstrijd overhan
digden de Luitses de tegenpartij een
makreel die ze zogenaamd 's morgens
vroeg hadden gevangen bij De Koog.
De tegenstanders kregen te verstaan dat
„de Luitses hen wel een visje zouden la
ten ruiken...." „Qua prestaties verliep
het toernooi echter niet geweldig, maar
de historische uitmonstering oogstte
enorm veel succes", zo laat achter-,
achter-, achterneef Pieter Luitse uit Leid-
schendam ons weten. Sieme Luitse, die
135 jaar geleden in De Koog werd gebo
ren, was een echte dorpsfiguur die ook
op de rest van het eiland grote bekend
heid genoot. In een Texelse Courant uit
1979 wordt hij geschetst als een goed
lachse zonderling". Samen met zijn
zuster bewoonde hij een huisje aan de
Dorpsstraat. Zijn populariteit had hij ze
ker te danken aan het dagelijks grondig
schoonmaken van de straat. Het liefst
liep Sieme Luitse echter over het strand,
op zoek naar aanspoelsel, dat hij mee
naar huis nam. Of opat, want alles dat
hij langs de waterlijn vond en eetbaar
leek, at hij op. Ondanks zijn merkwaar
dige levenswijze haalde Sieme de tach
tig; pas kort voor de tweede
wereldoorlog blies hij zijn laatste adem
uit.
De tegenstanders van de re
constructie van de Redoute kunnen
zich gniffelend en vol leedvermaak
in de handen wrijven: het kwaad
straft zichzelf! Hun alternatieven
boden toch een betere oplossing,
véél goedkoper en een karakte
ristiek stuk binnendijk zou intact
zijn gebleven. De meerderheid
besliste anders. Het kapitale weg
werk (1,4 miljoen!) is inmiddels uit
gevoerd, maar nog lang niet klaar.
De hele rotzooi verzakt, want de
ondergrond is te slap, stom he?
ledereen in de buurt had het al lang
seit: dót ken deer nooit goed gaan!
Ze hebben toch niet hard genoeg
geroepen, want hun kreten kwa
men niet over de Hoge Berg" laat
staan bij de Achterberg. Slappe hap
daar bij de Redoute. Dat smeekt
om harde actie. Burgers van Texel
pak op die zak! Nee niet de zak van
Max, maar de gemeentelijke zak
die CFT zak! Het dichten, van gaten
in de dijk doen we al eeuwen met
zakken....
Horszei
Staand: v.l.n.r. ingrid, Marijke, Anke, Maarten, moeder en Pieter Luitse. Voorgrond: Jan Joost,
Marieke, Kiki, Florien, Willemijn, Arnout en Erik Luitse.
In het centrum Prem Mandir, De Ruy-
terstraat 62 te Oudeschild (tel. 14013),
start een cursus voor vrouwen met als ti
tel „Alleen op pad-samen op weg". De
opleiding gaat over inzicht krijgen in
iemand eigen gedrag en het vertrouwen
hervinden in jezelf. De thema's komen
uit het boek „Padwerk" van Eva
Pierrakos.
De leiding is in handen van Akkie Kik
kert en Ratnam Dros. Akkie Kikkert
heeft vijf jaar gewerkt bij Vrouwenhulp
verlening als individueel
gespreksleidster en studeerde aan de so
ciale academie. Ratnam Dros heeft al
twaalf jaar een eigen meditatie- en
groeicentrum en heeft diverse opleidin
gen gevolgd, waaronder psychologie en
medische handlijnkunde.
De cursusavonden zullen tweemaal per
maand plaatsvinden. De kosten bedra
gen f25,- per avond, inclusief lesmateri
aal en koffie/thee. Op 18 november is er
een open informatie avond in het cen
trum te Oudeschild vanaf 20.00 uur.
Ooit begonnen we met een geërfde hond, die door overmatig koek- en snoep-
gebruik nauwelijks in staat was tot enige aktie. We namen daarom een paar gro
te jachthonden. Om hun bewegingsdrift enigszins te beteugelen fietste ik twee
keer in de week Texel met ze in het rond. Daardoor werden ze zo getraind dat
het een dagelijkse noodzaak werd. We hebben nu een heel klein hondje met
een groot hart. Ze is vegetarisch en eist door schril geblaf een aandeel in rauwe
prei, mandarijn en knoflookolijf. De jongste kat kent geen gevaar. Niet omdat
ze extra moedig is. Voor een grommende bouvier gaat ze behaaglijk over de
grond liggen rollen, dus we vermoeden een geestelijk afwijking. Met de pony
ging het tot dusverre goed. De winter komt eraan en er is een stal in orde ge
maakt. Hij houdt echter niet van eenzaamheid, 's Morgens om vijf uur begint
hij te brullen en houdt niet op voordat hij buiten bij z'n maten loopt. We zoe
ken dus een gezelschapsdame voorde nacht en hebben van paardekenners be
grepen dat hij een geit moet hebben. Als de pony overdag buiten is, kan een
geit dan zomaar alleen blijven? Zou een geit het gezelschap van een debiele
kat op prijs stellen? Of van een vegetarische hond?
D. WITTE ROEPER
