Bednjvigtó/
Als het hier niet
lukt het vast nergens"
Meeste vissers sluiten
zich aan bij „groep"
WERELDPRIMEUR OP TEXEL
WTexels
Geknipg</
Vleesverwerker Diks verbouwt zuivelfabriek
Vloot vaart optimistisch 1993 binnen
1 COURANT
Infrastructuur. IMikadel
ligt ter visie
Decemberactie houdt
klant in eigen dorp
„De Wever" verhuist
naar grotere winkel
Wereldprimeur op Texel. Gepresenteerd tijdens de topper Texelse
Boys - Conzelo, juniorenwedstrijd in de afdeling Noord-Holland van de
Koninklijke Nederlandse Voetbalbond. Nog niet opgepikt door BBC,
CNN en Studio Sport, maar dat zal snel veranderen. Als althans Bob
Bakker uit Den Burg zijn zin krijgt.
Als oud-voorzitter en -speler
van SV Texel ergerde hij zich al tij
den aan het gezeur rond muurtjes
die op negen meter vijftien moeten
worden gezet. De oplossing vond
hij in het magazijn van zijn eigen ij
zerhandel. Een handig apparaatje,
gebruikt door bouwvakkers en
timmerlieden. Eén druk op de knop
en het meetinstrument verraadt
de afstand tussen bouwvakkers
hand en muurtje van steen. Of, in
dit geval, tussen bal en muurtje
van spelers. Bakker doopte het
ding tot TX Ninefifteen en vond
scheidsrechter Frank de Grave be
reid om tijdens de genoemde juni
orentopper voor de wereldpri
meur te zorgen. Het experiment
slaagde. «Het viel niet mee om
met het apparaat goed te richten,
maar da* is een kwestie van wen
nen", aldus de arbiter. Bob Bak
ker kan dus tevreden zijn. En nu
op naar de FIFA.
Deint'
(FIF/1
ke
C'
Vestiging op Texel betekent voor
Diks, die in Woubrugge (ZH) in 1986
een vleesverwerkingsbedrijf startte,
een verhuizing van zijn onderneming.
„Terwijl de totale vraag naar deze
kant-en-klare vleesartikelen toeneemt,
groeit ook ons marktaandeel in de
vleesbranche." Een flinke omzetgroei,
die volgens de ondernemer voor een
belangrijk deel is te danken aan de
kwaliteit van zijn produkt, dat moet
voldoen aan hoge eisen.
De vleesconserven van Diks vinden
door hun snelle en eenvoudige berei
dingswijze vooral aftrek onder vakan
tiegangers, waaronder die op Texel.
Toch omschrijft hij zijn bedrijf als een
kleinschalige onderneming. „Maar we
denken grootschalig."
Ruimte
De afzet is seizoengebonden, zodat
gedurende de zomermaanden veel
tijd wordt besteed aan het verzen
den, waarvoor een landelijk distribu
tienet is opgezet. „We leveren van
Venlo tot Groningen." De verwerking
van het vlees vindt hoofdzakelijk bui
ten het seizoen plaats. Voor dit pro
ces is heel wat ruimte nodig. „In
Woubrugge groeiden we uit ons jas
je."
De keus óm de zaak op het afgele
gen Texel voor te zetten heeft vol
gens Diks geen nadelige gevolgen
voor de bedrijfsvoering. „Ons produkt
heeft gerekend naar het volume een
hoge waarde en is relatief goedkoop
te transporteren. Vervoer van vlees
naar het eiland en verzending naar de
vaste wal is te combineren. „Als het
hier niet lukt, lukt het vast nergens."
Lamsvlees
Tot dusver betrekt hij weinig vlees
van Texel, maar dat gaat veranderen.
„Lamsvlees in blik lijkt me een goede
aanvulling op ons assortiment, dat
momenteel 28 variëteiten telt. Ik
denk dat er veel vraag naar is."
In Woubrugge runde het echtpaar
zonder hulp van anderen het bedrijf.
Expositie. De voormalige Texelse
Ludie Bakker, thans wonend en wer
kend in Haarlem heeft een expositie
in Galerie 23 in haar woonplaats.
Haar werk bestaat uit een combinatie
van schilderen en collage, uitgaande
van aquarel. Landschappen en archi
tectuur zijn veelgebruikte thema's
van Bakker. De tentoonstelling loopt
tot 30 januari.
Witte Engel. In Atelier De Witte
Engel beginnen in de derde week van
januari de voorjaarscursussen. Maan
dag 18 januari wordt naar oud idee
een teddybeer gemaakt. De cursus
(kosten f90,-) duurt drie avonden.
Woensdagavond 20 januari wordt
een seizoenentafel in elkaar gezet.
Kosten (vier avonden) ƒ55,-, exclusief
materiaal. Donderdagavond 21 januari
start een vierdelige cursus voor ge-
vorde poppenmaaksters. Kosten
ƒ60,-. Een overzicht van het totale
cursusprogramma is vanaf 18 januari
te verkrijgen bij het atelier aan de
Warmoesstraat. Opgave of inlichtin
gen bij Jeannet van Abs, tel. 13644.
„Door de uitbreiding willen we bin
nenkort twee jonge krachten aanne
men, die we zelf gaan opleiden." De
ondernemer wil stap voor stap tot
een verdere uitbreiding van het be
drijf komen. Het echtpaar gaat daar
bij niet over één nacht ijs. „We
denken overal uitvoerig over na. Onze
plannen zijn deels gebaseerd op
marktonderzoek, dat we liefst zelf
uitvoeren."
Diks verwacht dat binnen drie jaar
acht mensen in de fabriek hun werk
zullen hebben. „Liefst Texelaars, zo
dat mijn bedrijf de werkgelegenheid
op het eiland ten goede komt."
Tevreden
Voor het zover is moet nog veel werk
worden verzet in de zuivelfabriek die
hij in november kocht van Campina
Melkunie. De bestemmingswijziging
van het gebouw om de conservenfa-
briek er in te mogen vestigen is rond.
De sloop- en onderhoudswerkzaam
heden in de zuivelfabriek zijn inmid
dels in volle gang. „Het liefst was ik
met de buitenkant van het gebouw
Uit De Telegraaf van dinsdag 22 de
cember. Inderdaad nog niet op CNN,
maar wel alvast in de Texelse Cou
rant die op 6 november j.l. de „we
reldprimeur" had.
VRIJDAG 8 JANUARI 1993 XT7VCT CÏ7 S7
In het raadhuis ligt momenteel een
uitwerkingsplan ter visie, betrekking
hebbend op de Nikadel en directe
omgeving te De Koog. Het gaat al
leen om de infrastructuur, dus de
geplande wegen, voetpaden en het
openbaar groen. De gebouwen die in
dit gebied moeten komen, zijn dus
niet aan de orde.
De wel aan de orde zijnde wegen en
paden-opzet moet stimuleren dat au
tomobilisten die De Koog binnenrij
den, hun wagen op het parkeerterrein
Nikadel zetten. De automobilisten
moeten bewust afslaan naar De
Koog, het Beachpark Livingstone of
de nieuwe woonwijk. Voor voetgan
gers wordt de situatie zo aantrekke
lijk mogelijk gemaakt.
Voetgangerspaden worden verhoogd
uitgevoerd en voetgangers zullen we
gens de „open groenstructuur" vol
doende uitzicht hebben.
Om zich tegen de zuigkracht van
Texels winkelcentrum Den Burg te
wapenen, houdt de Oosterender mid
denstand nu al vijf jaar achtereen in
december een succesvolle spaaractie.
Ook afgelopen maand was de actie,
met een variant op de normale spaar-
zegel „Strender Stüver", een schot in
de roos. Met 928 ingeleverde volle
spaarkaarten werd de deelname van
vorig jaar met twee stuks overtrof
fen. Alleen al op basis van de volle
spaarkaarten, die een feitelijke waar
de van f200,- aan boodschappen
vertegenwoordigen, kan worden be
cijferd dat de negen deelnemende
winkeliers samen in de periode rond
Sinterklaas en Kerstmis zo'n twee
ton omzet in het eigen dorp hielden.
„Het is een wisselwerking", zegt Gé
Koot namens de organiserende on
dernemersvereniging. „De winkeliers
proberen de bewoners van Oosterend
en omgeving iets extra's te bieden en
de mensen belonen dit door hun ge
schenken bij ons aan te schaffen. Zij
beseffen dat een goede middenstand
belangrijk is voor de leefbaarheid van
het dorp." De winkeliers signaleren
overigens een groeiende belangstel
ling van vakantiegangers voor het ka
rakteristieke centrum van Oosterend.
Het dorp pikt duidelijk een graantje
mee van de toegenomen interesse
voor cultuur en historie onder de toe
risten. De persoonlijke bediening in
knusse zaken blijkt bovendien menig
eilandgast aan te spreken. Sommige
toeris ten, waarvan een deel verblijft
op de grote vakantieparken nabij De
Cocksdorp, doen om deze reden zelfs
bewust hun aankopen in Oosterend,
aldus wist een ondernemer te vertel
len, dinsdagavond tijdens de prijsui
treiking van de decemberactie in
Rotisserie 't Kerckeplein. De hoofd
prijs van de actie, f750,- contant,
ging naar Marleen Koning uit de Kot-
terstraat. De familie Kuiter beleefde
een goede dag: een tweede en ze
vende prijs, samen goed voor f550,-
De derde prijs, f250,-, ging naar T.
Duinker uit de Kotterstraat. A. Vonk
(wederom KotterstraatI ontving
f100,- voor de vierde prijs. Jenny
Haak was de gelukkige winnares van
de lustrumprijs, een diner voor twee.
Fotoboek. De voorintekening voor
het fotoboek „Texel van 1900 tot
nu" is succesvol afgesloten. Onge
veer 900 stuks zijn door de Texelaars
gereserveerd. De Texelse studente
Anneke Zuydweg heeft de samen
stelling nu voltooid, zodat de druk
kan worden voorbereid. Het is nog
niet bekend wanneer het boek ver
schijnt.
Tweeëneenhalf jaar geleden stortte
Henk Broekman uit De Waal zich in
een avontuur met de start van een
eenmanszaak (Hebrotex) die handel
de in een nieuw merk schapewollen
dekbedden (Texelana). Inmiddels
heeft de bloeiende zaak een hoofd
kantoor annex showroom in Oude-
schild, acht medewerkers en een
verkooppunt in de Weverstraat. Deze
winkel, ,,De Wever", groeide in één
jaar tijd uit zijn jasje en is deze week
verhuisd naar een ander pand aan
dezelfde straat.
„Het kan snel gaan", glundert Broek
man. Hij wijst erop dat Hebrotex en
De Wever twee gescheiden activitei
ten zijn. Eerstgenoemde is een lande
lijk opererende groothandel en De
Wever is een plaatselijke detailhandel.
Hoewel de zaken voor de wind gaan,
peinst de succesvolle ondernemer er
niet over om nog meer winkels te
openen, bijvoorbeeld in De Koog of
op het vasteland. „Nee, daar heb ik
geen ambities voor. Het moet ook
een beetje hobby blijven, een wissel
werking tussen enthousiasme en in
zet."
Eén van de redenen voor de verhui
zing was de betere lokatie. „Dat
klinkt misschien gek, omdat we nu
maar een enkele panden verderop zit
ten. Gebleken is echter dat honderd
meter in een straat wel dertig pro
cent omzet kan schelen. Ik verwacht
dat we meer aanloop krijgen, nu we
tegenover een supermarkt en meer
richting Stenenplaats zijn gevestigd."
In De Wever worden zeker niet alleen
dekbedden verkocht. Voor zijn eigen
merk is niet eens een prominente
plaats ingeruimd. In het zomerseizoen
verandert dat, omdat de dekbedden
voor toeristen een trekpleister zijn.
Nu, hartje winter, ligt de nadruk op
andere onderdelen van het brede as
sortiment. Opvallend in de nieuwe
winkel, waar voorheen de fotozaak
van Pieter de Vries was gevestigd, is
een hoek met lamsbont-produkten
Klanten hebben de keuze uit onder
meer mutsen, pantoffels, bodywar
mers en knuffels. Het gros is vervaar
digd van lammeren van het Texels
schapenras, al komt maar een gering
deel daadwerkelijk van Texel. De win
kel neemt af bij vier produktie-
ateliers, waarvan Texelaar Martin Kar-
las er één is.
De nieuwe zaak is beduidend groter
dan de vorige. De extra ruimte was
nodig om de artikelen overzichtelijker
uit te stallen. Tevens is het assorti
ment uitgebreid met o.m. badjassen,
hoeslakens, meer soorten handdoe
ken, dekbedovertrekken en tafellin
nen. De prachtig verlichte zaak wordt
gerund door twee ervaren ver
koopsters, Nel Bertrand en Elly Drij
ver.
Verkoopster Nel Bertrand en ondernemer Henk Broekman in de sfeervol ingerichte nieuwe win
kel. (Foto Frans HopmanI
mening niet. „Het gebouw is de laat
ste jaren verwaarloosd." Om de fa
briek meer aanzien te geven is hij
voornemens het houtwerk in een
nieuw verfje te steken ën het terrein
rond het gebouw op te ruimen. Vanaf
de Hogeberg gezien wil hij de fabriek
aan het oog onttrekken door aan de
achterzijde beplanting aan te bren
gen. „Slopen is niet alleen kapitaal
vernietiging, maar al het puin en as
best moet ook ergens worden
gedumpt. Bovendien: de Eendracht
hoort toch bij Texel."
G.T.
Het nationale tongquotum is voor
1993 met liefst vijftien procent ver
hoogd en dat is een gunstig teken
voor de Texelse vissers, van wie ve
len op platvis vissen. De hoeveelheid
schol die dit jaar mag worden gevan
gen is echter zes procent minder. De
prijzen van schol vielen, ondanks de
matige aanvoer, afgelopen jaar merk
waardig genoeg het hele jaar door te
gen. Van der Beek meent dat dit
onder meer te maken heeft met de
positie van de sterke gulden ten op
zichte van de zwakke lire. Italië is
een belangrijk afzetgebied voor schol.
Al met al mogen de tong- en schol
vissers niet klagen, want 1992 was
qua prijzen een goed jaar. Alleen was
men in 1991 verwend met super-
omzetten.
Werkgelegenheid
De rondvissers moeten het in 1993
doen met een iets kleiner quotum
voor kabeljauw (zes procent). Vol
gens de DETV-voorzitter zijn de
Texelse bedrijven gezonder dan el
ders, omdat men niet gespecialiseerd
is, maar ook op haring, tong en schol
kan vissen. Wat de garnalensector
betreft, heeft Van der Beek dit jaar
zijn hoop gericht op de realisatie van
een pelcentrum in Den Oever. Het
streven is erop gericht dat het cen
trum dit jaar van de grond komt.
Over de werkgelegenheid in de Texel
se visserij toont Van der Beek zich
niet bezorgd. „De situatie laat zich
stabiel aanzien. Het aantal ar
beidsplaatsen zal zeker niet toene
men, maar voor een afname zie ik
momenteel geen aanleiding. Mis
schien dat door technische ontwikke
lingen arbeidsplaatsen verdwijnen!
maar dat zie ik op korte termijn niet
gebeuren."
.Texel is een oase in het drukke westen. Het eiland heeft een
prettige leef- en werkomgeving. Dat is de voornaamste reden
om ons bedrijf naar het eiland te verplaatsen." Aan het woord is
Maurice Diks (30), die samen met echtgenote Helma sinds kort
eigenaar is van de voormalige zuivelfabriek aan de Schilderweg,
waarin het ondernemerspaar een vleesconservenfabriek gaat
vestigen. De voorbereidingen zijn inmiddels in volle gang.
begonnen, maar het operationeel ma
ken van de conservenfabriek heeft
voorrang", zegt Diks. Zelf steekt hij
ook de handen uit de mouwen.
„We zijn de boel flink aan het
schoonmaken en halen alle overbodi
ge obstakels van de muur. Als dat is
afgerond kunnen de electrische in
stallatie, gas- en waterleidingen wor
den aangelegd en kan het bedrijf
worden ingericht.
Vleesverwerker Maurice Diks bij één van de machines in het conserveringsbedrijf die hij in de
Oude Zuivelfabriek gaat vestigen. (Foto Cerord Timmerman)
Diks heeft daarvoor installatiebedr ijf
Oele en aannemer Visser ingescha
keld. „Wat we kunnen, doen we ver
der zelf." Voor de inrichting van het
bedrijf zal hij machines uit zijn oude
bedrijf overbrengen naar Texel.
Van de drieduizend vierkante meter in
het gebouw gaat hij de helft gebrui
ken voor de invulling van zijn plan
nen. De conservenfabriek zal uit
zeven afdelingen bestaan waarin de
verschillende bereidingsprocessen zul
len plaatsvinden.
Aan de zuidwestkant van het ge
bouw wil hij zijn bedrijfswoning vesti
gen, waarvoor architectenbureau
Alkema en Honingh inmiddels het
ontwerp op papier heeft gezet.
Een ander deel van het gebouw blijft
hij verhuren aan een bloembollen- en
een meubelstoffeerbedrijf. De reste
rende ruimte zijn nog te huur. „Bij
voorkeur voor beginnende onderne
mers, tegen betaalbaar tarief."
Over de reactie van omwonenden op
zijn plannen is hij goed te spreken.
„Het contact verloopt prettig." Om
overlast te voorkomen wil hij de aan-
en afvoer van produkten zoveel mo
gelijk via de achterzijde laten plaats
vinden.
Circa 85 procent van de Texelse be
roepsvissers heeft zich aangesloten
bij de „groep Texel". Dit nieuwe sa
menwerkingsverband biedt de vis
sers meer eigen verantwoordelijkheid
en zal de rol van de rijksoverheid op
den duur wellicht terugdringen. Tot
onafhankelijk voorzitter werd Bob
Bakker (ondernemer en o.a. presi
dent-commissaris Teso) gekozen en
secretaris is Marius Kikkert (van ac
countantskantoor NBC).
In visserijkringen reageerde men aan
vankelijk sceptisch over de groeps
vorming. Landelijk neemt nu echter
een ruime meerderheid deel. Voorzit
ter Bas van der Beek van visserijvere
niging DETV toont zich verheugd
over deze ontwikkeling. „Ik ben er
erg blij mee. Hopelijk komt het me
teen in het eerste jaar al goed van de
grond. Het zou een mooie beloning
zijn als dit in de toekomst leidt tot
een minder stringente regelgeving
door de overheid."
Enkele vissers houden nog in beraad
of zij zullen meewerken. Van der
Beek verwacht dat sommigen alsnog
over de brug komen, zodat totaal
zo'n 90 procent van de Texelse vloot
samenwerkt in de groep. Belangrijk
voordeel van de groepsvorming is de
grotere mogelijkheid tot ruilen, huren
en verhuren van quota. Buiten de
groep is hiervoor gelegenheid tot 1
maart, maar binnen de groep het he
le jaar. Een ander pluspunt is de soe
peler zeedagenregeling. Stel, dat een
visser binnen het aantal hem toege
wezen zeedagen zijn scholquotum
niet weet op te vissen. Van het
groepsbestuur kan hij dan extra zee
dagen toegewezen krijgen. De tötale
groep kan er namelijk zeedagen bij
krijgen en deze vervolgens onderling
verdelen. Vissers die zich niet aan de
groepsregels houden, kunnen zware
boetes verwachten.
Gezond
Na jaren van vlootsanering, strengere
maatregelen en controles, lijkt de vis
serij in een rustiger vaarwater te
rechtgekomen. De Texelse vloot heeft
zich goed door de achterliggende
woelige periode heengeslagen en kan
de toekomst dankzij verstandige in
vesteringen met gerust hart tege
moet zien. Rabobank-directeur R.
Veenstra stelde dit tijdens de in no
vember gehouden jaarvergadering
van zijn bank. Van der Beek onder
schrijft die visie. „Texel heeft één van
de gezondste vloten in de Nederland
se visserij." Afgelopen jaar bleek dat
ook uit de nieuwbouw van diverse
kotters en in de laatste weken van
het jaar zijn door verscheidene vis
sers extra quota aangekocht.
Omstreden
Diks is zich ervan bewust dat veel
Texelaars uit landschappelijk oogpunt
liever hadden gezien dat de fabriek
werd gesloopt. Toch deelt hij hun
