taatsbosbeheer
i openbaarheid
„Iets bewaren voor
volgende generatie
Mensen
Langs de weg
TEXELSE COURANT
ifel
afe
rte e'
)ns.
Texelaar kocht Tsjechisch vliegtuig
Schip zat lang
vast op de Bollen
Geen gemeentelijke
bijdrage voor
promotie tele-taxi
Waterski-spektakel
bij Oudeschild
Khairul
Hi jfi 2 JULI 1993
ilaitscampagne is een wat
noord. maar Staatsbosbeheer
ran eiieuze pogingen meer be
tid te geven aan het werk dat
nst op Texel verricht. Binnen-
schijnt een beheersverslag
992, waarin op uitvoerige en
wijze geïnteresseerden de
jlfheid wordt geboden een
nemen in de keuken van
Kirden altijd nogal kritisch be-
(joor Texelaars die geen idee
wat wij precies uitvoeren. Tot
jrt werkten we dat inderdaad
hand Nu willen we graag
wat SBB voor de samenle-
jet", meldt Erik van der Spek.
iport geeft verrassende feiten
et-ingewijden. Zo valt te lezen
op Texel „gerust een groot-
ezitter" kan worden genoemd,
ertig procent (4616 van de
hectare) van de oppervlakte
eiland is staatseigendom,
der met alleen bos, maar ook
heidevelden, graslanden,
rs en schorren. Hoofdtaak van
iersactiviteiten is het nastre
ven goede balans tussen
openluchtrecreatie, kwaliteit
landschap en de opbrengst
jt en andere natuurproduktie".
Et conceptbeheersverslag.
de geldstromen valt de om-
m het bedrijf te ontdekken.
if SBB op Texel aan be-
creatie, camping Woutershok
kosten bijna twee miljoen
de verkoop van hout, pacht-
irsie-opbrengsten en de cam-
ram daar iets meer dan een
van terug. Omgerekend per
Boomstra is aan de HTS
:xxj ar afgestudeerd als werk-
rkundige. De 23-jarige oud-
vond al direct werk bij een
(bedrijf in Heer Hugowaard,
tijdens zijn studie stage liep.
ogere Technische School in
•tudeerde Ronald Hooger-
af als Scheepsbouwkun-
eur.
fie
:xx^
de het predikaat „zeer
tördhollandse Academie in
Cynthia Boon uit De
9eslaagd als pedicure. Ze
avondopleiding van twee
nbulante pedicure behan
gen aan huis.
Texels ingezetene betekent dat een
negatief saldo van ƒ105,- per
persoon.
Over het beheer van het Rotganzen-
reservaat Zeeburg en de samenwer
king met agrarisch Texel is SBB
tevreden. De doelstelling een bepaald
percentage van de rotganzenpopula-
tie op Zeeburg op te vangen, om de
schade aan de agrarische gebieden
zoveel mogelijk te beperken,werd
ruimschoots gehaald. De „grasland
commissie", waarin vertegenwoordi
gers van agrarisch Texel, de Dienst
Landbouwvoorlichting en SBB zelf
zitting hebben, adviseerde over het
strooien van kunstmest, omploegen
en inzaaien van grasland, poten van
aardappelen en het laten grazen van
pinken.
Meer van deze zaken en van de
Bastaardsatijnvlinder die in 1992 een
ware plaag vormde in het duingebied,
zijn binnenkort te lezen wanneer het
beheersverslag verkrijgbaar is bij
Staatsbosbeheer. Van der Spek: „Gra
tis, maar waarschijnlijk wordt het te
kostbaar wanneer alle huishoudens
op Texel een exemplaar willen."
:v
Piet Standaart imet zoontje) bij zijn bet 372 „Hommel" op het vliegveld Texel.
Oud-Texelaar Bart Wendrich heeft
aan de Universiteit van Amsterdam
zijn doctoraalexamen Economie be
haald. Hij studeerde af in de Bedrijf
seconomie.
Zijn zus Gudy Wendrich slaagde aan
de Hotelschool, eveneens in Am
sterdam.
Piet Standaart uit Den Burg heeft
een afgedankt vliegtuig van Tsjechi
sche makelij gekocht. Hij wil het in
de komende twee tot vijf jaar vlieg-
klaar maken en het een plaatsje ge
ven in het luchtvaartmuseum dat
tegen die tijd van de grond moet zijn
gebracht.
Het motief van Standaart is opmerke
lijk. Het is niet zijn bedoeling om re
gelmatig met het toestel te gaan
vliegen, maar hij wil het slechts be
waren om het beschikbaar te kunnen
stellen voor een volgende generatie
liefhebbers of vaklieden. „Vooral de
motor van dit vliegtuig is bijzonder:
een stermotor van groot vermogen
die tegenwoordig niet meer wordt
toegepast. Nu zijn vliegtuigen met
zo'n motor nog goedkoop te krijgen,
maar over een aantal jaren zullen ze
vrijwel zijn verdwenen en daardoor
een grote waarde hebben".
k tr"
Hommel
Het vliegtuig is een in 1968 gebouw
de Let 372 „Csmélak". Die naam be
tekent „hommel" en het toestel is zo
genoemd omdat het motorgeluid aan
een hommel doet denken. De Let
372 is de trainingsuitvoering van een
landbouwvliegtuig dat er veel op lijkt
en dat gebruikt werd voor het
bespuiten van gewassen en het
strooien van kunstmest. Vliegtuigen
van dit type werden in groten getale
geëxploiteerd door de DDR lucht
vaartmaatschappij Interflug. Sinds de
opheffing van dit bedrijf staan ze aan
de grond, te koop voor liefhebbers
Weilanden vol
Piet Standaart hoorde dat van truck
chauffeur Hans van Maldegem. Toen
die met aardappelen naar de voorma
lige DDR reed, zag hij daar weilanden
vol vliegtuigen staan. Standaart ging
kijken en kwam via de verkopende
instantie Berliner Flug Service tot za
ken. Met een truck van Wetenkamp
en een door Henri van maldegem be
schikbaar gestelde dieplader werd
het toestel op 6 juni opgehaald. Al
vorens het op de dieplader werd ge
zet, werden vleugels en staart eraf
gehaald. De lading was meer dan
3,50 meter breed zodat ontheffing
moest worden geregeld om over de
verkeerswegen van Duitsland en Ne
derland te rijden. Alleen op het laat
ste stuk van De Kooij naar Texel was
er politiebegeleiding.
Sleutelen
Het ouderwets ogende toestel, dat in
(Foto Harry de Graaf)
staat is zeer langzaam te vliegen en
bij landen en opstijgen slechts een
kort baantje nodig heeft, is inmiddels
weer voorzien van vleugels en staart
en staat nu op het vliegveld Texel.
Met zijn leveranciers heeft Standaart
echter nog wel een appeltje te schil
len. De 9 cilinder stermotor van het
geleverde vliegtuig blijkt er 750 draai
uren te hebben opzetten, terwijl hij
een exemplaar met 400 draaiuren
had gekocht.
Binnenkort gaat het toestel naar een
hoekje van de hangar van het vlieg
veld Texel. Daar zal Piet Standaart
dus veel van zijn vrije tijd gaan door
brengen. Het kan jaren duren voordat
de Hommel boven Texel zal zoemen.
„Ik heb geen haast".
Het bruine vloot-vaartuig „Rival" uit
Stavoren (dus niet de Texelse Rival
van J. Tuitman) heeft zichzelf dins
dag vlotgetrokken nadat het twee
dagen had vastgezeten op de on
diepte de Bollen, ter hoogte van Ou-
deschild.
Het schip had 26 scholieren aan
boord. De schipher vond het blijkbaar
niet nodig om hulp te vragen en
wachtte op hoger water. Door de
aanhoudende Oostenwind bleef dat
voorlopig uit. De Rijkspolitie te water
bracht maandag eten en drinken aan
boord. Later slaagde de schipper erin
op eigen kracht vlot te komen na het
uitbrengen van ankers.
B en w wijzen een verzoek van
TESO, om als gemeente financieel
bij te dragen aan het teletaxi-project.
af. TESO draagt zelf f15.000, bij en
vraagt in verband met de promotie-
kosten een éénmalige bijdrage aan
de gemeente.
Het college staat hier afwijzend te
genover omdat het niet gebruikelijk is
ondernemers financieel te ondersteu
nen bij promotiecampagnes voor het
opzetten van nieuwe activiteiten.
B en w stellen dat de NZH, die de
afgelopen jaren ook nieuwe initiatie
ven heeft ontplooid, hiervoor ook
geen financiële bijdrage van gemeen
tewege heeft gehad.
Het college wil voorts niet ingaan op
een offerte van de NZH voor het la
ten rijden van een extra bus, die op
de tussenboot is gericht. Het totale
exploitatietekort voor deze extra lijn
wordt begroot op 752.750,-.
B en w willen er niet op ingaan, om
dat zij de indruk hebben dat door het
instellen van de tele-taxi busjes de
problemen bij de tussenboot zijn op
gelost. Zij willen de ontwikkelingen
van de tele-taxi, voorlopig een proef
voor 1 jaar, op dit gebied afwachten.
Vanaf de dijk bij Oudeschild zal zon
dag een spectaculair schouwspel zijn
te bewonderen. De Waterski Vereni
ging Texel organiseert dan namelijk
haar jaarlijkse slalom- en
schansspringwedstrijden, waarbij het
aankomt op snelheid, souplesse en
een flinke portie durf. Er wordt
gestreden om de wisselbeker, vorig
jaar gewonnen door Harry Blauw.
Bij de slalom moeten zoveel mogelijk
boeien gerond worden met de hoogst
mogelijke snelheid. Een handicapfor
mule garandeert gelijke kansen voor
elke deelnemer. Tijdens het
schansspringen draait het om de ver
ste sprongen, waarbij de skieër uiter
aard op de been moet blijven. Omdat
het gebruikelijke materiaal niet vol
doet op zee, ontwierp Willem Huizin-
ga een speciaal voor dit „terrein"
geschikte zoutwaterschans.
De inschrijving start om 11.30 uur in
de clubcaravan bij het havenkantoor.
Kosten: ƒ10,-. Het startschot klinkt
om 12.30 uur.
Olietanken. Ook de gemeente
heeft verschillende olietanken in de
grond zitten bij haar eigendommen,
zoals scholen en sportaccommoda
ties. Om die te verwijderen is
ƒ50.000,- nodig.
Ient van Musica Texla Joeri
s aan het Amsterdamse
conservatorium afgestu-
-oitvoerend musicus" op
Tlent waldhoorn. De leerling
imi Nuziekkringen) bekende
Lychee5 bouwhoornist Jacob Slag-
Onlangs was ik in Jakarta op be
zoek bij Khairul Kamal. Dat is die
Indonesische jongen die de afgelo
pen zomer naar Nederland kwam
om werk en een echtgenote te
zoeken. Hij merkte al gauw dat
banen en vrouwen hier niet voor
het opscheppen liggen, waardoor
hij heel verdrietig werd. Bovendien
had hij het voortdurend koud en
waren de Nederlanders helemaal
niet aardig voor hem. Gelukkig
vond de kleine Javaan het op
Texel wèl leuk. Een weekend nam
ik hem tijdens mijn werk op sleep
touw waardoor hij van de ene na
de andere verrassing beleefde Dat
vertel ik nu niet allemaal opnieuw
en verwijs naar pagina 167 van
mijn recentelijk verschenen boek.
Wat ik daarin niet heb verteld is
dat Khairul kort daarop nog eens
op het eiland is geweest omdat hij
het bij zijn kennissen op het vaste
land niet kon uithouden. Hij lo
geerde bij ons en pelde dagelijks
bollen voor de familie Poede in de
voormalige zuivelfabriek. Zoals een
nijvere Javaan betaamt, had hij de
slag gauw te pakken en leverde el
ke dag een grotere produktie. Hoe
wel de mussen dood van het dak
vielen wegens de hitte, had hij het
nog steeds koud en deed zijn dik
ke duffelse jas geen moment uit.
Hij kon prima opschieten met de
familie Poede en de merendeels uit
jongeren bestaande andere pellers.
Die vonden wel dat hij een rare
naam had en noemden hem daar
om Karei. Een blonde pelster
mocht zich verheugen in zijn extra
warme belangstelling maar ik ge
loof niet dat zij dat in de gaten
had. Toen Khairul op het vliegtuig
naar huis stapte had hij een zakje
tulpenbollen bij zich, benieuwd of
ze in Jakarta wilden groeien.
In maart was ik vier dagen bij
hem op tegenbezoek, daartoe na
drukkelijk uitgenodigd. Khairul
woont met zijn uitgebreide familie
in een nauw straatje in de wijk Te-
bet, niet ver van het centrum. Va
der is al jaren geleden overleden.
Ik werd voorgesteld aan zijn oude
moeder, een tanig mager vrouwtje
dat slechts twee woorden Neder
lands sprak: God Almachtig. Dat
zei dan ook bij herhaling want ze
is een rechtzinnige moslem die Al
lah bij al haar denken en doen be
trekt. Het huis met een aantal
toegevoegde provisorische hutjes
en afdaken wordt bewoond door
21 andere personen, waaronder
kinderen, aangetrouwde kinderen,
kleinkinderen en zomaar wat vrien
den en kennissen, ook weer met
hun aanhang. Dat ik er ook nog
bijkwam was geen enkel pro
bleem. Ze zaten op eikaars lippen,
maar van irritatie geen spoor. Alles
hurkte genoeglijk kakelend bij el
kaar terwijl ze hun kinderen de
borst gaven, het eten bereidden of
een handwerkje deden, temidden
van kippen en eenden die door het
huis scharrelden, op zoek naar
wat eetbaars. De woning met aan
palende golfplaten opstallen lag
nog geen vijftien meter van de
spoorbaan. Elke twintig minuten
denderde de trein naar Bogor
voorbij, dag en nacht. Horen en
zien verging, maar de mensen
knipperden zelfs niet met de ogen.
Verdraagzaamheid die wij al lang
niet meer kennen.
Vooral de kinderen waren mooi en
lief. Ze noemden me direct oom
Harry. In die vier dagen heb ik er
niet één horen huilen. Het moest
wel wennen dat ze steeds bij me
op schoot klommen en het begrip
privacy niet kenden. Om vier uur
's morgens kropen ze al bij me op
bed, schaterlachend omdat ik zo-
leuk reageerde op allerlei streken.
Een van hun plagerijtjes was kei
hard in mijn grote teen knijpen ter
wijl ze schreeuwden:
bangun.bangunü (Opstaan!) Op
dat moment stond het ontbijt al
klaar: een opgebakken restje rijst
van de vorige avond. Vóór zes uur
moest ik het naar binnen werken
want het was ramadan en dan
wordt er van zonsopgang tot
zonsondergang niet gegeten en
gedronken. Uit een soort solidari
teit met de familie wilde ik me
daar ook aan onderwerpen, maar
ik had er wel tegenop gezien om
dat ik nogal een veelvraat ben.
Het viel erg mee. Voor je het weet
is het weer avond (in de tropen al
tijd rond 18.00 uur) en kan er
weer geschranst worden. De scha
de wordt daarbij méér dan inge
haald, wat verklaart waarom er in
de vastentijd in sommige Islamiti
sche landen meer en lekkerder
wordt gegeten dan op normale da
gen. Dat moslems de ramadan
toch een opoffering vinden, komt
volgens mij dan ook meer omdat
je in die tijd ook geen seks mag
bedrijven.
De gesprekken die ik met Khairul
en zijn familie voerde, gingen vaak
over politiek en godsdienst. Moe
der Kamal moest weinig hebben
van de Indonesische regering. De
zojuist herkozen president Soehar-
to vergeleek zij met Marcos van
de Filipijnen. Ze hoopte - God
Almachtig - dat er ooit weer een
president zou komen zoals Soekar-
no, die zich tenminste niet had
vergooid aan het Amerikaanse ka
pitalisme.
Khairul herinnerde mij fijntjes glim
lachend aan een gesprek dat we
twee jaar eerder hadden ten tijde
van de Perang Teluk (Golfoorlog).
Hij had er toen niet aan getwijfeld
dat zijn idool Sadam Hoessein zou
winnen, terwijl ik een ander ver
loop van de strijd voorzag. „Ik heb
dus toch gelijk gehad", zei hij nu.
Khairul bleek te bedoelen dat Sa-
dam nog steeds president is en
dat George Bush door het volk
was verjaagd. Ik probeerde uit te
leggen dat Sadam ook zou zijn
verjaagd als Irak een democratie
zou zijn. maar Khairul lachte me
uit en riep: omong kosong (onzin).
Uit het feit dat ik meedeed met
ramadan en interesse toonde voor
zijn geloof, trok Khairul de conclu
sie dat ik iets voelde voor de
Islam en bereid was het vervloekte
christendom af te zweren. Moslem
worden is simpel. Een doop of an
der ritueel komt er niet aan te pas.
Ik hoefde alleen maar te verklaren
dat Allah de enige God is en Mo
hammed zijn profeet. De rest
kwam later wel. Aan de verplich
ting om armen te steunen voldeed
ik al ruimschoots en op bedevaart
gaan naar Mekka was voor mij he
lemaal een fluitje van een cent
want als ik volgend jaar weer naar
Indonesië zou komen, zou ik ge
woon via Saoedie-Arabië vliegen
zodat het haast niks extra zou
kosten, hield Khairul me voor. Ik
zag me al lopen als hadji in een
witte jurk. Ik wou hem niet voor
het hoofd stoten en zei dat ik het
wel wilde overwegen. Dat had ik
beter niet kunnen doen, want
Khairul sprak nu bijna nergens an
ders meer over. Hij greep elke ge
legenheid aan om het christendom
in diskrediet te brengen en vond
het maar niks dat ik geld voor die
christelijke Papoea's van Irian Jaya
inzamelde Waarom gaf ik dat niet
aan arme moslem-mensen? Duide
lijk tegen zijn zin maar toch cor
rect begeleidde hij me in Jakarta
naar christelijke papoea's die daar
studeren van ons geld en naar
mensen van missie en zending die
hen begeleiden. Hij weigerde ech
ter consequent een kerk of pasto
rie binnen te gaan. Later merkte ik
dat de afkeer van christenen iets
te maken heeft met jaloezie Nog
geen 10% van de Indonesiërs is
Christen, maar eenveel groter deel
van de macht is in hun handen. In
belangrijke staatsorganen en in het
zakenleven zijn christenen overver
tegenwoordigd. Volgens de
christenen zelf is dat te danken
aan hun reputatie. Ze zijn minder
corrupt en zorgen voor kwaliteit.
Christelijke scholen en universitei
ten horen tot de beste van het
land. Voor ziekenhuizen geldt het
zelfde. Het zegt iets dat president
Soeharto en andere islamitische
groten van het land trouwe klant
zijn van het katholieke Sint Caro-
lus ziekenhuis in Jakarta. Hij heeft
daar een speciale suite waar hij
zich jaarlijks laat onderzoeken en
behandelen. Recentelijk schijnt hij
daar aan zijn prostaat geholpen te
zijn. Dat hoorde ik toen ik in dat
ziekenhuis was om daar de Papoe
ameisjes Magdalena Matuan en
Franciska Motte te bezoeken. Ze
volgen daar op kosten van een
Texels bedrijf een opleiding voor
stafverpleegster met allerlei extra
bevoegdheden en vaardigheden,
waardoor zij in de praktijk nauwe
lijks voor een arts onderdoen. Vol
gend jaar studeren ze af en gaan
dan terug naar het binnenland van
Nieuw-Guinea om zelfstandig een
ziekenhuisje te runnen. De centen
zijn dus goed besteed. De meiden
ontvingen me op>getogen en wil
den dat ik 's avond langs kwam
op hun woonadres, ergens in een
wir war van steegjes, niet te vin
den zonder hulp van een Indone
siër. Maar Khairul wilde me
daarheen niet begeleiden. Hij had
een beter idee en vond dat ik me
nu duidelijk voor de Islam moest
uitspreken. Dat zou dan gebeuren
bij een bevriend geestelijk leider,
die zich ophield in een der kanto
ren van de reusachtige Istiqlal
moskee in het centrum. Direct
daarna zouden we naar een kliniek
in een ander deel van de stad
gaan, voor de menyunati.
Menyunati? Khairul knikte opgeto
gen en maakte gebaren alsof hij
plakken worst afsneed. Ik begreep
het niet en zocht het Woord op in
mijn woordenboekje Het bleek
„besnijden" te betekenen.
Ik heb besloten om toch nog maar
een tijdje christen te blijven.
Harry
P.S.
De half-serieuze opmerking in de
vorige aflevering over het signeren
van mijn boek tegen betaling van
f5,- ten bate van mijn Papoea
fonds heeft een aardig gevolg ge
had. Op straat werd ik aange
klampt door Jan Wieten en zijn
vrouw die me geld in de hand
stopten, in ruil voor een krabbel in
het boek. De tweede was Roelie
Bakker en in de dagen erna volg
den er nog tientallen. Sommige
gaven veel meer dan f5,- zodat ik
op dit moment f 405,- bij elkaar
heb. Dat is genoeg om een kind
een jaar lang naar een zendingsin
ternaat te sturen en dat zal dan
ook gebeuren. Terima kasih!
