.andschapszorg wil over
acht zwartboek maken
Verbod op kokkelvangst
Schorren aangevochten
sgers zijn moe van beschuldigingen
M
MTexels
carMoon
Route tussen
dorp en strand
Geld over
voor 'n
tolluk.
Handen af
van de Hors
TEXELSE^ C0URANT
The Pen(T) House affaire
VRIJDAG 15 OKTOBER 1993
,een die opmerkingen heeft over jachtactiviteiten of zich er-
ergert. wordt verzocht dit te melden bij de werkgroep Land-
ipszorg. In navolging van landelijke acties wil deze instantie
zwartboek samenstellen. Dit zal aan het eind van het jacht
ten aan Staatsbosbeheer worden aangeboden. Zowel de ja-
als Staatsbosbeheer zijn bereid met Landschapszorg over
onderwerp om de tafel te gaan, mits dat leidt tot een zinvol-
scussie.
misschien een beetje overdre-
ïn het echt een actie te noe-
zegt Sytske Dijksen van
ichapszorg. „We willen de jacht
Kussie stellen. Dat doen we
-lijk al jaren. Maar maandag
in de tweede kamer de nota
en Wildbeheer behandeld, dus
Ijk is het onderwerp momenteel
n the picture. Daar willen wij
kvan maken." Op Texel wordt,
ote ergernis van Landschaps-
nok gejaagd in natuurgebieden,
/monumenten staat jacht op
weinen met toe, Staatsbosbe-
«el. „Alleen als het noodzakelijk
yhet beheer mag van Natuur-
menten worden gejaagd. Maar
og alleen door beheersjagers",
iytske Dijksen aan. Het is Land-
szorg een doorn in het oog dat
iezierjacht toestaat. „We vinden
ii in deze tijd met meer thuis-
SBB profileert zich overal als
iuurbeschermings- en beheer-
ntie. Maar dan moet je daar
msequent in zijn."
Gemoord
ts Dijksen is zeker negentig
nt van de bevolking in Neder-
•gen de jacht. „Het doden van
uitsluitend omdat je dat zo'n
hobby vindt, is ethisch onver-
otd. Er wordt al genoeg ge
in de maatschappij en
gen op de natuur in het alge-
gepleegd, zonder dat mensen
iver en alleen voor hun plezier
Argumenten van jagers dat zij
dstand beheren, worden door
ihapszorg van tafel geveegd,
lat te doen, hoef je geen
o dood te schieten. Het behe-
xdt door de jagers als stok-
gebruikt om hun activiteiten
itvaardigen." Volgens de na-
schermers reguleert de natuur
Istand zelf. „Grote aaneen-
n natuurgebieden, zoals bij-
eld de duinen van Texel,
een goed functionerend eco-
ii. Neem de velduil. Zijn er
aizen, dan krijgen ze veel jon-
laar in een slecht muizenjaar
ook het aantal velduilen af.
it vanzelf. Daar moet je niet
ipen als dat niet héél strikt
kelijk is."
Niet voeren
iiapszorg verwijt de jagers dat
iluurlijke elementen de natuur
Als voorbeeld wordt het uit-
ran fazanten genoemd, dat tot
«t was toegestaan. „Dan
gezegd: er zijn teveel mannet-
iten, die moeten wij dus
i. Maar die hebben ze zelf uit-
De werkgroep is ook geen
Oder van het bijvoeren van
de winter. „In een strenge
gaan normaal de zwakkere
iood. Die redden het niet.
d jagers de dieren die ze
lillen bejagen bijvoeren, gaan
dood. En dan wordt er het
s gezegd: er zijn er veel te
«beschermers geven toe dat
ersoorten moeten worden be-
Bijvoorbeeld zilvermeeuwen
sternkolonie ruïneren of konij-
pas geplant helmgras voor
ïherming opvreten. Maar het
st gebeuren door mensen die
euk vinden om beesten dood
te schieten, maar door iemand die er
speciaal voor is aangesteld en het
ziet als zijn werk."
Plezierjagers verdedigen hun activitei
ten ook wel door te zeggen dat zij
zich beperken tot het afschieten van
„schadelijk wild". Landschapszorg
heeft daar z'n twijfels over. Sytske
Dijksen: „Meeste dieren onder die
noemer zijn helemaal niet schadelijk.
Neem nou de houtsnip en de waters
nip. Kleine vogeltjes die nergens
schade doen. Ze wroeten in de mod
der en eten wormen, insecten en
kleine waterbeestjes. Er mag op wor
den gejaagd, hoewel ze steeds
schaarser worden." Eendensoorten
brengen wel schade toe aan agrari
sche gronden. „Maar die moet je dus
juist niet bejagen als ze op natuurge
bieden zijn. Daar mógen ze grazen.
Als je ze daar wegjaagt, loop je de
kans dat ze neerstrijken in een wei
land, wat nu net niet de bedoeling
is."
Ook de verstoring door de knallen en
het vertrappen van natuurterreinen
door jagers vindt Landschapszorg on
verteerbaar. „Je wilt rustig in de dui
nen wandelen, genieten van de stilte.
Er wordt veel reclame gemaakt om
Texel in het naseizoen te bezoeken,
juist om die rust. Dan erger je je na
tuurlijk wezenloos aan al dat geknal."
Confrontaties
Aan de overkant hebben acties van
anti-groeperingen tegen de jagers wel
geleid tot harde confrontaties. „Dat
is niet onze stijl", zegt Sytske Dijk
sen. „Het is niet onze bedoeling om
jachtpartijen te verstoren." Land
schapszorg richt zich meer tot
Staatsbosbeheer dan de individuele
jagers. „Discussies in het veld lossen
niets op, dat heeft de praktijk uitge
wezen. We moeten proberen het
overheidsbeleid aan te pakken, zodat
de jacht van hogerhand wordt verbo
den." Over de gemeente is de werk
groep goed te spreken. „Men is daar
méér natuurbeschermer dan SBB. Na
een actie van de Vogelbescherming
is een lijst vogels overgenomen waar
met op mag worden geschoten, maar
die geldt alleen op gemeentelijk
jachtterrein en dat is er niet zoveel."
Moedeloos
„Plezierjacht bestaat niet meer", al
dus Paul Kuip, voorzitter van de
Texelse Koninklijke Nederlandse Ja
gers Vereniging afdeling. „Alle jacht
is beheersjacht. Iedere jacht is erop
gericht in een bepaald gebied een
ideale wildstand te behouden. Wie al
leen maar jaagt om zoveel mogelijk
te knallen moet op kleiduiven gaan
schieten. Door de huidige regels zijn
zulke mensen trouwens allang uit de
jachtcombinaties verdwenen. En
iemand die voor zijn verdriet jaagt,
ken ik niet." Volgens Kuip worden de
jagers moedeloos van alle onterechte
aanvallen. „Als je het hebt over do
den of niet doden, praat je over een
ethisch verhaal. Maar dan moet je al
le vissers in Oudeschild ook moorde
naars noemen." Hij heeft
verschillende onjuistheden in de be
weringen van Landschapszorg
ontdekt.
Wettelijk zijn veel regels voor jagers
vastgelegd. Wat voor diersoorten mo
gen worden bejaagd, wanneer en op
wat voor manier. Jaarlijks wordt aan
de hand van statistieken bepaald of
een soort wel of niet mag worden
bejaagd. In Nederland wordt slechts
geschoten op 23 van de 72 in Euro
pa toegestane soorten jachtwild.
„Als iemand wil discussiëren over die
regeltjes, dan is dat zinvol. Daar kun
nen we over praten, want op dat ge
bied valt nog wel wat bij te stellen.
Maar het heeft weinig zin om te pro
beren een Gereformeerde en een
Jood in één kerk te krijgen."
Kuip noemt de jagers fokkers van
dieren, maar dan in de vrije natuur
„Landschapszorg kan mij geen enkel
voorbeeld geven van een gebied
waar de natuur zijn eigen gang kan
gaan en waar een gebalanceerde
wildstand is. Als je niet beheert, ver
armt een gebied juist. Dan waren er
geen herten, wilde zwijnen of fazan
ten. En dan kan je zeggen: die dieren
hebben we helemaal niet nodig. Maar
dat is een discussie zo vervelend ver
doorvoeren dat het geen zin heeft
om verder te praten."
Wie een grote verscheidenheid aan
fauna wil hebben en houden, kan
niet om de jagers heen, vindt Kuip:
„Wat een jager schiet is alleen het
oogsten van overvloed. Als dat niet
mag, mag je ook niet vissen of bra
men plukken. Het plezier in jacht is
altijd ondergeschikt aan de ideale
wildstand. Als ergens weinig wild is,
wordt met geschoten" Alle jacht
combinaties houden afschotcijfers bij.
SBB krijgt die jaarlijks.
Geen eenden
Het beheren van wild gaat alleen op
voor die diersoorten die in een be
paald gebied verblijven. Het geldt niet
voor trekwild. Kuip: „Dat is een an
der verhaal. Van het trekwild worden
alleen de overschotten afgeschoten.
De vraag is dan natuurlijk wat je als
overschot beschouwt. Maar dat
wordt landelijk goed bijgehouden."
Op Texel bestaat een afspraak tussen
de jagers en SBB dat eendensoorten
niet worden bejaagd. „Als dat toch
gebeurt, raakt de betrokkene zijn
jachtacte kwijt", aldus Kuip. „En wat
verstoring door jagers betreft een
dier schrikt net zo erg van een toerist
of een loslopende hond. Trouwens,
het meeste wild heeft een territorium
en keert daar weer naar terug."
hRD IK DAN TOCH EERST EEN
HAALBAARHEIDS ONDERZOEK
MOETEN DOEN OM TE 2IEN OF
HET HAALBAAR WA6 DAT
HAALBAARHEIDS OHDER20EK
PCM-G6COUW I I WfctHOUDfcQ
QhT^iry
Bijvoeren
De jagers voeren wild bij om te voor
komen dat ze door honger gedreven
agrarische gronden plunderen. „Je
hebt die beesten niet aan een touwt
je. De enige andere oplossing zou zijn
om alle agrarische gebieden te onhei-
nen. Maar dan moet je ook alle fa
zanten kortwieken. Onzin dus." Kuip
geeft toe dat in extreem strenge win
ters ook wel wordt bijgevoerd om te
Jacht in natuurgebieden, wel of niet meer van deze tijd
(Foto archief Texelse Couranti
voorkomen dat teveel dieren het
loodje leggen. „Maar het is niet de
bedoeling om de zwakkere exempla
ren kunstmatig in leven te houden.
De soort wordt er niet door ver
zwakt, want die minder sterke dieren
worden afgeschoten. Oftewel: wij
maken deel uit van het „natuurlijk"
evenwicht. En dat tussen aanha
lingstekens, want er is niets meer
„natuurlijk"."
Orders uitvoeren
„Het verschil tussen SBB en Natuur
monumenten is de doelstelling", al
dus Erik van de Spek, woordvoerder
van SBB „Zij zijn zuiver gericht op
het beheren van natuurterreinen. Wij
doen dat ook, maar zorgen daarnaast
voor houtproductie, recreatie en land
schapsbeheer. Bovendien zijn zij een
particuliere instantie, terwijl wij or
ders van het rijk uitvoeren."
Volgens SBB is het bij een bepaalde
omvang van een populatie aan wild
mogelijk om een deel af te schieten.
„Mits de stand niet wordt bedreigd."
SBB heeft de jacht op Texel wel de
gelijk aan banden gelegd, volgens de
woordvoerder. „Er mag niet worden
gejaagd in de Slufter, rond de Muy-
plas en de Geul Dit om verstoring op
deze hoogwater-vluchtplaatsen
te voorkomen. En bij elke herziening
van de jachtcontracten worden alle
gebieden waar wèl mag worden ge
jaagd opnieuw onder de loep geno
men." Tevens wordt jaarlijks een
wildbeheersplan opgesteld waarin
staat welke soorten wel en welke
niet mogen worden bejaagd.
Modderig
Wie klachten heeft over de jacht kan
ook terecht bij SBB Van de Spek:
„We gaan serieus om met alle op
merkingen van onze terreingebruikers,
maar we kunnen niet beloven dat we
alle problemen verhelpen. Momenteel
wordt bijvoorbeeld veel geklaagd over
de modderige paden, maar dat is
voor ons geen aanleiding om alles te
verharden." Landschapszorg is bij
SBB welkom als het zwartboek klaar
is. „Natuurlijk luisteren we naar zulke
signalen. Maar we wegen ze af tegen
andere belangen en daarvan hangt
het af of er iets mee wordt gedaan."
VERVOLG VAN PAGINA 1
aanwezige leden grepen de kans op
verfraaiing van hun dorpscentrum
met beide handen aan. Unaniem gin
gen ze akkoord met de door het
bestuur voorgestelde verdeelsleutel.
De bijdrage is afhankelijk van het
aantal te bestraten vierkante meters,
de gevellengte en het soort bedrijf.
Verwacht wordt dat de ondernemers
gezamenlijk maximaal ƒ180.000,- op
hoesten. (De totale herinrichting kost
naar schatting ƒ1, 1 miljoen.)
Eigenaren van grond die wordt mee-
bestraat moeten samen ƒ60.000,- op
tafel leggen. Omgerekend komt dat
neer op f45,- per m2. De bedrijven
in de Dorpsstraat en Badweg betalen
voorts ƒ100,- per strekkende meter
gevellengte. Ook dit levert totaal
ƒ60.000,- op. Van de logiesverstrek-
kende bedrijven in en rond de bad
plaats wordt eveneens een bijdrage
voor de verbetering van De Koogs
imago verwacht. Zij zullen eveneens
samen voor 60 mille moeten zorgen.
Uitgaande van 15 tot 20.000 slaap
plaatsen betekent dat een bedrag van
ƒ1,50 ƒ4,- per bed. Harry Wuis, te
vens voorzitter van de Texelse Vereni
ging van Logiesverstrekkers (TVL),
zegde de leden toe zich ervoor hard
te maken dat Koger hotels en cam
pings over de brug komen.
Voorts werd voorgesteld om per lid
van de dorpscommissie een tientje te
vragen, wat nog ƒ3.500,- in het laat
je brengt. Vanuit de zaal werd voor
gesteld om van dit voornemen af te
zien. Daarnaast werd er op aange
drongen om de werkzaamheden ruim
voor het seizoen af te ronden.
Mogelijk wordt de herinrichting naar
later datum verschoven, omdat eerst
de riolering wordt verbeterd. Diverse
aanwezigen klaagden over stankover
last bij bepaalde weersomstandighe
den. Van gemeentezijde zal worden
bekeken wat er moet gebeuren en of
dat met de herinrichting te combine
ren valt.
theater met Je CJP.
Een Harlinger bedrijf gaat het verbod
op kokkelvisserij op en rond natuur
monument de Schorren aanvechten.
Het bedrijf legt zich niet neer bij een
uitspraak van de Alkmaarse recht
bank die onlangs in kort geding be
paalde dat het verbod dat de
Vereniging tot Behoud van Natuur
monumenten instelde, gerechtvaar
digd is.
Nadat Natuurmonumenten in 1989
de Schorren overnam van het Water
schap Texel berichtte de vereniging
37 kokkelvissers dat op droogvallen
de banken in een gebied van zo'n
1250 hectare niet meer mag worden
gevist. De vereniging vindt dat de
kokkelvisserij schadelijk is voor de
natuurwaarden in het gebied. Eén
van de grootste visserijbedrijven, Len-
ger Seafoods uit Harlingen, vocht de
ze beslissing aan in de hoop
komende herfst en winter nog te
kunnen vissen. Het bedrijf voerde
aan er al zo'n vijfendertig jaar actief
te zijn.
Door de beschutte ligging zijn de
Schorren een ideale groeiplaats voor
kokkels. Lenger bestreed het eigen
domsrecht van Natuurmonumenten.
Dit eigendom zou bovendien het ver
bod niet rechtvaardigen, zo meent de
visser.
Natuurbelang
De rechtbankpresident oordeelde dat
Natuurmonumenten als eigenaar van
de Schorren zelf regels mag stellen in
het gebied. Hij vindt verder dat het
natuurbelang zwaarder weegt dan
het economisch belang van de vis
sers. Volgens de rechter is er geen
noodzaak, omdat volgens het RIVO
elders in de Waddenzee nog 20.000
ton kokkelvlees beschikbaar is. Drie
kwart daarvan ligt echter op voor vis
sers onbereikbare plaatsen, meent
directeur Lenger. „Veel alternatief is
er dus niet."
Bij Zeeuwse delta's en in de Ooster-
schelde worden ook kokkels gevan
gen, maar zo'n 60 procent komt uit
de Waddenzee.
Lenger vreest dat door het verbod
zijn jaarproduktie van 8000 naar
5000 ton zal teruglopen. Zijn bedrijf
met 50 werknemers hoort tot de
grootste in de kokkelsecter.
Principezaak
„Voor ons is het een principezaak ge
worden. Nu zijn het de Schorren,
maar straks gaat het rijk misschien
andere delen van de Waddenzee ver
kopen." Volgens Lenger kan het rijk
ook zelf tot een visverbod besluiten.
„In al die jaren dat we er hebben ge
vist zijn de kokkels steeds weer aan
gegroeid." Lenger start een juridische
procedure waarbij alle argumenten
nog eens worden afgewogen. De uit
spraak valt naar verwachting over
een jaar. Tot die tijd mag in het ge
bied niet op kokkels worden gevist.
Ploegwedstrijden. Wegens de aan
houdende regenval heeft de organisa
tie het Texels ploegkampioenschap
voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Fietspad. SBB heeft van de ge
meente, na overleg, een nieuw voor
stel gekregen voor het tracee van
een fietspad naar paal 9. Een reactie
daarop wordt afgewacht.
VERVOLG VAN PAGINA 1
huizen en paal 33. „Maar ondanks
bezwaren van de gemeente houdt hij
vast aan de Hors."
Le Roux erkent dat de zandvlakte
enige natuurwaarde heeft. „Maar de
natuurbeschermingswet is een veel
te zwaar instrument. De Gemeentelij
ke Verordening Waddenzee biedt vol
doende beschermingsmogelijkheden.
Deze zou op de Hors kunnen worden
toegepast Er mag dan geen vuilnis
worden achtergelaten, er mag niet
met voertuigen worden gereden en
geen verf van boten worden af
gestoken.
Hoewel dat nog niet is gebeurd, biedt
de verordening wel de mogelijkheid
broedgebiedjes van bijvoorbeeld
dwergsterns tijdelijk af te sluiten. En
het is onwaarschijnlijk dat door de
status natuurmonument oefeningen
door de marine worden verboden."
ledereen kan nu nog vrij rondlopen
op de Hors, maar per 1 december
verandert dat. Gabor is voornemens
de vlakte de artikel 16-status toe te
kennen. Elke activiteit die afbreuk
doet aan het natuurmonument is dan
verboden. „De honden moeten aan
gelijnd. Je kan dus geen stuk hout
meer weggooien waar ze achteraan
kunnen rennen. Duiken of snorkelen
zal met meer mogen. Wandelen door
het natuurmonument mag nog wel,
maar dat verandert zodra de regering
besluit er een artikel 17-gebied van te
maken. „Dan is de Hors volledig af
gesloten. Als er straks een schip
strandt of een lading hout aanspoelt
kunnen we er niet eens meer bijko
men. En hoe moeten de wandelaars
dan het rondje Texel lopen?"
Slikker heeft geen goed woord over
voor de manier waarop de aanwijzing
tot stand is gekomen. „De procedure
deugt niet. Als we zelf een bouwplan
hebben moeten we een lange weg
doorlopen en kan iedereen bezwaar
indienen. Aan de aanwijzing van de
Hors is geen inspraakronde verbon
den en we kunnen geen beroep aan
tekenen. Dat kan toch niet in deze
tijd." Slikker vindt dat Gabor het
overleg met Texel netjes moet afron
den.
„Hij vertelde onlangs dat het natuur
beleid niet haalbaar is als de bevol
king er niet achter staat. Kennelijk
onderschat hij de recreatieve waarde
van de Hors. En daarmee komt hij
aan de broodwinning van veel Texe
laars."
De actievoerders zullen de bewinds
man vragen zich op het eiland te ver
antwoorden voor zijn beslissing
Landschapszorg
De werkgroep Landschapszorg ziet
de zandplaat wèl als een waardevol
natuurgebied. „Een van de weinige
terreinen waar de natuur nog vrij spel
heeft. De Hors kent weliswaar nog
geen specifieke flora en fauna, maar
er broeden op sommige plekken
dwergsterns en bij hoog water strij
ken veel vogels neer", vindt Adriaan
Dijksen. Net als het ministerie van
Natuurbeheer vindt hij dat de ge
meentelijk verordening onvoldoende
bescherming biedt. Aan de militaire
oefeningen, die al flink zijn beperkt,
kan de Natuurbeschermingswet vol
gens hem wel een eind maken.
De Hors helemaal afsluiten voor men
sen gaat ook Dijksen te ver. „Dat is
ook niet de bedoeling. De mensen
mogen alleen hun honden niet meer
vrij laten rondlopen, want die versto
ren de vogels en halen nesten over
hoop. En sluit die gebieden waar wèl
vogels broeden af door het plaatsen
van borden."
Razende Bol
Hoewel niet per 1 december is Gabor
ook voornemens de Razende Bol bin
nen afzienbare tijd onder de Natuur
beschermingswet te plaatsen.
„De Razende Bol hoort bij het eiland,
maar voor Texelaars is ook deze
zandplaat straks verboden gebied",
waarschuwt Slikker. Insiders ver
wachten dat een gebied dat zich uit
strekt vanaf Julianadorp tot paal 12
volledig zal worden afgesloten. De
aanwijzing wordt aangemoedigd door
een stevige lobby tussen het ministe
rie van Landbouw, Visserij en Natuur
beheer en Defensie, die
schietoefeningen houdt op het terrein
en liever geen mensen op de zand
plaat ziet.
De gemeente heeft protest aangete
kend tegen de monumentale status
voor de Razende Bol. Ook de Wad-
vaarders, een jonge vereniging die de
belangen van waterrecreanten behar
tigt, is fel tegenstander van Gabors
plannen. Onlangs bezocht een dele
gatie hiervan, vergezeld door natuur
beschermers de Razende Bol. Ze
conludeerden dat verstoringen wor
den veroorzaakt door eigenaars van
snelle boten.
De Wadvaarders vinden dat net als
op Engelsmanplaat een bewa-
kings/voorlichtingspost moet worden
ingericht om de rust te bewaren. De
ze kan van mei tot september wor
den bemand door vrijwillige
wadwachters, die de plaat tevens
schoonhouden. „Door deze maatre
gelen is de gemeentelijke verordening
afdoende."
Sympathisanten van Slikker en Van
Vijfeijcken kunnen een advertentie
verderop in deze krant, voorzien van
hun handtekening inleveren in dozen
die in de volgende supermarkten
staan. De Garantmarkt in De Cocks-
dorp, TopTien in De Koog, AH, Super
en de Dagmarkt in Den Burg, G. Koot
in Oosterend, Klaverboer in Oude
schild en Goënga in Den Hoorn. De
handtekeningen worden tesamen met
een petitie binnenkort overhandigd
aan Gabor. Om de actie kracht bij te
zetten worden kopieën naar kamerle
den verzonden.