„Echt Tesselse" happening
net dramatische ontknoping
Alle registers open om massa te bespelen
J2n_
carmoon
TEXELSE COURANT
Tijdens
slankt je
energierekening af.
.TEXELSE^" COURANT'
Uitslag voor nieuwe
directeur 'n kater
GOEDE HVOliD NIDNHEER DE PRESIDENT
IK WIST NIET DRT ER NOG WRCHTTDDEN WRREN
VOOR ONS GEN0F6B1
"DfUOr. DE OQN
-DELEN GEREED
HOUDEN UOOR
INLEUERING f
Oude tijden herleven
Stranding coöperatie
Advertenties 62600
Redaktie 62620
DINSDAG 11 JANUARI 1994
so heeft steeds beseft dat alle
eun voor de omzetting hard no-
g zou zijn, omdat de wettelijk
reiste 90 procent meerderheid
m bijna onmogelijke opgave
as. Om die reden toonde direc-
ur Theo Hoogerheide zich vrij-
igavond na afloop niet diep
leurgesteld: „Het is triest, maar
len anti-climax. We wisten dat
i marges klein waren."
n toch een zo groot mogelijke
eerderheid te halen, had Teso al-
registers opengetrokken. „We
bben een kudde mensen gemo-
dit als service voor de overgrote
meerderheid. Een kwestie van fin-
gerspitzengef ühl.'
Advocaat P.N. Wakkie uit Rotter
dam, gemachtigde voor vier over-
kantse aandeelhouders, voelde de
situatie haarfijn aan: „U poogt
mensen alvast te laten wennen
aan een coöperatie. Dit is een psy
chologische voorbereiding, die de
uitslag van de stemming zal beïn
vloeden."
Wakkie trok de juridische juistheid
in twijfel en kreeg daarin bijval van
oud-Texelaar Nico Eelman uit Sint
Pancras. Eelman, die vorige week
Wit kwam vertellen hoe slecht de naar „samenwerking" met Teso strevende
VZH ervoor staat.
iliseerd", in Hoogerheides woor-
en. Zoals elders in deze krant valt
lezen, had notaris Boswijk het
e afgelopen weken razenddruk
net talrijke overschrijvingen van
andelen. Teso zelf bemiddelde bij
et onderbrengen van volmachten
lij notarissen, advocaten en
I jgister-accountants, de enigen
ie met méér dan één volmacht
I aar de vergadering mochten ko-
len. De ongekende lobby leidde
it een indrukwekkende opkomst:
in de ruim 1800 aandeelhouders
amen er 778 opdagen met een
•taal van 1152 stemmen. Nor-
iaal komen er rond 150.
Volgorde
•e verplaatsing naar sporthal Ons
lienoegen was dus terecht, maar
lelfs deze ruimte bleek te klein.
Ilm 19.30 uur, een half uur voor
I anvang, Toen alle 600 stoelen in
de zaal bezet waren, moest de rest
I laatsnemen op de publieke tribu-
President-commissaris Bob
Bakker kon pas na vijftig minuten
I e vergadering openen.
I akker stelde meteen voor om de
Jolgorde van de vergadering aan
Ie passen, zodat eerst de statuten
I an de toekomstige coöperatie
londen worden behandeld. Wél
zou de volgorde van de stemming
II tact blijven: eerst stemmen over
I e ondernemingsvorm (coopera
te), vervolgens over de inhoud
statuten). Ongetwijfeld deed Bak
er zijn voorstel met de bedoeling
I iverse kritische (Texelse) aan-
I eelhouders in de zaal over de
|treep te trekken.
Fingerspitzengefühl
De president-commissaris maakte
Waarbij handig gebruik van de pro-
l'exel stemming in de zaal: „Ik doe
middels een ingezonden stuk in de
Texelse Courant ver klaarde te zul
len tegenstemmen, maakte op
grond van Teso's eigen statuten
bezwaar tegen de wisseling. Ook
aandeelhouder F.J.C. Rademaker
uit Borne verzocht om „een zakelij
ker aanpak". „Ik wil cijfers zien.
Dat u zich beroept op fingerspit
zengefühl vind ik ongepast." Voor
zitter Bob Bakker toonde zich
echter ongevoelig voor de argu
menten van de tegenstanders.
Toezeggingen
Eerst werd dus uitgebreid over de
statuten gediscussieerd. Een ver-
„Ik heb nu drie aandeelhou
dersvergaderingen meege
maakt, maar dit was wéér een
échte. Dat geeft een warm ge
voel, maar het resultaat is uiter
mate teleurstellend. Tijdens de
vergadering kreeg ik goede
hoop dat we de 90 procent
zouden halen. Dit bezorgt me
een kater." Aldus de aanstaan
de directeur van Teso, Rob Wor
tel, direct na afloop van de
„fatale" stemming. „We zullen
iets anders moeten bedenken
om Teso voor Texel te behou
den", blikt Wortel vooruit. Hij
wenst daar nog niet verder op
vooruit te lopen. „Eerst zullen
we met de raad van commissa
rissen de zaken evalueren. Pas
dan kun je conclusies trekken
ten aanzien van de onderne
mingsvorm en eventueel de
statuten van de NV."
I M. ADVERTENTIE
De spaarlamp,
een makkelijke manier van geld besparen.
slag daarvan is te vinden in een ar
tikel elders in deze krant. In grote
lijnen komt het erop neer, dat Teso
tegemoet kwam aan het verlan
gen van diverse aandeelhouders
naar méér inspraak van de Texelse
gemeenschap in het Teso-beleid.
Eén van de meest vergaande toe
zeggingen betrof de mogelijke uit
breiding van de raad van com
missarissen van vijf naar zeven
personen.
Pas toen alle wijzigingsvoorstellen
waren behandeld, kwam het voor
stel tot omzetting van een NV in
een coöperatie aan de orde. Het
liep toen al tegen middernacht.
Als eerste kreeg advocaat Wakkie
het woord. In een glashelder be
toog zette hij uiteen dat Teso de
coöperatie-vorm niet nodig heeft.
Angst voor vreemde overheersing
is volgens hem ongegrond.
Brusselse la
De vijfde EG-richtlijn, die méér
stemmen per aandeelhouder mo
gelijk maakt, blijft volgens Wakkie
nog wel geruime tijd in een Brus
selse la liggen. „Dat is al sinds
1972 het geval en niemand ver
wacht dat die richtlijn binnen af
zienbare tijd wordt vastgesteld.
Teso heeft dus nog tijd genoeg. Ze
jagen nu een hersenschim na. Om
zetting is nu dus niet nodig, maar
is wel financieel nadelig voor aan
deelhouders buiten en binnen
Texel", aldus Wakkie, die er op
wees dat zijn cliënten geen tijdelij
ke speculanten zijn, maar al vele
jaren aandeelhouder van Teso en
derhalve voelen ze zich bij het be
drijf betrokken. „Waarom moeten
die onteigend worden?"
Wakkie stelde voor schriftelijk te
stemmen, in plaats van hoofdelijk,
zodat niemand zich bezwaard zou
hoeven voelen om tegen te stem
men. Mede met het oog op de
klok stemde voorzitter Bakker
daarmee in.
Aandelenconcentratie
Directeur Hoogerheide probeerde
met een minstens zo heldere rede
nering Wakkies woorden onderuit
te halen. „Die EG-richtlijn kan wel
te zaak zijn als Teso wacht tot het
besluit wordt uitgevoerd." Dat er
geïnteresseerden zijn om Teso
over te nemen, staat voor Hooger
heide vast „Er ontstaan concen
traties van aandelen, en de bezit
ters melden zich ook aan op ver
gaderingen. Ik zie de samen
stelling van de leden van jaar tot
jaar verschuiven. Daarom is het nu
de hoogste tijd om maatregelen te
treffen. De essentie is namelijk de
symbiose, de samenlevingsover
eenkomst die Teso en Texel heb
ben. Die bestaat al 86 jaar, met
hoogte- en dieptepunten. Graag
willen we de volgende 86 jaar zo
doorgaan."
Wakkie verzekerde de aanwezigen
dat Teso ten onrechte haast
maakt. „Ook al zou de richtlijn uit
de la komen, dan moet die eerst
worden geïncorpereerd in het Ne
derlands recht en dan heeft Teso
nog alle tijd om zich er tegen te
wapenen."
Hoogerheide verweet Wakkie twij
fels te zaaien. „U weet dat die
richtlijn in 1991 nog als concept is
bijgesteld. Bovendien, uw aan
deelhouders worden niet ge
schrapt, maar kunnen gewoon
meedoen als lid in de coöperatie,
graég zelfs. Het draait om een
kwalitatief goede verbinding, daar
moet u respect voor hebben."
Wakkie: „U moet ook respect heb
ben voor de aandeelhouders."
Hoogerheide: „Dat betekent geld,
dus dan is tariefsverhoging nodig.
En dat kunnen we niet maken."
Concurrentiepositie
Steun kreeg Teso van fractievoor
zitter Gerbrand Poster van Texels
Belang. „Ik was eerst sceptisch.
Maar de laatste dagen, vooral door
het interview met Bob Bakker in
de Texelse Courant, ben ik over
tuigd geraakt van de belangente
genstelling tussen financieel
belanghebbenden en de passa
giers. Als het kapitaal wint, vrees
ik voor hogere tarieven in de toe
komst, waardoor Texel in toe
ristisch opzicht een slechtere
concurrentiepositie krijgt."
Willem van Tatenhove dacht de te-
in een la liggen, maar de politiek is genstanders wind uit de zeilen te
onberekenbaar. Het zou een slech- nemen. Hij zag een mogelijkheid
het betalen van belasting over de
f600,- schadeloosstelling te om
zeilen, namelijk door de aandelen
via een bank -tevens lid van de
coöperatie- over te dragen. Teso-
adviseur Harkema lichtte toe dat
bij de benodigde transacties inder
daad geen belasting is verschul
digd, maar dat de bank
daadwerkelijk eigenaar moet wor
den en dus geen indirecte over
dracht mogelijk is.
Stomverbaasd
In navolging van W. Ploeg, eerder
tijdens de vergadering, riep Piet
Wit uit „stomverbaasd" te zijn. „Ik
ben stomverbaasd dat dure advo
caten van de overkant komen ver
tellen hoe wij de zaak juridisch
moeten aanpakken. Ze vertellen
gratis hoe het moet. Dat dit nog
bestaat... Nee, als mensen zó be
zorgd zijn, dan hebben ze belan
gen. Mijn conclusie is dan ook:
boer (Texel), pas op je kippen (de
boot). En wie is die slimme vos die
achter de kippen aanjaagt?"
Wit gaf zelf het antwoord door te
citeren uit het laatste jaarverslag
van regionaal vervoersbedrijf NZH,
dat zoals bekend meerdere Teso-
Bij de ingang van de zaal verdringen zich de aandeelhouders om ingeschreven te worden.
nv PEN
energiebedrijf noord-holland
VERVOLG VAN PAGINA 1
Texelaar een prooi voor beleggers.
„Het grote gevaar is dat zij de NV
leegtrekken en van Teso een spe-
culatiegeval maken. Zo is het met
grote bedrijven als OGEM ook ge
gaan. Waarna de aandeelhouders
met lege handen stonden... Dus of
de tegenstemmers nu zo slim zijn
geweest? Zij vergeten dat het om
oprichtingsaandelen gaat. Als ze
échte beleggers zijn, zouden ze
ook bereid moeten zijn risicodra
gend kapitaal op tafel te leggen
voor de bouw van nieuwe veerbo
ten", laat Wit zijn irritatie blijken
toen we hem gisteren belden. Wit
zal echter niet de initiatiefnemer
van een actie zijn, zegt hij. „Ik
woon te ver van Texel. Maar wel is
het waar dat ik er met enkele men
sen over heb gesproken. Die zitten
dichter bij het vuur, maar ik weet
niet of ze het willen. Ze zullen in
elk geval moeten weten welke juri
dische stappen er eventueel voor
nodig zijn."
Ook de tegenstemmers, en dan
vooral de speculanten onder hen,
zullen echter hun maatregelen ne
men. Een belangrijke aandeelhou
der, de jurist Arie Brink uit
Heerenveen, op Texel aanwezig
namens de beleggingsstudiegroep
Full House, kondigde na afloop
aan de aandelen te zullen sprei
den. Bij een eventuele volgende
gelegenheid zal hij dan over méér
volmacht-stemmen kunnen be
schikken.
Geen ruimte
Veel coöperatie-tegenstanders
hadden vooral moeite met de prijs.
Directeur Hoogerheide verklaart
niet te hebben overwogen méér te
bieden dan ƒ600,- per aandeel.
„Daar heeft Teso écht de financië
le ruimte niet voor", aldus Hooger
heide. „Nee, we hebben geen
reserves achter de hand waarmee
we dat kunnen opvangen. Het zou
dus regelrecht tot tariefsverhoging
leiden, en dat kan ik als directeur
van een onderneming die als
doelstelling heeft tegen zo laag
mogelijk tarieven te vervoeren,
niet voor mijn rekening nemen."
Algemene sympathie verwierf
eigenaar Gerrit J. Doeksen van de
gelijknamige rederij uit Harlingen,
die de veerdiensten naar Vlieland
en Terschelling onderhoudt. Doek
sen bezit de meeste Teso-
aandelen (11,41%). Ondanks fi
nanciële bezwaren tegen de om
zetting bleek Doeksen bereid zich
van stemming te onthouden. Dat
gebaar was Teso veel waard, want
Doeksen was met zeven stemmen
naar de vergadering gekomen. Als
hij tegen had gestemd, zouden 63
extra stemmen vóór nodig zijn ge
weest. Door deze stemverklaring,
afgelegd kort voor de stemming,
leek de weg alsnog vrij voor een
90 procent meerderheid. Léék,
want toen alle stemmen geteld
waren, bleek „slechts" 89,4 pro
cent vóór de coöperatie te hebben
gestemd...
Lesgeld
„Ik heb er veel van geleerd, maar
het was het lesgeld niet waard",
blikte Hoogerheide na afloop te
rug. „Als de raad van commissa
rissen mij vier jaar naar de
universiteit had gestuurd, had dat
goedkoper geweest..." Welk be
drag met de voorbereidingen ge
moeid is geweest, durft
Hoogerheide niet te zeggen.
„Geen idee, alle nota's zijn nog
niet binnen. Het is een kwestie
van tonnen, dat is zeker."
De Teso-directeur vindt niet dat
het geld in het water is gegooid.
„Natuurlijk was een coöperatie
ons doel. Maar nu hebben we in
elk geval duidelijkheid over de po
sitie van de onderneming. Ook is
de NZH nu duidelijk uit z'n schulp
gekropen en hebben we nu de ze
kerheid dat mensen met financiële
bedoelingen op Teso azen."
Andere oplossingen dan een coö
peratie zijn volgens Hoogerheide
niet geschikt. „Je kunt wel wat
anders bedenken, maar niet zon
der de structuur van Teso tot in
het bot aan te tasten. Een stich
ting met preferente aandelen, be
heerd door een raad van
commissarissen, zie ik om die re
den niet zitten."
aandelen bezit. „De NZH is groot,
maar florerend? Uit het jaarverslag
blijkt dat de groei eruit is, dat extra
bezuinigingen van de overheid er
aan komen en wat betreft het
openbaar vervoer is de stemming
gedrukt. Gesproken wordt van een
onzekere toekomst. De strategie:
in de breedte groeien, bijvoorbeeld
door NV-tjes over te nemen. Teso
is, met zijn mooie cijfers, voor de
NZH daarom een zéér begerig ob
ject. Ik zou zeggen: NZH, sterkte
ermee, maar voor Teso is dit geen
toekomstmodel."
Personeel
Een korte reactie kwam nog van
Nico Eelman uit Sint Pancras, die
onder verwijzing naar zijn ingezon
den stuk in de TC nogmaals zei de
omzetting niet de geëigende ma
nier te vinden. Ondernemer Gerard
Zoetelief, die tijdens de behande
ling van de statuten een lans had
gebroken voor méér invloed van
Texelse belangengroeperingen, zei
positief tegenover een coöperatie
te staan, ondanks dat hij niet hele
maal zijn zin had gekregen. Indruk
maakte de stemverklaring van
Frits Androg, die namens het
Teso-personeel sprak. Hij riep de
mensen op om voor te stemmen,
om de medewerkers, de tarieven
en de dienstverlening te bescher
men tegen de dreiging van overna
me.
De overkantse aandeelhouder Van
der Knoop gaf blijk van zijn erger
nis over het verloop van de avond:
„Ik heb hier een geweldige de
monstratie van demogagie, van
volksmisleiding meegemaakt.
Teso, veel sterkte en veel morele
kracht..."
Haat-liefde
Dick Drijver ging in op de financië
le argumenten van tegenstanders.
„Een bedrag van f600,- te weinig?
Ik hoor bedragen noemen van
f4.000,-, maar wie daar voor is,
denkt alleen aan geld op de korte
termijn. De rest wordt aan dit den
ken ondergeschikt gemaakt. Teso
is van ons, ligt in het hart van de
Texelaars. Het is een haat-liefde
verhouding; na commotie komt
telkens weer de liefde. Daarom
gaat Texelse zeggenschap plus
f600,- ver uit boven bedragen van
f4.000,-. Onze identiteit, onze vrij
heid staat hier op het spel."
Eilandgenoot Martin Eelman liet
echter blijken dat het financiële
aspect wel degelijk meetelt. Ge
zien de koers-winstverhouding
vond hij de uitkoopsom te laag.
Ook plaatste hij vraagtekens bij de
juridische gevolgen ervan en vroeg
zich af of de coöperatieleden in de
toekomst opdraaien voor de even
tuele tekorten. Hoogerheide ant
woordde dat dit laatste met het
aeval is.
Historie
De Teso-directeur ging in op de
historische betekenis van het aan
delenkapitaal. „Indertijd is dat
gestort om Teso op te richten. Nu
is de enige functie nog dat Teso
als NV kan functioneren. Nieuwe
investeringen doen we met eigen
vermogen en bankhulp. De finan
ciële inbreng van de aandelen
weegt niet op tegen het totaal."
Vervolgens was het de beurt aan
groot-aandeelhouder Doeksen.
Met diens optreden leek het tij
voor de coöperatie ten goede te
keren. Doeksen bleek bereid over
de financiële nadelen van de om
zetting te willen stappen en kon
digde aan zich van stemming te
onthouden. Een geweldige rug
gesteun voor de Teso-leiding dus.
Boerhorst
Als laatste greep de Texelse aan
deelhouder Aad Boerhorst de mi
crofoon. Nog voor hij een woord
had uitgebracht werd hij door de
zaal al uitbundig toegejuicht, een
gevolg van zijn humoristische op
treden tijdens de vorige Teso-
vergadering op 20 december.
Boerhorst wees op de historie van
Teso en riep de aanwezigen op te
behouden wat hun voorouders in
dertijd voor ogen hadden. „We zijn
nuchter genoeg om ons niet te la
ten beïnvloeden door de NZH, de
VEB en zelfs niet door het college
van b en w!" De laatste opmer
king leverde een groot gejoel in de
zaal op.
Na het relativerende optreden van
Doeksen en Boerhorsts ,,one man
show" leek de zaal rijp voor een
pro-coöperatie stem. Dat gebeur
de dus ook, maar het was net niet
genoeg. Na een uur tellen en op
nieuw tellen maakte president-
commissaris Bob Bakker, zijn te
leurstelling verbijtend, de uitslag
bekend. „Ik dank de vele voor
stemmers en feliciteer de 116 te
genstemmers", zei hij sarcastisch.
„Zij hebben een grote verantwoor
delijkheid op zich genomen voor
~de toekomst van Texel."
Directeur Theo Hoogerheide. Wat er vrijdag in hem omging, was niet moeilijk te
raden.